BI&E ipv RI&E Van risico s naar beheersmaatregelen Door: Huib Arts, ArboProfit
Waarom een RI&E? OMDAT HET MOET? +???
Wetgeving gri&e Waar moet een RI&E aan voldoen? 3 Hij moet volledig zijn? Frequentie: 1 keer per 4 jaar? Verder?
Artikel 5 Arbowet: Inventarisatie & Evaluatie 1. Werkgever legt vast welke risico's s de arbeid voor de werknemers met zich brengt. Bevat ook: beschrijving de risico-beperkende maatregelen en de risico's voor bijzondere categorieën van werknemers. 2. Toegang van werknemers tot een deskundige werknemer of persoon (PM), of de arbodienst. 3.Een plan van aanpak. 4. aangepast bij wijziging: werkmethoden of werkomstandigheden d stand van de wetenschap of professionele dienstverlening. 5. Ingeleende kracht krijgt inzage in RI&E. 4
Wetgeving gri&e Verplichting dat RI&E volledig moet zijn is niet opgenomen in Arbo-wet en arbobesluit. 5 Wel in arbobesluit mbt toetsen door arbodeskundige: toetsen of de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, volledig en betrouwbaar is ;
Gebruik RI&E en nut RI&E? CONCLUSIES ONDERZOEK WEA
Cijfers RI&E 50 % van de bedrijven heeft een RI&E: Hiervan heeft 75 % een Plan van Aanpak Vooral bedrijven < 10 werknemers minder vaak een RI&E Cijfers beter dan gemiddeld: Landbouw, bisbouw & visserij Industrie Bouwnijverheid Cijfers slechter dan gemiddeld: Handel Horeca Financiële instellingen en Zakelijke dienstverlening 7
RI&E in relatie tot bedrijven 8 Bekendheid wetgeving gtoetsing RI&E: 65 % heeft RI&E laten toetsen 50 % weet dat toetsen niet hoeft < 25 werknemers Vooral bedrijven < 10 werknemers weet niet: toets hoeft niet Bedrijven met een RI&E: Meer nieuwe maatregelen mbt arbo en verzuim Meer overleg met werknemers over arbo en verzuim Werknemers meer tevreden over beleid arbo en verzuim Ondersteuning branche en arbodienst: 57 % bij brancheorganisatie; 70 % contract met arbodienst: Zij hebben vaker een RI&E 50 % tevreden over advisering mbt RI&E Vooral bedrijven < 10 werknemers minder vaak aangesloten bij Vooral bedrijven < 10 werknemers minder vaak aangesloten bij brancheorganisatie/arbodienst.
Hoe maak je een RI&E?: een RIE-instrument 9 Hulpmiddel l om RI&E-rapport te maken Algemeen of branche/ sectorspecifiek Meestal voor iedereen (je hebt geen voorkennis nodig) Opgesteld door brancheorganisatie (eigenaar) Gevlagd (?) door werkgevers en nemers Te vinden op: www.rie.nl (inclusief vlag) Wie heeft met een RI&E-instrument gewerkt?
Een nieuwe generatie RI&E / RI&E-instrumenten WAAR DRAAIT HET OM?
Bij elke RI&E draait het om: FOCUS! Wat zijn de ECHT belangrijke risico s? i Prioritaire risico : 11 Risico s s waar je ziek / zwak / misselijk van wordt en belangrijke gevaren. Risico s die direct voor management herkenbaar zijn als belangrijk Risico s waar het management wat aan wil doen (PvA) HOE heb je de risico s beheerst? niet nagegaan of prioritair risico van toepassing is (per definitie), maar hoe het risico beheerst wordt en oplossingen opgenomen in de arbocatalogus gebruiken in Plan van Aanpak
Een nieuwe generatie RI&E- instrumenten WAT IS EEN RI&E-INSTRUMENT EN EEN NIEUWE OPZET VAN RI&E-INSTRUMENTEN
Karakteristieken nieuw instrument sociale partners stellen prioritaire it i risico s i vast; nadruk in de RI&E op de prioritaire risico s; 13 niet nagegaan of prioritair risico van toepassing is (per definitie), maar hoe het risico beheerst wordt en oplossingen opgenomen in de arbocatalogus gebruiken in Plan van Aanpak Als RI&E-instrument (ook) proces gericht: inzicht processtappen op brancheniveau en welke processtappen in een specifiek bedrijf
Transformatie van de RI&E-vragen Vraag uit het huidige RI&E-instrument t Extra inspanning tijdens het duwen en trekken wordt vermeden. 14 Voorbeeld voorstel wijziging vraagstelling Indien duwen / trekken zo zwaar is dat dit niet met één hand kan worden uitgevoerd, dan worden bij het duwen / trekken altijd hulpmiddelen gebruikt.
