GROEN ONDERNEMEN 17 OKTOBER 2011 - SEMINAR: GROEN ONDERNEMEN ORGANISATIE: IntEnt Suriname i.s.m. het Rain Forest Kunstfestival, Artlab, de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB), de Associatie van Surinaamse Fabrikanten, de Associatie van Klein en Middelgrote Ondernemingen in Suriname (AKMOS), het Suriname Business Forum en Suriname Conservation Foundation (SCF) 1
INHOUDSOPGAVE INLEIDING BLZ. 3 WORKHOPS BLZ. 4 ORGANISCHE LANDBOUW M. Silos Aranta Agro MIJNBOUW T. Karsowidjojo Nana resources GREEN TOURISM I. Sjak Shie Naturepark Peperpot FOREST PRODUCTS M. Esseboom M. Playfair CELOS-ADEK BLZ. 5 BLZ. 10 BLZ. 12 BLZ. 13 CONCLUSIE BLZ. 16 Mayra Esseboom over traditionele Surinaamse kruiden 2
INLEIDING Een 47-tal deelnemers bezochten de workshops tijdens het seminar Groen ondernemen op 21 oktober jl.. Dit seminar organiseerde IntEnt Suriname i.s.m. ASFA, RFKF/Artlab, VSB, AKMOS en SCF met als doel de awareness en het stimuleren van Groen ondernemerschap en hiermee de Surinaamse ondernemer bewust te maken van de mogelijkheden en het (inter) nationaal rendement op langere termijn inzake groen ondernemen. Tevens de overheid en de beleidmakers bewust maken van de rol die zij kunnen vervullen inzake het stimuleren van groen ondernemen. De locatie Queens Garden, ook bekend als discotheek Starzz, was door Artlab op artistieke wijze omgetoverd tot een bosrijke omgeving. De workshopruimten waren op stijlvolle en sfeervolle wijze ingericht en voorzien van kleurige loungebanken. IntEnt Suriname ondernemers Jomi cosmetics en CERA medicinale kruiden hadden ook hun koopwaar vervaardigd uit Forest products, opgesteld. De bezoekers waren onder de indruk over de geschiktheid van deze locatie voor zo een seminar. De ochtend begon met een ritmische opwarming verzorgd door Artlab waarna de directeur IntEnt Suriname dhr. Kenneth Woei-A-Tsoi - het seminar opende. Na hem volgde een presentatie van Dhr. Dirk Currie CEO Telesur- die inging op het SCF Green Partnership Programma geïnitieerd door de Suriname Conservation Foundation (SCF). Ook dhr. H. Sambhu van het IWOCRAMA - instituut in Guyana - ging in op het belang van Groen ondernemen. De groene economie is immers de toekomst voor de Guinanas. De Guianas zijn gebaat bij een groene economie met een milieuvriendelijk investeringsbeleid. Een groen imago van Suriname zal bijdragen tot verruiming van mogelijkheden op het gebied van handel, productie en toerisme. Het economisch aspect van milieuvriendelijke investeringen moet kenbaar gemaakt worden aan het grote publiek. Daarna konden de bezoekers zich begeven naar één van de vier workshops t.w.: Landbouw, Mijnbouw, Toerisme of Forest products. 3
WORKSHOPS LANDBOUW - Maureen Silos Maureen Silos ging op inspirerende wijze in op het belang van organische landbouw. Interessant vond men haar uitleg over de maag van een plant, waarbij zij aangaf dat deze aan de buitenkant zit. Dit houdt in dat bij het gebruik van pesticiden deze direct in de maag van de plant komen. Het onbeperkt en ongestructureerd gebruiken van pesticiden heeft veel nadelige gevolgen. Uiteraard produceert men dan kwalitatief lagere producten, het is slecht voor de gezondheid, maar ook zorgt het veelvuldig gebruik hiervan voor een steeds armere, uitgeputte grond die op een gegeven moment niet meer bruikbaar zal zijn voor het verbouwen van gewassen. MIJNBOUW Thirza Karsowidjojo (NANA resources) Deze spreker ging in op het belang van duurzaam mijnen. Duurzaam mijnen heeft niet alleen te maken met een goede gezondheid voor de mens, maar belangrijk is investeren in een goede organisatiestructuur, in goede hygiëne, in je exploitatiegebied, in je leefomgeving, in je personeel en in informatieverschaffing. Deze hele cyclus moet systematisch