PRESENTEREN DE JAARSTUKKEN 2013 VAN Caparis NV 24 april 2014
Inhoudsopgave 1 Verslag Raad van Commissarissen 3 2 Jaarverslag 9 2.1 Ontwikkelingen sociale werkvoorziening 9 2.2 Ontwikkelingen Caparis 10 2.2.1 Algemeen 10 2.2.2 Ontwikkeling & Integratie 11 2.2.3 Detacheringen/Begeleid Werken/Business Post/Schoonmaak 13 2.2.4 Groenservice 15 2.2.5 Industrie 16 2.2.6 Concern 18 2.3 Uitvoering opdracht GR Sw Fryslân 19 2.3.1 Algemeen 19 2.3.2 Taakstelling 20 2.3.3 Wachtlijst 20 2.3.4 Beweging van binnen naar buiten 21 2.4 Financiële ontwikkeling 22 2.5 Investeringen 27 2.6 Financiering 27 2.7 Personele ontwikkeling 28 2.7.1 Bezetting 28 2.7.2 Ziekteverzuim 30 2.7.3 Opleidingen 31 2.7.4 Ondernemingsraad 32 2.8 Interne beheersing 32 2.9 Vooruitzichten 2014 34 2.10 Risicoparagraaf 35 2.11 Continuïteit 37 2.12 Caparis organisatie & stakeholders 38 2.12.1 Aandeelhouders 38 2.12.2 Relatie Caparis NV GR Sw Fryslân 38 2.12.3 Visie, missie en doelstellingen 39 2.12.4 Organisatie 40 2.12.5 Samenstelling Raad van Commissarissen en directie 2013 40 3 Jaarrekening 42 3.1 Balans per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 43 3.2 Winst- en verliesrekening 44 3.3 Kasstroomoverzicht 45 3.4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 46 3.5 Toelichting op de balans 52 3.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening 60 3.7 Toelichting op het kasstroomoverzicht 65 3.8 Ondertekening van de jaarrekening 66 Overige gegevens 67 Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 2/70
1 Verslag Raad van Commissarissen Ontwikkelingen Caparis Het jaar 2013 is voor Caparis een turbulent maar succesvol jaar geweest. Bij de start van het jaar 2013 werd gedacht dat 2013 het jaar zou zijn wat in het teken zou staan van de overgang naar de nieuwe Participatiewet. Het Rijk presenteerde echter op 11 april 2013 het sociaal akkoord. Dit sociaal akkoord had als uitwerking dat de invoering van de Participatiewet met 1 jaar is uitgesteld. De Participatiewet is in februari 2014 aangenomen door de Tweede Kamer en zal, uitgaande van goedkeuring in de Eerste Kamer (gepland vóór het zomerreces 2014), met ingang van 1 januari 2015 worden ingevoerd. De Participatiewet heeft grote gevolgen voor de sociale werkvoorziening zoals we die nu kennen. Als gevolg van de Participatiewet zal met ingang van 1 januari 2015 geen nieuwe instroom in de Wet sociale werkvoorziening meer plaatsvinden. De huidige Swmedewerkers, met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, behouden hun rechten en plichten. Bij ongewijzigd beleid resulteert de invoering van de Participatiewet in een langzame krimp van de sociale werkvoorziening. Gedurende 2013 zijn op zowel bestuurlijk als ambtelijk niveau gesprekken gevoerd tussen Caparis en de aangesloten gemeenten. Als Raad van Commissarissen zijn wij ook betrokken geweest bij de gesprekken met de aangesloten gemeenten. Bovendien stonden de ontwikkelingen rondom de Participatiewet hoog op de agenda van de Raad van Commissarissen. Wij zullen in 2014 met zowel de directie van Caparis als de aangesloten gemeenten in gesprek blijven om mee te denken met de uitdagingen die op de gemeenten en Caparis afkomen. Naast de ontwikkelingen inzake de Participatiewet, heeft ook het externe onderzoek naar de vermeende belangenverstrengeling door de voormalig algemeen directeur hoog op de agenda gestaan. In het voorjaar van 2013 werd de Raad van Commissarissen geïnformeerd over concrete vermoedens van belangenverstrengeling door de toenmalig algemeen directeur. Dit was voor de Raad van Commissarissen aanleiding om Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten te vragen hiernaar onderzoek te verrichten. Door de onderzoekers is geconcludeerd dat de toenmalig algemeen directeur belangenverstrengeling te verwijten viel. De toenmalig algemeen directeur heeft naar aanleiding van dit onderzoek vervolgens besloten om per 1 mei 2013 ontslag te nemen. De Raad van Commissarissen heeft, conform de statuten van Caparis NV, vanaf dat moment tijdelijk als statutair bestuurder gehandeld. De dagelijkse leiding werd door de overige leden van het directieteam waargenomen, waarbij er frequent overleg was tussen de Raad van Commissarissen en de overige leden van het directieteam. De Raad van Commissarissen is vervolgens gestart met de wervingen selectieprocedure voor een nieuwe algemeen directeur. Dit heeft, na overleg met de aandeelhouders en ondernemingsraad, geleid tot de benoeming van de heer P.C. Glas als statutair bestuurder/algemeen directeur per 1 november 2013. Na het vertrek van de toenmalig algemeen directeur is er in de media en bij de gemeenteraden veel aandacht geweest voor Caparis. Caparis en haar medewerkers hebben snel de draad weer opgepakt en zijn verder gegaan met het verder verbeteren van de bedrijfsvoering. Dit heeft geresulteerd in een substantiële verbetering van de financiële en sociale resultaten. Zowel ten opzichte van de realisatie 2012 en de begroting 2013. Wij spreken onze waardering uit voor de wijze waarop de organisatie dit heeft opgepakt. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 3/70
Ontwikkeling sociale resultaten Caparis heeft de, in voorgaande jaren ingezette, beweging van binnen naar buiten verder doorgezet. Eind 2012 was 34,9% van de Sw-medewerkers door middel van detachering of Begeleid Werken werkzaam bij een reguliere werkgever. Eind 2013 was dit 37,1%; dit betekent dat eind 2013 807 fte s (2012: 768 fte s) buiten de muren van Caparis werkzaam waren. De opdracht van de Gemeenschappelijke Regeling Sociale werkvoorziening Fryslân (hierna: GR) was een aandeel van 36,3%. Caparis heeft in 2013 circa 18 fte s meer gerealiseerd buiten de muren van Caparis ten opzichte van de opdracht van de GR. De groei is hoofdzakelijk gerealiseerd door extra (groeps)detacheringen. Dit is een knappe prestatie met het huidige economische klimaat. Caparis werd in 2013 geconfronteerd met een oplopend ziekteverzuim; met name bij Sw-medewerkers. Dit zowel ten opzichte van 2012 als begroting 2013. Het ziekteverzuim Sw-medewerkers liet met name in het 1 e half jaar van 2013 een stijgende lijn zien. Vervolgens daalde het ziekteverzuim, maar dit was onvoldoende om het gemiddelde ziekteverzuim van Sw-medewerkers over 2013 (14,5%) in voldoende mate te reduceren. Het gemiddelde ziekteverzuim kaderpersoneel bedraagt 5,1% en is hiermee lager dan 2012, maar wel 0,6% hoger dan begroot. Uit een nadere analyse van het ziekteverzuim blijkt dat het ziekteverzuim van Sw-medewerkers, maar ook van kaderpersoneel, in grote mate wordt beïnvloed door een hoog percentage langdurig zieken. Er is geen sluitende verklaring voor het hogere aantal langdurig zieken, maar zeker is dat het hogere aandeel Sw-medewerkers met een ernstige handicap, ten opzichte van het landelijk gemiddelde, hierop van invloed is (GR: 24%/landelijk: 12%; zie paragraaf 2.7.2.). Bij het kaderpersoneel is sprake van enkele medewerkers die ongeneeslijk ziek zijn. De mogelijkheden om het langdurig ziekteverzuim te reduceren zijn beperkt. Daarnaast kan de onzekerheid rondom de invoering