Archief van het Bureau Stadswacht J. Kuijt en H. Mesdag Algemene kenmerken Toegangsnummer: 30143 Periode: 1990-1996 Archiefvormer Stadswacht Amsterdam Inleiding Ontstaan en oprichting In het kader van de bestrijding van de werkloosheid werd medio 1988 door alle ministers gezocht naar werkgelegenheidsprojecten. De minister van Verkeer en Waterstaat heeft op voorspraak van de gemeente Amsterdam in september 1988 het stadswachtproject geïntroduceerd. Als gevolg hiervan is op 8 maart 1989 een notitie over het opzetten van een stadswachtorganisatie door Burgemeester en Wethouders voor kennisgeving aangenomen. (Gemeenteblad 1989, afd. 1, nr. 345, blz. 739) De verdere uitwerking van het project heeft in juni 1989 - na advies van de Commissie voor Verkeer en de Commissie voor Beheer Openbare ruimte en Verzorgende Bedrijven geresulteerd in het besluit, waarbij het College akkoord ging met de opzet van de stadswachtorganisatie. Na goedkeuring van de Werkervaringsplaatsenregeling en de gevonden oplossing voor de zogenaamde overheadkosten in 1989 ging het College op 15 september 1989 akkoord met de feitelijke start van Bureau Stadswacht per 1 oktober 1989. Directeur werd de heer N.J. van Eijk, die dat bleef voor de gehele bestaansperiode van Bureau Stadswacht. Het Bureau was gehuisvest in een pand in de Kerkstraat 10-18. Doelstellingen en taken Het Bureau Stadswacht moest aan drie gelijkwaardige doelstellingen beantwoorden: - het leveren van een bijdrage aan de beheersbaarheid van de openbare ruimte in het stadshart, oftewel, in termen van de motie van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, de heren Voorhoeve en De Vries: het tegengaan van de verloedering en de verpaupering ; - het geven van een reactie op de roep uit de samenleving om iets te doen aan criminaliteitspreventie en vandalismebestrijding; - het scheppen van werkervaringsplaatsen, met name voor degenen die onvoldoende kansen hebben om in het arbeidsproces te worden opgenomen, zoals langdurige werklozen, vrouwen en personen uit etnische minderheden. Gelet op de doelstellingen waren de taken van het Bureau: - Bureau Stadswacht moet signaleren, rapporteren en suggesties aandragen ten aanzien van het beheer van de openbare ruimte. Dit betekent dat er afspraken worden gemaakt met de desbetreffende gemeentelijke diensten over het verhelpen van mankementen in het profiel, het onderhouden van straatmeubilair, het beheer van uitneembare palen, de controle van de bebording en markering, het tegengaan van vervuiling enz. Ook zullen met het Gemeentevervoerbedrijf afspraken worden gemaakt teneinde een verbeterde doorstroming van het openbaar vervoer te verkrijgen. De vrijwel permanente aanwezigheid moet de stadswachter tot een zichtbare en aanspreekbare overheid op straat maken ; - Bureau Stadswacht moet signaleren en aan de betrokken gemeentelijke diensten rapporteren dan wel suggesties aandragen om een structurele oplossing te vinden voor criminaliteits- en vandalismegevoelige locaties; Versie 6.1-30 juli 2016 30143-1
- Bureau Stadswacht moet zich, samen met het Gewestelijk Arbeidsbureau Amsterdam, actief inzetten om personen na afloop van de jaarperiode als stadswachter te bemiddelen naar een andere betrekking, zowel in het particuliere bedrijfsleven als binnen de gemeentelijke instellingen; - Bureau Stadswacht moet als zelfstandige organisatorische eenheid in de binnenstad opereren. In goed overleg moet aan gemeentelijke diensten ondersteuning worden gegeven bij handhavende acties. Ook ondersteuning aan bijvoorbeeld het Stadsdeel Zuidoost moet tot de mogelijkheden behoren, zij het dat dit niet ten koste mag gaan van het effect van de inzet in de binnenstad. Burgemeester en wethouders besloten op 20 juli 1993 dat Veilig Beheer Bijlmermeer (VBB) onderdeel gaat uitmaken van de nieuwe dienst Stadstoezicht, waarvan ook Bureau Stadswacht deel uitmaakt. Vooruitlopend op de definitieve oprichting van de Dienst Stadstoezicht werd VBB formeel ondergebracht bij Stadswacht en kreeg VBB ondersteuning van Stadswacht. VBB werd hiermee geen onderdeel van Stadswacht, maar een zelfstandige instelling met beleidsvrijheid binnen de grenzen van de beleidsverantwoordelijkheid van de directeur van Stadswacht. De interim-manager VBB was verantwoordelijk voor de opbouw van VBB en het geven van continuïteit daaraan. De directeur van Stadswacht was tevens verantwoordelijk voor de strategie richting van de nieuw te vormen Dienst Stadstoezicht. Organisatie In het beleidsplan 1992 wordt aangegeven dat veel kenmerken van de organisatie nog een voorlopig karakter hebben. Het aantal vaste formatieplaatsen was voor 1991 beperkt tot 7 staffuncties, terwijl voor het benodigde middenkader nog geen gelden in de begroting waren opgenomen. Door de introductie van de Sociale Vernieuwing kwamen vanaf eind 1990 alle nieuwe stadswachten formeel in dienst van de stichting Maatwerk/Banenpool en werden vervolgens uitgeleend aan Stadswacht, waardoor Stadswacht niet over eigen personeel beschikte. De gelden voor de organisatie waren volledig incidenteel en voor de helft gebaseerd op subsidies. Stadswacht had de voorlopige organisatievorm van een gemeentelijk projectbureau met een incidentele wijze van financiering. 