AVERY DENNISON stichting pensioenfonds avery dennison pagina 01105 aan Het bestuur De deelnemers De gepensioneerden onderwerp Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden d.d. 8 september 2011 van Karen Castelijns datum 21 september2011 Aanwezig H. van Gijn (voorzitter), F. Steeman (secretaris), E. Voskuilen, F. Jonker, J. Korndorffer, F. Veltkamp, M.C. Witteman, S. de Jong (Mercer), L. van Leeuwen, H.L. Fienieg, C. Hogenes, E. Spaans, L.C.M. Roelofs, S. Pardon, F.S. Lausberg, A.L. Franke, A.B. Hollinga, R. Regeer, J. van Leeuwen, A.H. van Leeuwen, H. van der Klis, W. van de Plas, S. van Es, K.H. Lauret, W.A. Gouw, G. Nicolaï, B.R. Potjer, K. Kort, S.B.E. Halbertsma, J. van den Heuvel, J. Splinter, H. van de Bent, W.J. Berk, A. Collee, H. Peek, B. Ewalds, B. Habers, E. Thoonen, H.M. Bruins, W. Sackman, R. Bleeker, C. Gilhuijs, H. Raaphorst, J. van der Zwan, E. Chladek, H.A. Hensing, M.J. van Egmond, Mevrouw K. Castelijns (Syntrus Achmea). afwezig A.W. Verdel, C.J. Hubenet, D.R.M. Wagner, P.J.M. Boode, E. Robin ons kenmerk OPFRB.201 1.PFA.VSL. 1001240 1. Opening De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. De voorzitter stelt de bestuursleden en adviseurs voor. Marie-Christine Witteman is de manager van het fonds. Sander de Jong is actuaris en hij is van Mercer. Frank Steeman (secretaris en voorzitter van de beleggingsadviescommissie) en Frank Jonker zijn als bestuurslid gekozen door de werknemers. Edwin Voskuilen en Frank Veltkamp zijn als bestuurslid aangewezen door de werkgever. Johan Korndorffer is gekozen door de gepensioneerden. 2. Notulen van de vergadering van 2 september 2010
pagina 02105 Het verslag van de laatst gehouden vergadering van deelnemers en gepensioneerden op 2 september2010, met kenmerk OPFRB.2009.PFA.VSL.1 1 07A wordt besproken. Op de eerste pagina is een aantal namen niet juist. Verzoek van de voorzitter is om duidelijk leesbaar de naam te noteren op de presentielijst. Gevraagd wordt welk rentepercentage de werkgever over de lening betaalt. De voorzitter geeft aan dat dit een variabele rente is, die gelijk is aan de rente die Avery Dennison aan externe partijen betaalt. De voorzitter merkt op dat aan Syntrus Achmea is gevraagd of het mogelijk is om alerts te sturen als iets op de website van het pensioenfonds is gewijzigd. Dit is nog niet mogelijk, maar Syntrus Achmea gaat eraan werken. Dit staat op de actielijst van het bestuur. Het verslag van de vergadering van deelnemers en gepensioneerden van 2 september 2010 wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Jaarverslag 2010 Het jaarverslag 2010 wordt besproken. Kernci jfers De voorzitter licht de kerncijfers toe. Het aantal actieven is licht gestegen. Het aantal slapers is ongeveer gelijk gebleven en het aantal gepensioneerden is licht gestegen. Per saldo zijn er dus meer deelnemers aan het fonds. De premie was conform de wet kostendekkend en bedroeg 6,0 miljoen. De ontvangen premies zijn ongeveer gelijk aan de uitkeringen. Dit komt doordat het fonds volwassen wordt. Het belegde vermogen is in 2010 gestegen naar 200 miljoen. De verplichtingen zijn echter ook gestegen. Dit was vooral het gevolg van de gedaalde marktrente. Hierdoor is de dekkingsgraad licht gedaald naar 106,8%. Het bestuur heeft helaas weer moeten besluiten dat de opgebouwde aanspraken niet geïndexeerd konden worden. Het resultaat was ongeveer 500.000 negatief. De voorzitter licht toe hoe dit resultaat is opgebouwd. De aanpassing van de sterftetafels is de belangrijkste oorzaak van het negatieve resultaat. In 2009 was hiervoor al een voorziening opgenomen. Dit was omdat het CBS nieuwe levensverwachtingen had gepubliceerd, maar er waren nog geen nieuwe prognosetafels door het Actuarieel Genootschap opgesteld. Als gevolg van de door het Actuarieel Genootschap gepubliceerde prognosetafels moest in 2010 een aanvullende voorziening worden opgenomen. In de prognosetafels wordt rekening gehouden met het feit dat mensen in de toekomst langer leven dan nu. De opslag voor het wezenpensioen is naar beneden bijgesteld. Doordat het fonds rijper is, waardoor mensen gemiddeld oudere kinderen hebben. Daarnaast is er een trend dat mensen minder kinderen hebben. Herstelplan De voorzitter zet de vereisten van een herstelplan uiteen. Het herstel moet realistisch zijn, er mogen geen extra risico s genomen worden, het mag niet leiden tot een verslechtering van indexatiemogelijkheden en de belangen van alle belanghebbenden moeten evenredig behartigd worden.