en consequent doorlopen worden. Elke schakel is van eminent belang. Het gaat bij duurzaam ondernemen om het implementeren van een gewogen managementsysteem waarmee we duurzame mining kunnen bewerkstelligen. Het Nana Environmental Management System (NEMS) is hiervoor speciaal ontworpen. TOERISME Ilonka SjakShie (Nature park Peperpot) Ilonka Sjakshie gaf aan dat eco-toerisme niet alleen te maken heeft met een bosrijk gebied, maar met het opereren van alle relevante actoren in een ecologisch systeem. Ook hier is elke schakel van belang. Het gaat niet alleen om het gebied en de operators van een bepaald resort, het ecologisch systeem gaat reeds van start vanaf de boeking van de klant bij een touroperator, de taxichauffeur die de klant ophaalt op de luchthaven, de schoonmaakster, de hotelbediende, ga zo maar door. Elke schakel moet zich bewust zijn van het belang van het milieu. Het gaat om een totaal pakket waarin iedereen meewerkt aan een milieuvriendelijke omgeving en samenleving. FOREST PRODUCTS - Mayra Esseboom en Maureen Playfair (CELOS) Volgens deze sprekers kan er veel meer gehaald worden uit de natuur dan we bij stilstaan. Het ontwikkelen van bos- bijproducten samen en in samenspraak met de inheemse gemeenschap kan leiden tot de verbetering van de sociaal-economische omstandigheden van ons land. Bij CELOS is vooral gewerkt aan het vastleggen van de manier waarop mensen hun bos-bijproducten verwerken. Er is een ruime variatie aan mogelijkheden aanwezig in ons land, voor cosmetische-, culinaire- en medicinale producten. Van belang is dat dit verder wordt ondersteund door de overheid, en relevante instituten, samen met de mensen die zich hiermee bezighouden zodat zij de omgeving niet verstoren. 4
ORGANISCHE LANDBOUW Maureen Silos Aranta Agro 5
6
7
8
MIJNBOUW THIRZA KARSOWIDJOJO NANA Resources Mining our own business.. wan verantwortu fasi!! Waarom NEMS? Regen en zon zijn niet weg te denken van de goudvelden. Dit geldt ook voor kleine mijnbouwers die daar vaak zijn of er naar toe trekken vanwege een drang om te overleven. Ook Nana wordt hiermee geconfronteerd op deterreinen ( concessie ) die aan haar door de Overheid zijn toegewezen en waarop Nana s mijnbouwrechten van toepassing. Met vallen en opstaan heeft Nana een weg gevonden om samen met de kleine mijnbouwers te existeren op de concessie. De grondslag van deze vreedzame co-existentie is respect en begrip voor elkaars behoeften en werelden. Dit neemt niet weg dat Nana zich moet houden aan wet- en regelgeving van Suriname en in het bijzonder die welke van toepassing is in de mijnbouw. In dit kader is het Nana Environmental Management System (NEMS) ontwikkeld met morele en materiële ondersteuning van internationale agentschappen zoals de Inter American Development Bank (IDB) en het World Wide Fund (WWF). Wat is NEMS? NEMS is het geheel aan beleid met doelen, vereisten en aanvaarde beperkingen, regels en richtlijnen die zijn vastgelegd in overeenkomsten, ondersteuningsmaatregelen en penalty s en uiteindelijk een strategie om alle zaken die te maken hebben met milieu, gezondheid en veiligheid op de concessie van Nana te beheersen. Mining our own business.. wan verantwortu fasi!! 9
