Sociaal pedagogisch werker 2 Algemene kenmerken De functionaris is werkzaam binnen de Stichting Maatschappelijke Opvang Breda e.o., waaronder ressorteren dak- en thuislozenvoorzieningen Gaarshof en Weideveld, Crisisopvangcentra Koetshuis en het Vluchtheuveltje, instellingen voor begeleid wonen, sociale pensions, dag- en nachtopvang t IJ en sociale activering. De functie van Sociaal pedagogisch werker kenmerkt zich door het begeleiden van activiteiten, het stimuleren en van individuele en groepen cliënten. De Sociaal pedagogisch werker is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken binnen de groep. Doel van de functie Het bieden van ondersteuning aan cliënten van alle leeftijden die zich in hun (primaire) leefomgeving niet staande kunnen houden. Doel is cliënten zo goed mogelijk zelfstandig te laten deelnemen aan en begeleiden naar terugkeer in de maatschappij en het bevorderen van een goede leefsituatie binnen de instelling. Organisatorische positie De Sociaal pedagogisch werker ressorteert hiërarchisch onder de leidinggevende van de afdeling waarbinnen de functie is gepositioneerd. Resultaatgebieden Behoefte signaleren: vormt zich een beeld van de hulpvraag, behoefte en mogelijkheden; signaleert mogelijke knelpunten betreffende de directe hulpverlening en bespreekt dit met collega s; verstrekt informatie, bijvoorbeeld over de werkwijze van de hulpverlening; verwijst cliënten met complexe problemen zonodig intern door. Resultaat: Hulpvraag en/of behoefte geïnventariseerd zodanig dat op basis van de verzamelende gegevens een analyse ten bate van een begeleidingsplan kan worden opgesteld of bijgesteld. Begeleidingsplan mede vormgeven: denkt mee bij het vertalen van de hulpvraag, behoefte en mogelijkheden in een begeleidingsplan; geeft de inhoud van activiteiten vorm en denkt mee over de wijze van begeleiding en doet voorstellen ter verbetering; verzorgt de planning en organisatie van activiteiten. Resultaat: Begeleidingsplan mede vormgegeven, zodanig dat dit kan worden uitgevoerd en aansluit bij de hulpvraag, behoefte en mogelijkheden. Begeleidingsplan uitvoeren: ondersteunt en begeleidt cliënten en hun omgeving adequaat en efficiënt, waarbij de Sociaal pedagogisch werker er op gericht is functies van de cliënt in stand te houden, te veranderen, te verbeteren of te herstellen, of invloed uit te oefenen op persoonlijk en sociaal functioneren; bevordert goede leefsituatie en ziet toe op de naleving van huisregels; Sociaal pedagogisch werker 7-3-2008-1
verstrekt informatie over regelingen en voorzieningen; biedt ondersteuning bij de inrichting van het dagelijkse leven, waaronder begeleiding op het materiële vlak, exclusief budgettering; geeft inzicht in eigen gedrag van de cliënt en diens leefomgeving; stimuleert participatie in groepen en voert daartoe motiverende gesprekken met cliënten; probeert in voorkomende gevallen te achterhalen waarom een cliënt niet deelneemt; stimuleert en organiseert huishoudelijke en/of (re)creatieve activiteiten en begeleidt de uitvoering; stimuleert betrokkenheid van ouders en/of relevante anderen; rapporteert over de verrichte werkzaamheden ten behoeve van de cliënt en zijn omgeving; signaleert knelpunten en weerstanden en bespreekt deze met collegae en/of leidinggevende; observeert, adviseert en rapporteert binnen zijn/haar leefomgeving het gedrag van de cliënt t.b.v. het opstellen van een mentorverslag en begeleidingsplan; voert het opgestelde begeleidingsplan uit d.m.v. observatie, rapportage, advies, reflectie en confrontatie van de cliënt; overleg en (tussentijdse) evaluatie met de individueel hulpverlener in kader begeleidingsplan. Resultaat: Begeleidingsplan uitgevoerd, zodanig dat de cliënt zo zelfstandig mogelijk kan functioneren m.b.t. het individueel gestelde doel binnen zijn/haar leefomgeving. Dienstverlening optimaliseren: denkt actief mee over het verbeteren van de dienstverlening; neemt deel aan werkoverleg en cliëntbespreking. Resultaat: Bijdrage geleverd aan de optimalisering van dienstverlening, zodanig dat de instelling kan inspelen op (maatschappelijke) ontwikkelingen. Profiel van de functie Kennis: minimaal afgeronde relevante MBO opleiding, niveau 4; kennis van de sociale systemen voor de begeleiding en ondersteuning van cliënten; basiskennis van maatschappelijke ontwikkelingen en problematiek en de specifieke problematiek van de cliënt. Specifieke functiekenmerken: sociale vaardigheden voor het begeleiden van mensen met een specifieke problematiek en/of ontwikkelingsachterstand; het kunnen omgaan met agressie van cliënten en het controlerende en corrigerende optreden hierbij; motiveren en stimuleren van cliënten; goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid t.b.v. begeleiding, verslaglegging en het opstellen van mentorverslagen en begeleidingsplannen; probleemoplossend vermogen; kunnen/willen samenwerken in teamverband; stressbestendig. Sociaal pedagogisch werker 7-3-2008-2