In Plan van Aanpak In de arbocatalogus zijn de volgende adviezen opgenomen met betrekking tot duwen en trekken: elektrische palletwagen heftruck vloer onder afschot, om de initiële kracht die overwonnen moet worden te reduceren; taakroulatie 15 Het bedrijf vergelijkt eigen beheersmaatregelen met oplossingen uit arbocatalogus => Plan van Aanpak
Pilot met nieuw RI&E-instrument Deelnemende bedrijven: Drie bedrijven < 25 werknemers Drie bedrijven 25-100 werknemers Twee bedrijven > 100 werknemers 3 composiet-, 3 schuim-, 2 rubberbedrijven. 16 Bedrijven hebben: Nieuw RI&E-rapport gemaakt Nieuwe RI&E-rapport laten toetsen Bevindingen met nieuw instrument geëvalueerd
Algemene indruk: Resultaten: gebruikers (1) < 25 wkns: positief tot heel positief 25 100 wkns: positief > 100 wkns: 1 positief; 1 te algemeen: liever proces 17 Systematiek: prioritaire risico s s en hoe-vragen : Deze aanpak spreekt aan Automatisering: i Plan van aanpak: 1 A4. Verder vragen / opmerkingen
Resultaten: gebruikers (2) Koppeling naar arbocatalogus: 18 Nuttig. Suggestie: Goede Praktijken standaard in PvA Tijdsbesteding: < 25 wkns: veel minder dan in vorige RI&E- instrument > 25 wkns: beperkte voordelen tov oud RI&E beperken tot prioritaire risico s (< 25 wkns) < 25 wkns: voldoet zeer nadrukkelijk in behoefte
< 25 wkns: Conclusies < 25 wkns Werken met prioritaire risico s: heel herkenbaar RI&E beperken tot t prioritaire it i risico s: i zeer positief 19 Werken met hoe-vragen : weet waar ik op moet letten Oplossingen uit arbocatalogus: erg handig Tijd benodigd: heel veel minder RI&E-toets: geen prioritaire risico s gemist Nieuwe RI&E tbv MKB bedrijven: voorgestelde aanpak duidelijke stap vooruit
> 25 wkns: Conclusies > 25 wkns Werken met prioritaire risico s: herkenbaar Werken met hoe-vragen : werkt activerend Oplossingen uit arbocatalogus: nuttig Sommige grote bedrijven: missen procesaanpak Tijd benodigd: vergelijkbaar of minder RI&E-toets: geen prioritaire risico s gemist 20 Nieuwe RI&E: voor > 25 wkns bedrijven: gebruikers positief; inhoudelijk beter; NB proces
Nieuw leven voor de eigen RI&E EEN STAPPENPLAN
1. Voldoet mijn RI&E? Wanneer heb je een goede RI&E? Tevreden medewerkers Tevreden OR Tevreden directie Laag verzuim, geen WAO instroom Plan van Aanpak is uitgevoerd Er worden geen PBM s gebruikt (en zijn ook niet nodig!) PBM: Persoonlijke BeschermingsMiddelen 22 => Als alles akkoord is ben je klaar!
2. Heb ik een goed RI&E rapport? 23 Gaat het rapport over risico s i of beheersmaatregelen? Is het rapport volledig of richt het zich vooral op de echte risico s i (focus)? Hoe concreet zijn de aanbevelingen? Risico: Het geluid is te hard; Aanbeveling: Reduceer het geluid. Zorgt het uitvoeren van een aanbeveling er voor dat er minder mensen ziek, zwak misselijk worden? NB Waarvoor dat niet geldt: kan er uit! Is de directie en OR blij met het rapport?
3. Hoe verbeter ik mijn RI&E? Focus Stel vast wat de echte risico s i zijn dmv: De branchebrochures van de Arbeidsinspectie De arbocatalogus (AC) van de branche (via www.arbo.nl) Het bestaande RI&E-rapport Eigen verzuim, WIA-instroom en ongevallencijfers Prioriteiten werkgever en werknemers => Er zijn nooit meer dan circa 6 prioritaire risico ss Beperk het RI&E-rapport tot deze risico s De overige punten horen op lijst veiligheidsrondes. d 24
4. Hoe verbeter ik mijn RI&E? HOE-vragen Stel voor de prioritaire it i risico s i (per afdeling) vast HOE het risico NU beheerst wordt: Bronmaatregelen of Technische / organisatorische maatregelen en/of PBM s Ga na of ze ook (altijd) gebruikt worden ( gedrag ) 25 Ga na welke oplossingen er in de arbocatalogus staan Ga na welke beheersmaatregelen uit de AC je al gebruikt;
Voorbeelden 26 Bronmaatregel:vervang een gevaarlijke stof door een andere die niet/ minder gevaarlijk is; Beperk de tijd dat iemand blootgesteld ld wordt: taakroulatie, verbreding van het takenpakket Gebruik hulpmiddelen: hoogte verstelbare tafel, tilhulpmiddel etc. Bij gebruik van PBMs: zijn ze geschikt?
5Hoe verbeter ik mijn RI&E? Plan v Aanpak Hoe concreet is mijn Plan van Aanpak mbt de prioritaire risico s? Verwijder niet concrete oplossingen 27 Ga na welke maatregelen uit de AC helpen om het risico te beheersen. Neem die op in Plan van Aanpak Neem op wie verantwoordelijk is Neem op wat het budget is Neem op wanneer het klaar moet zijn. Past het PvA nu op 1 A4?
Test Bespreek het RI&E-rapport en PvA met de directie; Is de directie er blij met de RI&E? Is het herkenbaar als belangrijk? 28 Wil de directie de prioritaire risico s aanpakken? Heeft ze er geld voor? Wil de directie het PvA bespreken met OR en werknemers? Bespreek het RI&E-rapport en PvA met de OR; Zijn ze blij met de RI&E? Zijn ze blij met het PvA? Of missen ze nog iets? => De RI&E is nu een herkenbaar en levend rapport!
Vragen? Spreekt de aanpak aan? Word je er blij van? Heb je er wat aan? Wat mis je? 29 Veel succes! Huib Arts, ArboProfit Voorwillenseweg 18 2806 ZG Gouda Tel 0619194818