Verkiezingsprogramma 2014-2018 Deventer
Colofon Dit verkiezingsprogramma kwam tot stand onder verantwoordelijkheid van de lijsttrekker voor de verkiezingen, Bas Noor. Voor het meedenken of meeschrijven aan, en het meelezen en redigeren van de inhoud van dit programma dankt de lijsttrekker eenieder voor zijn bijdrage. Ook dankt de lijsttrekker de verschillende experts leden en niet-leden die hun kennis en diensten belangeloos beschikbaar stelden. Inhoud Verantwoording... 3 De sociaal-liberale richtingwijzers... 5 Financiën... 6 Burger en bestuur... 7 Economie... 8 Kunst & Cultuur... 11 Onderwijs... 13 Jeugd... 15 Meedoen, zorg en welzijn... 17 Sociale Zaken en Werk... 20 Openbare orde en veiligheid... 22 Duurzaamheid en Milieu... 23 Ruimtelijke ontwikkeling... 25 Leefomgeving... 27 Verkeer en Parkeren... 28 Kandidaten... 30 Nawoord Alexander Pechtold... 31 D66 Deventer www: deventer.d66.nl mail: info@d66deventer.nl twitter: @D66_Deventer vormgeving: 2
Verantwoording D66 is een partij van transparante politiek. Een partij die niet alleen open en eerlijk zegt waar zij voor staat maar ook verantwoording aflegt over de besluiten die we genomen hebben. In 2010 hebben wij als grote winnaar van de verkiezingen het huidige college van Deventer geformeerd en een coalitieakkoord opgesteld. Onderstaande tekst is de eerste alinea uit dat coalitieakkoord: De fracties van PvdA, D66, VVD en Algemeen Deventer Belang hebben een coalitieakkoord gesloten en vormen in de periode 2010-2014 het college van B&W in Deventer. Deventer staat de komende jaren voor een grote uitdaging. De (rijks)bezuinigingen dwingen tot een herbezinning op taken en investeringen die de gemeente wel en niet (meer) kan uitvoeren. We moeten selectief zijn, scherp kiezen tussen onvermijdelijk en minder noodzakelijk zonder de kracht van Deventer aan te tasten. We gebruiken die kracht om een nieuw bestuurlijk evenwicht te vinden. We gebruiken de in onze gemeenschap aanwezige creativiteit om evenwichtig te versoberen en tegelijkertijd onze gemeente duurzaam te versterken. Wij zoeken de kracht van onze gemeenschap op door de burger meer te betrekken en deelgenoot te maken van besluitvorming. We benutten onze mogelijkheden om, ook in lastige tijden, de economische dynamiek en de ruimtelijke ontwikkeling van onze gemeente te stimuleren. We willen ook sociale dynamiek, dus actieve en betrokken inwoners uit alle geledingen van de bevolking. In nieuw evenwicht, maar wel in dynamisch evenwicht. We wachten niet af, maar we bereiden ons voor. Zodat we nu, en zeker zodra het economisch tij verbetert, nieuwe impulsen aan onze gemeente kunnen geven. Dat is dé opgave voor de komende jaren. In zekere zin is deze tekst nog steeds actueel. De rijksbezuinigingen hebben jaarlijks tot gevolg gehad dat we ook als gemeente hebben moeten bezuinigen. We hebben echter niet alleen bezuinigd, maar ook geïnvesteerd want D66 is van mening dat je ook in economisch moeilijke tijden moet blijven investeren in de stad. Niet afwachten tot er betere tijden komen. We zijn vier jaar verder en die betere tijden zijn er nog steeds niet. Hadden we daarop gewacht dan zouden we al die tijd stilgestaan hebben. En D66 is geen partij van stilstand, maar van vooruitgang. Van het maken van moeilijke keuzes, ook in moeilijke tijden. Keuzes die we van te voren duidelijk aankondigen en communiceren zodat u niet verrast wordt. En keuzes die we ook achteraf kunnen verantwoorden, zodat u weet waarom wij achter de genomen besluiten staan en u zich realiseert wat een stem op D66 oplevert. Samen met burgers, maatschappelijke partners en bedrijven hebben wij diverse grote bezuinigingsopgaven vormgegeven. De bouw van het nieuwe stadskantoor, het plaatsen van twee windmolens, ons voorstel voor een zonnepark in Deventer Noord-Oost, de bouw van een nieuwe bibliotheek, de bouw van een nieuw filmhuis in combinatie met een nieuw theater, de inrichting van onze gemeente in woonservicezones, het oprichten van Deventer Werktalent en de vele afboekingen die wij hebben moeten doen op onze grondposities; het is een greep uit de belangrijke besluiten die wij hebben genomen om Deventer sterker te maken. Besluiten die op de korte termijn soms omstreden waren, maar waarvan we overtuigd zijn dat ze op de langere termijn verstandig zullen blijken. We zullen niet achterover leunen totdat slechte tijden overwaaien, maar Investeren, ook in economisch moeilijke tijden Stabiele coalitiepartner Optimisme, durf en daadkracht Lijsttrekker Bas Noor 3
willen met optimisme, durf en daadkracht verder kijken dan de volgende verkiezingen. Natuurlijk is niet álles voor D66 goed gegaan in deze periode. De wethouderwisselingen in 2012 hebben hun tol geëist en het aanzien van het stadsbestuur geschaad. D66 heeft hier leergeld voor betaald. Doorgaan in deze coalitie was voor ons belangrijk, omdat wij vinden dat wij als winnaar van de verkiezingen in 2010 niet moeten weglopen maar juist verantwoordelijkheid moeten nemen om het door ons opgestelde coalitieprogramma tot uitvoering te brengen. En dat betekent dat we niet opgeven als het tegenzit, hoe heftig de bestuurscrisis ook was. We hebben ons hersteld en sinds oktober 2012 is D66 weer een stabiele coalitiepartner gebleken, zowel in het college als in de gemeenteraad. In dit verkiezingsprogramma vertellen we u welke problemen, uitdagingen en oplossingen we in Deventer zien. De wereld heeft niet stil gestaan de afgelopen vier jaar. Dit verkiezingsprogramma sluit dan ook goed aan op de ontwikkelingen die we hebben doorgemaakt, zonder het vorige programma uit het oog te verliezen. Nu vooruit Dat is waar D66 voor staat en wat u van ons kunt verwachten. Optimisme, durf en daadkracht; het fundament van D66 van waaruit wij politiek bedrijven. D66 benadert de mens en maatschappij op een positieve en open manier. Wij zijn een sociaal-liberale partij die op een vrijzinnigdemocratische manier en met een pragmatische houding politiek bedrijft. Niet elk probleem of uitdaging is op te lossen of aan te pakken vanuit een bepaalde ideologie. Wij werken vanuit idealen en dogma s zijn ons vreemd. Wij vertrouwen er op dat mensen veel van de problemen die ze tegenkomen, zelf op kunnen lossen. Zonder tussenkomst van de overheid. Maar we reiken wel de helpende hand als dat niet lukt. We hebben en tonen respect voor onze medemens en vanuit de zorgplicht voor komende generaties staan we voor duurzaamheid. We kijken verder dan de grens van onze eigen gemeente. Ook zijn we bereid lastige keuzes te maken. Want die zijn hard nodig. In veel opzichten zijn het zware tijden. Veel mensen komen in de verleiding hun heil te zoeken in schijnveiligheid en schijnoplossingen, zij vallen terug op oude patronen. Dat is niet hoe D66 tegen de wereld aan