Stichting Attendiz Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Stichting Attendiz Jaarverslag 2013 Pagina: 1 / 1

Inhoudsopgave A Algemeen deel A1 Bestuursverslag 3 1 Inleiding 3 2 Samenstelling Bestuur en Raad van Toezicht 5 3 Organisatorische ontwikkelingen Onderwijskundig Beleid Kwaliteitszorg 6 3.1 Leiderschap en management 7 3.2 Personeel 8 3.3 Visie & Beleidsvorming 9 3.4 Cultuur, werkklimaat en communicatie 10 3.5 Middelen en voorzieningen 11 3.6 Management van onderwijs- en ondersteunende processen 12 3.7 Waardering medewerkers, leerlingen, ouders en maatschappij 13 3.8 Resultaten en opbrengsten 14 4 Scholen van Attendiz 15 5 Leerlingaantallen 19 6 Studieresultaten 20 6.1 Uitstroomgegevens 2012/2013 6.2 Onderwijsopbrengsten 22 7 Toelichting cijfers en continuïteitsparagraaf 24 7.1 Toelichting begroting 2014 26 7.2 Toelichting kengetallen en meerjarenbegroting 2015 en 2016 26 7.3 Toelichting realisatie 2013 ten opzichte van de begroting 2013 27 7.4 Toelichting realisatie 2013 ten opzichte van de realisatie 2012 29 7.5 Toelichting balans per 31/12/2013, reserves en investeringen 2013 29 7.6 Toelichting Treausurybeleid en verantwoording Prestatiebox en nieuwe subsidies 31 8 Ontwikkelingen 2014 33 A2 Verslag Raad van Toezicht 35 A3 Kengetallen en grafieken 38 A4 Instellingsgegevens 45 B Jaarrekening 2013 46 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 Grondslagen 47 Balans per 31 december 2013 50 Exploitatierekening over 2013 52 Kasstroomoverzicht over 2013 53 Toelichting op de balans per 31 december 2013 54 Niet in de balans opgenomen verplichtingen (passief)/niet uit de balans blijkende rechten (actief) 59 Toelichting op de exploitatierekening over 2013 met vergelijkende cijfers 2012 60 C Overige gegevens 64 C1 C2 C3 C4 C5 Gebeurtenissen na balansdatum 64 Overzicht verbonden partijen 64 Wet Normering Topinkomens 65 Controleverklaring 66 (Voorstel) bestemming van het exploitatiesaldo 69 Jaarverslag 2013 2

A Toelichting op onderdelen van het jaarverslag A1 Bestuursverslag A1 1 Inleiding Over Attendiz Voor u ligt het jaarverslag Attendiz over 2013. Attendiz is een scholengemeenschap voor (voortgezet) speciaal onderwijs. Wij verzorgen onderwijs en begeleiding aan leerlingen met een of meer beperkingen. Het gaat daarbij om leerlingen met communicatieve beperkingen, leerlingen die lichamelijk gehandicapt en/of langdurig ziek zijn of leerlingen met gedrags- en/of psychiatrische problemen. Attendiz beschikt over 40 onderwijslocaties in de regio Twente, waar zowel de diverse typen onderwijs (24 scholen) als ook leerwerktrajecten (15 locaties) worden verzorgd aan ruim 2500 leerlingen. De locaties zijn gevestigd in Almelo, Enschede, Hengelo, Losser en Oldenzaal. Daarnaast biedt Attendiz ondersteuning aan scholen in het regulier onderwijs, aan nog eens 1500 leerlingen. Dit gebeurt vanuit Attendiz Dienstverlening. De dienstverlening richt zich overigens niet alleen op de ondersteuning van leerlingen in de vorm van rugzakbegeleiding, maar ook op de ondersteuning van teams in het regulier onderwijs, in de vorm van workshops, cursussen en andere specialistische diensten. Samenwerkingsverbanden Op 1 augustus 2014 start Passend Onderwijs. Om elke leerling een passende onderwijsplek te bieden, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden (SWV en). Het SWV maakt onder meer afspraken over welke begeleiding de reguliere scholen bieden, welke leerlingen een plek krijgen in het (voortgezet) speciaal onderwijs en over de verdeling van de ondersteuningsmiddelen. Attendiz maakt deel uit van de volgende samenwerkingsverbanden: Samenwerkingsverband Twente Noord (23-01 PO) Stichting Samenwerkingsverband Regio Almelo VO/VSO (23-01 VO) Stichting Samenwerkingsverband 23-02 (23-02 PO) Stichting SWV VO Twente Oost (23-02 VO) Gebied 23-01 omvat de gemeenten Twenterand, Rijssen-Holten, Hellendoorn, Almelo, Tubbergen en Wierden. Gebied 23-02 omvat de gemeenten Enschede, Hengelo, Dinkelland, Hof van Twente, Borne, Losser, Oldenzaal en Haaksbergen. Leerlingen zullen vanaf 1 augustus 2014 vanuit het overkoepelende SWV worden aangemeld bij Attendiz. Leerlingen krijgen dan niet langer een cluster-indicatiebeschikking vanuit een Regionaal Expertise Centrum, maar krijgen vanuit het SWV een toelaatbaarheidsverklaring. Het SWV stelt vast wat het niveau van basisondersteuning is, waaraan alle deelnemende scholen zullen voldoen. De scholen voor (voortgezet)speciaal onderwijs komen pas in beeld indien blijkt dat de ondersteuningsmogelijkheden van het regulier onderwijs ontoereikend zijn. Jaarverslag 2013 3

Een school voor het (voortgezet) speciaal onderwijs maakt haar toegevoegde waarde voor het SWV zichtbaar door de arrangementen te beschrijven waarmee de school een antwoord kan bieden op specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Iedere school beschrijft de arrangementen die zij aanbiedt in een schoolondersteuningsprofiel. De 4 schoolbesturen voor (voortgezet) speciaal onderwijs in de bovengenoemde 4 SWV en Boslust, Sotog, Twog en Attendiz hebben besloten om voor het schoolondersteuningsprofiel eenzelfde format te ontwikkelen en te hanteren. Door de mogelijkheden van de verschillende scholen voor (v)so volgens een vergelijkbaar stramien te beschrijven, ontstaat goed zicht op het onderwijsaanbod in het SWV. Verbonden partijen De meest innige vorm van samenwerking krijgt vorm in zogeheten verbonden partijen, waarbij zowel een bestuurlijke als een financiële band wordt onderhouden. De vier hierboven genoemde samenwerkingsverbanden zijn partijen waarmee Attendiz verbonden is, maar ook de Stichting Basis op Kop (zie hierna, A.1 5), de Stichting Fondsenbeheer Lichamelijke Handicap en School en (tot hun opheffing per 1 augustus 2014) de Stichtingen REC Oostmarke (cluster 3) en REC Noodoost Nederland (cluster 4). Samenwerking op het terrein van onderwijs en zorg Attendiz verzorgt onderwijs aan leerlingen die zorg ontvangen van zogeheten residentiële instellingen. Dit is vastgelegd in samenwerkingsovereenkomsten. Op basis daarvan bekostigt het ministerie van OCW de leerlingen. Het gaat momenteel om de volgende instellingen: Stichting Ambiq: De Bouwsteen SO te Hengelo Stichting Ambiq: De Bouwsteen VSO te Hengelo Stichting Jarabee: Het Mozaïek SO onderbouw te Almelo Stichting Jarabee: Het Sloepje te Enschede Stichting Jarabee: De Zevensprong te Hengelo Stichting Karakter: Het Mozaïek SO te Almelo Stichting Karakter: Het Mozaïek VSO te Almelo Stichting Karakter: Het Mozaïek VSO te Enschede Stichting De Twentse Zorgcentra: De Meander te Losser Stichting Het Roessingh: Onderwijscentrum het Roessingh te Enschede Andere samenwerkingen Bestuurlijk en[of operationeel werken Attendiz en haar scholen samen met veel instanties en instellingen. Bestuurlijk neemt Attendiz deel aan het zogeheten op overeenstemming gerichte overleg met de gemeenten. Het gaat dan over onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer, maar ook meer onderwijsinhoudelijke vraagstukken, zoals het achterstandenbeleid en de opbrengsten van het onderwijs. Met de provincie Overijssel en de Regio Twente wordt samengewerkt bij innovatieve projecten zoals het 1000 jongerenplan. De Kapstok heeft een nauwe samenwerking met de stichting Op stap naar Werk en Het Schip met de stichting Faciliteitenbeheer Balans. Jaarverslag 2013 4

