Bestuur SEO Economisch Onderzoek Jaarverslag 2013 Het bestuur van de stichting SEO Economisch Onderzoek is, net als in voorgaande jaren, in het verslagjaar 2013 twee keer bij elkaar geweest (een voorjaars- en een najaarsvergadering). Ook buiten de vergadering onderhielden de leden van het bestuur contact met de directie. Zo was de penningmeester, de heer Etty, betrokken bij de afsluitende bespreking met de accountant en was er een bespreking over valorisatie met de decaan van de economische faculteit, de heer Van Dissel. Daarnaast is in 2013 een aantal maal telefonisch vergaderd met de voorzitter van het bestuur, de heer Schraven, onder meer over de mediastrategie. Het bestuur evalueert de wetenschappelijke, financiële en maatschappelijke resultaten van SEO. In de voorjaarsvergadering bespreekt het bestuur het jaarverslag en de jaarrekening over het vorig jaar en in de najaarsvergadering de begroting en de plannen voor het volgende jaar. Op de agenda staan verder punten betreffende bedrijfsvoering en beleidsvoornemens van de directie. Voorts was het functioneren van de in 2009 opgerichte stichting WEO, die is opgericht om wetenschappelijke publicaties door medewerkers van SEO te stimuleren, net als in eerdere jaren een belangrijk bespreekpunt. Er is in de najaarsvergadering daarenboven stilgestaan bij de internationale projecten van SEO Economisch Onderzoek. Het organogram van SEO Economisch Onderzoek is als volgt. RAAD VAN ADVIES BESTUUR SEO DIRECTIE SEO BESTUUR WEO BEDRIJFS- VOERING ARBEID & ONDERWIJS LUCHTVAART (EN AIRNETH) MARKT & OVERHEID MEDEDINGING & REGULERING ZORG & SOCIALE ZEKERHEID WEO 1
Onderzoek in 2013 SEO Economisch Onderzoek verricht tegen markttarieven onderzoek voor derden, zoals ministeries, bedrijven en non-profit instellingen, nationaal en internationaal. Het onderzoek van SEO Economisch Onderzoek heeft een sterk analytisch karakter waarmee het zich onderscheidt van veel andere onderzoekbureaus. Eind december 2013 telde SEO Economisch Onderzoek 45 medewerkers. In 2013 zijn 117 onderzoeksprojecten afgerond. Ook dit jaar is een aantal spraakmakende onderzoeken gepubliceerd, die ruimschoots aandacht in de pers kregen. Een voorbeeld is het onderzoek naar de sociaaleconomische situatie van langdurig flexibele werknemers. De flexibilisering van de arbeidsmarkt is een heet politiek hangijzer. Feiten kunnen dan helpen om het beleid beter te onderbouwen. De omvang van de flexibele schil van de arbeidsmarkt neemt toe. Dat wordt vooral veroorzaakt door een langer verblijf van werknemers in de flexibele schil en niet zozeer door een stijging van het aantal werknemers dat te maken krijgt met een verblijf in de flexibele schil. Voor de meeste van deze werknemers blijkt dat sociaaleconomisch geen probleem te zijn. Hun huishoudinkomen is nauwelijks lager dan dat van vaste werknemers en er wordt door flexibele werknemers en hun werkgevers minstens zoveel geïnvesteerd in post-initiële scholing. Een tweede hier te noemen voorbeeld is het onderzoek naar de omvang en risico s van bijzondere financiële instellingen in Nederland. In de volksmond worden dit ook wel brievenbusmaatschappijen genoemd. Het sinds de crisis opgelaaide debat over de fiscale aantrekkingskracht van Nederland op multinationals, kwam in 2013 tot een voorlopig hoogtepunten met flink wat politieke debatten, een hoorzitting in de Eerste en de Tweede Kamer en buitengewoon veel aandacht voor het onderwerp in de media. Het SEO onderzoek speelde bij dit politieke en maatschappelijke debat een belangrijke rol. Omdat het om complexe materie gaat en er behoefte is aan meer inzicht in de gevolgen ervan heeft SEO uit eigener beweging besloten een boek over brievenbusmaatschappijen te schrijven en zelf te financieren. Het boek is minder technisch en daardoor toegankelijker dan het onderzoeksrapport. Verder is de analyse uitgebreid met een extra jaar (2012) en op een aantal onderdelen aanzienlijk verdiept, waaronder die over ontwikkelingslanden en dividendbelasting. Ook wordt de (internationale) beleidscontext geschetst. Het boek verschijnt in mei 2014. SEO Economisch Onderzoek is financieel gezond en deze positie is door de aanhoudende laagconjunctuur niet aangetast (zie figuur). Klanten zijn tevreden over het door SEO geleverde resultaat. Naast een gezonde financiële huishouding heeft SEO een wetenschappelijke doelstelling. Dat zit in onze wortels: SEO Economisch Onderzoek is in 1949 vanuit de Economische Faculteit van de Universiteit van Amsterdam opgericht, om het doen van toegepast economisch onderzoek te stimuleren. 2 SEO ECONOMISCH ONDERZOEK
