Schrijfvisie, Schrijfschriften in blokschrift. Voor slechtzienden of leerlingen met een (licht) motorische achterstand

Transcriptie

1 Schrijfvisie, Schrijfschriften in blokschrift Voor slechtzienden of leerlingen met een (licht) motorische achterstand Recensie-exemplaar

2 Schrijfvisie Schrijfschriften en kopieermateriaal in blokschrift voor de slechtziende leerling. Schrijfvisie is bedoeld voor - leerkrachten en ambulant begeleiders werkzaam in het Speciaal Onderwijs voor slechtzienden (Cluster 1 scholen) - leerkrachten, intern begeleiders en remedial teachers in het regulier en speciaal onderwijs die een slechtziende leerling in hun groep hebben - (ergo)therapeuten die schrijftraining geven aan kinderen met een probleem op het gebied van het visueel functioneren of kinderen met een lichte motorische achterstand Blokschrift voor de slechtziende leerling Dit blokschriftalfabet onderscheidt zich door: - de gedrukte voorbeeldletter lijkt zoveel mogelijk op de geschreven letters - alle stokken en lussen zijn even lang gehouden - het kind krijgt een voorbeeldletter op blanco papier aangeboden en kiest direct voor zijn eigen verwerkingsgrootte - voorbeelden staan aan begin en eind van de regel - de lijnen waartussen geschreven wordt, zijn extra gemarkeerd door zwarte hokjes aan begin en eind - de lange ij wordt niet langer als tweeklank geschreven - de e heeft een schuine lijn - de streepjes van de f en de t staan lager dan gebruikelijk, ze hangen aan de lijn - er worden ook hoofdletters aangeleerd, deze lijken zoveel mogelijk op de kleine letters Geschiedenis Op de scholen van Visio in Huizen en Amsterdam, het Koninklijk Instituut tot Onderwijs van Slechtzienden en Blinden in Huizen, bleek er behoefte te zijn aan aangepaste schrijfbladen voor slechtziende leerlingen. Eind jaren negentig was het aanbod van beschikbare schrijfmethodes beperkt. De smalle, soms vage liniering, de illustraties en kleur-op-kleur druk bleken voor slechtziende leerlingen vaker een probleem dan plezierig. En de keuze uit remediërende methodes waarin blokschrift werd aangeleerd, was beperkt. Om materiaal op maat voor visueel beperkte leerlingen te maken is een werkgroep opgericht, bestaande uit enkele leerkrachten, een orthopedagoge en een ergotherapeute. In eerste instantie is gewerkt aan aangepaste schriftjes en schrijfbladen. Dit heeft na vele jaren geresulteerd in een vernieuwd blokschrift-alfabet en aangepaste liniatuur voor slechtzienden. Vanuit deze basis is Schrijfvisie ontstaan: schrijfschriften voor leerlingen en een verzamelmap voor de leerkrachten in twee uitvoeringen.

3 Schrijfvisie bestaat uit: - 7 schrijfschriften; hierin leren de leerlingen de cijfers, kleine letters, hoofdletters en zinnen schrijven - een kopieermap voor de leerkracht met informatie, alfabet-kaarten, extra oefenmateriaal en bladen met verschillende soorten liniatuur - (eind 2007 leverbaar: een handboek met theorie over schrijven met slechtzienden) Opbouw van de serie schrijfschriften: - Deel 1 - cijferboekje - Deel 2 - kleine letters (o tot en met a) - Deel 3 - vervolg kleine letters (m tot en met z) - Deel 4 - vervolg kleine letters (g tot en met ij) - Deel 5 - dubbelklanken - Deel 6 - zinnen - Deel 7 - hoofdletters en namen Er zijn twee uitvoeringen leverbaar: Een standaardset - met twee lijnen om tussen te schrijven - en een aangepaste set met vier lijnen (zie pag. Kleine letters D2-3). Opbouw van de kopieermap: - handleiding bij het gebruik van de schrijfschriften - alfabet - en cijferkaarten - diploma s voor de leerling - lege bladen met verschillende soorten liniatuur - herhalingsstof - aangepaste bladen (zie pag. Kleine letters D2-3 van de gewone 4 en de lage 4) Productinformatie Bestelinformatie Voor vragen over (de inhoud van) Schrijfvisie Voor bestellingen van Schrijfvisie kunt u kunt u contact opnemen met: contact opnemen met: Els Vervaart, Ria van den Dungen of Anke Reinier Pos of Astrid Rietveld Hamelink Visio KIOSB Xsites Oud Bussumerweg 76 Kerklaan RX Huizen 1241 CJ Kortenhoef Nederland Nederland Tel Tel schrijfvisie@visio.org info@schrijfvisie.nl

4 De hierna volgende pagina s zijn een willekeurige greep uit de verzamelmap en de schrijfschriften om een impressie te krijgen van Schrijfvisie. Eventuele paginanummering en verwijzigingen zijn hierdoor niet correct Inhoudsopgave verzamelmap Handleiding bij de schrijfschriften van Schrijfvisie Hoe is Schrijfvisie ontstaan? Opbouw van Schrijfvisie Toelichting op de vorm van de blokletters Toelichting op de liniatuur Het aanleren van een letter of cijfer Volgorde voor het aanleren van de letters Terug naar de reguliere methode Verbale ondersteuning bij de kleine letters van Schrijfvisie Verbale ondersteuning bij de hoofdletters van Schrijfvisie Alfabet en cijferkaarten Diploma Liniatuur Herhalingsstof kleine letters Herhalingsstof woorden en zinnen Aangepast blad voor schrijfwijze van cijfer 4

