Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning

Vergelijkbare documenten
3de editie New emmergy Congres. Innoveren of...?

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Shell NL & Shell New Energies

Samen maken we Nederland aardgasvrij

ECN TNO activiteiten systeemintegratie

Rotterdam CCUS Project Porthos: transport en opslag van CO2

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

De snelste route naar aardgasvrije wijken

Nationale Energieverkenning 2014

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

11/3/13. Ruimtelijke Ordening van de Ondergrond. Voor een meer Verantwoorde Exploitatie CO 2 storage gas storage

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Dutch North Sea Strategy Community of Practice Multi Use pilots Northsea. Nathalie Scheidegger/Nico Buytendijk Project Multi Use Pilots

NeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden

Topsector Energie systeemintegratie

Verwantschap tussen open data, open standaarden en open source software

Re-use & decommissioning interviews

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur

Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Re-use & decommissioning rapport

Gijs de Man 12 oktober 2010

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

NVB Strategie-implementatie en verandering

De energie-infrastructuur van Zuid-Holland

Eumedion symposium Nederland vestigingsland aantrekkelijk voor beleggers én ondernemingen

In het hol van de leeuw?

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

IenM & INTERREG: Circulaire economie

Re-use & decommissioning rapport

Break-out sessie Kennis & Innovatie

Rol(len) voor Power-to-Gas in de energievoorziening

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

De waterstofeconomie en Noord-Nederland

EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE

De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts

Van Gasbel Naar Waterbel

Hoe snel verandert de energiemarkt?

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

CO 2 afvang, wat zijn de mogelijkheden bij Nederlandse kolencentrales?

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Column Maak van Nederland de energiehub en leverancier van flexibiliteit aan het Europese energiesysteem

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?

Schaliegas: Wat is het? Hoe werkt het?

Individuele energievoorziening

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

Gasproductie in Nederland

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

GDF SUEZ LNG Solutions

Mark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken

Geothermie in de gebouwde omgeving

Jaarverslag 2017 Verbinding in de energietransitie

RPPC Q BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future!

Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse

Transport en opslag van CO 2. P. Lako

Monitoring innovatieve bussen in de dienstregeling in Nederlandse steden ( )

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen

Opschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw. Presentatie, 8 maart 2019

Handelsmissie Offshore Wind Japan & Korea evaluatie & follow-up

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

RE-INVENT OUR REGION

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

Energieakkoord voor duurzame groei

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 11 oktober 2018 Betreft Methaanemissie bij gaswinning

Industriële elektrificatie

De Europese Energie Unie

Naar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Evenement Water en Klimaatadaptatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Transcriptie:

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers

Ons energiesysteem 2

Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas in ons dagelijks gebruik

Miljard Nm3 (Productievolumes: TNO, 2017. Verbruik: CBS 2017) Aardgasproductie en -verbruik in Nederland 100 80 60 40 20 0 Groningen veld Kleine velden op land Kleine velden op zee Aardgasverbruik Nederland

De energietransitie Bron: PBL.nl 2017 5

Onze propositie: Gas op Maat Aardgas wordt alleen daar ingezet waar geen duurzamere alternatieven voorhanden zijn en waar het de meeste waarde voor de samenleving en eindgebruiker oplevert 6

De bijdrage van de NL gassector 1. Offshore energie-integratie Het versnellen van Noordzee als duurzaam energiegebied 2. Geothermie Een bijdrage aan geothermie vanuit huidige activiteiten 3. CO 2 afvang, hergebruik en opslag (CCUS) Het voorbereiden van Nederland en de gassector op invoering CC(U)S 4. Groen gas Inzetten op een forse toename van productie 5. Afwegingskader gebouwde omgeving Versnellen transitie naar duurzame warmtevoorziening 6. Hybride warmtepompen Een oplossing voor CO 2 -reductie in de bestaande bouw 7. LNG (Aard)gas in transport over het water en over de weg 8. Methaanemissies Aandacht voor sectorbrede methaanemissies: meten, weten en sturen 7

