H E T g r o t e I N T E R V I E W Geert-Jan van der Snoek algemeen directeur ndc mediagroep tekst Wim Danhof fotografie Rogier Bos Stormachtig. Dat was en is het begin van NDC mediagroep als de weer verzelfstandigde krantentak van het ontvlochten NDC I VBK De Uitgevers. We schrijven februari 2013: men neemt een wat naar binnen gekeerde uitgeverij met een gestaag slinkende kasstroom. Men voegt toe een nog te bepalen proces van strategische herpositionering om toekomstig succes te kunnen afdwingen in een (regionale) mediasector waarin zelfs vijf jaar vooruitkijken onmogelijk is. Benodigd: een leider met verstand van media, die dwars door de storm een duidelijke koers kan uitzetten en die kan bouwen; waar nodig de zeilen snel bijzettend. Oplossing: oud-marine officier Geert-Jan van der Snoek, met een track record in het herpositioneren en bouwen van cross mediale (media)bedrijven. Van der Snoek trad in mei 2013 aan als algemeen directeur en ziet volop kansen om van NDC mediagroep binnen enkele jaren weer een succes te maken. Wij werken toe naar een model waarbij je unplugt uit de regio, wanneer je je abonnement of lidmaatschap op de producten en diensten van de NDC mediagroep opzegt. Niemand wil dat. In zijn maidenspeech in het paardensportcentrum in Drachten schetste Geert-Jan van der Snoek tegenover het voltallige personeel een zorgwekkend beeld van de financiële situatie van de verzelfstandigde NDC mediagroep, voor en meteen na de overname. De afkorting NDC staat overigens voor Noordelijke Dagblad Combinatie en verwijst naar de belangrijkste merken uit het uitgebreide portfolio (zie pagina 18): Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant en - sinds de overname per 1 juli - het Friesch Dagblad. In februari verkeerde NDC I VBK en dus ook NDC mediagroep op de rand van een faillissement. Die situatie was in mei nog niet wezenlijk veranderd, betoogde Van der Snoek in Drachten. De krantentak was voorheen de moneymaker binnen NDC I VBK, wat niet onbestraft bleef: het was tevens de noodzakelijke melkkoe voor het moederbedrijf, dat veel geld nodig had om haar schulden af te lossen en de rente te betalen. Een pittige binnenkomer Slecht nieuws kun je maar beter meteen en eerlijk melden: Van der Snoek zou gaan toewerken naar een nieuwe, flexibele en slagvaardige mediaorganisatie, waarin voor 250 van de 750 FTE s geen plaats meer was. 50 FTE s worden in de komende maanden echter opnieuw ingevuld. Eind juni kwam het sociale plan gereed, dat gedupeerden optimaal begeleid in van werk naar werk trajecten (opleidingen, stageplaatsen en persoonlijke begeleiding). In uw eerste personeelstoespraak maakte u een massaontslag bekend. Ooit ergens zo n entree beleefd? Nee. Deze reorganisatie was hard nodig om de kosten en de inkomsten van NDC mediagroep meer in balans te krijgen én om ruimte te creëren voor noodzakelijke investeringen in nieuwe competenties en in nieuwe technologie. In ieder geval gaan we 50 van die 250 FTE s opnieuw invullen, met nieuwe competenties. We hebben ook mensen van buiten het bedrijf nodig, met een frisse blik, en met bewezen competenties in onder andere het digitale en creatieve domein. Daarnaast komt er een actief ontwikkel- en beoordelingstraject voor onze medewerkers. Door investeringen in mensen en in technologie worden we een mediabedrijf dat snel en wendbaar kan mee bewegen met de continu veranderende markt. Daar hoort bijvoorbeeld ook een betere mix bij tussen interne medewerkers en freelancers, en tussen mannen en vrouwen. Van belang is dat de organisatie weer dynamisch wordt in opbouw, competenties en cultuur; dat er weer loopbaanpaden ontstaan en dat we steeds snel kunnen inspelen op de