Dag van de Boa, Maandag 17 november 2014 Theo Weterings, voorzitter VNG commissie Bestuur en Veiligheid en burgemeester Haarlemmermeer Het gesproken woord geldt. Dames en heren, Het is voor mij een groot genoegen om een bijdrage te mogen leveren aan de Dag van de Boa. Er gebeurt de laatste jaren veel in en rondom uw functie: de boa is regelmatig onderwerp van gesprek. Opleidingseisen worden strenger, het takenpakket verandert en de verwachtingen van het openbaar bestuur en de samenleving worden steeds groter. Een onderwerp dat de laatste tijd veel aandacht heeft gekregen is de samenwerking met de politie. Gery Veldhuis nam u al even mee in de ontwikkelingen. U als boa bent een onmisbare professional die dagelijks actief is om de leefbaarheid en veiligheid in onze buurt en wijken te verbeteren. Overlast en verloedering hebben een grote invloed op het veiligheidsgevoel. De conclusie is gerechtvaardigd dat als we willen dat de burger zich prettig en veilig voelt in zijn eigen buurt, de boa daar een grote rol in heeft. De boa staat er echter niet alleen voor. De veilige en leefbare woonomgeving bevorderen voor de burger is een gezamenlijke opdracht van
zowel de politie als de gemeente. Dit betekent dat de politie en de boa niet naast elkaar of in plaats van elkaar werken maar juist mét elkaar. Wij moeten dan ook op zoek naar de mogelijkheden om in goede samenwerking tot een passende taakverdeling te komen De taakverdeling staat niet op zichzelf. Het is een keuze van de gemeenteraad om, bovenop de inzet van de politie, extra budget vrij te maken om invulling te geven aan de prioriteiten van het integraal veiligheidsplan. Het is de bedoeling dat elke gemeenteraad minimaal 1 keer in de 4 jaar zo n ivp vaststelt. De prioriteiten uit het integraal veiligheidsplan vormen dan ook de basis voor de inzet van de boa s. In een jaarlijks uitvoeringsprogramma wordt dan zowel de bijdrage van de politie als andere partners van de gemeente afgestemd. Afstemming met politie en justitie over de benodigde inzet vindt plaats in de driehoek. Dit alles binnen de gestelde kaders in het integraal veiligheidsplan. De vorige spreker Gery Veldhuis noemde het al; afgelopen jaar heeft de politie op verzoek van de Minister van Veiligheid en Justitie een aantal uitgangspunten over operationele regie opgesteld om de samenwerking tussen politie en de boa s op straat te bevorderen. Wij hebben vanuit de VNG meegedacht hierover. Wij hebben bezwaar tegen de term, operationele regie, voor het beschrijven van de samenwerking tussen de boa s en de politie. Het veroorzaakt onrust. Regie impliceert dat de één over de ander gaat. Terwijl juist in de samenwerking
tussen de boa en politie op straat het gaat om gelijkwaardigheid. Ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid levert een bijdrage aan het bevorderen van de veiligheid en leefbaarheid in de buurt. Tegelijkertijd suggereert de term operationele regie dat het de politie is die de inzet van de boa bepaalt. Dit is nadrukkelijk niet aan de orde, want de boa s werken onder regie van de gemeente, in casu de burgemeester. Voorkomen moet worden dat gemeentelijk geld wordt gebruikt om politietaken uit te voeren. Zoals ik al aangaf, ben ik van mening dat de inzet van de boa via het integraal veiligheidsbeleid moet lopen. De samenwerking op straat, komt voort uit de afspraken die in de lokale driehoek tussen gemeente, politie en openbaar ministerie zijn gemaakt. Ik zie een rol van de politie juist vooraf bij het stand komen van de samenwerking en zorgen dat in de eigen organisatie aan de gemaakte afspraken uitvoering wordt gegeven. Hetzelfde verwacht ik van de leidinggevende van de boa. Wie goed de uitgangspunten van de Minister leest, ziet ook dat operationele regie eigenlijk inhoudt regie op samenwerking bij de dagelijkse uitvoering van handhavingsactiviteiten die in de lokale driehoek zijn bepaald. Een hele mond vol. Maar wel belangrijk. En nu daar waar het echt om gaat: het bevorderen van de samenwerking op straat. Hoe doe je dat eigenlijk in de praktijk? Om de samenwerking vorm te geven, is nauw contact tussen de teamchef van de politie en de eerst verantwoordelijke voor