EBN - Drie strategische pijlers Our Clean Gas Return to Nature New Energy

Ontmanteling & Hergebruik 9

Urgentie (1): Het einde van productie nadert snel 12 ct with reserves only 12 ct 25 ct 25 ct with all resources Source: Operator data and EBN Infrasim, Netherlands offshore gas installations only

Urgentie (2): Ontmanteling activiteiten nemen snel toe Source: Operator data 2016 and EBN estimates total Netherlands, assumption of 4 years between COP and decommissioning

Een veranderende omgeving Source: WEC NL 2017

Kostenbeheersing is noodzakelijk 1. Based on reservation of ~ 3 mln per well based on 27 wells decommissioned to date as at January 2017 Source: Operator and EBN estimates total Netherlands (onshore + offshore)

Een vergelijking met andere Noordzee landen UK N NL DK Total 4,000 323 370 20,000 50 1.2 2,400 199 350 >10,000 25 1.3 700 156 25 3,500 5 0.1 500 62 5 1,800 5.5 0 7,600 740 750 >35,000 86 2.6 Wells (#) Platforms (#) Subsea (#) Pipelines (km) Total future decom costs ( b) Decom expenditures 2015 ( b) Source: WEC NL 2017

Platformen (hubs, satellieten) L10-G L10-D L10-C L10-A complex

NL Masterplan Ontmanteling & Hergebruik Doel: helder maken wat moet worden gedaan (door wie) om gezamenlijk succesvol de Nederlandse E&P infrastructuur te ontmantelen en hergebruiken: Veilig Duurzaam Kosten-effectief Binnen de regelgeving Ontwikkeling van NL capaciteiten zullen een positieve impact hebben op de internationale Decom markt 16

NL Masterplan Roadmaps 1 3 5 7 9 Quantification of work scope Formation of a National Platform International experiences Regulation Innovation 11 Implementation plan 2 Industry collaboration 4 Stakeholder mapping 6 Shared learnings 8 Standardisation 10 Transparent communication https:///publicatie/masterplan-decommissioning-and-re-use/ 17

Heldere prioriteiten in H1 2017 1 2 3 NL Decom Database Industry collaboration Formation of National Platform National Platform to drive the Masterplan forward 4 5 6 7 8 Stakeholder mapping International experiences Shared learnings Regulatory Standardisation NL Decom Database Regulatory to lay the foundation for industry collaboration determine topics and define dialogue strategy, start dialogue with regulator(s) 9 10 11 Innovation Transparent communication Implementation Plan Shared learnings define scope and mechanisms of sharing learnings 18

Belangrijkste deliverable H1 2017 The National Platform (and website) established. The National Platform will drive the agenda of the Masterplan forward: - New effective and efficient regulation - Cost effective standardization and innovation - Execution of pilot projects - Re-use and re-purposing - Joint decommissioning campaigns National Platform: NOGEPA members + other industry + Government + NGO s 19

Samenwerking is de sleutel Wind operators EZ

Parallelle initiatieven NOGEPA, MEZ and EBN: financiële zekerheden (2017) WEC Netherlands: North Sea opportunities (May 2017) EBN: benchmark decommissioning kostenschattingen (H2 2017) EBN: decommissioning optimimalisatie studie (H1 2017) EBN: organisatie North Sea Decom Forum (Sep 2017) Pilot projecten voor re-use / re-purposing: Road project - CO2 storage (Rotterdam) Platforms Naturally - ENGIE & EBN 21

Samenvatting 2016 NL Masterplan for Decommissioning & Re-use Nu Operators (11) en EBN voeren Masterplan uit National Platform (en website) is de belangrijkste deliverable Na de zomer Lancering National Platform Internationale samenwerking voor ontmanteling & hergebruik 22

23