kijkt. Waar sommige anderen vooral pessimistisch de ontwikkelingen over zich heen laten komen, zien wij kansen en mogelijkheden zonder de risico s uit het oog te verliezen. Ook na de verkiezingen zullen we onderwerpen bespreken die we nu nog niet kunnen voorzien. Om u te laten beoordelen hoe D66 in Deventer daarnaar kijkt en vanuit welke bril wij deze onderwerpen tegemoet zullen treden, willen wij u kort uitleggen hoe wij naar de mens en maatschappij kijken. Wij hanteren vijf richtingwijzers waarin elke D66-er zich herkent en waarmee de manier waarop we in het leven staan beknopt is samengevat. Elk van deze sociaal-liberale richtingwijzers is zeker niet uniek voor het D66-gedachtengoed, maar het is de combinatie van juist deze vijf denkrichtingen die de mens- en maatschappijvisie van D66 weergeeft. Deze vijf richtingwijzers maken onze standpuntbepaling voor u als inwoner herkenbaar; onze standpunten komen voort uit een of meerdere van de vijf richtingwijzers. Mochten er in de komende raadsperiode thema s voorbij komen waarop we geen standpunt in dit programma hebben ingenomen, dan kunt u erop vertrouwen dat onze raadsfractie zich in haar besluiten laat leiden door deze richtingwijzers. 4
De sociaal-liberale richtingwijzers Vertrouw op de eigen kracht van mensen Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Daarom zien we de toekomst met optimisme tegemoet. Mensen zijn zo creatief dat ze steeds opnieuw zelf oplossingen vinden. Wij willen dat de overheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf. Wat mensen voor zichzelf en anderen kunnen doen is veel belangrijker en effectiever dan wat de overheid kan doen. Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit. Bij alles wat we doen, vragen we ons steeds af welke effecten dat heeft op anderen in deze wereld. Wij onderkennen dat Europa steeds meer ons binnenland wordt. Internationale samenwerking en economische vooruitgang zijn de sleutels naar een wereld met minder oorlog en conflicten. Daarbij handelen wij steeds pragmatisch, nuchter en op basis van feiten. Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen. Wij streven naar economische zelfstandigheid voor zoveel mogelijk mensen en vinden dat mensen die uitmuntend presteren daarvoor een beloning verdienen. Wij willen een dynamische, open samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich op zijn eigen manier kan ontwikkelen. Wij vinden het vanzelfsprekend om welvaart met elkaar te delen. We willen dat zoveel mogelijk mensen meedoen in het maatschappelijk en economisch proces, want daar worden we allemaal beter van. Voor mensen die zichzelf niet kunnen redden, dragen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen. Dat geldt voor de mensen om ons heen en voor onze omgeving. De aarde is niet van ons en dus geen gebruiksartikel. We willen stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. We willen dat in de discussie over natuur en milieu niet het behoud, maar de aantasting van natuur en milieu beargumenteerd wordt. Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Lichamelijke integriteit, geweldloze oplossing van belangenconflicten en een respectvol gehanteerde vrijheid van meningsvorming en -uiting, inclusief respect voor onze democratische rechtsstaat, zijn voor ons centrale waarden. Die waarden zijn universeel en zonder meer bovengeschikt. Wij beschermen de grondrechten van onszelf en anderen. 5
Financiën De gemeentefinanciën zijn nog nooit zo belangrijk geweest als nu. D66 staat voor solide financieel beleid. Dat is iets anders dan met de hand op de knip en vleugellam de stad besturen. Evenwichtig versoberen en duurzaam versterken was de titel van het coalitieakkoord en daar hebben we op gestuurd. Het is waar dat we de afgelopen periode scherp aan de wind gezeild hebben. Ook zijn er vele miljoenen afgeboekt of als verliesvoorziening opgenomen als gevolg van de grondproblematiek. D66 vindt dat we echter een goede mix hebben gehanteerd van investeren en bezuinigen. Hierdoor hebben we nu een begroting die op orde is met voldoende weerstand om tegenvallers op te vangen. Rijksbezuinigingen De komende periode zullen wij opnieuw geconfronteerd worden met rijksbezuinigingen waardoor de druk op de gemeentefinanciën nog verder zal toenemen. Ook de grond-problematiek is nog niet voorbij, waardoor nieuwe afboekingen en verliesvoorzieningen noodzakelijk zijn. Om de schade voor de gemeente te beperken, zet D66 in op het verkopen van gronden die geen strategische waarde meer hebben voor de gemeente. Tegelijkertijd zullen wij erop toezien dat in nauw overleg met projectontwikkelaars, woningbouw-corporaties, recreatieondernemers en andere relevante partners, de gronden die we nog wel in bezit hebben, op een verantwoorde wijze ontwikkeld worden. D66 wil Geen lastenverhoging Minder regels en bureaucratie Onzekerheden Het doorvoeren van rijksbezuinigingen gaat altijd gepaard met onzekerheden en risico s. Bij de inschatting van deze risico s gebruiken wij ons gezond verstand, maar helemaal vrij van risico s zal de gemeentebegroting de komende jaren niet zijn. De komst van de Wet HOF (Houdbaarheid Overheidsfinanciën) heeft effect op de investeringsruimte van gemeenten. D66 wil, voordat we nieuwe investeringsvoorstellen doen, eerst precies weten wat het effect is van deze wet en op welke manier we daarmee om kunnen gaan. Een andere grote uitdaging op het gebied van financiën zijn de decentralisaties binnen het sociaal domein. Wat D66 betreft is het uitgangspunt bij de decentralisaties dat deze uitgevoerd worden met de middelen die we daarvoor krijgen van het Rijk. De decentralisaties gaan echter gepaard met rijksbezuinigingen en we moeten dus het maximale uit de beschikbare middelen halen om de zorgkwaliteit voor alle kwetsbare groepen in Deventer op peil te houden. Dit is de centrale opgave waar we de komende jaren voor staan. Moeilijke keuzes willen we voorbereiden en maken in goed overleg met de zorgpartners en zorgconsumenten. Geen lastenverhoging D66 is tegen structurele lastenverhoging de komende periode. Met de invoering van Diftar hebben we laten zien dat de lasten m.b.t. de afvalstoffenheffing omlaag kunnen terwijl we gelijktijdig werken aan minder restafval. De totale OZB-opbrengst voor onze gemeente gaat wat D66 betreft niet méér omhoog dan de jaarlijkse trendmatige verhoging. 6