van de Participatiewet ook van invloed zijn op het ziekteverzuim. Ontwikkeling financieel resultaat Caparis heeft het bedrijfsresultaat substantieel verbeterd; zowel ten opzichte van 2012 als ten opzichte van de begroting 2013. Het bedrijfsresultaat 2013 bedraagt 1.281.000 positief (2012: 59.000 positief, zie paragraaf 2.4). Dit is een verbetering van 2.235.000 ten opzichte van de begroting 2013 (begroot bedrijfsresultaat: 954.000 negatief). Het genormaliseerde bedrijfsresultaat, dit betreft het bedrijfsresultaat exclusief eenmalige baten en lasten, bedraagt 1.604.000 positief. Ten opzichte van de begroting 2013 is het genormaliseerde bedrijfsresultaat 2.558.000 beter dan begroot. De verbetering van het bedrijfsresultaat ten opzichte van 2012 en begroting 2013, is gerealiseerd door een combinatie van hogere omzet en lagere bedrijfskosten. Nagenoeg alle bedrijfsonderdelen van Caparis hebben een bijdrage aan de verbetering geleverd. De verbetering van de omzet is gerealiseerd door zowel groei bij bestaande klanten als acquisitie van nieuwe klanten. De activiteiten Business Post, Schoonmaakservice en Groeps-/flexdetacheringen Industrie hebben de sterkste groei laten zien. Tevens heeft Groenservice een verdere groei in (groeps)detacheringen gerealiseerd. De hogere omzet is mede gerealiseerd door extra omzet bij de aangesloten gemeenten. Wij Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 4/70
waarderen het feit dat Caparis door de aangesloten gemeenten als preferred supplier wordt beschouwd. Ondanks de huidige economische situatie is Caparis in staat geweest om het bedrijfsresultaat ten opzichte van 2012 en begroting 2013 te verbeteren. Met het zo regulier mogelijk laten werken van mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking zijn echter veel kosten gemoeid. De Sw-medewerkers ontvangen een salaris op basis van de landelijke CAO-Sw. Deze salariskosten komen ten laste van de acht Friese gemeenten, die hiervoor vanuit het Rijk subsidie ontvangen. Deze subsidie is, evenals in voorgaande jaren niet dekkend, waardoor er sprake is van een negatief subsidieresultaat. In 2013 ging het om een bedrag van 4.744.000,- negatief. In 2012 was dit nog 5.090.000,-. Dus ook op dit vlak is er sprake van een gunstige ontwikkeling, alhoewel het resterende bedrag voor de aangesloten gemeenten nog aanzienlijk is. Wij hopen dat het positieve bedrijfsresultaat van Caparis een bijdrage levert aan het voor de aangesloten gemeenten betaalbaar houden van het sociale domein, doordat er geen aanvullende gemeentelijke bijdragen ten behoeve van de exploitatie van Caparis nodig zijn. Al met al kan geconcludeerd worden dat Caparis een substantiële verbetering van het bedrijfsresultaat heeft gerealiseerd. In het voorjaar van 2012 is als onderdeel van de invoering van de toenmalige Wet Werken naar Vermogen door de GR een aanvraag voor een herstructureringsfaciliteit van 10,3 miljoen bij het Rijk ingediend. Tezamen met een eigen bijdrage van de gemeenten van circa 3,4 miljoen, zou het totale herstructureringsfonds ( 13,7 miljoen) ingezet worden om een situatie te bereiken waarin het bedrijfsresultaat van Caparis, exclusief Begeleid Werken, blijvend groter dan of gelijk aan 0 is. Over 2013 bedraagt het bedrijfsresultaat van Caparis, exclusief Begeleid Werken en exclusief eenmalige baten en lasten, 16.000 negatief. Caparis heeft, zonder additionele bijdragen vanuit de herstructureringsfaciliteit van het Rijk en zonder additionele bijdragen van de aangesloten gemeenten, in 2013 bijna de geformuleerde doelstelling bereikt. Wij zullen samen met de directie van Caparis in 2014 blijven werken aan het realiseren van de omschreven doelstelling. Een grote onzekere factor betreft echter de gevolgen voor Caparis van de invoering van de Participatiewet. Eigen vermogen en continuïteit De toekomst van de sociale werkvoorziening op lange termijn is, als gevolg van invoering van de Participatiewet, onzeker. De Raad van Commissarissen is actief betrokken bij de toekomstontwikkelingen van het bedrijf. Wij zijn in gesprek met de aandeelhouders, het bestuur van de GR en de directie van Caparis over de ontwikkelingen en toekomstplannen. Caparis zal naar alle waarschijnlijkheid wel voortbestaan, maar in welke vorm is onduidelijk. Wat dit zal betekenen voor de huidige activiteiten, infrastructuur en personeelsformatie van Caparis zal de komende tijd moeten blijken bij de uitwerking van de Participatiewet door de aangesloten gemeenten. Definitieve besluiten zijn ten tijde van het vaststellen van de jaarrekening nog niet genomen. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 5/70
De directie heeft, samen met de Raad van Commissarissen, overwogen of deze ontwikkelingen al in de jaarrekening 2013 gevolgen moet hebben in de sfeer van de waardering van de materiële vaste activa (vastgoed) en/of de vorming van voorzieningen voor personele verplichtingen in het kader van afbouw. Hierbij is onder meer overwogen dat in beginsel de verdiencapaciteit van de bestaande organisatie met het huidige takenpakket, zonder het subsidietekort, voldoende is om op termijn een sluitende exploitatie te blijven realiseren. Onze conclusie is derhalve dat de financiële vertaling van een eventueel gewijzigde strategie/ takenpakket in de toekomst op dit moment nog niet aan de orde is, omdat onvoldoende duidelijk is wat er wanneer gaat gebeuren. Het is echter niet uit te sluiten dat toekomstige besluitvorming door de aangesloten gemeenten betreffende een (nieuwe) opdracht voor Caparis alsnog tot afwaardering van materiële vaste activa en/of het vormen van voorzieningen voor personele verplichtingen zal leiden. De Raad van Commissarissen onderschrijft de overwegingen van directie, dat het niet aan de orde is voor de jaarrekening 2013 gevolgen te verbinden aan toekomstige ontwikkelingen die nog onvoldoende uitgekristalliseerd zijn. We constateren dat Caparis per 31 december 2013 een beperkt weerstandsvermogen heeft om toekomstige tegenvallers op te vangen. Wij hebben uitvoerig met de directie over dit onderwerp gesproken en wij delen de analyse die de directie in deze jaarrekening en het jaarverslag heeft gemaakt. Wij blijven ook in 2014 met de directie over dit thema in gesprek. Beloningsbeleid directie Door de Raad van Commissarissen is in 2013 een nieuw beloningsbeleid voor de statutair bestuurder van Caparis opgesteld. De hoofdlijnen van het nieuwe beloningsbeleid zijn: Functiewaardering conform de Hay-systematiek, rekening houdend met de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen en de publieke opinie over beloningen in de semipublieke instelling. De CAO voor gemeenteambtenaren zal in de overwegingen worden meegenomen. Een maximaal jaarinkomen van 140.000 inclusief vakantiegeld (exclusief werkgeverslasten zoals sociale lasten en pensioenpremies). Indexatie van het loon conform de indexatie die wordt toegepast bij overig kaderpersoneel van Caparis. Pensioenregeling: middelloonregeling, conform pensioenfonds PWRI (Swpersoneel) en ABP (ambtelijk personeel). Vaste onkostenvergoeding van maximaal 1.800 per jaar. Door Caparis kan een leaseauto ter beschikking worden gesteld met een maximale cataloguswaarde van 54.000. De Raad van Commissarissen kan bepalen haar goedkeuring aan een bepaald model te onthouden. Benoeming is voor maximaal 4 jaren. Het vastgestelde beloningsbeleid zal eens in de 3 jaren worden geëvalueerd. Het beloningsbeleid is vastgesteld in de aandeelhoudersvergadering d.d. 7 maart 2013. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 6/70