veranderende wensen van de consumenten. Welke investeringen in technologie heeft u voor ogen? We hebben geïnvesteerd in een nieuw advertentiesysteem dat voor 31 december 2013 moet zijn geïmplementeerd en waar onze werkwijze en -processen op worden aangepast. Het systeem heeft zich al in de markt bewezen en ondersteunt de salesforce optimaal bij de verkoop van crossmediale packages. Op 31 december haal ik het oude systeem letterlijk met een stekker uit het stopcontact. Per 1 juli 2014 wordt er tevens gewerkt met een nieuw redactiesysteem met daarin één inzichtelijke basisbak met content die kan worden gedeployed naar alle mediakanalen. Het systeem biedt veel nieuwe mogelijkheden in print, maar vooral ook in de digitale omgeving. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van tags bij artikelen op basis van inzichten in het leesgedrag. Bovendien worden - mede door deze basissystemen - onze processen veel eenvoudiger, worden wij veel flexibeler én worden onze consumenten en klanten directer en sneller bediend. Verder zullen we dit jaar nog de nieuwe, massaal gedownloade tablet app van het Dagblad van het Noorden als blauwdruk hanteren 018
Van belang is dat de organisatie dynamisch wordt in opbouw, competenties en cultuur 019
het verandertempo ligt zo hoog, dat er simpelweg geen ruimte is voor interne focus en politiek spel voor de ontwikkeling van een nieuwe tablet app voor de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad, en waar mogelijk voor onze weekbladen. Deze investeringen in technologie en personeel zijn hard nodig. Wij lopen fors achter omdat hierin - bij gebrek aan middelen - de laatste jaren onvoldoende is geïnvesteerd. Uitzondering vormt de nieuwe drukpers in 2010; of deze investering van het toenmalige management verstandig was, is voor mij irrelevant. Er staat nu in ieder geval een fantastisch samenstel van pers én logistiek, dat we ook ter beschikking stellen aan derden. Ook de redactionele structuur van NDC mediagroep wordt veranderd, kwam in het nieuws. Klopt. Er komt één redactionele organisatie met één redactieraad, één redactiestatuut, centrale staven en diensten en één algemeen hoofdredacteur: Evert van Dijk, voormalig adjunct-hoofdredacteur van Nieuwsblad van het Noorden. Onder hem fungeren de bestaande hoofdredacteuren van de drie dagbladmerken en - separaat - de weekbladen. De dagbladen blijven aparte, losstaande titels die in eigenheid aansluiten op hun lezersgroep; kranten waarin de lezers zich moeten herkennen en elke dag relevant nieuws vinden. Relevantie voor de lezers is essentieel, gestaafd door continu lezersonderzoek. De lezers hebben de regie, wij moeten optimaal de rol bekleden die zij van ons verlangen. Regionaal nieuws wordt voor ons nog belangrijker. Bij nationaal en internationaal nieuws wordt delen het devies. Dergelijke artikelen worden alleen nog door verschillende journalisten geproduceerd wanneer ze expliciet en aantoonbaar regionale kleuring behoeven. Een voorbeeld is het verslag van een nationale voetbalwedstrijd als Groningen-Cambuur of - binnen Leeuwarden - de verslaggeving door het Friesch Dagblad en de Leeuwarder Courant over de gemeenteraad. Wat is uw visie op een toekomstbestendig businessmodel voor NDC mediagroep? Uitgevers proberen nog steeds om dat traditionele dagbladproduct door de strot van de lezer te duwen, maar de daling van betaalde krantenoplagen gaat door. We gaan echt minder papieren kranten lezen. Alhoewel er in mijn visie altijd een papieren krant zal blijven bestaan. De lezer heeft echt de regie, niet de uitgever. Die lezer wil relevantie en betrokkenheid, Over NDC mediagroep NDC mediagroep is uitgever van Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant en - per 1 juli 2013 - het Friesch Dagblad. De gezamenlijke betaalde oplage is 210.000, met een bereik van 614.000. Verder worden bijna 30 gratis weekbladen en 40 lokale nieuwssites in Friesland, Groningen, Drenthe, de kop van Overijssel en Flevoland uitgegeven. NDC mediagroep geeft daarnaast (onder meer) enkele thema-magazines uit en landelijke sportmanagementspellen zoals Coach van het Jaar en Formule 1 Teammanager. Tevens organiseert het bedrijf veel evenementen, waaronder de tweede woonbeurs van Nederland, heeft het een eigen ticketing office en worden lezersreizen georganiseerd. De zelfstandige NDC mediagroep ontstond in februari 2013 vanuit NDC I VBK. Deze organisatie had een schuld van circa 180 miljoen euro door een dodelijke cocktail van megalomane ambities van vroegere bestuurders, een te zware investering in een nieuwe drukpers in 2010 en een economische crisis die niet slechter getimed kon zijn. Langdurige pogingen om het bedrijf als geheel te verkopen mislukten. Vervolgens werd besloten tot ontvlechting door verkoop van de drie uitgeefdivisies: de divisie Algemene Boeken VBK (met meer dan tien uitgeverijen) ging per 31 oktober 2012 via een management buy-out als VBK Uitgevers verder. De educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff bleef onverkoopbaar en kwam per 3 januari 2013 noodgedwongen in handen van huisbankier ING Corporate Investments. De krantendivisie ging per 11 februari zelfstandig verder als NDC mediagroep. De drie eigenaren zijn twee noordelijke stichtingen, FB Oranjewoud en Je Maintiendrai, en - wederom - ING. Dankzij de verkoop van de boekentak, de educatieve tak en NDC mediagroep daalde de schuld van NDC I VBK. Inmiddels zijn alle activiteiten van NDC I VBK stopgezet en is de onderneming uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Geert-Jan van der Snoek (48) trad 21 mei 2013 aan als algemeen directeur van NDC mediagroep. De oud-marine officier en bedrijfskundig jurist - met een jarenlang track record op het gebied van het management van bedrijven, verandermanagement en consultancy in onder meer de media-industrie - kondigde in zijn maidenspeech een reorganisatie aan waarbij 250 van de 750 banen verloren gingen. 020
H E T g r o t e I N T E R V I E W vooral in de regio. Die behoefte kunnen wij invullen, als enige regionale dagbladuitgever die actief is in Noord-Nederland. Daartoe moeten wij echter ons waardeaanbod op een andere manier invullen en organiseren. Ik geloof sterk in de bindende kracht en de eigenheid van de consument en de door haar gevormde - en steeds wisselende - communities. In Noord- Nederland zijn communities relatief sterk ontwikkeld. Er heerst een sfeer van nuchterheid, eigenheid en een noordelijke autoriteit. Het Noorden is daarbij een coöperatieve ideologie - waarmee veel is gewonnen - nooit vergeten. Het delen is niets nieuws, er is juist in het Noorden nog steeds een hechte gemeenschap waarbinnen tal van gelijkgestemden elkaar weten te vinden om elkaar te zien en de dialoog aan de gang te houden. Hoe kan NDC - na het ontslag van honderden medewerkers - die relevantie en betrokkenheid beter dan voorheen invullen? Er werkten hier veel teveel mensen ten opzichte van de voortgebrachte output, helaas was dat een onomstotelijk feit. In afgeslankte vorm worden we veel flexibeler en kunnen we ons qua arbeidsproductiviteit zeker weer meten met bedrijven als De Persgroep, NRC Media en HDC mediagroep. Daarnaast was de organisatie naar binnen gekeerd, uit balans en ontbreken er competenties die essentieel zijn in het digitale tijdperk. Op al die gebieden innoveren we nu. In vergelijking met veel andere (traditionele) dagblad-uitgeefconcerns kunnen we fenomenaal snel innoveren vanwege onze geringere grootte en platte structuur, de oprechte intentie van onze medewerkers om nu echt door te pakken en de manier waarop we de verandering intern organiseren. We kunnen daardoor sneller op andere businessmodellen overstappen die beter aansluiten bij wat de consument echt wil. Het tempo ligt zo hoog, dat er simpelweg geen tijd is voor interne focus en politiek spel zoals bij andere dagblad-uitgeefconcerns. Ik denk dat we Nederland gaan verrassen met wat we hier met elkaar, in korte tijd, voor elkaar gaan krijgen. Hoe wilt u dat waardeaanbod anders invullen en organiseren? Het krantenabonnement blijft belangrijk, maar is niet meer zaligmakend. Vergelijk het met een supermarkt: is het hoogste doel dat klanten met een vol karretje afrekenen? Nee, de strategie is gericht op het bieden van een totaalbeleving waardoor klanten steeds weer op die ene plek terugkomen, ongeacht hoeveel ze in hun karretje stoppen. Wij moeten onze klanten niet alleen in dat ene krantenabonnement willen gieten, maar aantrekkelijke bundels van content en nieuw te ontwikkelen diensten samenstellen, waarbij de klant bepaalt wat en hoeveel hij afneemt. Misschien moet onze digitale content wel helemaal niet zozeer achter een alomvattende paywall, zodat we ons bereik kunnen vergroten onder lezers en niet-lezers van de papieren krant. Daardoor hebben we meer in te brengen bij adverteerders, maar wordt bovendien de relevantie van ons nieuws voor onze consumenten groter. Ook kunnen we binnen dat grotere bereik gedefinieerde communities creëren die we in aanraking brengen met onze bredere content én dienstverlening. NDC moet met relevante content een bron van inspiratie zijn; het soort inspiratie waarvoor ik via een abonnement wil betalen. De relevantie van het abonnement van morgen wordt gemarkeerd door het punt waarop de lezer via dat abonnement aanhaakt of uitchecked bij zijn eigen gemeenschap of subcultuur. Lezers erbij houden kan alleen als we dat abonnement gebruiken om - met respect voor de redactionele formule - de deur voor hen te openen naar een pakket relevante diensten en producten met groeipotentie. Welke nieuwe dienstverlening heeft u voor ogen? Wij gaan de komende jaren nieuwe concepten ontwikkelen in samenwerking met andere partijen. Ik denk aan bijvoorbeeld TV-themakanalen in samenwerking met de regionale omroepen of - noem nog eens wat - kortingspakketten voor een museumbelevering. Het combineren van verblijf in het Noorden, bezoek aan musea, informatie rondom deze musea en aanverwante diensten. Dus nadrukke- 021
wij werken toe naar een model waarbij abonnees zelf hun bundels kunnen vaststellen lijk ook voor consumenten van buiten het Noorden. Maar denk ook aan het faciliteren van relevantie en gemak voor leden of abonnees door gezamenlijke inkoop van energie, daarin dus samenwerkend met een energieplatform. Niet voor de korting, maar om daarmee weer gezamenlijk - als community - te kunnen delen en investeren in duurzame zonne-energie en dat weer gezamenlijk te kunnen aanleveren aan het energienetwerk, en zo verder. Door en met elkaar! Wat het ook wordt, het moet altijd gaan om concepten die relevant zijn voor (groepen) mensen in - veelal - de noordelijke regio. Een abonnement op de Leeuwarder Courant wordt dan zoveel meer dan alleen het abonnement op de krant. Je kunt er - op de LC-site - goedkoper mee afrekenen voor een museum, goedkoper óf anders energie door inkopen of toegang krijgen tot dat regionale themakanaal over die ene hobby. Doe je dán je hele (nieuwe) abonnement weg, dan unplug je uit je eigen regio; als consument, maar dus ook als adverteerder. Dat