Figuur: Netto-omzet is sinds 2000 fors gestegen, ook ten opzichte van het aantal beschikbare fte voor onderzoek; netto-omzet blijft ook in de laagconjunctuur hoog 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ontwikkeling van de netto omzet (2000 = 100) fte onderzoek (2000 = 100) Wetenschappelijk anker Het wetenschappelijke karakter van SEO komt op verschillende manieren naar voren. In het onderzoek voor derden worden wetenschappelijke inzichten uit de wetenschappelijke literatuur vertaald en aangewend in praktische oplossingen voor problemen van overheden en bedrijven. SEO onderzoekers publiceren niet alleen in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften, maar nemen ook deel aan maatschappelijke discussies over economische onderwerpen in de media. In die bijdragen aan de maatschappelijke discussie is het streven om een brug te slaan tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse beleidsvraagstukken. Eind 2009 is besloten om de wetenschappelijke activiteiten van de medewerkers institutioneel te verankeren door de Stichting WEO op te richten. WEO staat voor de wetenschapspot van SEO en deze stichting hangt onder de Stichting SEO Economisch Onderzoek (zie organogram op p. 1). SEO doteert jaarlijks uit het resultaat aan WEO. Uit het resultaat over 2013 is 497 duizend euro aan Stichting WEO gedoteerd. De wetenschappelijke activiteiten worden door medewerkers van SEO in opdracht van WEO uitgevoerd. Op deze manier wordt dit deel van de wetenschappelijk activiteiten van een medewerker vergelijkbaar met declarabel werk. Er zijn plannen om de bestedingsdoelen van de WEO pot te verbreden. Een deel is beschikbaar gemaakt om in 2014 een promovendus aan te nemen. Wetenschappelijk was 2013 een productief jaar. In 2013 is het aantal wetenschappelijke publicaties van SEO onderzoekers in gerefereerde wetenschappelijke tijdschriften totaal 3
18. Dat is minder dan in de twee jaren daarvoor. Niet alleen het totaal aantal publicaties is echter van belang, dat geldt ook voor de zwaarte. Naast een A-publicatie (de zwaarste categorie), zijn er in 2013 10 publicaties in de B-categorie en 7 in de C-categorie. De wetenschappelijke output over 2013 blijkt ook uit de volle pijplijn. Zo zijn reeds vijf artikelen geaccepteerd in peer reviewed journals op B niveau die in 2014 worden gepubliceerd. Naast de 18 gerefereerde publicaties zijn in 2013 nog eens 43 (niet gerefereerde) wetenschappelijke publicaties, (hoofdstukken in) boeken en artikelen in populaire tijdschriften, 83 onderzoeksrapporten, 9 discussion papers en 12 krantenartikelen geproduceerd. Ook werden 57 lezingen gegeven. Stichting SEO Economisch Onderzoek vormt samen met Stichting WEO een groep. 1 De directie van SEO vormt ook het bestuur van WEO. In het jaarverslag en de jaarrekening over 2013 rapporteert de directie over haar beleid en over de jaarcijfers voor zowel SEO als WEO. Het bestuur in 2013 SEO Economisch Onderzoek is een stichting en heeft een stichtingsbestuur. De bestuursleden worden benoemd door het College van Bestuur van de Universiteit van Amsterdam. Een bestuurslid wordt voor 6 jaar benoemd en hij of zij kan eenmaal herbenoemd worden voor een periode van zes jaar. De decaan van de economische faculteit van de UvA is qq. lid van het SEO-bestuur. Verder bestaat het SEO-bestuur uit twee hoogleraren verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en drie leden uit kringen van bedrijfsleven en overheid. Eén bestuurslid wordt voorgedragen door de ondernemingsraad van SEO Economisch Onderzoek. Bestuurssamenstelling Eind 2013 heeft een wisseling binnen het bestuur plaatsgevonden. Per 1 januari 2014 heeft Mirjam van Praag haar bestuursfunctie beëindigd wegens benoeming tot Maersk Mc-Kinney Møller Professor of Entrepreneurship aan de Copenhagen Business School in Denemarken. Zij is per die datum toegetreden tot de raad van advies van SEO. Arnoud Boot is medio december 2013 aangetreden als bestuurslid van SEO. Daarvoor zat hij in de raad van advies. 1 Aangezien Stichting SEO Economisch Onderzoek geconsolideerd ook als klein valt aan te merken, is consolidatie niet noodzakelijk (op grond van artikel 2:407.2.a BW). 4 SEO ECONOMISCH ONDERZOEK