A1 2 Samenstelling Bestuur en Raad van Toezicht Bestuur en management Op 1 augustus 2012 werd het bestuursmodel van een CvB losgelaten en ging Attendiz over op een eenhoofdig bestuur. Op dat moment benoemde de Raad van Toezicht (RvT) de heer Ruud Zeeuwen tot bestuurder ad interim. Omdat hij goed thuis is in de materie die samenhangt met de stelselwijziging Passend Onderwijs, heeft de RvT hem verzocht en bereid gevonden om gedurende een langere periode aan de organisatie verbonden te blijven. De aanvankelijke benoemingsduur van 1 jaar werd in januari 2013 met 3 jaar verlengd. In de aanloop naar Passend Onderwijs heeft Attendiz de eerste stappen gezet. Op 1 januari 2013 werd een nieuwe organisatieopzet ingevoerd, een opzet die ons helpt om onze rol in het Passend Onderwijs en de samenwerking met de reguliere scholen goed op te pakken. Alle Attendiz scholen zijn opgedeeld in drie divisies, elk geleid door een divisiedirecteur; Divisie Speciaal Onderwijs, geleid door Ronald Boers; Divisie Voortgezet Speciaal Onderwijs, geleid door Chiel Daanen; Regionale divisie, geleid door Harry Spies. Daarnaast zijn er onze cluster 2-scholen en de eenheid Attendiz Dienstverlening. Wekelijks vergadert het Kern MT (bestuurder, divisiedirecteuren en afvaardiging staf) over actuele onderwerpen. Vier keer per schooljaar komen bestuurder, divisie- en leidinggevenden van de scholen bijeen als MT-breed om de jongste ontwikkelingen op het terrein van onderwijskwaliteit en organisatie met elkaar te bespreken De bestuurder is belast met het besturen van de stichting Attendiz en stelt de beleidskaders vast ten aanzien van onderwijs, personeel, ICT, huisvesting en financiën. De RvT houdt toezicht op het functioneren van de bestuurder. Op alle scholen is een Medezeggenschapsraad (MR) geïnstalleerd, op stichtingsniveau is een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) geïnstalleerd. Stichting Attendiz is ingeschreven in het stichtingsregister van de Kamer van Koophandel te Enschede, onder nummer 41029242. Raad van Toezicht De RvT van Attendiz bestaat per 3 april 2013 uit 5 personen: De heer Koos Krabbendam (voorzitter sinds juni 2010) De heer Jeroen Goudt (lid sinds december 2010) Mevrouw Ellen van den Berg (lid sinds april 2013) De heer Antonio Bonetta (lid sinds april 2013) Mevrouw Barbara Wünsch (lid sinds april 2013) Code Goed Bestuur Attendiz is een schoolbestuur voor zowel SO als VSO scholen, maar valt onder de cao PO. Vanuit die invalshoek hanteert Attendiz de in januari 2014 volledig herziene Code Goed Bestuur voor het PO. De code wordt onverkort toegepast; er zijn, met andere woorden, geen onderwerpen waarop Attendiz gemotiveerd afwijkt. Met inachtneming van deze Code heeft de Raad van Toezicht een aantal belangrijke uitgangspunten geformuleerd ten aanzien van het eigen functioneren. Bestuurder en Raad van Toezicht opereren gescheiden ten opzichte van elkaar. Bestuurder legt minimaal zes keer per jaar verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht wil zijn eigen betrokkenheid met de organisatie vergroten en heeft hiertoe een aantal maatregelen genomen. Op vaste momenten in het schooljaar vindt een ontmoeting plaats tussen de Raad en het Kern MT, evenals de Raad en de GMR. De leden van de Raad van Toezicht bezoeken gedurende het jaar regelmatig een groot aantal scholen om zodoende het inzicht in de scholen en in het bijzonder de verschillende typen onderwijs dat wordt gegeven te vergroten. Jaarverslag 2013 5

De Raad wil zich een helder beeld vormen van Passend Onderwijs en heeft hiertoe een speciale bijeenkomst belegd in januari 2014. Aan de orde is gekomen welke ontwikkelingen op Attendiz afkomen, hoe de organisatie zich daarop aan het voorbereiden is en welke rol hij daarin neemt. De Raad heeft daarover een aantal uitgangspunten geformuleerd. Daarnaast heeft de Raad het voornemen geuit zich speciaal te focussen op het kwaliteitsmanagement binnen Attendiz. Ook hiervoor zal een speciale bijeenkomst worden belegd A1 3 Organisatorische ontwikkelingen Onderwijskundig Beleid Kwaliteitszorg Attendiz hanteert al een aantal jaren het INK-model. In dit jaarverslag bespreken wij de relevante organisatorische ontwikkelingen, ons onderwijskundig beleid en de wijze waarop wij onze kwaliteit borgen ook aan de hand van dit model. Wij hanteren de volgende indeling: : 1. Leiderschap en management 2. Personeel 3. Visie en Beleidsvorming 4. Cultuur, werkklimaat en communicatie 5. Middelen en voorzieningen 6. Management van onderwijs- en ondersteunende processen 7. Waardering medewerkers, leerlingen, ouders en maatschappij 8. Resultaten en opbrengsten Attendiz staat voor een grote uitdaging. Na de fusie in 2010 en de reorganisatie in 2012 komt een groot aantal nieuwe ontwikkelingen op ons af: de wet Kwaliteit (V)SO, de wet Passend Onderwijs, de transitie Jeugdzorg en tot 2020 de druk van de herverdeling van het landelijke ondersteuningsbudget, de zgn. verevening. Hoe gaan wij om met deze ontwikkelingen? In 2010 stelden wij ons Strategisch Beleidsplan op, over de periode 2011-2015. Een aantal van de hierboven genoemde ontwikkelingen zijn in 2010 niet of in onvoldoende mate ingeschat op hun impact op de organisatie. Attendiz speelt nu echter wel in op die ontwikkelingen. Daardoor komen strategieën die wij in 2010 ontwikkelden niet meer altijd overeen met de werkelijkheid anno 2013 en 2014. Gelet op de turbulente wind die momenteel waait door onderwijsland, vinden wij de tijd nu niet rijp om bij voorrang een nieuw strategisch beleidsplan te maken. Het INK-model handhaven wij wel, consequent. Welke activiteiten ondernamen wij in 2013 om ons goed op deze nieuwe stelsel voor te bereiden? Hoe zetten wij die voorbereiding voort in 2014? We voldoen aan de wettelijke opdrachten, maar onze ambities reiken verder. Hoe benutten wij onze expertise optimaal? Kortom: hoe zorgen wij er samen voor dat onze leerlingen het onderwijs blijven krijgen dat het beste bij hen past? Jaarverslag 2013 6