Ontwikkelingen Raad van Commissarissen In 2013 is de samenstelling van de Raad van Commissarissen niet gewijzigd. Met ingang van 1 januari 2013 wordt door de Wet Bestuur en Toezicht voorgeschreven dat er sprake moet zijn van een evenwichtige verdeling tussen mannen en vrouwen in de Raad van Commissarissen. Minimaal 30% van de commissarissen moet vrouw zijn. Bij de Raad van Commissarissen van Caparis is dit percentage 20%. Dit wordt veroorzaakt doordat de Raad van Commissarissen al voor 1 januari 2013 de huidige samenstelling heeft. Zodra er sprake is van een vacature in de Raad van Commissarissen, bijvoorbeeld na verloop van de maximale zittingstermijnen van één of meerdere leden van de Raad van Commissarissen, zal er naar gestreefd worden om de samenstelling zodanig aan te passen dat sprake is van een evenwichtige verdeling. De taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van zowel de Raad van Commissarissen als de directie van Caparis zijn in 2013 verduidelijkt en verder aangescherpt. Dit heeft geleid tot het opstellen van een corporate governance code, directiereglement en reglement voor de Raad van Commissarissen. De corporate governance code is in de aandeelhoudersvergadering d.d. 12 december 2013 vastgesteld. Het directiereglement en het reglement voor de Raad van Commissarissen zijn vastgesteld in de vergadering van de Raad van Commissarissen d.d. 5 december 2013. De Raad van Commissarissen heeft in 2013 8 maal vergaderd in aanwezigheid van de (voormalig) algemeen directeur van Caparis. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen 6 maal vergaderd zonder aanwezigheid van de (voormalig) algemeen directeur van Caparis. Een vertegenwoordiger van de Raad van Commissarissen heeft 1 vergadering van de Ondernemingsraad bijgewoond. Er zijn in 2013 geen commissarissen geweest die frequent afwezig waren bij de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Alle individuele commissarissen zijn onafhankelijk van Caparis. Bij de commissarissen is geen sprake van tegenstrijdige belangen. De Raad van Commissarissen bewaakt haar onafhankelijkheid. Indien er mogelijk sprake is van tegenstrijdige belangen, dan wordt hiervan door de betreffende commissaris melding gemaakt tijdens een vergadering van de Raad van Commissarissen. Caparis heeft in 2013 diensten ingekocht bij drie bedrijven waar commissarissen van Caparis gelieerd aan zijn of een dienstbetrekking hebben; zie onderstaand overzicht (bedragen exclusief BTW). # Commissaris Bedrijf Bedrag 1. Dhr. R. Glas De Haan Advocaten & Notarissen 2.200 2. Dhr. H. van der Veen AB Vakwerk 40.800 3. Dhr. R. Veenstra Sportclub Heerenveen 75.000 1. De directie van Caparis heeft De Haan Advocaten & Notarissen twee keer ingeschakeld voor juridisch advies. De heer Glas is niet betrokken geweest bij de opdrachtverstrekking door Caparis of de uitvoering van de opdracht door De Haan Advocaten. Door zowel de heer Glas als de directie van Caparis is melding gemaakt van deze opdrachten bij de Raad van Commissarissen. 2. Caparis Groenservice heeft gedurende 2013 1 fte ingehuurd bij AB Vakwerk. Het betreft de inhuur van een meewerkend voorman. De heer Van der Veen is Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 7/70
niet bij besluitvorming en opdrachtverstrekking betrokken geweest. De inhuur van de meewerkend voorman vond al plaats voordat de heer Van der Veen in dienst is gekomen bij AB Vakwerk. 3. De directie van Caparis heeft in 2010 met Sportclub Heerenveen een driejarige sponsorovereenkomst afgesloten. Ten tijde van het maken van de afspraken tussen Caparis en Sportclub Heerenveen, was de heer Veenstra nog niet werkzaam voor Sportclub Heerenveen. Bij de besluitvorming over het aangaan van bovenstaande verplichtingen zijn de betreffende commissarissen niet betrokken geweest. De Raad van Commissarissen heeft hierover in de aandeelhoudersvergadering van 25 september verantwoording afgelegd. De Raad van Commissarissen is van mening dat haar onafhankelijkheid en die van de haar individuele leden niet in het geding is geweest. In het reglement voor de Raad van Commissarissen, zoals vastgesteld op 5 december 2013, is vastgelegd dat de Raad van Commissarissen ieder jaar het profiel, de samenstelling en competenties van de Raad van Commissarissen evalueert. Deze evaluatie zal in het voorjaar van 2014 plaatsvinden. Tot slot De Raad van Commissarissen bedankt alle Sw-medewerkers, het kaderpersoneel en de Ondernemingsraad voor de in 2013 geleverde prestaties. De prestaties waren op vele fronten uitzonderlijk te noemen en dat in een turbulente en zeer onzekere periode. Het jaar 2014 zal wederom een uitdagend jaar worden. De overgang naar de Participatiewet zal waarschijnlijk veel vragen van Caparis en haar medewerkers, maar ook van de aangesloten gemeenten. Op dit moment is er nog veel onzeker en dit zal zeker van invloed zijn op zowel de Swmedewerkers als het kaderpersoneel. De Raad van Commissarissen staat met veel vertrouwen achter Caparis en haar directie. Ook heeft de Raad van Commissarissen het volste vertrouwen in de benodigde samenwerking tussen Caparis en gemeenten. Namens de Raad van Commissarissen, R. Veenstra, Voorzitter Drachten, 24 april 2014 Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 8/70
2 Jaarverslag 2.1 Ontwikkelingen sociale werkvoorziening Het jaar 2013 werd aanvankelijk nog gezien als een overgangsjaar van de huidige Wet sociale werkvoorziening (hierna: Wsw) naar de nieuwe Participatiewet. De Participatiewet wordt gezien als de opvolger van de Wet Werken naar Vermogen en zou worden ingevoerd met ingang van 1 januari 2014. Echter, op 11 april 2013 is een sociaal akkoord gesloten dat als uitwerking heeft dat de invoering van de Participatiewet met één jaar is uitgesteld. De Participatiewet zal nu met ingang van 1 januari 2015 worden ingevoerd. In december heeft de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Participatiewet voor behandeling naar de Tweede Kamer gestuurd. Inmiddels zijn er enkele Nota s van wijzigingen geweest. In februari 2014 is de Participatiewet aangenomen door de Tweede Kamer. De Participatiewet zal nu worden behandeld in de Eerste Kamer. De Staatssecretaris streeft ernaar de behandeling door de Eerste Kamer vóór het zomerreces 2014 te hebben afgerond. De Participatiewet heeft tot gevolg dat met ingang van 1 januari 2015 er geen instroom in de Wsw meer mogelijk is. De huidige Sw-medewerkers, met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, behouden hun rechten en plichten. In het kader van de Participatiewet komt de verantwoordelijkheid voor het aan het werk helpen van een grote