Burger en bestuur De samenleving is aan het veranderen en het lokale bestuur verandert mee. Het takenpakket van de gemeente verbreedt zich: naast het fysieke wordt het sociale domein veel prominenter. De verhouding tussen overheid en samenleving verandert; de gemeente wordt steeds meer burger- en servicegericht, maar doet tegelijkertijd een steeds groter beroep op de zelfredzaamheid van mensen. D66 wil een gemeente die uitgaat van een vitale samenleving. Onderzoek laat zien dat mensen ook vandaag de dag bereid zijn om zich in te zetten voor hun naasten en hun omgeving. Mensen zijn initiatiefrijk, weten wat ze nodig hebben, weten wat ze een ander kunnen geven en waar de grenzen liggen. Deventer heeft in de afgelopen twee decennia een stevige participatietraditie opgebouwd. D66 vindt het tijd deze traditie verder uit te bouwen. Loslaten in vertrouwen D66 wil dat de inwoners van Deventer gemakkelijker zelf initiatieven kunnen ontplooien om zorg te organiseren of om de leefomgeving te verbeteren. Dat betekent dat mensen zo min mogelijk gehinderd moeten worden door regelgeving en bureaucratie. In de eerste plaats kunnen inwoners terecht bij de wijkaanpak. Maar niet alles hoeft wat D66 betreft eerst door de wijkaanpak te gaan; maatwerk moet mogelijk zijn. Lokale initiatieven horen in de hand van de initiatiefnemers te blijven. Loslaten in vertrouwen betekent dat de gemeente experimenten toestaat met het (aanvaardbare) risico dat zij mislukken. D66 wil voorkomen dat er een afrekencultuur ontstaat waardoor loslaten in vertrouwen onmogelijk wordt gemaakt. Referendum D66 wil dat mensen zich op eigen initiatief via een referendum kunnen uitspreken over een genomen besluit: een raadgevend correctief referendum. D66 wil het liefste een bindend correctief referendum, maar een correctief referendum met een bindende uitslag mag nog niet van de wet. Een correctief referendum met een niet-bindende uitslag mag wel: het raadgevend correctief referendum. Dit vergt een aanpassing van de verordening. D66 is de enige partij die zich verbindt aan de uitslag daarvan. In het raadsdebat over windmolens in 2010 heeft D66 een initiatiefvoorstel ingediend om een referendum te houden over de plaatsing van de windmolens. D66 was de enige partij die zich wilde binden aan een uitslag. Transparantie en democratische legitimiteit Met de grote veranderingen in het sociale domein is het onvermijdelijk dat Deventer bepaalde taken regionaal gaat uitvoeren. Daarnaast wordt de gemeente steeds meer een partner en netwerkorganisatie, in plaats van een uitvoerend orgaan. Het op afstand zetten van taken mag echter niet leiden tot nieuwe structuren die zich onttrekken aan democratische controle en functioneren zonder legitieme basis. D66 vindt het belangrijk dat glashelder is waar de verantwoordelijkheden liggen. 7
Economie Deventer heeft een zogeheten Economische Kopgroep, met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, onderwijs, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en de gemeente. Deze kopgroep heeft in 2012 De Economische Visie DEVisie 2020 ontwikkeld. Het spreekt D66 bijzonder aan hoe deze visie tot stand is gekomen; in samenspraak en co-creatie met vele partners, waarbij de gemeente als gelijkwaardige deelnemer heeft bijgedragen aan het eindresultaat. De gemeenteraad heeft deze visie vervolgens unaniem vastgesteld. In deze visie zijn drie economische profielen voor Deventer vastgesteld, op basis waarvan we de komende jaren Deventer op de kaart zetten : Boeiende beleefstad Duurzame maakstad Open informatiestad Het bijbehorende uitvoeringsprogramma geeft voor elk van deze thema s prioriteiten aan: Boeiende Beleefstad Met zijn historische binnenstad, de IJssel, het groene buitengebied en hoogwaardig cultureel aanbod heeft Deventer sterke troeven in handen. Het is een stad waar je graag wilt wonen, werken en verblijven. Ook winkelen kan in Deventer prima: het MKB en de detailhandel zijn goed georganiseerd en Deventer heeft een enorme diversiteit aan winkels en horecagelegenheden. Dat moeten we koesteren. Dat doen wij door met ondernemers in gesprek te blijven en hen als gelijkwaardige partner in de stad mee te laten beslissen over allerlei belangrijke zaken die ook hen aangaan. Deventer kan zich meten met steden als Maastricht en Den Bosch, maar is veel minder bekend bij het grote publiek. Daar moet verandering in komen. Cultuur staat voor D66 centraal bij het thema Boeiende Beleefstad. Cultuur is samen met het MKB de motor van onze lokale economie met bovenlokale uitstraling, een sector die wij graag op hoog niveau willen houden. Wij geloven dat het succes van Deventer voor een groot deel afhankelijk is van ons hoogwaardige culturele aanbod en onlosmakelijk verbonden is met ons economisch succes. Het belang van cultuur hebben wij in de afgelopen periode onderstreept met besluiten als: een nieuwe bibliotheek, een nieuw filmhuis annex theater en het vaststellen van het Bericht aan de stad, waarin we het ontwikkelen van de Cultuurdriehoek benoemen. Doorlopend belangrijk zijn het aantrekken van meer bezoekers, het ontwikkelen van Deventer tot een toeristisch A-merk en het werken aan het goed vestigingsklimaat. Ook wil D66 de verblijfsrecreatie stimuleren. D66 wil de komende periode vooral werken aan een jonger imago voor Deventer. Dat kan op veel manieren, maar wij denken dat een poppodium dat zich kan meten met omliggende steden, cruciaal is om dit imago op te vijzelen. Wij zullen dan ook het college oproepen te onderzoeken op welke wijze het Burgerweeshuis zich kan ontwikkelen tot een aansprekend poppodium waarmee Deventer zich op de kaart zet naast andere steden en aantrekkelijker wordt voor een jonger publiek. Vrije openingstijden in de horeca is voor een liberale partij als D66 belangrijk omdat wij ondernemers de keuzevrijheid willen geven om zelf hun openingstijden te bepalen. Ook zijn wij van mening dat dit kan helpen de overlast te verminderen omdat er als gevolg van dit voorstel minder uitgaanspubliek op het zelfde moment uit de horecagelegenheden komt. Dit zorgt ook voor spreiding van de aanwezige overlast. Tot slot zijn vrije openingstijden in de horeca goed voor het aanzien van het uitgaansleven in Deventer. 8