1. Leiderschap en management Management Development Leerresultaten van kinderen zijn voor het grootste deel afhankelijk van de kwaliteit van de leraar en een grote voorspeller voor de kwaliteit van de school is de kwaliteit van de schoolleider. Bij Attendiz is de schoolleider onderwijskundig leider. De kern van leiderschap is dat invloed uitgeoefend kan worden op het gedrag van anderen en op processen in de organisatie. De onderwijskundig leider zorgt ervoor dat leraren tot grote prestaties komen door hun consequente aandacht voor de inhoud van het vak. Een kenmerk van goed presterende organisaties is dat nieuw management vanuit de organisatie komt; vacatures worden ingevuld met intern talent. Attendiz wil de beste potentials voor onderwijskundig leiderschap aan zich binden en hen de mogelijkheid geven zich in de praktijk, via interne coaching en opleiding te ontplooien. Attendiz kent en herkent de in de organisatie aanwezige potentials en stelt voor hen een individueel ontwikkeltraject op. Directiecapaciteit bij Attendiz Het Ministerie van OCW gaat ervan uit dat een schoolbestuur maximaal 2 functionarissen per BRINnummer heeft die in een van de D(irecteurs)schalen bezoldigd wordt en dat overschrijding van deze norm uitgelegd wordt. Attendiz heeft 7 BRINnummers, maar heeft op dit moment 19 functionarissen die in een van de D-schalen bezoldigd worden. Deze overschrijding is het rechtstreeks gevolg van de bevriezing van het Plan van Scholen. Door die bevriezing werd in het speciaal onderwijs de groei van het leerlingtal opgevangen binnen de bestaande scholen. Onder 00KM werden in het jaar 2000 393 leerlingen geteld, in 2005 733 en op 1 oktober 2012 t.a.v. schooljaar 2013/2014 1630! De verhouding leerlingen/personeel leidt tot veel meer personeel en veel gebouwen, die uit een oogpunt van span of control meer leidinggevenden (vestigingsdirecteuren) vereisen. Onder invloed van Passend Onderwijs dat op 1 augustus 2014 in werking treedt, en dan in het bijzonder de verevening die in Twente ruim 25% bedraagt, verwachten we de komende jaren een forse vermindering van het aantal leerlingen. Het personeelsbestand zal min of meer evenredig krimpen. De behoefte aan schoolgebouwen en aan directeuren zal dan ook afnemen. In het schooljaar 2013/2014 neemt het aantal directeuren al af door doelmatigheidsmaatregelen in de sfeer van organisatie en van huisvesting. Schoolleidersregister Op 1 januari 2013 is de Nederlandse Schoolleiders Academie (NSA) overgegaan in de Stichting Schoolleidersregister PO. De Stichting Schoolleidersregister PO is opgericht om het beroep van schoolleider in het primair onderwijs te versterken, verder te professionaliseren en om schoolleiders daarbij op verschillende manieren te faciliteren. Altijd samen met de beroepsgroep, op basis van bestaande kennis en goede voorbeelden uit de praktijk. In 2013 werden al onze schoolleiders ingeschreven in het register. Jaarverslag 2013 7

2. Personeel Attendiz Academie Attendiz is een organisatie waarin alles om leren draait. We ontwikkelden in 2013 de Attendiz Academie, een leeromgeving die het leren faciliteert. De lesplaatsen zijn onze eigen scholen en de docenten zijn veelal eigen medewerkers. In het schooljaar 2013-2014 bieden we de eerste workshops aan, waaraan medewerkers vrijwillig kunnen deelnemen. In het schooljaar 2014/2015 zet Attendiz de volgende stap: alle verplichte Attendizbrede nascholing wordt via de Attendiz Academie aangeboden. Functieboek Attendiz heeft in 2013 een start gemaakt met de harmonisatie van het functieboek. Voor de ruim 1000 Attendiz medewerkers bestond een grote variatie aan functiebeschrijvingen. Ten tijde van de fusie, eind 2010, werd hier geen aandacht aan besteed. Inmiddels zijn we verder. Voor ruim 700 medewerkers zijn de benamingen die in de voormalige stichtingen werden gehanteerd op elkaar afgestemd. Deeltijdbeleid Attendiz biedt haar medewerkers de mogelijkheid tot het vervullen van een functie in deeltijd. Bij Attendiz werkt 63% van de medewerkers in deeltijd. Omdat de kwaliteit van ons onderwijs te borgen, formuleerden wij een aantal uitgangspunten m.b.t. deeltijdwerk; 1. Er zijn maximaal twee verantwoordelijken voor 1 groep. 2. Voor nieuwe aanstellingen geldt een min. werktijdfactor van 0,6 fte. Personeelssterkte In het afgelopen jaar is het aantal fte afgenomen van 750 fte naar 728 fte. Het aantal medewerkers met een werktijdfactor van 0,8 of hoger is 4% gestegen naar 68%. Leeftijdsverdeling Het percentage oudere (55+) medewerkers is inmiddels 25%. In 2012 was dit 7% lager. De vacaturestop maakt dat er geen sprake is van nieuwe instroom. Leeftijdsbeleid blijft dan ook een belangrijk aandachtspunt bij de personeelsplanning en in het vorm te geven gezondheidsmanagement. Normjaartaak Alle scholen van Attendiz werken met een uniforme normjaartaak. Omdat Attendiz stevig inzet op de mobiliteit van haar medewerkers, werd de implementatie van een uniforme normjaartaak steeds wenselijker. Sinds de start van schooljaar 2013/2014 zijn alle onderlinge verschillen tussen de locaties opgeheven. Plaatsingsbeleid Binnen Attendiz zijn er verwacht en onverwacht voortdurend momenten waarop sprake is van over- of onderbezetting, bijvoorbeeld bij groei of terugloop van ons leerlingaantal. Attendiz werkt aan plaatsingsbeleid om een ordening te kunnen maken bij de flexibele inzet van personeel.dit beleid wordt in 2014 operationeel. Vervangingsfonds Eigen Risico Drager Per 1 augustus 2012 werd Attendiz gedeeltelijk Eigen Risico Drager. Attendiz betaalde de kosten voor vervanging gedurende de eerste 52 weken ziekte zelf. Hiermee heeft Attendiz fors kunnen besparen op de kosten van vervanging. Per 1 augustus 2013 draagt Attendiz het volledige eigen risico zelf. Jaarverslag 2013 8