groep mensen bij gemeenten te liggen. Dit betekent ook dat de gemeenten verantwoordelijk worden voor de mensen die voorheen geïndiceerd werden voor de Wsw. De invoering van de Participatiewet gaat gepaard met een bezuiniging op het budget wat het Rijk overdraagt aan de gemeenten; de zogeheten efficiencykorting. Dit resulteert voor de bij Caparis aangesloten gemeenten in een grote uitdaging. Met beperkte middelen moet een zo groot mogelijke groep mensen aan het werk worden geholpen. Vanaf 2012 zijn tussen Caparis en de aangesloten gemeenten diverse gesprekken gevoerd over de wijzigingen binnen de sociale werkvoorziening. De gesprekken zijn gevoerd op zowel bestuurlijk als ambtelijk niveau. Tijdens deze gesprekken is van gedachten gewisseld over elkaars ideeën, verwachtingen, enzovoorts en de uitdagingen waar alle partijen mee worden geconfronteerd. Deze bijeenkomsten hebben altijd in een open sfeer en op constructieve wijze plaatsgevonden. De gesprekken hebben nog niet geleid tot concrete plannen voor Caparis. Caparis blijft ook in 2014 graag met de aangesloten gemeenten in gesprek om te onderzoeken hoe de kansen, bedreigingen en uitdagingen van de Participatiewet en het gehele sociale domein voor de gemeenten, maar zeker ook voor de doelgroep die het betreft, zo effectief mogelijk kunnen worden georganiseerd. Dit met de beperkte (financiële) middelen die hiervoor beschikbaar zijn. Resumerend kan geconcludeerd worden dat het jaar 2014 een overgangsjaar wordt naar de nieuwe Participatiewet. De exacte gevolgen voor Caparis en haar medewerkers zijn op dit moment nog niet bekend. Dit betekent dat de komende tijd er nog een periode van onzekerheid zal zijn voor de Sw-medewerkers en het kaderpersoneel van Caparis. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 9/70
2.2 Ontwikkelingen Caparis 2.2.1 Algemeen Het jaar 2013 was voor Caparis een succesvol maar zeker ook een turbulent jaar. Voor wat betreft de financiële en sociale resultaten kan geconcludeerd worden dat er sprake was van een succesvol jaar. Caparis heeft in 2013 zowel het bedrijfsresultaat als aandeel het Detacheringen/Begeleid Werken (hierna: Deta/BW) weten te verbeteren; dit zowel ten opzichte van 2012 als ten opzichte van de begroting 2013. Alle bedrijfsonderdelen van Caparis hebben de bedrijfsresultaten weten te verbeteren door zowel groei in omzet als verdere kostenbesparingen. Een uitzondering betreft het bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie (hierna: O&I). Als gevolg van een te lage (niet kostendekkende) vergoeding per traject, is bij dit bedrijfsonderdeel het begrote bedrijfsresultaat niet gerealiseerd. Medio 2013 is de huidige dienstverlening en organisatie van O&I geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie zijn verbeterplannen gedefinieerd; deze plannen zijn in het 4 e kwartaal 2013 en 1 e kwartaal 2014 geïmplementeerd. De vorig jaar ingezette groei in het aandeel Deta/BW is in 2013 voortgezet. Ultimo 2013 bedraagt het aandeel Deta/BW 37,1% (ultimo 2012: 34,9%). Dit betekent dat 807 fte s buiten de muren van Caparis werkzaam zijn. Ten opzichte van de eindstand 2012, is een extra doorstroom van 39 fte s gerealiseerd. Wij hebben met deze resultaten de opdracht van de Gemeenschappelijke Regeling Sociale werkvoorziening Fryslân (doel: 36,3%) ruimschoots gerealiseerd. Wij zijn dan ook zeer tevreden over het bereikte resultaat. Het vertrek van de algemeen directeur van Caparis per 1 mei 2013 heeft geleid tot behoorlijk wat turbulentie; met name in de media en bij de aangesloten gemeenten. Op 26 april 2013 werd in de media bekend dat de algemeen directeur van Caparis per 1 mei 2013 ontslag had genomen. De aanleiding was een onderzoek door Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (hierna: BING) naar de geruchten over vermeende belangenverstrengeling. Op 6 mei 2013 heeft voor alle raadsleden van de aangesloten gemeenten een bijeenkomst plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst zijn de ontwikkelingen inzake het vertrek van de algemeen directeur door de Raad van Commissarissen en aandeelhouders van Caparis toegelicht. Tevens zijn tijdens deze bijeenkomst ook enkele andere geruchten genoemd. Het onderzoek naar die geruchten viel buiten de reikwijdte van het oorspronkelijke onderzoek. In de zomer van 2013 is, in opdracht van de colleges van de aangesloten gemeenten, door BING een vervolgonderzoek uitgevoerd naar deze geruchten en de rol van de Raad van Commissarissen en de aandeelhoudersvergadering. De uitkomsten van dit onderzoek zijn vervolgens door de colleges gedeeld met de gemeenteraden. Na het vertrek van de algemeen directeur fungeerde de Raad van Commissarissen tijdelijk als statutair bestuurder. De dagelijkse leiding van Caparis werd, in goed overleg met de Raad van Commissarissen, waargenomen door de overige leden van het directieteam. Na het vertrek van de algemeen directeur, heeft Caparis zich snel weer gericht op het verbeteren van de bedrijfsvoering en het realiseren van de sociale doelen. De inspanningen van alle Sw- en overige medewerkers van Caparis hebben een positief effect gehad op de gerealiseerde financiële en sociale resultaten. Met ingang van 1 november 2013 is Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 10/70
de heer P.C. Glas door de Raad van Commissarissen benoemd als statutair bestuurder (algemeen directeur) van Caparis. In het vervolg van dit hoofdstuk, worden kort de ontwikkelingen bij de verschillende bedrijfsonderdelen van Caparis toegelicht. 2.2.2 Ontwikkeling & Integratie Caparis had gedurende 2013 gemiddeld 179 fte s trajectdeelnemers actief. Dit is een verdubbeling ten opzichte van het aantal trajectdeelnemers in de begroting (90 fte s). We constateren dat de bij Caparis aangesloten gemeenten steeds meer en intensiever met Caparis samenwerken op het gebied van de trajecten. Gemeenten en Caparis werken samen aan de uitdaging om met beperkte financiële middelen toch een grote groep bijstandsgerechtigden te activeren. Eind 2013 zijn met enkele gemeenten nieuwe afspraken gemaakt om deze doelgroep nog beter te kunnen bedienen en de kans op succes voor zowel bijstandsgerechtigden, gemeenten en Caparis te vergroten. Caparis biedt verschillende soorten trajecten aan. Op hoofdlijnen wordt onderscheid gemaakt tussen trajecten met de volgende trajectdoelstellingen: het uitvoeren van een diagnose naar de mogelijkheden van de deelnemer; het arbeidsfit houden of maken van de deelnemer; het realiseren van uitplaatsing van de deelnemer. Van de in 2013 afgesloten trajecten is van 87% het vooraf gedefinieerde doel gerealiseerd. In 2013 zijn totaal 535 trajecten afgesloten. Dit is inclusief 59 trajecten die direct na de intake zijn afgesloten, omdat Caparis geen passend traject kon bieden of waarvan geconcludeerd is dat het volgen van een traject niet zinvol zou zijn. Van 123 trajecten is de doelstelling niet gerealiseerd, waarvan bij 72 trajecten de doelstelling niet is gehaald door een oorzaak buiten de directe beïnvloedingssfeer van Caparis, bijvoorbeeld: voortijdige beëindiging in verband met ziekte; voortijdige beëindiging na overleg met of op verzoek van de gemeente; voortijdige beëindiging in verband met vervoersproblemen; voortijdige beëindiging omdat de deelnemer gedurende het traject is verhuisd en het traject daarom niet heeft afgerond; het niet mee willen werken aan het traject door de deelnemer (bijvoorbeeld: grotendeels afwezig). De hierboven genoemde oorzaken worden, omdat het buiten de directe beïnvloedingssfeer van Caparis valt, niet meegerekend bij het bepalen van het slagingspercentage van de trajecten. In het overzicht op de volgende pagina is per gemeente het aantal afgesloten trajecten in de periode 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013 weergegeven. Hierbij is tevens het percentage trajecten vermeld waarvan de doelstelling is gehaald. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 11/70