Het bestuur wordt eind 2013 gevormd door: mr. J. Schraven (voorzitter; benoemd per november 2009 tot november 2015; eerste termijn); o.a. voorzitter Raad van Commissarissen Tata Steel Nederland BV en nonexecutive director Tata Steel Ltd W. Etty (penningmeester per november 2009; benoemd tot oktober 2014; tweede termijn); o.a. vennoot Andersson Effers Felix prof. dr. P. de Beer (op voordracht van de OR benoemd tot september 2019; tweede termijn); o.a. bijzonder hoogleraar Arbeidsverhoudingen op de Henri Polak leerstoel en senior onderzoeker AIAS/UvA prof. dr. W. Boonstra (benoemd tot november 2015; eerste termijn); o.a. hoofd directoraat kennis en economisch onderzoek/chief economist Rabobank prof. dr. H. van Dissel (q.q. als decaan van de FEB, per november 2011); o.a. decaan en Hoogleraar Bedrijfskunde, Faculteit Economie en Bedrijfskunde, UvA prof. dr. M. van Praag (benoemd tot december 2015; teruggetreden per 1 januari 2014); o.a. hoogleraar ondernemerschap en organisatie, UvA; wetenschappelijk directeur Amsterdam Center for Entrepreneurship prof. dr. A. Boot (benoemd tot december 2019; eerste termijn), o.a. hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten, UvA; mede-directeur van het Amsterdam Center for Law and Economics (ACLE) Bestuursleden ontvangen een onkostenvergoeding in de vorm van vacatiegeld ter grootte van 500 per vergadering waarbij men aanwezig is. Uitgaande van twee vergaderingen per jaar is dat maximaal 1.000 per jaar. SEO Economisch Onderzoek heeft ook een Raad van Advies bestaande uit 26 leden (http://www.seo.nl/organisatie/bestuur-en-raad-van-advies/). De leden van de raad worden voor 4 jaar benoemd, waarna herbenoeming onbeperkt mogelijk is, steeds met een periode van 4 jaar. De raad is in 2013 uitgebreid. Na de voorjaarsvergadering van het SEO bestuur volgt een bijeenkomst van bestuur met de Raad van Advies, de clusterhoofden en de directie van SEO Economisch Onderzoek. Daarbij wordt meestal een belangrijk onderzoeksthema gepresenteerd of een beleidsvoornemen voorgelegd en wordt bijgepraat over het reilen en zeilen van SEO Economisch Onderzoek. Ook lopende het jaar kan SEO de leden van de Raad van Advies vragen om advies. Gedragscode belangenverstrengeling Sinds eind 2011 heeft SEO Economisch Onderzoek een gedragscode belangenverstrengeling. Centraal in de missie van SEO Economisch Onderzoek staat het doen van onafhankelijk toegepast onderzoek in opdracht van overheid en bedrijfsleven. De onafhankelijkheid van het SEO onderzoek houdt in dat dit onderzoek wordt uitgevoerd: zonder vooringenomenheid, politieke kleuring of persoonlijk belang; volgens afspraak met de opdrachtgever, maar zonder dat deze (mede)bepalend is voor de onderzoeksresultaten; 5
zonder dat de resultaten van het onderzoek afhankelijk zijn van een financieel belang. De resultaten van het onderzoek volgen uit een deskundige toepassing van algemeen aanvaarde wetenschappelijke principes en theorieën. Conclusies zijn gebaseerd op een objectieve interpretatie van de feiten en een (statistisch) verantwoorde analyse van het onderzoeksmateriaal. Opdrachtgevers moeten erop kunnen vertrouwen dat de integriteit van de onderzoekers die betrokken zijn bij het onderzoek niet in twijfel kan worden getrokken. SEO heeft een gedragscode opgesteld om een verdere uitwerking te geven aan bovengenoemde principes. De code staat ook op de site. 2 De verantwoordelijkheid voor de voorbereiding en uitvoering van dit beleid ligt bij de directie van SEO Economisch Onderzoek. Het beleid wordt vastgesteld door het bestuur van SEO Economisch Onderzoek. In het geval dat een lid van de directie zelf betrokken is bij de opdrachtgever ligt de verantwoordelijkheid bij het bestuur. In 2013 is in 12 gevallen steeds op initiatief van SEO-medewerkers en/of de directie getoetst of sprake zou kunnen van zijn van belangenverstrengeling. Daarmee is duidelijk dat het bewustzijn rond dit thema hoog is. In voorkomende gevallen wordt de opdrachtgever op de hoogte gesteld, bijvoorbeeld in het geval van een vriendschappelijke of familieband van een SEO-onderzoeker met iemand werkzaam bij de opdrachtgever. Per geval wordt vastgesteld of sprake is van betrokkenheid die kan leiden tot belangenverstrengeling. Als dat het geval zou zijn, worden maatregelen genomen of wordt van de opdracht afgezien. In één van de 12 gevallen is een maatregel genomen: een beoogd lid van begeleidingscommissie bleek een band te hebben met een van de SEO-onderzoeker en er is op verzoek van SEO afgesproken dat diegene geen zitting in de begeleidingscommissie zou nemen. 2 http://www.seo.nl/publicaties/openbaarheid/ 6 SEO ECONOMISCH ONDERZOEK