3. Visie & Beleidsvorming Visie We benutten de implementatie van Passend Onderwijs om het proces van onvermijdelijke krimp in harmonie te brengen met een verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs. Voorjaarsnota 2013; de volgende stappen naar Passend Onderwijs. In mei 2013 verscheen voor alle Attendiz medewerkers de voorjaarsnota. Met welke ontwikkelingen krijgen we te maken op de korte en middellange termijn en welke besluiten worden genomen om deze in goede banen te leiden? De belangrijkste zijn: - Een stabilisatie van ons leerlingaantal in 2013, maar een daling vanaf 2014. De afstroom van leerlingen uit het regulier onderwijs neemt duidelijk af. - Terugloop in onze inkomsten. Deze terugloop wordt o.a. verklaard door beëindigde ESF-subsidies, dalende LGFinkomsten en reguliere scholen die zelf de trajecten Op de Rails, Rebound en Herstart uitvoeren. Onze personele sterkte op de scholen is op dit moment nog berekend op het werk uit de opdrachten en subsidies. - De verevening. De 4 samenwerkingsverbanden waarin Attendiz deelneemt, zitten allen ruim 25% boven het landelijk gemiddelde van verwijzingen naar het (V)SO. Het totale budget van de 4 SWV en voor zware ondersteuning daalt vanaf 2015 van 50 naar 38 miljoen. - Onze ambulant begeleiders zijn aan de slag gegaan in een ontwikkeltraject waarbij het accent verschuift van leerlingbegeleiding naar advisering van leraren, team- en schoolleiders in het regulier onderwijs. Op grond van de opgemaakte stand van zaken heeft het management van Attendiz 3 huisregels opgesteld: 1. We doen het werk met de zittende Attendiz medewerkers. 2. We zijn waar het werk is. 3. We doen alleen nog strikt noodzakelijke uitgaven. Projectplan Onderwijs & Kwaliteit In februari 2013 werd een van onze voormalig schooldirecteuren benoemd tot projectmanager Onderwijs & Kwaliteit. Attendiz staat voor de opdracht de goede kwaliteit van het onderwijs op de scholen te (waar)borgen, terwijl ondertussen geweldige veranderingen plaatsvinden. Risico s om in kwaliteit (ongemerkt) terug te vallen zijn hierdoor aanwezig. Meer dan ooit is er noodzaak tot een stevige positionering van de scholen in een zich sterk wijzigend krachtenveld van regionale samenwerking en een heldere explicitering van goed onderwijs aan leerlingen met complexe onderwijsbehoeften. In het projectplan O&K zijn 4 projecten gegroepeerd op basis van inhoudelijke samenhang. Projecten die in de komende 2 schooljaren ten uitvoer worden gebracht: Alignment: Het meerjarenbeleid van Attendiz dient in het kader van lange termijn gerichtheid uitgelijnd te zijn: bottom-up, top down en horizontaal binnen en buiten de divisies. Toezichtkader: Hierin zijn activiteiten samengebracht die betrekking hebben op het verder uitwerken en aanscherpen van de kwaliteit van het onderwijs op de scholen. Interne audits: Hier zijn alle activiteiten ondergebracht die er op korte termijn toe moeten leiden dat Attendiz als onderdeel van eigen kwaliteitszorgbeleid in staat is interne audits uit te voeren: wij willen zeker weten dat wij ons werk goed doen. Passend Onderwijs: Activiteiten gericht op het indalen in de samenwerkingsverbanden PO en VO. Missie Alle kinderen met specifieke onderwijsbehoeften: - krijgen de kansen die nodig zijn om zich optimaal te kunnen ontwikkelen; - bieden wij de ondersteuning die zij nodig hebben in hun ontwikkeling; - horen erbij; geen kind wordt om reden van een individuele beperking uitgesloten. Jaarverslag 2013 9

4. Cultuur, werkklimaat en communicatie Kwaliteit van ons onderwijs staat voorop, maar dat kan niet zonder goede voorwaarden te scheppen voor onze medewerkers. Wij streven naar een klimaat waarin iedere medewerker met plezier naar zijn werk gaat. Communicatie Attendiz vindt het belangrijk om meer uniformiteit uit te stralen. Daartoe werden in 2013 de volgende communicatie-uitingen geharmoniseerd of ontwikkeld: - Een nieuwe website is in ontwikkeling voor Attendiz. Gebruikersvriendelijker en meer toegespitst op onze doelgroep. - De vormgeving van alle schooljaarverslagen en schoolondersteuningsprofielen werd op elkaar afgestemd. - De omslagen van alle schoolgidsen werden op elkaar afgestemd. - Een animatiefilm werd ontwikkeld. Voor welke uitdagingen staan wij en hoe treden wij deze tegemoet? Kenniskringen Expertise is volop aanwezig op al onze scholen. Om ook in de toekomst stevig te blijven staan, zijn verbinding, samenwerking en kennisdeling essentieel. Er zijn momenteel 7 kenniskringen actief met een van de divisiedirecteuren als portefeuillehouder. De gedragswetenschappers en schoolmaatschappelijk werkers hebben een eigen kenniskring. De overige 5 kenniskringen hebben als onderwerp: Sociale Cognitie, Jonge Risico Kind, Zeer Moeilijk Lerenden, School Video Interactie Begeleiding en Epilepsie. Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Sinds 1 juli 2013 is de Meldcode van kracht. Sindsdien zijn professionals, o.a. in het onderwijs, verplicht de meldcode te gebruiken bij vermoedens van geweld in huiselijke kring. Bij Attendiz is op iedere school een aandachtsfunctionaris aanwezig, voor alle collega s op school het eerste aanspreekpunt wanneer vermoedens van geweld bestaan. Alle 24 aandachtsfunctionarissen zijn in oktober 2013 gecertificeerd door de Landelijke Vakgroep LVAK. Herinrichting medezeggenschap Goed bestuur en management vragen goed georganiseerde medezeggenschap op het niveau waarop in de organisatie zeggenschap ligt. In 2013 werd de medezeggenschap opnieuw ingericht; er is 1 GMR en iedere locatie heeft 1 MR. De GMR-leden worden nog wel gekozen door MR-leden, maar niet langer per se uit hun midden. Onafhankelijke klachtencommissie Tot begin 2013 was Attendiz aangesloten bij de onafhankelijke klachtencommissie van de VBS (Verenigde Bijzondere Scholen) te Den Haag. Omdat sinds de oprichting in 2010 nog nooit een formele klacht werd ingediend bij Attendiz, veronderstelden wij dat de fysieke afstand tot de commissie mogelijk een drempel vormde om een klacht aanhangig te maken. Daarmee dien je als organisatie eventuele klagers niet. Om die reden hebben wij de onafhankelijke klachtencommissie van Consent benaderd, met het verzoek om ook voor Attendiz deze rol te vervullen. De leden zijn hiertoe bereid gevonden. Jaarverslag 2013 10