pagina 03105 De voorzitter laat een grafiek zien over de ontwikkeling van de dekkingsgraad. De rode lijn is het verwachtte herstelpad dat in het herstelplan is opgenomen. De blauwe lijn is de werkelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad. De afgelopen maanden is de dekkingsgraad als gevolg van de turbulentie op de financiële marten weer gedaald. Het fonds ligt nog wel op het schema van het herstelpad. 4. Beleggingsbeleid De heer Steeman licht het beleggingsbeleid van het fonds in 2010 toe. Na de slechte resultaten van 2009, herstelden de beleggingen zich in de eerste helft van 2010 goed. In augustus 2010 was er echter een nieuw dieptepunt. Hoewel er over heel 2010 sprake was van licht herstel, waren de resultaten behoorlijk volatiel. Avery Dennison heeft het eerste deel van de lening afgelost. Dat is belegd in grondstoffen, omdat het fonds over het algemeen wat stabieler is. Een andere overweging was dat grondstoffen een natuurliike afdekking geven van het inflatie risico. Het totale rendement 12,4%. Dit was 0,4% hoger dan de benchmark. De risicohouding van het fonds blijft voorzichtig. Het fonds belegt veel in vastrentende waardes en heeft het renterisico in hoge mate afgedekt. De resultaten worden gesplitst over de portefeuille afgezet tegen de benchmark. Met name bij aandelen was sprake van outperformance. De strategische mix is in 2010 ongewijzigd gebleven. Het verloop van de dekkingsgraad over 2010 wordt getoond. De dips in de dekkingsgraad worden veroorzaakt door respectievelijk de extra voorziening voor Lang Leven en twee maal een dalende rente. Op dit moment zijn er rondom de beleggingen een aantal vraagstukken. - Eurocrisis - De vooruitzichten voor de economie blijven onzeker - Aangezien grondstoffen een waardevolle toevoeging aan de portefeuille zijn, is het percentage in 2011 verhoogd.. - De beleggingsadviescommissie werkt aan een spoorboekje voor herbalanceren van de beleggingen. Afhankelijk van de dekkingsgraad wordt de risicohouding aangepast. - De beleggingsadviescommissie werkt aan een betere rapportagestructuur, zodat ook beter gestuurd kan worden. Gevraagd wordt of de beleggingscategorieën gerelateerd worden aan landen. Dat wordt door de heer Steeman bevestigd. Dit wordt gemonitord door het bestuur. Het pensioenfonds belegt in wereldwijde fondsen. De voorzitter vraagt decharge voor het jaarverslag. De Algemene vergadering van deelnemers en gepensioneerden verleent decharge aan het bestuur voor het boekjaar 2010.