wil toch nie- mand? En natuurlijk kun je ook delen van dat abonnement los inkopen tegen een lager, vast bedrag, bijvoorbeeld per maand. Vergelijk het met Spotify: dat klapt er helemaal doorheen en wordt een concurrent van itunes. Zeg je Spotify op, dan ben je als gebruiker je basis kwijt, de playlists die je hebt samengesteld; jouw toegang tot een mondiale muziekdatabase, maar ook tot de playlists van je vrienden en gelijkgestemden. Wij willen kortom toewerken naar een model waarbij abonnees zelf hun bundels kunnen vaststellen, en waarbij het totale voordeel uiteraard het grootst wordt bij een totaalabonnement op alles wat wordt aangeboden, inclusief de papieren krant. Andersom wordt het financiële effect dan minder zwaar wanneer een klant alleen het abonnement op de papieren krant opzegt, en andere delen van de bundel blijft afnemen. Een belangrijk bijkomstig effect is dat de beoogde nauwere samenwerking met partners nieuwe advertentiemogelijkheden opent in tijden dat de inkomsten uit het platte adverteren teruglopen. Hoe gaat u al die samenwerkingen qua personele inzet van de grond krijgen? Je hoeft als uitgeverij lang niet alles zelf te doen. Wij moeten gewoon de dingen die we doen, beter gaan doen. Wij mobiliseren onze specialismen in een samenwerking met relevante partners die op hun beurt hun expertise inbrengen. Zo creëer je synergie. Als wij bijvoorbeeld samenwerken met webshops, bieden wij ons bereik aan en informeren wij onze lezers via onze kranten, internetomgeving of apps, en regelen wij eventueel de ticketing. Maar we gaan niet zelf het voorraadbeheer en de uitlevering van fysieke producten doen, en ook geen reisbureau starten. Dat vergt immers andere expertise en een andere dynamiek. Nog iets belangrijks onbesproken? Ja. NDC mediagroep komt uit het noorden en is voor het noorden én de rest van Nederland. Neem onze populaire site Game & Co met reviews en kritieken over gameproducten. Daarmee kunnen we een veel hoger bereik creëren, in heel Nederland. En waarom zou onze bijzonder succesvolle beurs Wonen & Co in Groningen - de op één na grootste woonbeurs van Nederland - niet ook in een andere stad kunnen plaatsvinden? Wij willen de komende jaren een veel flexibelere, beweeglijker organisatie worden. Focus en samenwerking zijn het credo. Wat hierbij fundamenteel van belang is, is onze relevantie voor lezers, consumenten en klanten. Elke dag weer! mf NAAM Geert-Jan van der Snoek LEEFTIJD 48 HOBBY S Watersport, duursporten, hockey en schaatsen AUTO Privé een Volvo V70 van 17 jaar oud, maar wel een uniek exemplaar; ik heb hem in Duitsland uiteindelijk gevonden PERSOONLIJKE SITUATIE Getrouwd, gelukkig nog altijd met dezelfde vrouw en dat blijft wat ons betreft ook zo. We hebben een zoon Floris van 11 en een dochter Mies van 9. We oriënteren ons op een woonplek in Noord-Nederland, waar we zeker naartoe verhuizen FAVORIET GERECHT De Indonesische toko FAVORIETE VAKANTIE Terschelling, voor het strand, de duinen en eilander mentaliteit en - onder andere - het kitesurfen. Kitesurfen is - net als vliegeren of schaatsen - een technische sport waarbij het aankomt op fingerspitzengefühl en risicomanagement. Als je weet wat je doet, kun je de gevaren minimaliseren EN VERDER Ik heb veel affiniteit met duurzaamheid en investeer hierin een stuk tijd en kennis, als toezichthouder of commissaris. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van een duurzame industriële mestdrooginstallatie of een high tech programma voor opslag van waterstof in vloeibare vorm. De vraag hoe wij anders in onze energie gaan voorzien dan via vervuilende en eindige fossiele brandstoffen, vind ik van ultiem maatschappelijk belang 022