BOD STICHTING KLANTENRAAD WOONSTAD ROTTERDAM Prestatieafspraken 2016 11 juli 2017 Pagina 1
VOORWOORD Dit is het bod van de Stichting Klantenraad Woonstad (de Klantenraad) op de Woonvisie van de gemeente. Deze Woonvisie is nog niet formeel vastgesteld. Door huurdersgroepen uit is een proces ingezet om de gemeente een Referendum te laten uitvoeren. Wijzigingen in de Woonvisie als gevolg van de uitkomsten van dit Referendum maken het mogelijk dat het kader dat de Woonvisie aangeeft wijzigt (mogelijk betreffende de omvang van de sociale huurwoningenvoorraad). De Klantenraad houdt zich daarom het recht voor om bij een eventueel in de toekomst wijzigend kader nog een keer gehoord te worden en mogelijk extra biedingen (of verzoeken aan gemeente en corporatie) te doen voor zover van toepassing. De ambities voor de stad en haar bewoners worden met de gemeente en Woonstad gedeeld. Een stad waarin ruimte is voor economische, culturele en sociaalmaatschappelijke groei voor hier wonende en toekomstige burgers. De verbetering van de kwaliteit van het wonen, legt de basis voor de groei waardoor een stad wordt waar het voor iedereen fijn is om te leven, te werken en te verblijven. De Klantenraad kijkt met een mensen -blik naar de groei van de kwaliteit van het wonen. Het moet een groei zijn die geen verdrukking van huurdergroepen of verkleining van kansen voor huurdersgroepen veroorzaakt. Een groei waarvan we allemaal beter worden; oud en jong, rijk en arm, ondernemers en arbeiders, huurders en kopers. Niet alleen het één en niet alleen het ander. Als huurdersorganisatie is voor ons het glas halfvol. We zijn realistische idealisten. is een stad waar we elkaar de hand reiken, niet elkaar opzij duwen. Er is niets mis mee om elkaar daarop aan te spreken. Samen willen we immers hetzelfde. De positie van de Klantenraad is anders dan voorgaande jaren. We zijn een partij die ook medeverantwoordelijkheid wil dragen voor de inhoudelijke invulling van de biedingen. Die verantwoordelijkheid nemen we graag. Pagina 2
LEESWIJZER De Klantenraad heeft er voor gekozen om het Bod thematisch te behandelen. Biedingen en vragen zijn daarom gerangschikt rondom de volgende thema s: Wonen en Zorg Betaalbaarheid (en duurzaamheid) Beschikbaarheid In dit bod wordt de volgorde aangehouden van de inhoudsopgave van de Woonvisie. Dat betekent dat niet bij alle hoofdstukken en paragrafen een bod of vraag is opgenomen. Deze hoofdstukken en paragrafen zijn in dat geval niet opgenomen. Pagina 3
Hoofddoel 2: Zorgen voor een woningvoorraad met toekomstwaarde 2.2. Ruimte bieden voor tijdelijkheid, flexibiliteit, innovatie en experiment Goedkopere woningen bouwen Goedkope woningen bouwen is mogelijk. Daar zijn tal van voorbeelden van. zou een proeftuin voor het bouwen van goedkope woningen moeten worden. Dat begint met de verbeelding daarvan. Door bijvoorbeeld de organisatie van een conferentie waarin allerlei partijen informatie, kennis en creativiteit uitwisselen om het bouwen van goedkope huurwoningen mogelijk te maken (woningen van 400 euro bijvoorbeeld). De partijen die uitgenodigd worden zijn dan partijen die invloed hebben op de bouwprijs én partijen die creatief en out of the box kunnen denken (studenten van de se Academie van Bouwkunst bijvoorbeeld). Benaderen en interesseren van partijen in de stad en creatieve huurders om deel te nemen aan de conferentie en de pilot. Initieer, mogelijk samen met andere corporaties, een pilot Betaalbaar Bouwen (streef ook naar nul-op-de-meter en dat er mooi gebouwd moet worden). Geen huurverhogingen voor deze woningen Organiseer een conferentie Goedkoop Bouwen. Creëer omstandigheden die een pilot Goedkoop Bouwen ondersteunen, denk aan grondprijsverlaging, versoepeling van bouwregels. Vastgoed in de stad anders bekijken Gebruik leegstaande panden. Laat daar iets moois van maken. Geef creatieve oplossingen de ruimte. Organiseren van voorlichting, benaderen van geïnteresseerden via platforms in de stad. Stel leegstaand vastgoed beschikbaar in wijken aan creatieve huurders. Stel opzichters beschikbaar om initiatieven te ondersteunen. Wees spaarzaam met regels. Verleen subsidies voor creatief, goedkoop en slim verbouwen. Pagina 4