Bruto afgesloten trajecten Af: niet gestart na intake Af: doel niet behaald buiten beinvloeding Caparis Klant Gemeente Achtkarspelen 12 1 1 10 8 80% Gemeente Heerenveen 8 3 1 4 3 75% Gemeente Leeuwarden 72 9 20 43 36 84% Gemeente Ooststellingwerf 11 2-9 7 78% Gemeente Opsterland 9 1 1 7 7 100% Gemeente Smallingerland 304 32 37 235 205 87% Gemeente Tytsjerksteradiel 26 1 7 18 16 89% Gemeente Weststellingwerf 88 10 5 73 67 92% Overige klanten 5 - - 5 3 60% Netto afgesloten trajecten Doel gehaald Percentage doel gehaald 535 59 72 404 352 87% Van de in 2013 afgesloten trajecten hebben 89 trajecten het realiseren van een uitplaatsing als trajectdoelstelling. Hiervan zijn 11 trajecten voortijdig gestaakt door oorzaken buiten de directe beïnvloedingssfeer van Caparis (zie vorige pagina). Derhalve resteren 78 trajecten waarvan het volledige traject door de deelnemer is doorlopen. Totaal hebben 59 trajecten geleid tot een uitplaatsing. Dit betekent een slagingspercentage van 76%. Ultimo 2013 zijn er nog 252 lopende trajecten (247 trajectdeelnemers; enkele deelnemers volgen gelijktijdig 2 trajecten). Deze trajecten zijn hierboven niet meegeteld, omdat pas bij het afsluiten van een traject wordt bepaald of een trajectdoelstelling is gerealiseerd. In onderstaand overzicht is het aantal lopende trajecten per 31 december 2013 per klant weergegeven. Klant Aantal lopende trajecten Gemeente Achtkarspelen 1 Gemeente Heerenveen 1 Gemeente Leeuwarden 72 Gemeente Ooststellingwerf 19 Gemeente Opsterland 3 Gemeente Smallingerland 140 Gemeente Tytsjerksteradiel 4 Gemeente Weststellingwerf 6 Overige klanten 6 Totaal 252 Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 12/70
O&I werkt sinds 2010 met het huidige dienstverleningsmodel. Dit in de vorm van een pilot. Medio 2013 is de pilot geëvalueerd. Uit de evaluatie is gebleken dat het huidige dienstverleningsmodel over het algemeen voldoende tot goed functioneert, maar ook dat op enkele aspecten een verdere verbetering en optimalisatie noodzakelijk is. Om deze verbeteringen te realiseren zijn ook enkele organisatorische wijzigingen noodzakelijk. In het 3 e kwartaal 2013 zijn de plannen hiervoor uitgewerkt en is door het directieteam een voorgenomen besluit genomen. De Ondernemingsraad heeft in oktober de adviesaanvraag ontvangen en in november een positief advies uitgebracht. We zijn in het 1 e kwartaal 2014 gestart met het implementeren van de organisatorische wijzigingen. In de loop van 2014 moeten de wijzigingen positief bijdragen aan de financiële maar zeker ook de sociale doelen van Caparis. Wij constateren dat de samenwerking tussen Caparis en de aangesloten gemeenten in 2013 sterk is verbeterd. Samen met enkele gemeenten is eind 2013 de inhoud van de trajecten verbeterd. Wij willen hiermee beter aansluiten op de wensen en behoeften van de trajectdeelnemers en gemeenten. Samen streven wij er zo naar om de trajecten succesvol af te ronden. In het 4 e kwartaal is het bedrijfsonderdeel O&I onderworpen aan een externe audit voor het keurmerk Blik op Werk 1. O&I is voor deze audit geslaagd. 2.2.3 Detacheringen/Begeleid Werken/Business Post/Schoonmaak Het bedrijfsonderdeel Detacheringen/Begeleid Werken/Business Post/ Schoonmaak is in 2013 verder gegroeid. De netto toegevoegde waarde 2 (hierna: NTW) is gegroeid van 4.323.000 in 2012 naar 5.028.000 in 2013. Dit is een toename van 705.000. Alle activiteiten van dit bedrijfsonderdeel hebben in lijn met of beter dan 2012 gepresteerd. Ten opzichte van de begroting is de NTW verbeterd met 436.000; de verbetering is gerealiseerd door alle activiteiten. Een uitzondering betreft de activiteit Detacheringen. Deze is achtergebleven op de begroting door een kleinere groei in individuele detacheringen dan geraamd. Caparis heeft in 2013 verdere groei in de individuele detacheringen weten te realiseren. Dit zowel bij bestaande als nieuwe klanten. We constateren echter wel dat een verdere groei in individuele detacheringen steeds moeilijker te realiseren is. De huidige Sw-medewerkers zijn individueel moeilijker te plaatsen door het ontbreken van de benodigde competenties en vaardigheden en de mogelijkheden om deze medewerkers naar het juiste niveau te ontwikkelen. De groei in detacheringen van Sw-medewerkers wordt hoofdzakelijk gerealiseerd door groepsdetacheringen. Door goed naar de klanten te luisteren, begrijpen wij welke uitdagingen een klant heeft. Door middel van een groepsdetachering kunnen we de klant vervolgens een passende oplossing bieden die goed aansluit op de bedrijfsprocessen van de klant. Doordat een groep wordt gedetacheerd kunnen ook Sw-medewerkers worden gedetacheerd die individueel minder eenvoudig voor een detachering in aanmerking komen. Door de groep zodanig samen te 1 Blik op Werk is een onafhankelijk kwaliteits- en kennisinstituut dat zich inzet voor de kwaliteit van dienstverlening op het gebied van duurzame arbeidsdeelname. 2 Netto toegevoegde waarde: omzet minus directe productiekosten en kosten van uitbesteed werk Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 13/70
stellen, kunnen ook deze medewerkers worden gedetacheerd en kan aan de eisen van de klant worden voldaan. Doordat Sw-medewerkers individueel moeilijker detacheerbaar zijn, richten de accountmanagers van de afdeling Detacheringen zich ook op het realiseren van plaatsingen voor trajectdeelnemers. Mede door de inzet van de accountmanagers, hebben diverse trajectdeelnemers een contract aangeboden gekregen bij een werkgever (zie ook paragraaf 2.2.2). Dit heeft een positief effect op de uitkeringslast van de betreffende gemeente. Het aantal Sw-medewerkers, geplaatst via een Begeleid Werken contract, is in 2013 licht gedaald. Wij hebben met name een daling van het aantal plaatsingen in de zomermaanden geconstateerd. In het 4 e kwartaal is het aantal plaatsingen echter weer gestegen. Deze stijging was echter onvoldoende om het gemiddeld aantal plaatsingen over 2013 te compenseren. In december 2013 hebben wij de beschikkingen inzake de bonus Begeleid Werken 2011 ontvangen. De ontvangen bonus is circa 90.000 hoger dan waarmee in de begroting 2013 was rekening gehouden. Het Rijk heeft in september 2013 gepubliceerd dat de Rijksbijdrage Wsw over 2013 verhoogd wordt