5. Middelen en voorzieningen Huisvesting Passend Onderwijs zet in op thuisnabij onderwijs. Tegelijkertijd zette Attendiz de voorbereiding in op de verwachte leerlingendaling. Welke ontwikkelingen vonden in 2013 plaats op huisvestingsgebied? Herhuisvesting SO Hengelo. Onze Hengelose SO scholen, Het Mozaïek en Onder de Kap, gaan samen verder in een nieuwe vestiging aan de J. Perkstraat. Kennis, ervaring en expertise gaan onderling gedeeld worden. Met SBO De Stiepel, tot augustus nog gevestigd aan de J. Perkstraat, kwam een ruil tot stand, want zij betrokken na de zomervakantie ons voormalige Mozaïekpand aan de Weusthagstraat. Voor onze uit Enschede afkomstige leerlingen van Onder de Kap werd een nieuw onderkomen gevonden aan de Keppelerdijk in Enschede, in het pand waar ook onze SO school De Huifkar is gevestigd. t Kapje, gevestigd achter VSO Onder de Kap te Hengelo, werd opgeheven. In dat pand zitten nu onze leerlingen van Perspectief. Perspectief vertrok vanuit de Sportlaan Driene naar de Weustinkstraat. Educatie, onze Schip vestiging aan de Snelliustraat te Enschede werd opgeheven. Het pand was te groot en er Was een te grote investering nodig voor achterstallig onderhoud. De activiteiten, leerlingen en medewerkers zijn nu gehuisvest op De Mast te Enschede. De Sluis, onze Schip vestiging in Oldenzaal, verhuisde naar de Bentheimerstraat, waar voorheen De Windroos was gevestigd. Attendiz Stafbureau en Dienstverlening zaten tot voor kort beiden gevestigd aan de Welbergweg in Hengelo, op resp. nr. 20 en 90. De teams PO en VO van Dienstverlening hebben een plek gevonden in een aantal van onze scholen. De staf trok in bij het stafbureau op nr. 20. Per 1 januari 2014 is de huur van nr. 90 opgezegd. Centrale inkoopkalender 2013/2015 In het schooljaar 2012/2013 hebben wij de ontwikkeling van een Centrale Inkoop in de versnelling gezet en grote vooruitgang geboekt. Om zoveel mogelijk centraal in te kopen en aan te besteden, heeft ons team Huisvesting & Facilitair een centrale inkoopkalender 2013/2015 opgesteld. In 2013 startten wij met de centrale inkoop van Werktuigbouwkundige installaties en kopieermachines. Deze zijn inmiddels afgerond. In 2014 geven wij prioriteit aan de centrale inkoop van schoonmaak, waarbij een hoge mate van social return een belangrijk uitgangspunt voor ons is. ICT Harmonisatie Het in 2011 vastgestelde ICT Beleidsplan wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig tussentijds geactualiseerd. Het belangrijkste speerpunt voor 2013 was om de e-mail van alle Attendiz medewerkers onder te brengen in 1 online omgeving. Office 365/Sharepoint biedt hiertoe goede mogelijkheden. Een eerste pilot is inmiddels uitgevoerd. De overstap vindt in mei 2014 plaats. De Stichting Basis op Kop (BOK) is een bovenbestuurlijke organisatie voor ICT in het primair en speciaal onderwijs in Enschede. In 2013 werd aansluiting op een wifi-netwerk voor al deze scholen gerealiseerd. Jaarverslag 2013 11

6. Management van onderwijs- en ondersteunende processen Herinrichting SO en VSO bij Attendiz In de loop van 2013 heeft een heroriëntatie op ons onderwijsaanbod plaatsgevonden. De komende jaren staan, in de aanloop naar Passend Onderwijs, in het teken van de aanpassing van onze organisatie aan ons onderwijs. Niet doelgroepenbeleid, maar het uitstroomprofiel wordt het belangrijkste uitgangspunt bij de (her)inrichting van ons onderwijs. Onze SO, VSO en Regionale scholen doen dit in onderling goede afstemming. Schoolondersteuningsprofiel Ieder samenwerkingsverband is verplicht om een dekkend onderwijsaanbod te verzorgen. Attendiz trekt op dit vlak samen op met collega-schoolbesturen SOTOG en TWOG. Niet aan de hand van een uitgebreid schoolondersteuningsprofiel, maar juist middels een helder en bondig format, waarbij het uitgangspunt is dat alle kinderen die niet in het regulier onderwijs opgevangen kunnen worden, gegarandeerd in het (voortgezet) speciaal onderwijs terecht kunnen. Leerlingvolgsysteem In maart 2013 besloot Attendiz om op alle scholen te werken met hetzelfde leerlingvolgsysteem Logos van Datacare. Doorslaggevend bij deze keuze was de mogelijkheid om alle Attendiz scholen, zowel basis- als voortgezet, te kunnen bedienen. In januari 2014 wordt gestart met de implementatie van Logos en het hieraan gekoppelde leerlingadministratie-systeem. Overdracht Prof. Huizingschool SO en Het Maatman VSO aan Kentalis Attendiz en Kentalis Onderwijs tekenden op 12 september 2013 een intentieverklaring om samen een instelling te vormen. Volgens de Wet Passend Onderwijs moeten cluster 2 scholen, scholen voor leerlingen met auditieve en/of communicatie beperkingen, onderwijs gaan geven vanuit een zgn. instelling. De cluster 2- scholen in Nederland verenigen zich in een klein aantal instellingen. Voor Attendiz was al vroeg duidelijk dat onze twee cluster 2-scholen, de Prof. Huizingschool SO en Het Maatman VSO, samen eigenlijk te klein zijn om de kwaliteit, continuïteit en expertiseontwikkeling te kunnen garanderen. De overdracht aan Kentalis, die per 1 augustus 2014 formeel plaatsvindt, levert in de eerste plaats meer expertise en meer mogelijkheden op voor onze leerlingen. Vanuit Kentalis kan waar nodig ook zorg worden geleverd aan leerlingen die hiervoor vanuit de AWBZ zijn geïndiceerd. Spreidingsplan In de zomer van 2013 gaf het Ministerie van OCW de beschikking af, waarbij al onze vestigingen in Enschede, Hengelo, Oldenzaal, Losser en Hof van Twente zijn erkend als officiële nevenvestigingen. Tevens verwierf Attendiz toestemming voor verbrede toelating, waardoor leerlingen met een cluster 3 MG-beschikking onderwijs kunnen krijgen in een van onze cluster 4-scholen. Op het OCR werd een officiële VSO MGafdeling erkend. Jaarverslag 2013 12

7. Waardering medewerkers, leerlingen, ouders en maatschappij Leerlingen betrekken bij eigen leerproces Onze leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces, die past bij hun ontwikkelingsniveau. De actieve betrokkenheid van leerlingen bij hun eigen leerproces wordt vergroot door middel van afstemming van lesstofaanbod en onderwijstijd per vakgebied op de individuele onderwijsbehoefte van iedere leerling. Kwaliteitsonderzoek Van Beekveld & Terpstra In februari 2012 werd een grootschalig kwaliteitsonderzoek uitgevoerd door organisatieadviesbureau Van Beekveld & Terpstra. Medio 2012 werden de resultaten per school gepresenteerd. Hoewel dat alweer enige tijd geleden is, werkten onze scholen in 2013 de belangrijkste speerpunten uit. Veel van onze scholen richtten zich op opbrengstgericht werken, beleid op terugplaatsingen en de invoering van een ontwikkelingsperspectief voor iedere leerling. Naamsbekendheid vergroten Attendiz werkt aan het vergroten van haar naamsbekendheid in de regio. Waar in 2010, ten tijde van de fusie, vooral werd gesproken over een besturenfusie en de nadruk lag op de eigen identiteit van iedere school, maken we de omslag naar het uitstralen van eenheid in verscheidenheid. Dat komt o.a. tot uitdrukking in de omslag van onze schoolgidsen, in het uniforme jaarverslag op schoolniveau en in het uniforme schoolondersteuningsprofiel dat per school tot stand kwam. De uitstraling van onze schoolgebouwen pakken wij begin 2014 op. Ouderbetrokkenheid Wij vinden het belangrijk dat ouders betrokken zijn bij het welzijn van hun kind en belangstelling hebben voor de gang van zaken op school. Onze scholen stimuleren dit door ouders regelmatig over algemene schoolzaken en de vorderingen van hun kind(eren) te informeren, maar ook door hun rol specifiek in het ontwikkelingsperspectief van iedere leerling mee te nemen. Daarnaast hebben onze scholen elk een eigen ouderraad. Juist omdat je als ouder niet elke dag bij de schoolpoort kunt staan, maar de leerlingen wel veel zorg nodig hebben, is ouderbetrokkenheid van groot belang. De ouderraad werkt zowel ondersteunend als adviserend. De ouderraad denkt mee in het reilen en zeilen van de school. Opening Cruijff Court bij Schutte s Bosschool Onder toeziend oog van een groot aantal leerlingen, ouders, sponsoren, medewerkers en anderen die onze school een warm hart toedragen, werd op 24 september 2013 een Cruijff Court geopend. Het is geen gewoon Cruijff Court. Dit court werd speciaal gemaakt voor onze leerlingen van de Schutte s Bos; leerlingen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking. Het court is wat kleiner dan gebruikelijk en in tegenstelling tot andere courts niet openbaar toegankelijk. De school heeft wel afspraken gemaakt met omwonenden, zodat ook zij naar hartenlust gebruik kunnen maken van het court. Jaarverslag 2013 13