5 Verbale ondersteuning bij de kleine letters van Schrijfvisie Verbale ondersteuning is bedoeld als geheugensteuntje voor de leerling om de lettervorming in te slijpen. Gebruik altijd dezelfde woorden tijdens het aanleren van een letter en leer het kind bij lastige letters aan om dit tijdens het schrijven te zeggen. In het begin zal dit hardop gebeuren, later kan dit omgebogen worden naar in zichzelf zeggen. Bespreek bij het werken in de schrijfschriften eerst met de leerling de voorbeeldletter. Bij gebruik van een blad met een extra hulplijn boven, kan benoemd worden dat de stok bij die lijn begint. Bij een blad met een hulplijn onder, kan benoemd worden dat de stok bij die lijn eindigt. Geprobeerd is de verbale ondersteuning zo kort mogelijk te houden. De woorden die tussen haakjes staan, kunnen toegevoegd worden als die speciale leerling meer verbale begeleiding nodig heeft. Ook tussen haakjes staat genoemd waar de letter op lijkt, om de overeenkomst in de beweging te benadrukken. Geregeld wordt de term tover c gebruikt; deze komt uit Schrijven met een Smile en is overgenomen, aangezien hij kinderen zo aanspreekt. De tover c is de letter c en wordt zo genoemd omdat er andere letters mee getoverd worden: de a, de d, de g, de o en de q. Deze letters beginnen allen met een tover c en dan is er een variatie in afwerking. In de praktijk blijkt de tover c de omkering tussen d en b te verminderen als kinderen goed gebruik maken van de verbale ondersteuning. Ook voor linkshandige leerlingen, die meer duwend schrijven, helpt het de ronding van de o de goede kant op te maken. a b c d e f g Tover c, omhoog, stok naar beneden, stop (op de lijn; lijkt op een tover c met een stokje). Een stok omlaag, klim omhoog langs de stok (tot de lijn), bocht naar rechts (stop tegen de stok). Tover c (bots op de lijn, stop). Tover c, omhoog (boven de lijn), glij langs de stok naar beneden, stop (op de lijn; lijkt op een a met een lange stok). Streepje schuin omhoog, tover c erom. Klein bochtje, stok naar beneden, streepje hangt aan de lijn (de f lijkt op een wandelstok met een streepje, zonodig echte wandestok met ronding als handvat laten zien en voelen). Tover c, omhoog, stok naar beneden, zak door de lijn en een haakje (lijkt op een a met een stok met een haakje).

6 Verbale ondersteuning bij de hoofdletters van Schrijfvisie Ook hier geldt dat de verbale ondersteuning bedoeld is als geheugensteuntje voor de leerling om de lettervorming in te slijpen. Gebruik altijd dezelfde woorden tijdens het aanleren van een letter en leer het kind bij lastige letters aan om dit tijdens het schrijven te zeggen. In het begin zal dit hardop gebeuren, later kan dit omgebogen worden naar in zichzelf zeggen. Bespreek eerst met de leerling (als hij of zij gewend is te schrijven tussen twee lijnen) dat de hoofdletters altijd boven de lijn uitsteken. Bij gebruik van een blad met een extra hulplijn onder of boven kan benoemd worden dat de leerling nu vanaf de bovenste lijn kan beginnen. Bespreek waar de hoofdletter gelijk of juist anders is dan de kleine letter. Geprobeerd is de verbale ondersteuning zo kort mogelijk te houden en waar mogelijk hetzelfde als die voor de kleine letters. De woorden die tussen haakjes staan kunnen toegevoegd worden als de ondersteuning niet toereikend blijkt te zijn. Pas eventueel de woorden aan bij gebruik van andere liniatuur (bij schrijven op een blad met meer dan twee lijnen, zal een verwijzing als stop op de bovenste lijn veranderd moeten worden in stop op de middelste of tweede lijn van boven). A B C D E F G H Bijna hetzelfde als de kleine a, alleen steekt hij nu boven de lijn uit. Grote tover c omlaag, helemaal omhoog en glijden langs de stok naar beneden, stop op de lijn. Een stok omlaag, klim helemaal omhoog langs de stok tot boven de lijn, bocht naar rechts tot op de lijn, tegen de stok, weer een grotere bocht naar rechts, (stop tegen de stok). Lijkt op de tover c. Grote tover c omlaag, (bots op de lijn, stop). Een stok omlaag, klim helemaal omhoog langs de stok tot boven de lijn, grote bocht naar rechts, (bots op de lijn, stop tegen de stok). Boven de lijnen stukje naar links, dan een stok recht omlaag, (bots op de onderste lijn) en naar rechts. Vanaf de stok kort streepje aan de bovenste lijn. Bijna net als de E: boven de lijnen stukje naar links, dan een stok recht omlaag, bots op de onderste lijn, stop. Vanaf de stok kort streepje aan de bovenste lijn. Net een grote tover c en j aan elkaar vast. Grote tover c omlaag, bots op de lijn, stukje recht omhoog, zak door de lijn en een haakje. Een stok omlaag, kleine ruimte ertussen (stapje opzij), weer een lange omlaag, streepje van de ene stok de andere lange (op de lijn).

7 Schrijfvisie 32 punten met hulplijnen pagina $ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z.,?!:;<>