tot ruim 26.100 per Se. Dit heeft voor Caparis geleid tot een positief effect van 24.000. De activiteit Business Post heeft het hele jaar 2013 structureel meer volumes verwerkt. De groei is gerealiseerd bij zowel bestaande klanten als door het acquireren van nieuwe klanten. Caparis heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in het opzetten en implementeren van Business Post en het acquireren van klanten voor deze activiteit. De eerste resultaten hiervan waren in 2012 al zichtbaar, maar zijn volledig in 2013 tot uitdrukking gekomen. Hetzelfde geldt voor de activiteit Schoonmaakservice. Schoonmaakservice heeft de in 2012 ingezette groei verder weten door te zetten in 2013. In 2013 zijn drie nieuwe klanten gestart, waaronder de gemeente Opsterland. Daarnaast heeft Schoonmaakservice in 2013 een opdracht gegund gekregen die in januari 2014 is gestart. Schoonmaakservice had sinds 2012 te kampen met een tekort aan geschikt Sw-personeel. Gedurende 2013 hebben meerdere gemeenten de meerwaarde gezien van de activiteit Schoonmaakservice als werkleerbedrijf. Dit heeft ertoe geleid dat enkele gemeenten onder voorwaarden bijstandsgerechtigden een traject via Caparis Schoonmaakservice aanbieden om zo hun kansen op uitstroom naar de reguliere arbeidsmarkt te vergroten. Schoonmaakservice levert inmiddels een belangrijke bijdrage aan de financiële en sociale resultaten van Caparis. Naast de financiële en sociale successen, werd in het 4 e kwartaal bekend dat Caparis Schoonmaakservice samen met de gemeente Leeuwarden, GOM Schoonhouden, CNV en Atir waren genomineerd voor de Best Practice Award 2013. De nominatie was voor de unieke samenwerking in de schoonmaak bij de gemeente Leeuwarden. Belangrijke criteria om voor de award in aanmerking te komen zijn ketensamenwerking, bevorderen van de arbeidsomstandigheden van de schoonmakers en de kwaliteit van de schoonmaak. De award wordt elk jaar uitgereikt aan organisaties die de Code Verantwoordelijk Marktgedrag in de schoonmaak- en glazenwassersbranche in de praktijk toepassen. Tijdens de uitreiking van de Best Practice Award op 16 januari 2014, hebben Caparis Schoonmaakservice, de gemeente Leeuwarden en de samenwerkingspartners de 3 e prijs bemachtigd. Dit is een uitstekende prestatie van alle betrokken Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 14/70
medewerkers van zowel Caparis Schoonmaakservice, de gemeente Leeuwarden en de samenwerkingspartners. 2.2.4 Groenservice Groenservice heeft over heel 2013 een NTW gerealiseerd van 6.420.000. Dit is een verbetering van 562.000 ten opzichte van de begroting ( 5.858.000). Ten opzichte van 2012 is de NTW in 2013 gedaald met 90.000 (2012: 6.510.000). Groenservice is het jaar goed gestart door het uitvoeren van veel winterwerk, voor zowel gemeenten als overige klanten, in het 1 e kwartaal 2013. De detachering van medewerkers Groenservice bij gemeenten is later gestart dan verwacht. Dit is veroorzaakt door het weer waardoor in het 2 e kwartaal minder groenonderhoud gepleegd hoefde te worden. Gedurende 2013 zijn door Groenservice enkele nieuwe (groeps)detacheringen gerealiseerd. Het bestek van de gemeente Opsterland is in 2013 omgezet in een detachering. Daarnaast is in het 2e kwartaal de detachering van 10 schilders bij een schildersbedrijf gestart. Deze schilders waren in 2012 gedetacheerd bij Langhout, maar Langhout ging in november 2012 failliet. Vervolgens is gezocht naar een nieuwe samenwerkingspartner. Dit heeft er in geresulteerd dat in mei 2013 de eerste schilders weer gedetacheerd konden worden. Ook met de gemeente Heerenveen is een nieuwe samenwerking aangegaan. In één woonwijk wordt, onder aansturing van Caparis, een groep van Swmedewerkers en bijstandsgerechtigden ingezet voor het uitvoeren van het groenonderhoud. De bijstandsgerechtigden leren tijdens dit traject de basisvaardigheden voor groenonderhoud. Hiermee kan de gemeente Heerenveen de kans op uitstroom van deze groep bijstandsgerechtigden verhogen. Het 1 e en 4 e kwartaal van een kalenderjaar betreft traditioneel het laagseizoen voor Groenservice. Eind oktober 2013 werd Nederland echter geteisterd door een storm. Als gevolg van deze storm zijn veel bomen omgewaaid en takken van bomen gebroken. Dit heeft in november en december 2013 geresulteerd in circa 100.000 aan extra werk. De storm heeft er overigens ook toe geleid dat er veel (gratis) haardhout op de markt beschikbaar was. Voor de houtkloverij van Caparis betekende dit minder werk dan verwacht in de laatste twee maanden van 2013. De in het 4 e kwartaal beschikbare personele capaciteit van Groenservice is ingezet bij Business Post, Schoonmaakservice, Montage en MultiPack. Bij Montage en MultiPack was sprake van een grote hoeveelheid productieorders. Met de inzet van een grote groep Sw-medewerkers van Groenservice zijn deze orders tijdig verwerkt. Door de omvang van Caparis kan Caparis snel schakelen met personele bezetting wanneer zich productiepieken voordoen. De Kwekerij heeft in 2013 te maken gehad met een dalende afzet. Dit is met name veroorzaakt door het faillissement van een aantal grote klanten. Door dalende vraag naar hedera s, zijn medio 2013 ook de veilingprijzen aanzienlijk gedaald. In het 4 e kwartaal hebben de veilingprijzen zich weer hersteld, maar de vraag bleef achter. Hierdoor zijn de achterblijvende resultaten van de Kwekerij niet meer hersteld in het 4 e kwartaal van 2013. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 15/70
Groenservice heeft in 2013 wederom geïnvesteerd in de ontwikkeling van de Swmedewerkers. Zo zijn de cursussen VCA 3 en motorkettingzaag weer door een grote groep Sw-medewerkers met succes afgerond. In het 2 e kwartaal zijn 84 pasjes voor het werken met de motorkettingzaag uitgereikt. Een deel van de Swmedewerkers heeft ook de gevorderden opleiding motorkettingzaag afgerond en kreeg naast de zaagpas ook het Certificaat Motorkettingzaag Gevorderd uitgereikt. Hiermee blijft Caparis investeren in de ontwikkeling van Swmedewerkers en het verder professionaliseren van de dienstverlening richting klanten. Ook op het gebied van de ISO-certificering is een succes behaald. In het 4 e kwartaal is door een extern bureau de audit voor ISO-certicering uitgevoerd. Groenservice is wederom geslaagd voor deze audit. Op 25 juni 2013 werden Caparis, de aandeelhouders van Caparis en het bestuur van Gemeenschappelijke Regeling Sociale werkvoorziening Fryslân (hierna: GR) door de gemeente Weststellingwerf geïnformeerd over haar besluit om het onderhoud van het openbaar groen onder eigen regie en verantwoordelijkheid uit te voeren in plaats van de werkzaamheden aan Caparis te gunnen. Om dit te realiseren streefde de gemeente Weststellingwerf ernaar om met ingang van 21 april 2014 het werkgeverschap van 21 Sw-medewerkers over te nemen van de GR. Dit besluit heeft geleid tot behoorlijk wat onrust, met name onder de Swmedewerkers. De gemeente Weststellingwerf heeft in december 2013 Caparis en de aangesloten gemeenten geïnformeerd dat het project Groen zelf Doen samen met Caparis door middel van een pilot in een deel van Weststellingwerf zal worden uitgevoerd. In december 2013 hebben wij moeten vernemen dat de gemeente Achtkarspelen voornemens is om op termijn het openbaar groen onder eigen regie en verantwoordelijk uit te voeren. Op dit moment is nog onduidelijk wat beide ontwikkelingen op termijn voor Caparis, de (Sw-)medewerkers en de overige aangesloten gemeenten zullen gaan betekenen. 