8. Resultaten en opbrengsten Onderwijsinspectie De Onderwijsinspectie kende op 17 januari 2013 een basisarrangement toe aan het Panta Rhei College, een van onze jongste scholen. Deze toekenning betekende een basisarrangement voor alle Attendiz scholen in 2013. Het (voortgezet) speciaal onderwijs kenmerkt zich landelijk gezien door een groot aantal (ruim 20%) zwakke tot zeer zwakke scholen. Analyse uitstroomgegevens In hoofdstuk A1.6 worden onze studieresultaten gepresenteerd aan de hand van de uitstroomgegevens van onze leerlingen. De school verantwoordt aan de hand van het eerder opgestelde ontwikkelingsperspectief wat de resultaten en de leerwinst zijn, of de school er in geslaagd is leerlingen op een school te plaatsen die past bij hun uitstroomniveau en of de leerlingen de verworven plek hebben weten te bestendigen. Dat betekent dat de leerling zich een jaar later nog steeds kan handhaven op de plek waar hij naartoe is uitgestroomd. Meten en reflectie onderwijsresultaten De Inspectie van het Onderwijs controleert ieder jaar van iedere school of er sprake is van risico s (resultaten van het onderwijs, klachten en signalen). Bij scholen die een verhoogd risico lopen wordt het toezicht verscherpt. Alle Attendiz scholen beschikten sinds januari 2013 over een basisarrangement. Dat betekent echter niet dat we er zijn. We willen onze kwaliteit handhaven en verbeteren! In het Projectplan Onderwijs & Kwaliteit, dat we vaststelden in de zomer van 2013, legden we vast dat we zouden starten met een projectgroep Interne Audits. Uitgangspunt van de projectgroep is dat op iedere school eens in de twee jaar een audit wordt afgenomen, die uniform en voor iedere Attendiz locatie bruikbaar is. De audit wordt gezien als kwaliteitsmeting in relatie tot zowel het toezichtkader van de Inspectie, als het INKmodel. Het instrument is eind 2013 ingevoerd, de eerste twee scholen zijn inmiddels bezocht, waarbij de projectgroep opmerkte dat een audit niet alleen geldt als kwaliteitsmeting, maar ook als verbeterinstrument met een waarderend, stimulerend en inspirerend karakter. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is het Eigen Vermogen, minus materiële vaste activa als percentage van de Rijksbijdragen OCW. In september 2013 lag ons weerstandsvermogen op 19%. Attendiz loopt veel risico, vanwege het geringe aantal leerlingen per klas. Een paar leerlingen minder, betekent direct een tekort aan bekostiging ten opzichte van ons aanwezige personeel. De Raad van Toezicht heeft de norm voor het weerstandsvermogen op de lange termijn gesteld op 25%. Verzuimcijfers 2013 Attendiz 2013 2012 LG 2012 VP 6.98% 6.10% 6.85% MF 1.17 1.09 1.23 GVD 11.2 10.8 20.14 0-verzuim in % 48.11% 49.75 41.78% Het verzuimpercentage is in 2013 bijna 1% gestegen. In 2014 word geïnvesteerd in onderzoek naar de mogelijke relatie werkdruk en verzuim. Jaarverslag 2013 14

A1 4 Scholen van Attendiz Attendiz verzorgt met 24 scholen (voortgezet) speciaal onderwijs en dienstverlening aan kinderen met een extra zorgvraag in Twente. Onze scholen op een rij: De Bouwsteen (V)SO Anna Reynvaanweg 50 7555 SG Hengelo T: 0880-203730 E: info@debouwsteen.net De Huifkar SO Keppelerdijk 2 7535 PE Enschede T: 053-4312148 E: info@de-huifkar.nl www.de-huifkar.nl De Kapstok Leerwerktrajecten Deldenerstraat 59 7551 AC Hengelo T: 074-2503890 E: info@dekapstok.nl www.dekapstok.nl Het Maatman VSO Min. De S. Lohmanlaan 58 7522 AR Enschede T: 053-4801770 E: infovso@hetmaatman.nl www.hetmaatman.nl De Meander Oldenzaalsestraat 134 7581 PW Losser T: 0541-587456 E:info@meanderspeciaal.nl www.meanderspeciaal.nl Het Meerik VSO Lijsterstraat 117 7523 ES Enschede T: 053-4332240 E: info@hetmeerik.nl www.hetmeerik.nl Jaarverslag 2013 15

Scholen van Attendiz (vervolg) Mozaïek Almelo SO Midden en bovenbouw Beverdamlaan 11 7602 XR Almelo T: 0546-568158 E: so-almelo@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Mozaïek Almelo SO Onderbouw Speenkruidpad 2 7601 CT Almelo T: 0880-103668 E: derietpluim@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Mozaïek Almelo VSO Cesar Frankstraat 3 7604 JE Almelo T: 0880-203700 E: vso-almelo@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Mozaïek Enschede SO Mekkelholtspad 4 7523 DC Enschede T: 0880-203898 E: so-enschede@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Mozaïek Enschede VSO Mr. P.J. Troelstrastraat 9 7522 BD Enschede T: 0880-103670 E:vso-enschede@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Mozaïek Hengelo SO J. Perkstraat 5-7 7552 JR Hengelo T: 074-2504540 E: so-hengelo@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Jaarverslag 2013 16

Scholen van Attendiz (vervolg) Mozaïek Hengelo VSO Sportlaan Driene 8-10 7552 HA Hengelo T: 0880-203704 E: vso-hengelo@mozaiektwente.nl www.mozaiektwente.nl Onder de Kap SO Enschede Keppelerdijk 2a 7535 PE Enschede T: 0880-203820 E: info@so-odk.nl www.so-odk.nl Onder de Kap SO Hengelo J. Perkstraat 11 7552 JR Hengelo T: 0880-203820 E: info@so-odk.nl www.so-odk.nl Onder de Kap VSO Hengelo Krabbenbosweg 91 7555 ED Hengelo T: 074-2917170 E: info@vso-odk.nl www.vso-odk.nl Onderwijscentrum Het Roessingh Roessinghsbleekweg 35 7522 AH Enschede T: 053-4335512 E: info@ocr.nl www.ocr.nl Panta Rhei College Madoerastraat 4 7512 DL Enschede T: 053-4326370 E: info@pantarheicollege.nl www.pantarheicollege.nl Jaarverslag 2013 17