2.3. Energiezuinig en milieuvriendelijk wonen bevorderen Energiearmoede komt helaas voor in de stad. Dat mensen de verwarming uitdoen op een koude dag en de douche overslaan om geld te besparen is onacceptabel. We moeten er samen voor zorgen dat deze vorm van armoede uit de wereld geholpen wordt. Bod van de Klantenraad Oproep onder de huurders tot deelname aan energiecoachopleiding. Inspanning om het bestaan van de Energiebank breed te communiceren. Ondersteun huurders in het maken van een woonlastenneutraal plan voor hun woning. Doneer Energie aan de Energiebank. Ontwikkel nul op de meter -woningen. Zet zonnepanelen voor het energiegebruik in algemene ruimten in en reken dat niet door aan huurders (of indien wel doorberekening, verhoog dan de servicekosten want die gaan niet mee in de jaarlijkse huurverhoging). Bereken de kosten voor energetische verbeteringen/ duurzaamheidverbeteringen altijd door in de servicekosten om bovenstaande reden. Faciliteer energiecafé s in de complexen en subsidieer/faciliteer bewonersinitiatieven op het gebied van besparen en energetische maatregelen. Verruim de ZAV-vergoedingsregeling, voeg daar investeringen in het kader van het streven naar een energetisch betere woning aan toe. Verstrek duurzaamheidleningen aan huurders (nu alleen particulieren) op basis van een woonlastenneutraal plan. Coördineer een Energiebank waar huurders energie krijgen als zij met een budgetcoach en energiecoach gaan werken. Pagina 5
Hoofddoel 3: De basis op orde houden 3.1. Borgen van voldoende aanbod van goedkope huurwoningen Beschikbaarheid Niet alleen het aanbod van goedkope huurwoningen, maar ook de beschikbaarheid is belangrijk. Beschikbaarheid knelt bij grote huishoudens, huishoudens met een smalle beurs en huishoudens met minder valide personen. Labellen van schaarse (grote, goedkope, toegankelijke) sociale huurwoningen tot 650 euro voor de inkomens tot de huurtoeslaggrens. Labellen van sociale huurwoningen met een prijs van 650 euro en 710,68 euro voor inkomensgroepen tussen de huurtoeslaggrens en 34.911 euro. Verkoop geen schaarse sociale huurwoningen. Doorstroming Huishoudens in te dure woningen kunnen onvoldoende doorstromen naar een meer passende woning. Voor huishoudens in woningen die voor hen te duur zijn (echtscheiding, ontslag, AOW) moet actief sociaal beleid zijn: (tijdelijke) huurverlaging, voorrang bij herplaatsing etc. Het gebruik van tijdelijke contracten voor huishoudens in schaarse woningen (met uitzondering van studenten- of jongerenwoningen) stoot op veel sociale bezwaren. Dat raden we af. We zien wel dat huishoudens (vooral ouderen) gescheiden wonen omdat samen wonen een korting op uitkering of AOW tot gevolg heeft. De Klantenraad stelt voor om in 2016 of 2017 een dag van amnestie in te stellen. Een dag waarop mensen bij elkaar kunnen gaan wonen zonder dat dit gevolgen heeft voor hun uitkering of AOW. Voorwaarde is wel dat er een sociale huurwoning achter blijft. Actieve oproep voor de dag van de amnestie. Tijdelijke huurverlaging bij huishoudens met een drastische inkomensachteruitgang. Dag van de amnestie waarbij bij samenwonen geen korting op inkomsten plaats vindt. Pagina 6
3.2. Betaalbaarheidsproblemen aanpakken bij de bron en met toepassing maatwerk betaalbare stad Een onderzoek door RIGO (2015) laat zien dat het aantal huishoudens met betalingsrisico s een onacceptabele omvang heeft. Het aanpakken van betalingsproblematiek start bij de preventieve zorg voor risicogroepen. Betaalbaarheid is niet alleen een te beïnvloeden door gemeente en corporaties. In onderstaande tabel staat daarom ook oproepen voor samenwerking in bredere agendering of gezamenlijke lobby. Ophalen van de verhalen van de huurders, kwalitatieve dimensies aanbrengen in statistisch onderzoek. Oprichten van een platform/netwerk om de verhalen van de stad te horen over betaalbaarheid (mogelijk samen met andere huurdersorganisaties). opbouwen van een relatienetwerk met instanties zoals ROSA, Pauluskerk etc. Met als doel het zijn van een signaleringsplatform. Gezamenlijke bepaling gerichte toepassing van huurverlaging en huurmatiging aan de hand van GBA-gegevens op doelgroepniveau. Mogelijk maken van gericht huurbeleid (huurverlaging of huurmatiging) door toegang aan corporaties tot GBA gegevens. Gratis OV ook voor andere groepen dan alleen oudere mers. Bijvoorbeeld op basis van behoren tot de betalingsrisicogroepen uit het RIGO-onderzoek. Het geven van budgetteringslessen op alle se scholen. Verbeteren van vindbaarheid van regelingen bij betaalbaarheidproblemen. Herstel vroegere kwijtscheldingsregelingen. Goedkoper bouwen is nodig. Bouwgrond verkopen aan commerciële partijen uitsluitend met een sociale tegenprestatie. Pagina 7