2.2.5 Industrie Het bedrijfsonderdeel Industrie heeft in 2013 een substantiële verbetering ten opzichte van 2012 en de begroting 2013 gerealiseerd. Na een daling in 2012, is de NTW in 2013 gestegen tot 6.780.000. Dit is een verbetering van 349.000 ten opzichte van 2012 ( 6.431.000). Ten opzichte van de begroting 2013 is de NTW verbeterd met 379.000. Industrie heeft de verbetering gerealiseerd door het acquireren van extra werk. Het bedrijfsonderdeel Industrie bestaat uit diverse activiteiten. In het vervolg van deze paragraaf worden kort de belangrijkste ontwikkelingen van enkele activiteiten beschreven. Het Grafisch Centrum opereert in een moeilijke markt. Door de digitalisering neemt de vraag naar drukwerk af en staan de marges onder druk. Net als in 2012, zijn in 2013 enkele concurrenten failliet gegaan. Dit heeft niet geleid tot een hogere NTW omdat enkele failliete concurrenten zijn overgenomen of doorgestart. Hierdoor blijft er overcapaciteit in de markt. Desalniettemin heeft het Grafisch Centrum enkele grote klanten in haar portefeuille. In 2013 zijn contracten met enkele grote klanten opnieuw verlengd. Dit zorgt ervoor dat de 3 VCA: Veiligheids Checklist Aannemers Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 16/70
daling in het aantal orders vooralsnog beperkt blijft. Het Grafisch Centrum houdt bestaande en potentiële klanten onder andere door middel van een digitale nieuwsbrief op de hoogte van de ontwikkelingen. Deze nieuwsbrief bevat handige tips, verhalen van klanten, voorbeelden van onverwachte creaties van het Grafisch Centrum en nieuws over de eigen drukkerij en over de branche. Daarnaast is het Grafisch Centrum betrokken bij enkele nieuwe ontwikkelingen. Zo heeft het Grafisch Centrum voor een klant kaartjes met een QR-code gedrukt. Via deze QR-code kan de koper zijn of haar eigen videoboodschap aan een bosje bloemen koppelen. De eerste kaarten lagen voor Valentijnsdag in de winkel. Caparis FoodPack 4 heeft het jaar 2013 qua NTW en bedrijfsresultaat afgesloten in lijn met 2012. FoodPack heeft enkele maken een tekort aan productiepersoneel gehad. Om dit op te lossen is een deel van het jaar in verlengde diensten en/of avondploegen gewerkt. Daarnaast zijn, waar mogelijk, Sw-medewerkers van andere bedrijfsonderdelen ingezet. Per saldo was dit in piekmomenten echter onvoldoende. Om alle orders verwerkt te krijgen, heeft FoodPack enkele malen productiemedewerkers via een uitzendbureau moeten inhuren. FoodPack heeft in 2013 een mooie samenwerking met een nieuwe klant gerealiseerd. De betreffende klant heeft een machine in het pand van FoodPack geplaatst waarmee FoodPack orders voor deze klant uitvoert. Onderdeel van de gemaakte afspraken is dat de resterende machinecapaciteit door FoodPack ingezet mag worden voor het verwerken van orders voor andere klanten. In het tweede kwartaal van 2013 is de detachering van 40 Sw-medewerkers bij het nieuwe pakkettendepot van PostNL in Leeuwarden gestart. De detachering is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Leeuwarden. Voorafgaand aan de start van de detachering, zijn de betreffende medewerkers drie maanden getraind en begeleid. De medewerkers hebben, onder begeleiding, gewerkt aan het verbeteren van de conditie, omdat de medewerkers de hele dag moeten staan. Daarnaast was bij Caparis in Leeuwarden een simulatie opgesteld waar de medewerkers getraind werden op bijvoorbeeld het tillen van pakketten (houding). Dit met als doel om uitval met lichamelijke klachten zoveel mogelijk te voorkomen. Zowel PostNL als Caparis zijn uitermate tevreden over de samenwerking. Ook de gedetacheerde medewerkers zijn zeer enthousiast over de nieuwe werkomgeving. De groep Sw-medewerkers die zijn gedetacheerd bij PostNL, zijn voornamelijk geselecteerd uit de groep Sw-medewerkers die bij MultiPack werkzaam waren. De NTW van MultiPack is gedaald ten opzichte van 2012 en is tevens lager dan begroot. Een belangrijke reden hiervoor is het verlies van orders van een grote klant. De achterliggende klant ( de klant van de klant ) had besloten het werk niet meer uit te besteden aan onze klant. De klant was overigens uitermate tevreden over de kwaliteit van het geleverde werk. In samenwerking met onze klant is gezocht naar vervangend werk. Tot op heden heeft dat nog niet tot een significante NTW geleid. Ook heeft de detachering van de Sw-medewerkers bij PostNL er toe geleid dat MultiPack minder complex verpakkingswerk kon uitvoeren. Echter uit sociaal, maar ook financieel perspectief, biedt de 4 Caparis FoodPack is een HACCP en SKAL gecertificeerd co-packer van open en gesloten foodproducten. Ook gekoelde, bevroren en diepgevroren producten worden door FoodPack verpakt, omgepakt en herpakt. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 17/70
detachering voordelen voor Caparis. Naast het verlies van de hierboven genoemde orders, hebben we geconstateerd dat er ook minder producten voor Moeder- en Vaderdag zijn verpakt ten opzichte van voorgaande jaren. In het 4 e kwartaal van 2013 kreeg MultiPack een grote hoeveelheid werk van klanten als gevolg van acties voor de Kerstdagen. Dit was een dusdanig grote orderstroom, dat ook een grote groep Sw-medewerkers van Groenservice bij MultiPack is ingezet om alle orders tijdig af te ronden en te verzenden naar de klanten. Bij de activiteit Montage was tot en met augustus sprake van structureel hogere volumes werk. Na een dip van volumes in september en oktober, steeg de hoeveel volumes weer substantieel en zat deze activiteit in november en december helemaal vol qua werk. Ook bij Montage is in het 4 e kwartaal 2013 een grote groep Sw-medewerkers van Groenservice ingezet om alle productieorders uit te voeren. Gedurende 2013 zijn met aantal potentiële klanten diverse gesprekken gevoerd voor productiewerkzaamheden in 2014. Dit heeft inmiddels geleid tot één concrete toezegging voor werk. Daarnaast zijn de gesprekken met een tweede potentiële klant in een vergevorderd stadium. Wij hopen in de loop medio 2014 meer duidelijkheid te krijgen of Montage een groot aantal orders mag uitvoeren. Tot slot is een extern bureau in het 4 e kwartaal 2013 gestart met de audit voor de ISO-certificering van Montage. De audit is in januari 2014 afgerond en ook voor deze ISO-audit zijn wij geslaagd. 