- Het pagina OIO5 5. Vooruitzichten 2011 De voorzitter licht de vooruitzichten voor 2011 toe. Pensioenakkoord Op dit moment wordt gewerkt aan het pensioenakkoord. Het Nederlandse pensioenstelsel staat onder druk, maar het is een relatief goed stelsel. Er moeten keuzes gemaakt worden om het stelsel betaalbaar te houden. Pensioenen moeten meer schokbestendig worden. Er is nog geen duidelijkheid over de uitkomst. Het bestuur volgt de ontwikkelingen nauwgezet en gaat naar voorlichtingsbijeenkomsten. Gevraagd wordt of het bestuur bij deze bijeenkomsten wordt geconfronteerd met veel afwijkende meningen. De voorzitter geeft aan dat dit niet echt het geval is, men is het erover eens dat er iets moet gebeuren. De actuaris vult dit aan met het feit dat het huidige stelsel objectief onhoudbaar is. Gevraagd wordt wat de verhoging van de pensioenleeftijd voor het pensioenfonds betekent. De voorzitter geeft aan dat hier nog niet naar gekeken is. De actuaris merkt op dat pensioen dat is opgebouwd op basis van pensioenleeftijd 65 ook op 65-jarige leeftijd in gaat. De verhoging van de pensioenleeftijd gaat over het nog op te bouwen pensioen. De heer Veltkamp vult aan dat de pensioentoezegging bij de werkgever ligt. Zodra de wetgeving is aangenomen, dan pas de werkgever de contracten en reglementen aan. Interne ontwikkelingen - De heer Veltkamp is een nieuw bestuurslid namens de werkgever. De heer Steeman is herbenoemd. De heer Korndorffer stopt per 31 december 2011 als bestuurslid. Er zal een brief worden gestuurd over de verkiezingen. bestuur heeft een deskundigheidstoets van een onafhankelijk instituut, SPO, gedaan. Hierbij heeft het bestuur als geheel boven de norm en boven het gemiddelde gepresteerd. Dit jaar wordt het deskundigheidsplan aangepast aan de nieuwe Releidsmaatregel deskundigheid. Omdat geen sprake meer is van een inwerkjaar heeft het bestuur gekozen te werken met bijzitters. Zij zien zo al de werkwijze van het bestuur. Er wordt gewerkt aan optimalisatie van de beleggingsstructuur. Dit is mede het gevolg van het rapport van de visitatiecommissie en de verdere uitwerking daarvan in samenspraak met professionele adviseurs - De beleggingsrisico s worden geanalyseerd, zodat het bestuur goed in control is en bewuste keuzes kan maken. Conclusie De voorzitter concludeert dat externe ontwikkelingen grote invloed op de pensioenregeling van het fonds hebben. De interne focus van het pensioenfonds ligt vooral bij in control zijn.
pagina 05105 6. Wat verder ter tafel komt Gevraagd wordt of het de verwachting is dat de stijging van de toekomstige levensverwachting doorgaat. De voorzitter antwoordt dat dit inderdaad de verwachting is. Dat is ook al meegenomen in de voorziening. Sinds 2007 houden pensioenfondsen al rekening met het feit dat in de toekomst de levensverwachting stijgt. Alleen als de stijging van de levensverwachting sneller gaat dan nu voorzien, dan moeten de prognosetafels weer worden aangepast. Gevraagd wordt hoe het bestuur, als dat nodig is, besluit tot impopulaire maatregelen en hoe daarover gecommuniceerd wordt. De voorzitter antwoordt dat het bestuur gezamenlijk beslist. Daarbij wordt gekeken naar evenwichtige belangenbehartiging. Ook wordt er geluisterd naar advies van deskundigen. Daarnaast zijn er heldere wettelijke richtlijnen hoe hiermee om moet worden gegaan. Gevraagd wordt of er dan ook overleg is met de deelnemers. De deelnemers hebben geen directe inspraak. Het bestuur overweegt alle opties in het kader van evenwichtige belangenbehartiging. Tijdens een deelnemersvergadering kan het bestuur de verschillende afwegingen en besluiten toelichten zodat de deelnemers zich hierover ook een oordeel kunnen vormen. Gevraagd wordt of het fonds er beter van wordt als de pensioenleeftijd 66 wordt. Daar is geen sprake van, aangezien de verhoging van de pensioenleeftijd alleen betrekking heeft op nieuw op te bouwen aanspraken. Er zijn dan twee ingangsdata van het pensioen. Er moet nog gekeken worden hoe hier dan in de praktijk mee om wordt gegaan. Een gepensioneerde merkt op dat in stopbrief staat: uw pensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst, uw rechten zijn ingekocht en gegarandeerd, er is geen sprake van beleggingsrisico. Nu lijkt er toch sprake te zijn van beleggingsrisico. Mevrouw Witteman geeft aan dat de verwijzing naar de uitkeringsovereenkomst een wettelijk verplichte tekst is, waarmee onderscheid wordt gemaakt met een beschikbare premieregeling. Er is inderdaad wel sprake van enig beleggingsrisico, zij het alleen in een uitzonderingssituatie. In het slechtste geval is namelijk korting van de aanspraken mogelijk. Gevraagd wordt of het fonds rekening houdt met een krimp van het aantal deelnemers. Daar houdt het pensioenfonds altijd rekening mee. In 2010 is het aantal deelnemers licht toegenomen. De voorzitter merkt op dat het de laatste vergadering van deelnemers en gepensioneerden is waar Johan Korndorffer als bestuurslid bij aanwezig is. Hij is negen jaar een gewaardeerd bestuurslid en lid van de beleggingsadviescommissie geweest. De voorzitter waardeert de historische kennis, de kritische blik en de praktische inslag van de heer Korndorffer en dankt hem voor zijn inzet. 7. Sluiting De voorzitter dankt iedereen voor de aanwezigheid en de inbreng en sluit de vergadering. Aldus goedgekeurd op 3september2012, Voorzitter Secretaris