Duurzame Maakstad Bedden, boeken, chemische producten, kruidkoek, worst... Deventer is van oudsher goed in dingen maken. De inzet: het economisch potentieel van Deventer als duurzame maakstad op zijn minst behouden en nog verder uitbouwen. Daarvoor zijn er volop mogelijkheden. D66 is de partij voor duurzaamheid en daarom spreekt dit thema ons bijzonder aan. Duurzaamheid staat bij ons hoog op de agenda, maar de duurzame maakstad biedt ook kansen voor onze burgers die minder makkelijk aan de slag komen. Vele bedrijven werken op basis van MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) en zijn bereid om te investeren in mensen die het op eigen kracht niet redden. De duurzame maakstad sluit dan ook goed aan op onze plannen met betrekking tot arbeidsmarktbeleid en de manier waarop wij kijken naar de re-integratie van werkzoekenden. Open Informatiestad Informatie is al eeuwen een handelsmerk van Deventer. Vanaf de eerste uitgevers, drukkerijen en de oudste wetenschappelijke bibliotheek van Nederland, tot en met de boekenmarkt en het bibliotheek-innovatielab van nu. Deventer telt ook relatief veel adviesbureaus, internet- en contentbedrijven, zeg maar de uitgevers van de 21ste eeuw. Voor D66 heeft het kenniscluster in de stad de komende jaren prioriteit. ZZP ers, startende ondernemers en grotere, reeds bestaande ondernemingen moeten hun krachten bundelen om economisch zo effectief mogelijk te kunnen zijn. Dit kan door de doorontwikkeling van de ontmoetingsplekken in de stad, de verdere uitrol van de wifi-deken en het toevoegen van andere, slimme toepassingen om ondernemerschap te bevorderen. Maar ook de startersondersteuning zoals we dat kennen van het Ondernemershuis en Startershuis moet wat ons betreft blijven bestaan en van hoog niveau zijn. Overige speerpunten Naast de drie thema s uit de Economische Visie en de punten uit het uitvoeringsprogramma, heeft D66 nog een aantal andere concrete voorstellen op het gebied van de Deventer economie: Circulaire economie D66 legt haar focus op een circulaire economie: een economie die uitgaat van hergebruik van grondstoffen. Daar waar de overheid invloed heeft - en waar het toegestaan is vanwege aanbesteden, inkopen, regelgeving, vergunningen, e.d. - wordt dit gestimuleerd, zoals bijvoorbeeld de aanschaf van voertuigen in de bouw. Daarbij moet ruimte zijn voor nieuwe vormen van financiering. De gemeente geeft hierbij het goede voorbeeld door haar eigen organisatie voorop te laten lopen in het hergebruik van grondstoffen, en neemt een faciliterende rol aan om inwoners en bedrijven hiertoe aan te sporen. De haven D66 wil meer investeren in achterstallig onderhoud van de haven. Deventer heeft een grote binnenhaven maar de omzet is veel te laag. De haven biedt kansen voor bedrijven om zich hier te vestigen: naast de weg en het spoor moet Deventer meer gebruik maken van de potentie van de haven. De combinatie van deze drie mogelijkheden om goederen te vervoeren en om te slaan, maken het bijvoorbeeld interessant voor bedrijven om zich te vestigen op Bedrijvenpark A1. D66 wil Ondernemers laten meebeslissen Vrije openingstijden in de horeca Investeren in mensen die het zelf niet redden Ondernemerschap bevorderen Ondernemers hun eigen openingstijden laten bepalen Ondernemersdossier invoeren Lege gebouwen een nieuwe functie geven Zondagsopening De zondagsopening blijft voor D66 een belangrijk thema. Wij geloven in de vrijheid van ondernemers om zelf te kunnen en mogen bepalen wanneer zij hun eigen winkel open doen. Ook vinden wij dat burgers zelf moeten kunnen bepalen wanneer zij winkelen, dit doen mensen nu ook al op internet. De ogen hiervoor sluiten en star vasthouden aan bestaande regels en beperkingen, is volgens ons niet van deze tijd. D66 wil de regels rondom sluitingstijden loslaten, zodat ondernemers zelf onderling kunnen bepalen 9
wanneer zij open gaan. In Deventer hebben we de afgelopen periode gezien dat een meerderheid van de raad liever regels stelt dan dat ze regels loslaat. Een gemiste kans. Wij gaan uit van de eigen kracht van ondernemers en vinden dat de rol van de overheid hierin minimaal moet blijven. Vermindering regeldruk Ondernemers ervaren grote regeldruk en ook dit is een terugkerend thema voor D66. Regels zijn nodig om excessen te voorkomen maar niet meer dan dat. Ook de komende periode zullen wij daarom alert zijn op overbodige en doorgeschoten regelgeving die het ondernemen hindert in plaats van bevordert. D66 gelooft in een aanpak op basis van twee principes: meer vertrouwen en een dienstbare overheid. We kiezen liever voor het achteraf controleren van enkelen, op basis van steekproeven, in plaats van het vooraf controleren van iedereen. De ondernemer kan eenvoudig via één contactpersoon bij de gemeente terecht en die vertelt hem wat ons betreft snel of het zo goed is. Kortom, controle op resultaat en niet op het proces. D66 wil het Deventer accountmanagement voor bedrijven verder uitbouwen, zodat ondernemers gemakkelijker hun weg kunnen vinden bij de gemeente voor advies. Verder zal er een ondernemersdossier worden ingevoerd. Hiermee kan een ondernemer al zijn gegevens digitaal bij de gemeente inleveren en hoeven er bij een vergunningsaanvraag niet telkens opnieuw gegevens worden aangeleverd. Bij wijzigen van rechtspersoon moet bij ongewijzigde samenstelling van het bestuur en de balans volstaan kunnen worden met een melding in plaats van een nieuwe (horeca-) vergunning Bedrijventerreinen Door onder meer Het Nieuwe Werken (flexplekken op kantoor en flexibeler werken naar tijd en plaats) blijft de behoefte aan kantoorruimte afnemen. De huidige leegstand is dus structureel, niet conjunctureel. D66 pleit er voor met de eigenaren van kansloze kantoren en winkels te bespreken of andere bestemmingen, bijvoorbeeld verbouw tot woningen, een optie kan zijn. Maak transformatie van leegstaande gebouwen gemakkelijker door bestemmingsplannen en regelgeving flexibel te maken. Hergebruik (verbouw) verdient de voorkeur boven nieuwbouw, en inbreiden gaat boven uitbreiden. Jeugdwerkloosheid Jeugdwerkloosheid is een groeiend probleem. Steeds meer jongeren vinden na hun opleiding lastig een baan. Dat zet een nieuwe generatie op achterstand. Goed onderwijs vergroot de mogelijkheden op werk, maatschappelijke participatie en (financiële) zelfstandigheid. Daarom zet D66 in op een goede aansluiting tussen opleiding en arbeidsmarkt door meer en betere samenwerking tussen scholen, bedrijven en gemeente. D66 wil daarom dat de gemeente werkgevers en onderwijsinstellingen om de tafel zet zodat zij een begin gaan maken met het afstemmen van de vraag van werkgevers op het aanbod van de onderwijsinstellingen. 10
Kunst & Cultuur Welkom in cultuurstad Deventer. Zodra je Deventer binnenkomt merk je aan de positieve sfeer dat Deventer iets bijzonders heeft. En dat bijzondere is in eerste instantie wat ongrijpbaar, maar dit heeft alles te maken met ons hoogwaardige culturele klimaat en de manier waarop we in Deventer met elkaar om gaan. Voor iedereen is er in Deventer een plek om te wonen, te werken, te recreëren en een toekomst op te bouwen. Ons multiculturele karakter is wat ons betreft een verrijking en draagt bij aan de diversiteit van onze stad. Al jarenlang. Onze rijke historie, ons historisch erfgoed en ons hoogwaardige culturele aanbod maken Deventer tot een stad die zich positief onderscheidt in (Oost-) Nederland. D66 vindt dat we dit hoogwaardige aanbod moeten handhaven en koesteren en zal zich hier hard voor maken. Ook, en misschien wel juist, in deze tijden waar budgetten krapper worden. We hebben niet voor niets ingezet op een nieuw filmtheater, een nieuwe bibliotheek en een vernieuwd historisch museum. Cultuur