Gezamenlijke lobby s en agendering De gemeente initieert regionale gesprekstafels om de woningzoekenden met betalingsrisico s beter te spreiden. Dat schiet niet op. Eigenlijk ligt de bevoegdheid om spreidingsafspraken op te leggen bij de provincie. Aanbod: gezamenlijke lobby bij provincie. Lobbyen voor verruiming huurtoeslag voor gezinnen bij het Rijk. Gezamenlijke agendering betaalbaarheid als iets breder dan alleen woonlasten. 3.3. Goed zelfstandig wonen voor iedereen mogelijk maken Communicatie over WMO-regelingen Dat iemand niet meer goed in de eigen woning kan wonen door vermindering van de validiteit is een persoonlijk drama. Weinig mensen bereiden zich, terwijl zij nog gezond zijn, voor op de mogelijkheid van verminderde validiteit. Het aanvragen van aanpassingen in de woning is daarom vaak urgent. Het moet dan geen langdurend, slopend en naar proces zijn. Het is al ellendig genoeg. Het is nog steeds niet helemaal duidelijk voor alle mers waarop men een beroep kan doen en hoe men dat dan doet. Als klankbordgroep meelezen en meedenken over leesbaarheid en toegankelijke informatie. Plaatsing van links op de website. Plaatsing van links op de website. Geef heldere informatie. Maak de informatie toegankelijker dan deze nu is. De wachttijden van de WMO Aanvragen zijn altijd urgent en belangrijk voor de aanvrager. De huidige procedures zijn daar onvoldoende op ingesteld. Maak afspraken met de gemeente waardoor aanvragen niet over zoveel schijven gaan. Verder verkorten van de wachttijd voor WMOaanvragen. Maak afspraken met de corporatie waardoor aanvragen niet over zoveel schijven gaan. Pagina 8
Doe meer dan alleen maar WMO-verzoeken verwerken De se burger is bereid en in staat om zijn medemens te helpen en doet dat nu ook in georganiseerd of individueel verband. Inventariseer het vrijwilligersnetwerk dat burgers kan ondersteunen in de stad en presenteer een overzichtelijk overzicht en communiceer dat helder en toegankelijk naar de WMO-aanvrager. Garandeer een hulp-achtervang als een vrijwilligersorganisatie uit elkaar valt. Inventariseer de kwaliteiten op het gebied van het ondersteunen van WMOaanvragers in de pool van mensen die verplicht werk moeten aanvaarden voor het behoud van hun uitkering en neem deze op in het aanbod dat gedaan kan worden aan minder zelfredzame WMOaanvragers. Pagina 9
Maak positief (en meer) gebruik van contactmomenten met burgers Corporatie, huurdersorganisatie en gemeente komen vaak met huurders in contact. Door dat contact een beetje meer zorggericht in te richten kan dat heel wat opleveren in het bieden van ondersteuning. Signaleren van wat er leeft vanuit het huurdersperspectief en doorvragen bij platforms en individuele ontmoetingen. Signaleren van wat werkt en wat niet werkt. Bij huisbezoeken, woningopname, reparatieverzoeken: Inventariseer ook andere aspecten dan alleen fysiek passend wonen bij een huisbezoek, neem ook de sociale aspecten mee: klopt dat ook nog wel? KCC (het centrale klantencontactcentrum van Woonstad ) moet heel goed kunnen doorverwijzen als klanten vragen om info over WMO (en daar dus alle informatie over moeten kennen). Reservering van een bedrag voor een Langer Thuis-Fonds. Deels om voorschotten te doen wanneer na goedkeuring het beschikbaar stellen van geld door de gemeente op zich laat wachten, deels om investeringen te kunnen doen voor mensen die volgens het kader van de gemeente geen voorziening nodig hebben maar volgens een meer humane standaard echt te weinig zelfredzaam zijn om het zelf op te vangen/op te lossen. Op het gebied van huisbezoeken aan 75-plussers: Inventariseer ook andere aspecten dan alleen fysiek passend wonen, neem ook de sociale aspecten mee: klopt dat ook nog wel? De bezoekers moeten geschoold worden in het herkennen/signaleren van tekenen van dementie, sociaal isolement, psychische klachten, GGZ-problematiek en dat op kunnen doorgeven aan de juiste instanties (dit zou een basis moeten worden voor alle ambtenaren, maar ook bijvoorbeeld winkeleigenaren etc.). Vraag door bij huisbezoeken aan 75 plussers of zij nog wel comfortabel genoeg wonen. Pagina 10
Medewerkers die contact hebben met klanten moeten geschoold worden in het herkennen/signaleren van tekenen van dementie, sociaal isolement, psychische klachten, gezinsproblematiek en dat kunnen doorgeven aan de juiste instanties. Creëer in de complexen ontmoetingsplekken zodat er contact blijft met de mensen onderling. Medewerkers die contact hebben met burgers moeten geschoold worden in het herkennen/signaleren van tekenen van dementie, sociaal isolement, psychische klachten, gezinsproblematiek en dat kunnen doorgeven aan de juiste instanties. Pagina 11