Beroepsgroep 15 Sociaal pedagogisch verzorgende, Sociaal pedagogisch werker, Activiteitenbegeleider /werkmeester, Straat Contactmedewerker KERNCOMPETENTIES 1. Resultaatgerichtheid 2. Vraaggericht werken (incl. klantgericht) BEROEPSGROEPCOMPETENTIES 3. Betrouwbaarheid en integriteit 4. Vakkundigheid (incl. ontwikkelingsgericht) 5. Kwaliteitsgericht 6. Probleemoplossend vermogen (inclusief stressbestendig, anticiperen op eenvoudige problemen) 7. Sociale vaardigheden (incl. betrokkenheid en mondelinge en didactische vaardigheden) Resultaatgericht Gerichtheid op het behalen van vastgestelde doelen en resultaten. Hanteert de afgesproken planning. 1. Maakt afspraken met de leidinggevende over individuele c.q. teamdoelstellingen zodat duidelijk is welk resultaat van hem/haar verwacht wordt. 2. Toetst tijdens het proces regelmatig of het vastgestelde doel (of de weg er naar toe) nog steeds overeenkomt met eventueel gewijzigde omstandigheden en past zo nodig werkdoelen aan. 3. Stelt in overleg met de casemanager een begeleidings- cq zorgplan op waarin de hulpverleningsdoelen s.m.a.r.t. beschreven staan. 4. Vertaalt het bereiken van de hulpverleningsdoelen naar overzichtelijke sub-werkdoelen waardoor cliënten /omgeving resultaat blijven zien. 5. Neemt zelf het initiatief om knelpunten op te lossen die het behalen van een resultaat belemmeren, bijvoorbeeld door informatie aan te leveren bij de casemanager. 6. Betrekt anderen, zoals de omgeving van de cliënt en andere hulpverleners in de hulpverlening om een beter resultaat te kunnen behalen. 7. Stelt prioriteiten, indien noodzakelijk in overleg met de leidinggevende of collega s. 8. Werkt planmatig aan de realisatie van de individuele c.q. teamdoelstellingen. 9. Controleert de voortgang van gemaakte afspraken en procedures binnen de afdeling, door collega s (in- en extern) hierop aan te spreken. Sociaal pedagogisch werker 7-3-2008-3
Vraaggericht De wensen en behoeften van de (interne) klant/cliënt signaleren en onderzoeken en hier professioneel op reageren. 1. Onderzoekt, binnen het kader van het zorgplan, wat de cliënt werkelijk nodig heeft door vragen te stellen, bouwt hierbij voort op de intake van de casemanager. 2. Onderzoekt, binnen het kader van het zorgplan, samen met de cliënt welke mogelijkheden (niveau) de cliënt heeft. (Bijvoorbeeld ten aanzien van hun dagelijkse activiteiten.) 3. Spreekt duidelijk met de cliënt over de aanpak in termen van wie, wat, waar, hoe, waarom en wanneer, zodanig dat het door de cliënt begrepen wordt.(vanuit het kader van het zorgplan) 4. Geeft begrenzing aan in het eigen aanbod, waardoor een reëel beeld van de mogelijkheden geschetst wordt. 5. Activeert de rol van de cliënt zelf in hun dagelijkse activiteiten en het zorgbegeleidingsproces, zodat er leermomenten gecreëerd worden. 6. Houd zich op de hoogte van zaken (werkzaamheden, afspraken e.d.) die spelen rond een cliënt. 7. Heeft afstemming en overdracht met directe en indirecte collega s over afspraken die met cliënten gemaakt zijn. 8. Stemt regelmatig wederzijdse verwachtingen af met de betrokkenen. 9. Is door een vriendelijke houding gemakkelijk te benaderen door cliënten/collega s. BEROEPSGROEP COMPETENTIES Betrouwbaarheid en integriteit Handhaven van waarden van de organisatie en nakomen van afspraken. Anderen (collega s en klanten) kunnen rekenen op specifieke expertise en competenties. 1. Komt gemaakte afspraken na of communiceert tijdig goede redenen om een afspraak niet na te kunnen komen. 2. Gaat zorgvuldig om met vertrouwelijke en persoonlijke informatie. 3. Geeft duidelijk aan welke gedragsregels er gelden onderneemt hierin actie en geeft zelf het goede voorbeeld en spreekt, indien nodig, de ander hierop aan. 4. Maakt onderscheid tussen informatie over de feiten en interpretaties of veronderstellingen. 5. Blijft meedenken en bijdragen leveren, ook wanneer daar geen direct eigen belang bij is. 6. Is loyaal naar de eigen organisatie, bijvoorbeeld door beslissingen uit te voeren of door gevoelige onderwerpen bij de juiste personen aan de kaak te stellen, 7. Is zich bewust van de eigen rol die hij/zij heeft naar anderen. Sociaal pedagogisch werker 7-3-2008-4