is DNA van de samenleving Voor D66 is cultuur het DNA van een samenleving : cultuur maakt je kritisch, cultuur inspireert en cultuur zet je aan tot zelfstandig en onafhankelijk nadenken. Vaardigheden en eigenschappen die volgens D66 belangrijk zijn om mee te kunnen komen in de samenleving. D66 ziet cultuur als een voorwaarde voor een gezond functionerende samenleving waarin zelfstandige, kritische en zelfbewuste burgers leven. Burgers die voor zichzelf kunnen zorgen en voor zichzelf kunnen opkomen, zonder dat de overheid voorschrijft wat ze wel en niet mogen doen of laten. Alle inwoners moeten zowel actief als passief kunnen deelnemen aan cultuur. Iedereen moet zich in onze gemeente thuis kunnen voelen en iedereen moet ook een eigen bijdrage kunnen leveren aan dat gemeenschappelijk gevoel. Als er één terrein is waarin de ruimte voor het individu van belang is, dan is dat volgens D66 op cultureel gebied. Daarom is het belangrijk dat burgers zich hiervoor inzetten en plannen op dit gebied mee-ontwikkelen en uitvoeren. De amateurkunst vormt een belangrijke basis voor de professionele kunstuitingen, ze kunnen niet zonder elkaar. De gemeente is verantwoordelijk voor het aanbieden van een culturele basisinfrastructuur. Zoals bijvoorbeeld het theater, de bibliotheek en een poppodium. De gemeente zorgt voor een evenwichtig klimaat in de culturele sector, stimuleert verbindingen tussen de professionele instellingen en de amateurkunst en stimuleert cultuureducatie. Wijken krijgen een zelf te besteden budget voor de aanschaf van kunst in de openbare ruimte. Bewustzijn Mensen nemen meer verantwoordelijkheid voor de samenleving wanneer zij zich bewust van zijn van dat wat degenen die hen voorgingen daaraan hebben bijgedragen. Daarom wil D66 blijvende aandacht voor onze monumenten, archieven, verzamelingen, bodemschatten en architectuur. Deze bezittingen zijn van grote maatschappelijke en culturele waarde en moeten behouden en tentoongesteld worden. Maar alleen houden wat je hebt is onvoldoende, we moeten er ook iets mee doen. Dat is ook de reden waarom D66 achter de besluitvorming staat met betrekking tot de gemeentelijke musea; wij denken dat de nieuwe organisatie beter in staat is onze burgers en onze bezoekers te laten zien wat Deventer in huis heeft en wat Deventer zo bijzonder maakt. Ook cultuureducatie op scholen is in dit opzicht belangrijk. In het onderwijs moet aandacht zijn voor de Deventer geschiedenis. Scholen kunnen nauw samenwerken met bijvoorbeeld de nieuwe museumorganisatie, maar ook met Stadsarchief- en Athenaeumbibliotheek en de Openbare Bibliotheek. D66 wil Blijven inzetten op hoogwaardig aanbod cultuur Eigen budget voor de wijken Cultuureducatie op scholen Evenementen met internationale allure Krachtig poppodium Burgerweeshuis Economisch van belang Ook in economisch opzicht is cultuur interessant voor Deventer; cultuur is de motor van onze lokale economie met een bovenlokale uitstraling. Wij 11
zijn ervan overtuigd dat de aantrekkingskracht van Deventer voor een groot deel afhankelijk is van ons hoogwaardige culturele aanbod en onlosmakelijk verbonden is met ons economisch succes. Het belang van cultuur hebben wij in de afgelopen periode dan ook onderstreept door de besluiten die wij hebben genomen: een nieuwe bibliotheek, een nieuw filmhuis annex theater en het vaststellen van het Bericht aan de stad, waar het ontwikkelen van de cultuurdriehoek wordt benoemd, het kloppend hart van de stad. Evenementen Ook de evenementen zijn van hoog niveau, hebben internationale allure en maken Deventer tot een interessante stad om te bezoeken; het Dickensfestijn, de grootste boekenmarkt van Europa en Deventer op Stelten hebben grote aantrekkingskracht. Wat D66 betreft blijven deze evenementen van groot belang voor Deventer. We geven maximaal medewerking aan nieuwe initiatieven van cultureel ondernemers door bureaucratische regels af te schaffen. Maximale medewerking wil niet zeggen dat D66 automatisch voor financiële steun van de gemeente is. Burgerweeshuis Voor D66 is het belangrijk dat we de stad een wat jonger imago geven, zoals dit in het thema Boeiende Beleefstad gevat is. Meer bezoekers, Deventer tot een toeristisch A-merk ontwikkelen en werken aan het vestigingsklimaat zijn van doorlopend belang. De komende periode wil D66 werken aan een jonger imago voor Deventer. Dat kan op vele manieren, maar wij denken dat een krachtig poppodium van cruciaal belang is om dit imago op te vijzelen. Wij zullen dan ook het college vragen te onderzoeken op welke wijze het Burgerweeshuis zich kan ontwikkelen tot een goed poppodium wat zich kan meten met andere poppodia en Deventer voor een jonger publiek interessant maakt. Buitengebied Naast aandacht voor de stad Deventer, moet er ook aandacht zijn voor de dorpen in het buitengebied. Het mag niet zo zijn dat het aanbod in het buitengebied verschraalt ten gunste van de stad. D66 wil voortdurende bestuurlijke aandacht voor het buitengebied, ook op het gebied van kunst en cultuur. Hedendaagse kunstenaars Niet alleen bestaande en oude cultuur is voor D66 interessant. Wij willen ook vernieuwing en voortdurende innovatie in het aanbod. Voor hedendaagse kunstenaars, zowel professionele als amateurs, moet het aantrekkelijk zijn om in Deventer te komen wonen en werken. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is de beschikbaarheid van voldoende betaalbare atelierruimten waar kunstenaars zich kunnen ontplooien. D66 wil zich inzetten om deze atelierruimten te behouden en zo nodig uit te breiden. Wat ons betreft komen leegstaande kantoorpanden, winkelpanden en kerken hiervoor in aanmerking. 12
Onderwijs Onderwijs is de duurzame kracht achter elke samenleving. Onderwijs maakt mensen mondig, kundig, onafhankelijk en leidt tot zelfontplooiing. Goed onderwijs haalt het beste uit ieder kind. Daarmee wordt niet alleen de basis gelegd voor een goede toekomst voor een individu, maar ook voor de toekomst van de samenleving. Onderwijs is volgens D66 niet alleen voor kinderen en jongeren: alle mensen van alle leeftijden moeten zich kunnen blijven ontwikkelen. We zijn ten slotte nooit te oud om te leren. Voorschoolse Educatie in Deventer Alle kinderen die nog niet naar de basisschool gaan kunnen in Deventer naar peuterspelen. D66 wil zo veel mogelijk kinderen met een taalachterstand betrekken bij voorschoolse en vroegschoolse educatie (VVE). Kinderen met een taalachterstand of waarvan de ouders geen recht hebben op kinderopvangtoeslag, kunnen gebruik maken van een gesubsidieerde plek op een peuterspeelgroep. De ouders moeten dan wel vrijwilligerswerk doen in ruil voor deze gemeentelijke kindplek. D66 vindt dat dit vrijwilligerswerk geen belemmering mag zijn voor ouders van een kind met een VVE-indicatie