de boa s belangrijk. Op dit niveau dient de samenwerking regelmatig onderwerp van gesprek te zijn. Belangrijke zaken als roosters, inzet en prioriteiten worden op dit niveau uitgewisseld. Daar waar sprake is van gezamenlijke acties of het op elkaar afstemmen van de activiteiten van boa s en politie, worden de inzet en activiteiten in overleg tussen de coördinatoren van politie en de boa s bepaald. Fysieke nabijheid tussen politie en boa s en persoonlijk contact tussen boa s en politie zijn succesfactoren in de samenwerking. Dit kan worden bevorderd door een gezamenlijke briefing te organiseren. In mijn gemeente, Haarlemmermeer, zie ik dat het persoonlijke contact tussen onze boa s en de politie grote voordelen oplevert. Het regelmatig bijwonen van briefings op het politiebureau door boa s zorgt voor het delen van informatie dat van belang is voor de uitoefening van het belangrijke werk van boa s. Het zorgt er ook voor dat een boa niet onverwacht in een gevaarlijke omgeving terecht komt. Stel dat u net bezig bent met het controleren van verkeerd geparkeerde auto s maar op hetzelfde moment de politie begint aan een inval in een drugspand en u weet daar niets van? Dat de politie informatie deelt met de boa s die van belang is voor hun veiligheid is gebruikelijk in mijn gemeente. Wat wij immers willen voorkomen is dat u als boa werk moet doen in situaties dat er gevaar bestaat. Ik heb daarmee in onze gemeentepraktijk goede ervaringen opgedaan. Dat je op elkaar
kunt rekenen en dat de veiligheid van alle opsporingsambtenaren een primair aandachtspunt in de samenwerking is staat voor mij als burgemeester zo vast als een huis. Er zijn verschillende projecten waarin boa s en politie samen op trekken. Een bekend fenomeen is het Donkere Dagen Offensief, waar we nu midden in zitten. Tijdens de donkere dagen in de winter is er een grotere kans op criminaliteit. In mijn gemeente zijn de roosters van de boa s aangepast. De boa s draaien veel middag- en avonddiensten en de politie is op de hoogte waar de boa s als extra ogen en oren aanwezig zijn. Dat kan gaan om het in de gaten houden van mogelijke zakenrollers, tasjes dieven of jongelui die vuurwerk afsteken of daarmee vernielingen plegen. Het maken van afspraken is eigenlijk niet zo moeilijk als je ervan uitgaat dat we met z n allen dezelfde doelen willen bereiken en dat je weet wie welke bevoegdheden heeft. Dat kan al heel eenvoudig. Zo is er in mijn gemeente een overzicht van APV taken met de politie afgestemd wie wat doet in welke situatie. Met zo n eenvoudig overzicht zorg je al dat het werk beter afgestemd is. Dit kan ook thematisch zoals bij het Donkere Dagen Offensief gebeurd. Ik heb u zojuist een inkijkje gegeven in de wijze waarop in mijn gemeente de boa s en politie samenwerken. Hoe noem je dit eigenlijk? Operationele regie op de samenwerking? Of gewoon goed samenwerken? Het gaat mij er om dat het werkt en dat
valt of staat met mensen, hun intenties en gedrag. Onbekend maakt immers onbemind. Dus zorg er voor dat men u kent en ook zorg dat u de wijkagenten kent die net als u samenwerken aan een veilige en leefbare omgeving. Begin met het samen drinken van een kop goede koffie! Tot slot wil ik nog iets kwijt. Dit heeft niet zozeer met de samenwerking met de politie te maken, maar het is belangrijk om dit te noemen naar de toekomst toe. De afgelopen jaren hebben we met zijn allen gewerkt en geïnvesteerd om handhaving in de openbare ruimte naar een hoger niveau te tillen. Handhaven is inmiddels uitgegroeid tot een echte professie. We hebben niets voor niets een Dag van de Boa. Recentelijk hebben wij vanuit de VNG gepleit voor extra bevoegdheden in het domein openbare ruimte omdat wij als gemeenten onze verantwoordelijkheid willen nemen. Deze positieve ontwikkeling staat onder druk. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft op Prinsjesdag bekend gemaakt dat hij de zogenaamde PV vergoeding per 1 januari 2015 stopt. Dit betekent dat alle inkomsten per uitgeschreven proces verbaal naar het Rijk gaan en gemeenten niets meer ontvangen. Nu is het nog zo dat een gemeente 25 krijgt voor elke door een boa uitgeschreven parkeerovertreding en 40 voor een overlastovertreding. Gemeenten gebruiken deze vergoeding ook voor het deels financieren van uw salarissen. Het kan niet zo zijn dat de minister eenzijdig deze vergoedingsregeling stopt. Dat past niet bij de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de veiligheid
en rust op straat. Omdat de burger dit van ons verwacht. Dames en heren, ik dank u voor uw aandacht.