Scholen van Attendiz (vervolg) Perspectief Hengelo Weustinkstraat 23 7555 GC Hengelo T: 0880-103660 E: info@perspectiefhengelo.nl www.perspectiefhengelo.nl Prof. Huizingschool SO Maatmanweg 15-19 7522 AN Enschede T: 053-4803050 E: infoso@hetmaatman.nl www.hetmaatman.nl Het Schip J.J. Van Deinselaan 32 7541 PE Enschede T: 053-4321403 E: info@tschip.nl www.tschip.nl Schutte s Bosschool Floraparkstraat 390 7531 HX Enschede T: 053-4327618 E: admin@schuttesbos.nl www.schuttesbos.nl Het Sloepje Het Bijvank 250 7544 DB Enschede T: 053-4775826 E: info@hetsloepje.nl www.hetsloepje.nl De Zevensprong Coornhertstraat 3 7552 MT Hengelo T: 0880-103695 E: hengelo@de7sprong.nl www.de7sprong.nl Jaarverslag 2013 18

A1 5 Leerlingaantallen Divisie SO Aantal leerlingen 1/10/2011 Aantal leerlingen 1/10/2012 Aantal leerlingen 1/10/2013 Naam school De Huifkar 92 82 75 Mozaïek Almelo M&Bbouw 99 114 120 Mozaïek Almelo SO Ond. 36 41 39 Mozaïek Enschede SO 121 115 108 Mozaïek Hengelo SO 129 145 156 Onder de Kap SO 76 69 70 Schutte's Bosschool 117 104 103 Sloepje 72 50 52 Zevensprong 82 69 72 Divisie VSO Aantal leerlingen 1/10/2011 Aantal leerlingen 1/10/2012 Aantal leerlingen 1/10/2013 Naam school De Kapstok 304 332 348 Het Schip 103 101 84 Meerik VSO 139 130 127 Mozaïek Almelo VSO 120 120 127 Mozaïek Enschede VSO 102 111 107 VSO Hengelo 121 136 129 Panta Rhei College 62 84 87 Divisie Regionale Scholen Aantal leerlingen 1/10/2011 Aantal leerlingen 1/10/2012 Aantal leerlingen 1/10/2013 Naam school Bouwsteen 64 85 83 Meander 24 23 22 Roessingh 329 328 329 Cluster 2 Aantal leerlingen 1/10/2011 Aantal leerlingen 1/10/2012 Aantal leerlingen 1/10/2013 Naam school Maatman VSO 109 97 90 Prof. Huizingschool SO 241 220 204 Totaal Attendiz 2542 2556 2532 Tabel 1: Leerlingaantallen Toelichting Op 1 oktober 2012 steeg Attendiz breed het aantal leerlingen ten opzichte van 1 oktober 2011. Deze trend van stijgende leerlingaantallen stopt vooruitlopend op Passend Onderwijs. Op 1 oktober 2013 is het leerlingaantal licht gedaald. De daling zit vooral in Cluster 2 en de Divisie SO. Bij enkele individuele scholen stijgt het aantal leerlingen nog. Jaarverslag 2013 19

A1 6 Studieresultaten 1. Uitstroomgegevens 2012/2013 Hieronder vindt u - in absolute aantallen - de uitstroomgegevens van het schooljaar 2012/2013, weergegeven per school. Het aantal leerlingen dat in totaal uitstroomde geven wij globaal weer. Specifieker presenteren wij de uitstroom van leerlingen die langer dan 2 jaar bij ons op school hebben gezeten. Daarbij maken wij onderscheid tussen onze SO en VSO scholen. SO Scholen Uitstroom totaal aantal leerlingen. Uitstroom aantal leerlingen die langer dan 2 jaar op school hebben gezeten. SO VSO AGL VSO BB/KB Uitstroomrichting van leerlingen die langer dan 2 jaar op school hebben gezeten VSO VSO GL/TL DB VSO Havo/ VWO BaO SBaO VMBO HAVO/VWO PrO Zorg zonder onderwijs Buitenland Overleden De Bouwsteen SO 2 0 De Huifkar 21 20 17 2 1 Mozaïek Almelo SO 24 17 1 1 3 7 2 2 1 Mozaïek Enschede SO 34 23 3 5 3 3 5 1 2 1 Mozaïek Hengelo SO 27 19 3 1 5 3 2 3 2 Onder de Kap SO 19 10 1 6 3 Prof. Huizingschool SO 53 41 1 10 5 3 11 10 1 Roessingh SO-afdeling 24 21 3 5 1 1 2 1 3 2 1 2 Schutte's Bosschool 20 20 5 2 2 2 2 1 1 3 2 Sloepje 28 6 1 2 3 Zevensprong 43 20 8 12 Totaal 295 197 26 24 19 16 11 19 12 21 24 2 15 2 4 2 Tabel 2: Uitstroomgegevens 2012/2013 SO scholen Verhouding Regulier - Speciaal: van het aantal leerlingen dat langer dan 2 jaar op onze SO scholen stond ingeschreven, stroomde 37,5% in het schooljaar 2012/2013 uit naar het regulier onderwijs (BaO, SBaO, VMBO, HAVO/VWO en PrO). Naar het speciaal onderwijs stroomde 58,4% van deze leerlingen uit (SO en VSO richtingen). Van het totaal aantal leerlingen stroomde 4,1% uit naar een bestemming buiten het onderwijs; naar zorg zonder onderwijs of naar het buitenland. Twee leerlingen die onderwijs genoten op Het Roessingh zijn overleden. Verhouding Regulier / Speciaal Onderwijs Regulier Speciaal Anders Jaarverslag 2013 20