om hun kind naar een peuterspeelgroep te laten gaan. Kwaliteit in de kinderopvang in Deventer Jonge kinderen verdienen een fijne en veilige plaats op de kinderdagverblijven. D66 vindt de kwaliteit van de kinderdagverblijven van groot belang en zal daarom blijven toezien op de inspecties en handhaving zoals die worden uitgevoerd door de gemeente. Groene schoolpleinen D66 vindt dat schoolpleinen veel meer kunnen zijn dan tegels, een zandbak en een klimrek. Een groen schoolplein brengt kinderen in contact met de natuur. Uit onderzoek blijkt dat leerlingen zich prettiger voelen op een groen plein dan op een grijs plein. D66 wil daarom alle schoolpleinen in de gemeente Deventer vergroenen. D66 wil Groene schoolpleinen Veilig naar school Jong en oud combineren Praktijkonderwijs en bedrijven verbinden Aantrekkelijk wonen voor studenten Veilig verkeer rondom scholen Kinderen moeten veilig naar school kunnen gaan. Ouders, scholen en buurten kunnen volgens D66 heel goed samenwerken om de schoolomgeving veilig te maken. De gemeente kan hen ondersteunen via de wijkaanpak met daarin initiatieven voor het verbeteren van de verkeersveiligheid. Een dergelijke integrale aanpak zorgt voor de beste resultaten. Concrete voorbeelden van goede maatregelen zijn de Zoen & Zoef Zones, Stopzones en kinderpaden. 13
Kwaliteit is meer dan een CITO-score D66 wil dat de gemeente Deventer en scholen in VNG-verband betere kwaliteitscriteria opstellen om de vergelijking tussen scholen beter en makkelijker te maken. Mocht de VNG daartoe niet bereid zijn, dan moet Deventer het voortouw nemen. Nu vindt kwaliteitsmeting vooral plaats op basis van CITO-scores en inspectierapporten. Beide zijn slechts momentopnamen. Er zijn betere graadmeters nodig om ouders meer inzicht te geven in de kwaliteit van een school en hoe deze zich verhoudt tot die van andere scholen. D66 heeft een voorkeur voor een methode zoals bijvoorbeeld die van Vensters voor verantwoording waarbij een heel scala aan indicatoren met elkaar wordt gecombineerd om een beeld van de kwaliteit van scholen te geven Laaggeletterdheid In Deventer zijn naar schatting ongeveer 10.000 functioneel analfabeten. Wanneer je moeite hebt met lezen en schrijven heeft dat nadelige gevolgen voor werk, participatie en gezondheid. D66 is van mening dat laaggeletterdheid onder de inwoners van Deventer continue aandacht verdient. Niet alleen laaggeletterdheid zorgt voor problemen. Een groeiende groep ouderen kan de (digitale) informatiestroom niet goed volgen door de snelheid ervan. Ook deze groep moet deel uitmaken van de aanpak tegen laaggeletterdheid. Zo wil D66 dat mbo ers als onderdeel van een maatschappelijke stage ouderen digitale vaardigheden bijbrengen, zodat zij meekunnen op de digitale snelweg, en jongeren de leefwereld van ouderen beter gaan snappen. D66 wil dat het college hierover gesprekken aangaat met de ROC s en de ouderenorganisaties. Ruimte voor praktijkonderwijs in Deventer Deventer heeft van oudsher sterke banden met de maakindustrie. In de komende jaren groeit de behoefte aan technisch geschoolde beroepskrachten. Met de komst van de Technicampus is een goede stap gezet naar het verbinden van praktijkonderwijs en bedrijven. D66 wil dat de samenwerking tussen beroepsopleidingen en bedrijfsleven verder wordt uitgebreid. Passend onderwijs De invoering van de Wet Passend Onderwijs en de kort daarop volgende decentralisatie van de Jeugdzorg, creëert nieuwe verhoudingen tussen gemeente en schoolbesturen en nieuwe kansen om de zorg voor jeugd en onderwijs vorm te geven. Volgens D66 verdienen alle kinderen passend onderwijs. D66 is van mening dat een leerkracht zich moet kunnen richten op het onderwijs en wil daarom zo min mogelijk administratieve lastendruk voor leraren. Deventer Kennisstad en Hoger onderwijs Deventer is geen studentenstad bij uitstek, het merendeel van de studenten woont buiten de stad. D66 wil dat Deventer een aantrekkelijke woonplaats wordt voor studenten en jonge professionals. Dat kan door studentenwoningen te ontwikkelen op aantrekkelijke plaatsen zoals het Havenkwartier. Door de verdere ontwikkeling van de wifi-deken met bijvoorbeeld Eduroam en Govroam wordt het voor studenten mogelijk in de hele binnenstad gebruik te maken van digitale studiefaciliteiten. D66 wil dat de verschillende kenniscentra, of het nu onderwijsinstellingen zijn of bedrijven, zich verder doorontwikkelen in herkenbare kennisclusters. 14
Jeugd Het gaat gelukkig goed met de meeste kinderen en jongeren in Deventer. Dat wil D66 zo houden. De gemeente zorgt voor de randvoorwaarden voor een onbezorgde jeugd: ruimte om te spelen, veiligheid op straat, passend onderwijs voor iedereen en toegang tot zorg. D66 vindt dat opvoeden de verantwoordelijkheid van ouders is. Pas als er problemen ontstaan die niet door de opvoeders kunnen worden opgelost, moet er professionele hulp voorhanden zijn. Als het goed gaat bemoeit de overheid zich niet met ouders. Dat geldt ook voor jongeren: D66 vindt dat de gemeente jongeren niet moet betuttelen. Als je jong bent en je wilt wat, dan kun je dat best zelf organiseren. Als het nodig is, dan staat de gemeente achter je. Zo simpel is het. Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg. D66 dringt aan op kwaliteit en duidelijkheid. Het moet glashelder zijn welke papieren een jeugdzorgmedewerker moet hebben en aan welke kwaliteitseisen de hulp moet voldoen. Zo weten ouders en kinderen waar ze aan toe zijn. D66 wil af van Jongeren Ontmoetings Plekken (JOP) Jongeren mogen net als iedereen overal in de openbare ruimte verblijven. Een JOP zorgt voor overlast voor omwonenden en onder jongeren is weinig animo voor zo n opgelegde vriendenontmoetingsplaats. Terecht stellen jongeren dat zij zelf wel bepalen waar ze hun vrienden ontmoeten. D66 vindt JOP s betuttelend en overbodig. Speelplekken waar nodig D66 wil dat kritisch wordt gekeken naar de speelplekken in de wijken en buurten. Lang niet alle speelplekken sluiten aan op de behoeften die er zijn bij de Deventer jeugd. De buurtvoorzieningen moeten bij voorkeur meegroeien met de ouder wordende jeugd. D66 is er in principe een voorstander van dat speelplekken in eigen beheer van buurten komen. Tegelijkertijd mogen speelplekken niet om louter financiële redenen worden weggehaald. Wajong: niet afschrijven maar activeren Steeds meer jongeren missen aansluiting met de samenleving. D66 wil het accent van de Wajong leggen op ondersteuning bij het vinden en behouden van een baan in plaats van op het verstrekken van de uitkering. Eén op de twintig jongeren stroomt de WAJONG in, helaas te vaak voorgoed. D66 wil deze jongeren niet afschrijven. Dat is geen sociaal beleid. Wij gaan uit van wat mensen nog wel kunnen en willen op grond van dat uitgangspunt