Vakkundigheid Gaat professioneel om met het eigen vak: reflecteert op activiteiten/opgedane ervaringen, signaleert en speelt in op kansen in het eigen werkveld en in de organisatie en draagt daarmee bij aan het ontwikkelen van de organisatie, het eigen vakgebied, de dienstverlening en zichzelf. 1. Neemt initiatief om het eigen vakmanschap op peil te houden en zich hierin verder te ontwikkelen. (lezen van vakliteratuur, scholing, leren van collega s etc.) 2. Neemt structureel deel aan (multidisciplinair) overleg op lokaal niveau. 3. Denkt actief mee over het verbeteren van de dienstverlening. 4. Vraagt collega s/anderen om feedback op eigen gedrag, legitimeert hiermee voor anderen het géven van feedback. 5. Gebruikt reflectie en feedback op eigen handelen om de eigen handelingsvaardigheden uit te breiden of creatief in te zetten, is zich daarbij bewust van de eigen kwaliteiten en valkuilen. 6. Is goed geïnformeerd over wat er speelt in de organisatie waardoor hij/zij een volwaardige gesprekspartner is. 7. Geeft de grenzen van eigen expertise/vakkundigheid aan en schakelt waar nodig anderen in. Stelt zich leerbaar op. Kwaliteitsgericht Hoge eisen stellen aan het eigen werk en dat van anderen en voortdurende verbeteringen nastreven. 1. Werkt transparant en inzichtelijk waardoor inhoudelijke en methodische overdracht mogelijk is. 2. Werkt volgens de vastgestelde procedures en richtlijnen. 3. Blijft zich afvragen met welk doel hij/zij een bepaalde rol of houding aanneemt en gebruikt zelfreflectie voor verbetering. 4. Zoekt evenwicht tussen de belangen van de organisatie, de cliënt en de eigen expertise. 5. Erkent wanneer hij/zij beter anders had kunnen handelen, leert zodoende van ervaringen. 6. Ken de eigen grenzen, weet wanneer hij/zij het werk niet meer naar behoren kan invullen en vraagt om hulp. 7. Werkt vanuit het principe gezamenlijke verantwoordelijkheid. 8. Houdt rapportages/dossiers/registraties bij conform de afspraken. 9. Bewaakt de kwaliteit van het werk door met anderen (directe en indirecte collega s, andere disciplines) te overleggen. Sociaal pedagogisch werker 7-3-2008-5
Probleemoplossend vermogen Het op adequate wijze aandragen of zoeken naar oplossingen voor problemen verband houdende met de functie of met veranderende omstandigheden. In staat om snel aandacht te verleggen en gedrag aan te passen. 1. Is in staat om - ook onder druk het overzicht te houden en prioriteiten te stellen. 2. Herkent in een vroeg stadium dat er sprake is van een probleem. 3. Anticipeert snel op crisissituaties door onder tijdsdruk beslissingen te nemen en te improviseren. 4. Is in staat een vraag of probleem snel te analyseren waardoor direct de (nieuw) te volgen weg bepaald kan worden. (Voelt snel aan waar het in de kern omgaat.) 5. Bemiddelt op effectieve wijze bij conflicten en belangentegenstellingen. 6. Neemt de verantwoordelijkheid om te herstellen na een tegenslag of teleurstelling. 7. Blijft professioneel reageren door o.a. kalm en rustig te blijven bij psychische druk zoals agressie of persoonlijke verwijten. 8. Kijkt naar zaken vanuit verschillende invalshoeken en komt op basis daarvan tot nieuwe oplossingen en ideeën. 9. Is zich bewust van de eigen persoonlijkheid en de eigen grenzen, waardoor hij/zij in staat is situaties die stressverhogend zijn te voorkomen Sociale vaardigheden Aandacht voor de effectiviteit van communicatie en de sociale interactie. In gesprekken zodanig optreden dat het gewenste resultaat bereikt wordt. 1. Creëert een goede sfeer door betrokkenheid met cliënten en collega s te laten blijken en hen respectvol te benaderen, zowel individueel als in groepsverband. 2. Bouwt aan een transparante en open relatie met de cliënt / de omgeving door een open, eerlijke en respectvolle opstelling. 3. Laat merken zich in te leven in de ervaringen van de gesprekspartner waardoor deze zich gehoord voelt. 4. Motiveert cliënten tot actie om verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen gedrag. 5. Sluit aan bij de gesprekspartner door op het niveau van de verschillende groepen of personen te spreken. 6. Communiceert, zowel mondeling als schriftelijk to the point (duidelijk en begrijpelijk). 7. Gaat contacten aan en onderhoudt deze met andere disciplines en voor zover van toepassing ook met externen. Sociaal pedagogisch werker 7-3-2008-6