VSO Scholen Uitstroom totaal aantal leerlingen. Uitstroom aantal leerlingen die langer dan 2 jaar op school hebben gezeten. VSO Arbeid Praktijk gericht VMBO BB/KB VMBO GL/TL Uitstroomrichting van leerlingen die langer dan 2 jaar op school hebben gezeten VSO VSO HBO/ PrO MBO MBO Arbeid Thuis ATC Anders Dagbesteding Havo/ Universiteit 1&2 3&4 Vwo Havo/ Vwo De Bouwsteen VSO 28 7 5 1 1 De Kapstok 153 54 15 2 12 15 10 Maatman VSO 24 19 2 1 2 8 1 1 4 Meerik VSO 27 25 1 1 1 1 2 16 2 1 Mozaïek Almelo VSO 48 34 16 1 8 4 4 1 Mozaïek Enschede VSO 33 29 10 1 3 1 4 7 1 1 1 Panta Rhei College 21 18 2 10 2 4 Roessingh VSO-afdeling 24 23 2 1 1 1 4 4 3 2 5 Schip VSO 72 25 8 3 1 7 4 1 1 VSO Hengelo 48 24 14 9 1 Totaal 478 258 56 5 6 13 2 2 1 5 56 22 2 37 27 15 6 3 Tabel 3: Uitstroomgegevens 2012/2013 VSO scholen Sociale Werkvoorziening Dagbesteding - arbeid Verhouding Regulier Voortgezet Speciaal : van het aantal leerlingen dat langer dan 2 jaar op onze VSO scholen stond ingeschreven, stroomde 41,9% in het schooljaar 2012/2013 uit naar het regulier onderwijs (VMBO, Havo /VWO, PrO, MBO en HBO/Universiteit). Naar het voortgezet speciaal onderwijs stroomde 23,3% van deze leerlingen uit (VSO Arbeid, VSO Dagbesteding en VSO Havo/Vwo). Van het totaal aantal leerlingen stroomde 34,8% uit naar een bestemming buiten het onderwijs; naar een sociale werkvoorziening, naar dagbesteding arbeid, naar arbeid, leerlingen kwamen thuis te zitten (of omdat zij niet langer leerplichtig waren of met ontheffing van leerplicht), leerlingen gingen naar het ATC of in 3 gevallen naar elders. Verhouding Regulier / Speciaal Onderwijs Regulier Speciaal Anders Verhouding Dagbesteding Arbeid Diplomagericht: het totaal aantal leerlingen dat langer dan 2 jaar op onze VSO scholen stond ingeschreven en uitstroomde naar een van de richtingen dagbesteding, arbeid of diplomagericht onderwijs, verhoudt zich als volgt. In de richting Dagbesteding (sociale werkvoorziening, dagbesteding arbeid en ATC) stroomde 17,4% van onze leerlingen uit. In de richting Arbeid stroomde 10,5% van onze leerlingen uit. In de richting Diplomagericht (Havo/Vwo, VSO Havo/Vwo, HBO/Universiteit, MBO niveau 1 t/m 4) stroomde 36,4% van onze leerlingen uit. De leerlingen die tussentijds uitstroomden, of uitstroomden in de categorieën Thuis of Anders, 35,7%, werden buiten beschouwing gelaten. Verhouding Dagbesteding/Arbeid/Diplomagericht Dagbesteding Arbeid Diplomagericht Anders Jaarverslag 2013 21

2. Onderwijsopbrengsten Als Attendiz willen we de toegevoegde waarde van ons onderwijs aantonen. Dat zijn we eveneens verplicht. Een eerste stap daartoe is de presentatie van bovenstaande gegevens. Een volgende stap is het vergelijken van deze gegevens met een relevante standaard. Vorig jaar maakten we in ons Jaarverslag een vergelijking tussen de werkelijke uitstroom en de vooraf ingeschatte uitstroom in het ontwikkelingsperspectief (OPP) van de leerling. Maar welke informatie levert deze gegevens op? Scoren onze leerlingen goed als de inschatting die in het OPP werd gemaakt overeenkomt met de werkelijkheid? Was het OPP in dat geval wel ambitieus genoeg? In een groot aantal gevallen stellen wij ons OPP zeer ambitieus op, maar er zijn ook leerlingen voor wie de uitstroomdoelstelling veel vager wordt omschreven. Een leerling in groep 3 heeft als uitstroombestemming bijv. onderwijs. We stelden onszelf de vraag wat we daarmee nu feitelijk evalueerden. De toegevoegde waarde van ons onderwijs? Het beoordelingsvermogen van de Commissie van Begeleiding ten tijde van het vaststellen van het OPP? We wilden het dit jaar anders, vooral beter, doen. Samen met de projectmanager Onderwijs & Kwaliteit zetten we voor 2014 een nieuwe koers uit ten aanzien van het meten van onze onderwijsopbrengsten. We maken niet langer een vergelijking met het OPP van onze leerlingen, maar willen meten in welke mate onze scholen opbrengstgericht werken. De definitie van opbrengstgericht werken namen wij over uit het Onderwijsverslag 2008/2009 van de Inspectie, het systematisch, doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. Om systematisch en doelgericht werken te kunnen meten en waarborgen, is het van belang dat opbrengstgericht werken verloopt volgens 5 stappen/indicatoren: 1. De school volgt een samenhangend systeem van instrumenten voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen; 2. De leraren volgen en analyseren de vorderingen van hun leerlingen systematisch; 3. De school gaat de effecten van de zorg na; 4. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar onderwijs en; 5. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. Op dit moment heeft iedere school de ontwikkeling van een instrument op basis waarvan de schoolstandaarden kunnen worden gedefinieerd in voorbereiding. Een aantal scholen heeft dit instrument al uitgewerkt en is momenteel begonnen met de implementatiefase. Voorbeeld: Onderstaande tabel 4a geeft de uitstroomgegevens weer van onze school Het Mozaïek Almelo SO Midden- en Bovenbouw, over de schooljaren 2010/2011, 2011/2012 en 2012/2013. De school heeft haar ambities voor het komende schooljaar naar boven bijgesteld. De uitstroomambitie voor 2013/2014 wordt gepresenteerd in tabel 4b. Het Mozaïek Almelo SO verwacht deze ambitie te kunnen behalen vanwege veranderingen in het onderwijsconcept. Jaarverslag 2013 22

Tabel 4a: Uitstroomgegevens afgelopen 3 schooljaren Tabel 4b: Uitstroomambitie schooljaar 2013/2014 Opbrengstgericht werken kan op 3 niveaus worden toegepast; op schoolniveau, groepsniveau en op kindniveau. Op schoolniveau: De resultaten worden in kaart gebracht op het niveau van de schoolpopulatie, samen met de eindopbrengsten. Naast de uitstroomambitie formuleert iedere school schoolstandaarden. Deze schoolstandaarden worden vastgesteld door de resultaten van alle leerlingen van de afgelopen 3 schooljaren van hoog naar laag te ordenen per gemaakte toets. De resultaten worden vervolgens ingedeeld in een gevorderde, voldoende en minimumstandaard. Op groepsniveau: De resultaten van iedere groep worden in kaart gebracht, gespecificeerd naar vakgebied, waarbij Nederlandse taal en Rekenen en Wiskunde de 2 belangrijkste hoofdvakken vormen. Het analyseren en interpreteren op groepsniveau van de resultaten van toetsen gebeurt middels het vergelijken van de groepsstandaard met de resultaten van de betreffende groep. Op leerlingniveau: Voor elke leerling wordt een OPP vastgesteld, met daarin een uitstroomprofiel en een leerroute. In het OPP staat de verwachte uitstroombestemming van de leerling en de onderbouwing daarvan. Op basis van de verwachte uitstroom wordt de leerling in een leerroute geplaatst. Voor het analyseren en interpreteren op kindniveau van de toetsresultaten vult de leerkracht voor alle kinderen per vak een groepsoverzicht in, voorafgaand aan de halfjaarlijkse groepsbespreking. Ter voorbereiding op de groepsbespreking beantwoordt de leerkracht per leerling, per vak, de vragen Maakt de leerling voldoende groei door in zijn vaardigheidsontwikkeling?, Heeft de leerling een hiaat in de lesstofbeheersing? en Gedijt de leerling?. De resultaten die in schooljaar X worden geboekt in het kader van opbrengstgericht werken, vormen de input voor de analyse ter verbetering van het daarop volgende schooljaar. Opbrengstgericht werken is een continu proces. De standaarden en bijbehorende ambities worden na enkele jaren opnieuw vastgesteld, om op basis van de actuele gegevens steeds betere opbrengsten voor de leerling, de groep en de hele schoolpopulatie te kunnen genereren. Jaarverslag 2013 23