ondersteuning voor hen organiseren. Ouders: autonoom en verantwoordelijk Ouders weten het best wat hun kind nodig heeft. De gemeente hoort de autonomie van ouders in hun opvoedingskeuzes te accepteren. Maar met autonomie komt ook de verantwoordelijkheid dat ouders ervoor zorgen dat ze een netwerk hebben om op terug te vallen. D66 is van mening dat voorkomen beter is dan genezen, ook bij opvoedingsproblemen. Veel mensen vinden het lastig om hulp te vragen als ze tegen problemen aanlopen. D66 wil naar een samenleving waarin het geen schande is om een keer geen oplossing te hebben voor een probleem, waarin mensen de hand durven uit te steken naar een ander en waarin mensen elkaar steunen in het vinden van een oplossing om zo grotere problemen af te wenden. Preventie kun je niet opleggen als overheid, dan is het geen preventie meer. D66 legt nadrukkelijk de verantwoordelijkheid bij ouders om problemen tijdig op te lossen in hun eigen netwerk. Natuurlijk kan niet alles informeel worden opgelost. Daarom staat D66 voor laagdrempelige opvoedingsondersteuning van goede kwaliteit. 15
Jeugdzorg: Het kind staat centraal In de transitie jeugdzorg stelt D66 het kind centraal. De overheveling van taken naar de gemeente moet er ook echt toe leiden dat de zorg voor de jeugd beter wordt. D66 wil naar een situatie waarin per betrokken gezin sprake is van één plan met één regisseur. D66 wil Geen JOP Speelplekken in beheer bewoners Borging rechtspositie van ouders Jeugdzorg: Borging rechtspositie van ouders D66 vraagt expliciete aandacht voor de rechtspositie van ouders wanneer een gezin in een hulpverleningstraject terechtkomt. Ouders horen wanneer de situatie dat toestaat- de regie te houden over wat er met het gezin gebeurt. Dat betekent ook dat er structureel aandacht is voor de match tussen gezinsvoogden en gezinnen: als de samenwerking niet goed verloopt moet de gemeente op zoek naar een andere voogd. Door effectieve gezinshulp, waarbij nadrukkelijk de verbanden worden gelegd met het sociale netwerk van gezinnen, moeten uithuisplaatsingen zo veel mogelijk worden voorkomen. D66 wil expliciete aandacht voor waarheidsvinding door professionals: het oordeel van experts moet onderbouwd worden met feiten. Jeugdzorg: D66 wil transparantie Wanneer de overheid ingrijpt in een gezin heeft dat grote impact. De gemeente heeft een grote verantwoordelijkheid richting ouders en kinderen en moet ook bereid zijn zich daarop te laten aanspreken. D66 wil zo min mogelijk bureaucratie in de nieuwe jeugdzorg. Daarnaast mag een duidelijke klachtenregeling niet ontbreken. Ouders en kinderen moeten weten waar ze terecht kunnen met klachten over de gang van zaken binnen jeugdzorg. D66 wil dat ouders en kinderen expliciet worden geïnformeerd over hun rechten, plichten en klachtenregelingen. Het moet glashelder zijn wie waarvoor verantwoordelijkheid draagt. Jeugdzorg: vertrouwen in professionals Als de rechtspositie van ouders en kinderen goed is geborgd binnen de jeugdzorg en de jeugdzorg op transparante wijze functioneert, dan is er volgens D66 ruimte om te vertrouwen op de expertise en kwaliteiten van de professionals in de jeugdzorg. D66 is van mening dat de gemeente niet op de stoel van zorgprofessionals moet zitten. Als de randvoorwaarden goed zijn moet de gemeente de uitvoering loslaten en achteraf goed controleren. Jeugdzorg: evalueren, leren en aanpassen De transitie Jeugdzorg biedt de kans om op een nieuwe manier beter te werken. De gemeente moet evalueren, leren en aanpassen. D66 is van mening dat er ruimte moet zijn om werkwijzen bij te stellen en daarom moet na twee jaar de nieuwe werkwijze worden geëvalueerd. 16
Meedoen, zorg en welzijn D66 is overtuigd van de kracht en vindingrijkheid van mensen. We staan voor een samenleving waar iedereen zich optimaal kan ontwikkelen en ontplooien. Als we vertrouwen op de eigen kracht van mensen, dan zien we een overheid die uitgaat van wat mensen wél kunnen, in plaats van wat ze niet kunnen. D66 wil mensen die zelf niet voldoende eigen kracht hebben, graag helpendie eigen kracht te ontwikkelen. D66 blijft zich inzetten voor een samenleving waarin iedereen kan meedoen en acceptatie van verschil de norm is. Een stevig diversiteitsbeleid, gedragen door belangenorganisaties en de lokale overheid, wordt voortgezet. Een krachtig COC, effectieve klachtenopvang bij discriminatie, eenduidige registratie van discriminatoire incidenten en voortzetting van lessen over homoseksualiteit binnen het onderwijs blijven noodzakelijk. In 2015 krijgt de gemeente Deventer er veel nieuwe verantwoordelijkheden bij. Veel taken op het gebied van langdurige zorg, de jeugdzorg en de verantwoordelijkheid voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, worden overgeheveld van rijk en provincies naar gemeenten. Dit is een grote uitdaging. De nieuwe verantwoordelijkheden zijn zwaar en de werkzaamheden zijn veelomvattend. De decentralisaties bieden echter ook kansen om de zorg beter te maken, door meer maatwerk, minder bureaucratie en een invulling van taken in de eigen omgeving. D66 wil dat er ruimte is voor de gemeente en de instellingen om te leren van opgedane ervaringen. D66 stelt de zorgvrager centraal Te vaak wordt gesproken over mensen in plaats van met mensen. Volgens D66 moet dat veranderen. Het gesprek moet worden aangegaan met de zorgvrager zodat maatwerk kan worden geleverd die aansluit bij de specifieke zorgbehoefte. Centrale rol voor de wijkverpleegkundige De wijkverpleegkundige heeft vanuit haar professie de opdracht gebruik te maken van de meest actuele professionele standaarden en protocollen. Daarbinnen heeft zij veel vrijheid om in nauwe samenspraak met de zorgvrager tot de best mogelijke zorgverlening te komen. De wijkverpleegkundige werkt, op regie van de zorgvrager, nauw samen met huisartsen, behandelaars en welzijnsinstellingen waar dat in het belang van optimale beroepsuitoefening past. D66 wil Stevig diversiteitsbeleid Netwerken aanspreken De zorgdrager centraal Ruimte voor eigen initiatief 17