2.2.6 Concern Het bedrijfsonderdeel Concern bestaat uit de diverse ondersteunende afdelingen zoals Directie & Beleid, Communicatie, Vastgoedbeheer, Facilitaire zaken, ICT, Financiën & Control, HRM en Regie op Verzuim. In deze paragraaf worden de belangrijkste ontwikkelingen binnen een aantal van de ondersteunende afdelingen toegelicht. De afdeling Vastgoedbeheer heeft in 2013 veel werk verzet op het gebied van de huisvesting. Caparis hanteert sinds enkele jaren het beleid om het aantal huurlocaties te reduceren om zo het gebruik van de eigen panden te optimaliseren en leegstand in eigen panden te voorkomen. In 2012 zijn de huurcontracten van diverse locaties niet verlengd en zijn de betreffende activiteiten verhuisd naar een andere locatie. Ook in 2013 is een groot aantal huurlocaties (voortijdig) verlaten. Dit door het afkopen of niet verlengen van huurcontracten. Onder andere huurlocaties in Drachten, Gorredijk, Oosterwolde, Heerenveen en Wijnjewoude zijn verlaten. Bovendien is eind 2013 van een grote huurlocatie in Leeuwarden 2.000 van de 4.400 gehuurde vierkante meters leeg gezet. Het huidige contract loopt af in augustus 2014 en zal alleen voor de resterende 2.400 vierkante meters worden verlengd. Naast al deze bewegingen heeft ook een grote interne verhuizing op het hoofdkantoor in Drachten en bij MultiPack in Leeuwarden plaatsgevonden. Door deze interne verhuizingen worden de beschikbare vierkante meters beter benut, onder andere door gebruik te maken van kantoortuinen. De interne verhuizingen zijn grotendeels in eigen beheer uitgevoerd en hebben derhalve met beperkte financiële middelen kunnen plaatsvinden. Caparis verhuurt een deel van haar eigen locaties in Heerenveen en Drachten aan twee klanten. De huurcontracten met deze klanten zijn in 2013 verlengd. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 18/70
De afdeling Financiën & Control is in 2013 gecentraliseerd. Alleen de administratieve processen die dicht bij het productieproces uitgevoerd moeten worden, zijn decentraal gebleven. De plannen voor deze centralisatie zijn in 2012 uitgewerkt en vervolgens voor advies voorgelegd aan de Ondernemingsraad. Begin 2013 heeft de Ondernemingsraad een positief advies uitgebracht, waarna gestart is met de implementatie. De verhuizing heeft in het 2 e kwartaal van 2013 plaatsgevonden. In het 3 e en 4 e kwartaal van 2013 zijn vervolgens de financiële processen geharmoniseerd en is gestart met het verder optimaliseren van de financiële processen. Dit moet resulteren in een snellere en efficiëntere informatievoorziening. Directie en management van Caparis waren in 2013 ontevreden over de ontwikkelingen in het verzuimpercentage. Dit was de aanleiding om in juni door een externe partij een quick scan te laten uitvoeren. Hierbij is gekeken naar het beleid rondom het ziekteverzuim, de wijze waarop dit binnen Caparis is georganiseerd en de binnen de organisatie ter beschikking zijnde hulpmiddelen. Uit de quick scan is gebleken dat het beleid en de aanwezige instrumenten voldoende zijn, maar dat de wijze waarop dit in de organisatie is ingebed een verdere aanscherping behoeft. In het 3 e kwartaal is gestart met het implementeren van de aanbevelingen. Tot slot is Caparis eind 2013 een samenwerking aangegaan met Beijk Catering. Caparis heeft gedurende 2013 diverse gesprekken met Beijk Catering gevoerd om samen te komen tot een werkleerbedrijf voor de horeca. Deze gesprekken zijn in het 4 e kwartaal afgerond. De intentie is om samen met Beijk Catering de kantines van Caparis om te vormen tot een werkleerbedrijf waar Sw-medewerkers en trajectdeelnemers (bijstand en Participatiewet) worden opgeleid en ervaring kunnen opdoen met als doel om uiteindelijk door te stromen naar bedrijven in de horeca en catering. Op 1 januari 2014 is een pilot in de kantine van Caparis in Drachten gestart. Bij een succesvolle afronding van deze pilot, zal het werkleerbedrijf worden uitgerold naar de andere vestigingen van Caparis. 2.3 Uitvoering opdracht GR Sw Fryslân 2.3.1 Algemeen De GR is een samenwerkingsverband van de gemeenten Achtkarspelen, Heerenveen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Caparis voert de Wet sociale werkvoorziening uit in opdracht van de GR. Hiervoor wordt jaarlijks een overeenkomst gesloten tussen de GR en Caparis waarin specifieke doelen zijn overeengekomen op het gebied van de taakstelling, het aandeel Detacheringen/Begeleid Werken in de werkladder (hierna: Deta/BW) en het ziekteverzuim. In de volgende paragrafen wordt een toelichting gegeven op over de ontwikkelingen ten aanzien van de taakstelling, wachtlijst en het aandeel Deta/BW. Voor de toelichting betreffende het ziekteverzuim, wordt verwezen naar paragraaf 2.7.2. Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 19/70
2.3.2 Taakstelling De totale taakstelling 2013 van de bij Caparis aangesloten gemeenten is, ten opzichte van 2012, met (afgerond) 10 Se afgenomen. De bij de GR aangesloten gemeenten hebben in het 3e kwartaal besloten tot een uitruil van taakstelling. Hiermee worden de negatieve gevolgen voor de gemeenten als gevolg van onderen overrealisatie beperkt. De taakstelling na uitruil is 1,1 Se lager door een uitruil van de taakstelling van de gemeente Achtkarspelen naar de gemeente Westerveld in verband met de verhuizing van een Sw-medewerker naar de gemeente Westerveld. In onderstaande tabel is de realisatie van de taakstelling in 2013 weergegeven. De effecten van de uitruil zijn opgenomen in kolom A1; kolom A bevat de oorspronkelijke taakstelling. Realisatie taakstelling Taakstelling Taakstelling Taakstelling Realisatie Opdracht Realisatie Realisatie Onder/over GR-gem. GR-gem. incl. buiten GR-gem. GR-gem. overige gem. realisatie voorlopige GR regio aan Caparis bij Caparis bij Caparis bij Caparis uitruil 2013 A A1 B C=A1-B D E F=C-D Achtkarspelen 223,8 223,2 20,1 203,1 203,2-0,1 Heerenveen 370,9 368,7 7,8 360,9 360,9 0,0 Leeuwarden 563,8 562,3 17,9 544,4 544,3 0,1 Ooststellingwerf 186,2 186,1 12,1 174,0 173,9 0,1 Opsterland 146,9 149,7 2,3 147,4 147,3 0,1 Smallingerland 435,1 431,9 11,4 420,4 420,2 0,3 Tytsjerksteradiel 170,5 170,1 5,8 164,4 164,4 0,0 Weststellingwerf 225,1 229,1 7,6 221,5 219,9 1,6 Overige gemeenten 82,2 Totaal 2.322,1 2.321,0 84,9 2.236,1 2.234,0 82,2 2,1 Uit bovenstaande tabel blijkt dat ultimo het 4e kwartaal sprake is van een onderrealisatie van 2,1 Se (ultimo 3e kwartaal: 4,7 Se). Deze onderrealisatie doet zich hoofdzakelijk voor bij de gemeente Weststellingwerf (onderrealisatie van 1,6 Se). Dit is een strategische keuze om een mogelijke overrealisatie voor deze gemeente in 2014 te voorkomen. Een overrealisatie moet de gemeente namelijk vanuit eigen middelen financieren. 2.3.3 Wachtlijst De instroom naar de wachtlijst vindt plaats op basis van indiceringen van het UWV. De gemeenten, GR en Caparis kunnen deze instroom niet beïnvloeden. In de tabel op de volgende pagina is de ontwikkeling van de wachtlijst in 2013 weergeven. Ontwikkeling wachtlijst in aantallen personen Wachtlijst Stand Uitstroom Uitstroom Instroom Netto Stand 31-12-2012 naar van op beweging cumulatief Caparis wachtlijst wachtlijst wachtlijst A B C D E=D-B-C F=A+E Achtkarspelen 38 18 8 13-13 25 Heerenveen 71 24 25 17-32 39 Leeuwarden 115 22 28 36-14 101 Ooststellingwerf 27 9 12 9-12 15 Opsterland 36 3 7 3-7 29 Smallingerland 97 68 29 50-47 50 Tytsjerksteradiel 42 13 6 5-14 28 Weststellingwerf 14 1 4 19 14 28 Totaal 440 158 119 152-125 315 Jaarverslag en rekening 2013 Caparis NV 20/70