Doelen NEMS Het Nana Environmental Management System stelt zich de volgende doelen: Milieu: Afname van de aantasting van het milieu door kleinschalige goudwinning Gezondheid: Verbetering van de gezondheidsomstandigheden voor iedereen op de concessie vooral wat betreft kwikvergiftiging en malariabesmetting Veiligheid: Verbetering van de veiligheidsvoorwaarden voor iedereen werkzaam op de concessie Andere aspecten NEMS Voor het verkrijgen van toestemming om te werken op de concessie moet een dienstenovereenkomst worden gesloten met Nana De ondernemer die de diensten verleent moet geregistreerd zijn bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken (KKF). Bovendien moet deze ondernemer in het bezit zijn van een verblijfsvergunning (niet van toepassing op mijnbouwers met de Surinaamse nationaliteit) Alle buitenlandse arbeiders moeten beschikken over een verblijfs- en werkvergunning De ondernemer die de diensten verleent, moet geregistreerd zijn bij de belastingen In het NEMS Systeem is er ook een geheel aan ondersteuningsmaatregelen genomen voor degenen die zich inzetten om op verantwoordelijke wijze te werken en richtlijnen te volgen Er zijn echter ook ontmoedigende maatregelen voor degenen die zich niet houden aan de richtlijnen Alle richtlijnen en regels zijn opgenomen in een weersbestendig handboek dat door de inspecteurs en de controleurs in het veld wordt gebruikt De teksten zijn in drie verschillende talen weergegeven: Nederlands Sranang Tongo en Portugees (Braziliaans) Het geheel wordt door duidelijke voorbeelden en illustraties ondersteund Nana Environmental Management System Een systeem dat Nana hanteert bij de mijnbouwactiviteiten op haar concessie. 10
TOERISME ILONKA SJAK SHIE Naturepark Peperpot Green Tourism.. how to create a stronghold in an increasingly competitive Green Tourism market Groen toerisme is een niet te stoppen trend in de internationale toerisme sector! Op interactieve wijze is gedurende deze workshop ingegaan op: Wat houdt Groen Toerisme nou precies in? Wat voor betekenis heeft Groen Toerisme voor een organisatie als Peperpot Nature Park in Suriname? Wat voor betekenis heeft Groen Toerisme voor een als land Suriname? Wat kunnen we constateren op op micro-,meso- en macro niveau? Wat is noodzakelijk uitgaande van de verworven inzichten hoe er maximale resultaten behaald kunnen worden binnen het Groen Toerisme in Suriname 11
FOREST PRODUCTS Mayra Esseboom / Maureen Playfair CELOS-ADEK 12
13
14
15
CONCLUSIE Testimonial: Lieve mensen, heel hartelijk bedankt voor dit inspirerende seminar! Het was werkelijk uit de box, de resource persons waren geweldig, de werkgroepen heel spannend met veel discussie in een goede sfeer, en de 'aankleding' met kunst, cultuur, beweging en veel groen, maakte het helemaal af. Daarbovenop een hele aparte locatie, een prima organisatie en professionele logistiek. Grote Klasse!!! Deelnemer: M. Schmeitz Naast de bezoekers, waren ook de sprekers zeer te spreken over de opzet van het seminar. Zij concludeerden wel dat er nog een lange weg is te gaan. Er wordt veel gesproken over dit onderwerp, maar er moeten ook gedegen acties hieruit voortvloeien. Bewustwording is noodzakelijk bij iedereen. Niet alleen bij de overheid maar ook bij de ondernemers, de consument maar m.n. in het onderwijs. Tijdens de workshops is bijvoorbeeld gebleken dat zelf deskundigen op een bepaald gebied niet geheel op de hoogte zijn van de informatie die van groot belang is voor de richting die zij hebben gestudeerd, alsook zeer essentieel voor de impact van bepaalde handelingen en/of gebruik van stoffen op het algemeen welzijn van de gehele Surinaamse samenleving. De sprekers spraken de hoop uit dat het niet blijft bij dit seminar, maar dat er soortgelijke trajecten zullen volgen ter bevordering van de bewustwording bij alle relevante actoren; de gehele samenleving, alsook het daadwerkelijk overgaan tot actie en treffen van de noodzakelijke maatregelen. Na de workshops werden de aanwezigen vergast op heerlijke snacks, waaronder de nu welbekende cassave-pom en uiteraard ook op cassave ice-cream. De dag werd op artistieke wijze afgesloten. De deelnemers mochten in groepen een deel van een gedicht voordragen. Ter afsluiting nog gezamenlijk op creatieve wijze een gedicht voordragen van: C.elestine Raalte 16
17