Ruimte voor eigen initiatief Kleine, lokale of wijkgebonden woon- en zorginitiatieven mogen niet worden gehinderd door regelgeving. D66 wil de belemmeringen voor eigen initiatief zo veel mogelijk wegnemen. De gemeente Deventer hoort de samenleving de ruimte te geven om zelf vorm te geven aan zorg. Waar nodig en gewenst ondersteunt de gemeente. Lichamelijke verzorging D66 is van mening dat bij zorgvragen het netwerk van de mensen zelf nog te weinig aangesproken wordt. Dat vinden we een gemiste kans, want de familie, vrienden, buren en kennissen rondom een zorgvrager kunnen vaak meer dan de overheid denkt. Daarbij denken we dat het fijner is om verzorgd te worden door iemand die je kent dan door een anonieme professional. Echter, als het netwerk onvoldoende gemobiliseerd kan worden dan vinden we dat de gemeente toch zorg van professionals moet organiseren. Mantelzorg en vrijwilligerswerk moeten vrijwillig blijven, we vinden niet dat de gemeente dat kan en mag afdwingen. Mantelzorg Mantelzorgers geven veel en vragen weinig. D66 wil een goede positie en ondersteuning van mantelzorgers. De gemeente moet mantelzorgers de mogelijkheid bieden tot training of begeleiding om te kunnen herintreden na een periode van intensieve mantelzorg. Daarnaast moet de gemeente mantelzorgers de zekerheid bieden van noodopvang bij onverwachte uitval van de mantelzorger. D66 wil ook dat de gemeente zorgt voor vrijwilligers of professionals zodat de mantelzorger er ook even tussenuit kan: respijtzorg. Rechtspositie, privacy en klachten Wanneer je in een hulpverleningstraject terecht komt, lijk je al gauw de regie over je leven kwijt te raken. Dat hoort niet. Ook mensen die in een moeilijke situatie zitten horen zo veel mogelijk hun autonomie te kunnen bewaren. D66 waakt over de rechtspositie van hulpvragers: we ijveren voor zelfbeschikking, waarheidsvinding, recht op privacy en een goede klachtenregeling. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Het maatschappelijke doel van de Wmo is meedoen. De wet zorgt ervoor dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en mee kunnen doen in de samenleving, al dan niet geholpen door familie, vrienden en bekenden. Als dat niet kan, is er de ondersteuning van de gemeente. In de gemeente Deventer wordt geëxperimenteerd met wederkerigheid: een aanvraag voor een voorziening wordt behandeld in een keukentafelgesprek waarin ook de vraag wordt gesteld wat de zorgvrager terug zou kunnen en willen doen voor samenleving. Wederkerigheid kan en mag niet worden afgedwongen binnen de Wmo maar D66 is wel van mening dat geen taboe hoeft te rusten op de vraag of iemand iets wil terugdoen voor de samenleving, als gebruik wordt gemaakt van een gemeentelijke voorziening. Ouderen Ouderen willen doorgaans zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en D66 ondersteunt dit van harte. Dat betekent wel dat de woonwensen van senioren worden meegenomen in de ruimtelijke ontwikkeling. Wijken moeten levensloopbestendig zijn, bij voorkeur dankzij initiatieven vanuit de wijken zelf. Welzijn en preventie moeten in het gemeentelijke beleid een duidelijke plaats innemen. D66 steunt initiatieven waarbij ouderen zelf willen fungeren als collectieve zorginkopers door de inzet van de Persoonsgebonden budgetten (PGB). Functiebeperking De manier waarop mensen met of zonder een functiebeperking in een samenleving functioneren zou niet wezenlijk van elkaar moeten verschillen. Maar als het gaat om passende huisvesting, toegankelijkheid van openbare gebouwen en de inrichting van de openbare ruimte wil D66 graag de 18
gehandicaptenraad erbij betrekken ter advisering van de architect of de aannemer die de aanpassing uitvoert. Uiteraard kunnen gehandicapten zelf ook goed aangeven waar ze behoefte aan hebben en wat handig is. Sport D66 vindt sport en bewegen in de samenleving belangrijk. Sport is belangrijk voor onder meer gezondheid, sociale cohesie en samenwerken. Daarnaast is sport ook gewoon leuk en hebben veel mensen hierin een hobby gevonden. D66 onderschrijft het belang van sport. Daarom zien wij het belang van de sportraad als spreekbuis voor de verenigingen en hechten we waarde aan de visie om sport niet alleen als middel te zien. In het verlengde van andere ontwikkelingen in de samenleving ziet D66 ook het belang van samenwerken en verbinden door sport. Maatschappelijke doelen en sportdoelstellingen wil D66 met elkaar verbinden. Daarnaast wil D66 verenigingen stimuleren om te innoveren en samen te werken. Hierdoor kunnen verenigingen elkaar versterken. Goede ideeën die uit de samenleving komen moeten gestimuleerd worden en D66 wil daarom meer ruimte voor evenementen die kunnen bijdragen aan de doelstellingen van de stad. In cultuurstad Deventer is veel ruimte voor creativiteit, samenwerking en organiseren. Ditzelfde zal gelden voor sport en bewegen. Combinaties van cultuur en sport zullen, als het aan D66 ligt, extra gestimuleerd worden. D66 onderschrijft het maatschappelijk nut van Go Ahead Eagles in Deventer en draagt de club dan ook een warm hart toe. Wij vinden het belangrijk dat Go Ahead Eagles in alle opzichten zelfstandig functioneert, maar blijven met de club in gesprek over hoe zij haar ambities kan waarmaken. 19
Sociale Zaken en Werk Het recht op bijstand is een recht waar ook iets tegenover mag staan. D66 vindt dat de gemeente bijstandsgerechtigden maatschappelijk nuttig werk mag laten doen, zolang dit de zoektocht naar een baan niet in de weg staat en mensen in reguliere banen niet verdrongen worden door mensen in de bijstand. Een betaalde baan is en blijft het beste medicijn in het voorkomen van armoede en problematische schulden. Vrijwilligerswerk geeft mensen bijvoorbeeld een goede kans werkervaring op te doen en nieuwe competenties te verwerven. Het gaat D66 vooral om de ontplooiing en ontwikkeling van mensen, met als nevendoel dat zij dan later makkelijker een betaalde baan vinden. Daarnaast moeten we ons richten op duurzame uitstroom uit de bijstand. Schuldproblematiek D66 wil snelle hulp bij schuldproblematiek om een verslechtering van de situatie te voorkomen. Wachtlijsten voor schuldhulpverlening zijn wettelijk niet toegestaan en D66 vindt dan ook dat bestaande wachtlijsten zo snel mogelijk weggewerkt moeten worden. Als daarvoor onorthodoxe maatregelen nodig zijn, zoals het direct doorgeven van betalingsachterstanden door nutsbedrijven of woningbouwcorporaties aan de gemeente, dan vindt D66 dat dit, mits de privacy gewaarborgd is, moet kunnen. Daarnaast willen we een intensieve aanpak van bijstandsfraude. Fraude is funest voor het draagvlak van onze sociale voorzieningen en een verspilling van gemeenschapsgeld. Regionale samenwerking De Participatiewet is bedoeld om mensen beter en sneller aan werk te krijgen. Om de effectiviteit hiervan te verhogen is D66 voorstander van regionale samenwerking tussen gemeenten. De gemeente kijkt (samen met de werkzoekende en werkgevers) eerste naar lokale opties voor werk en daarna regionaal. Binnen deze eventuele regionale samenwerking moet wel een duidelijke taakverdeling zijn en een goed, transparant financieel kader om de democratische legitimiteit te kunnen garanderen. D66 is tevreden met de manier waarop de laatste periode gewerkt is aan Deventer Werktalent, de organisatie die verantwoordelijk wordt voor de uitvoering van de Participatiewet en de begeleiding van werkzoekenden naar de arbeidsmarkt. De organisatie is nog niet af maar D66 ondersteunt de ingezette koers. 20