26 januari 1990 kreeg de eerste lichting van 15 stadwachters hun diploma van de Politie Opleidingsschool Noord-Holland. In juli 1992 werd de 100 e stadswachter geïnstalleerd door wethouder Rick ten Have. Tegen het einde van dat jaar liep het aantal tegen de 160. Opheffing Bureau Stadswacht Vanwege gebrek aan coördinatie en het langs elkaar heen werken, besloot het College in oktober 1993 een nieuwe dienst te vormen, waarin de betrokken organisaties Bureau Stadswacht, de Reinigingspolitie van de Dienst Stedelijk Beheer en de Dienst Parkeerbeheer zouden worden opgenomen (20 oktober 1993, nr. 565). Een variant, waarbij de Dienst Parkeerbeheer zelfstandig zou blijven, wees het college in meerderheid af. De raad besloot vervolgens in oktober 1993 om een Dienst Stadstoezicht op te richten, maar de definitieve invulling aan te houden tot een nieuw college zou aantreden. Alle politieke partijen zetten in hun verkiezingsprogramma s de leefbare en veilige openbare ruimte hoog op de agenda. In de programonderhandelingen in het voorjaar van 1994 kwam een fusie die moest leiden tot een nieuwe Dienst Stadstoezicht uitgebreid aan de orde. In dat jaar werd nog wel het eerste (en laatste) lustrum van het Bureau Stadswacht gevierd. De verantwoordelijke wethouder voor de fusie en het instellen van Stadstoezicht in de collegeperiode 1994-1998 was mevrouw Guusje ter Horst. Bij het raadsbesluit van 13 december 1995, nr. 787 werd de Dienst Stadstoezicht per 1 januari 1996 opgericht. Bewerking van het archief Oorspronkelijk was het archief van het Bureau alfabetisch geordend op onderwerp. Voor een gebruiker van het archief die niet bekend is met de organisatie en werkwijze van de dienst is deze ordening niet makkelijk inzichtelijk. Daarom is voor de ordening van de blijvend te bewaren dossiers een rubriekenschema ontwikkeld op basis van een klassiek schema voor archiefinventarissen. Dit schema gaat uit van stukken van algemene aard en stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen. De afzonderlijke onderwerpen zijn onderverdeeld in organisatie, personeel en taakuitvoering. Voor de selectie van het archief werd gebruik gemaakt van de Lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in gemeente-archieven, verschenen in de Nederlandse Staatscourant van 20 december 1983, nr. 247. Omvang van het archief bij overbrenging bedraagt 1 m1 30143-2 Versie 6.1-30 juli 2016
Inventaris 1 Algemeen 1.1 Notulen 1 Vergaderstukken van het managementteam 1989 1 omslag 2-7 Vergaderstukken van het stafoverleg 1989-1995 6 omslagen 2-1989 - 22/05/1990 3-29/05/1990-31/01/1991 4-14/02/1991-30/12/1991 5-1992 - 04/1993 6-05/1993-10/1993 7-1994 - 1995 8 Vergaderstukken van het coördinerend overleg Bureau Stadswacht 1993-1994 1 omslag 9 Vergaderstukken van het managementteam van Stadswacht en Veilig Beheer Bijlmermeer (VBB) in oprichting 1993-1994 1 omslag 1.2 Interne notities 10 Kennisgevingen van de directeur aan de medewerkers van het Bureau 1990-1996 1 pak 2 Afzonderlijke onderwerpen 2.1 Organisatie 11 Stukken betreffende het doel en de opzet van het project Stadswacht 1989 1 omslag 12-13 Stukken betreffende het beleid van het Bureau 1989-1994 1 omslag en 1 pak 12-1989 - 1991 1 pak 13-1992 - 1994 14-16 Stukken betreffende de organisatiestructuur van het Bureau 1991-1994 3 omslagen 14-1991 - 1992 15-1993 16-1994 17 Stukken betreffende de samenwerking met Veilig Beheer Bijlmermeer en de Dienst Parkeerbeheer 1993-1994 1 omslag 2.2 Financiën Versie 6.1-30 juli 2016 30143-3
3 Personeel 18 Jaarrekeningen van het Bureau Stadswacht en Veilig Beheer Bijlmermeer over de jaren 1989-1995 1990-1996 1 omslag 19 Begroting van het Bureau Stadswacht en Veilig Beheer Bijlmermeer over het jaar 1995 1994 1 omslag 20 Nieuwsbrief Stadswacht ten behoeve van het personeel 1989-1991 1 omslag 21-29 Foto s betreffende personele onderwerpen 1989-1995 9 omslagen 21 Twee portretfoto s van directeur N.J. van Eijk 1989 22 Pand op de Keizersgracht 1990 23 Surveillerende Stadswachten in de Leidsestraat 1990 24 Personeelsfeest 1991 25 Personeelsfeest 1992 26 Uitreiking portofoon en bloemen door wethouder Rick ten Have aan de 100 e medewerker 1992 27 Viering ambtsjubileum van directeur N.J. van Eijck met o.a. wethouder Michael van der Vlis 1992 28 Viering eerste lustrum met o.a. wethouder Rick ten Have, wethouder Guusje ter Horst, Annemarie Grewel en directeur N.J. van Eijk 1994 29 Groepsfoto n.a.v. de Paasactie waarbij toeristen worden gewaarschuwd tegen zakkenrollers en fout parkeren 1995 30 Activiteitennieuws Stadswacht, een onregelmatig verschijnend intern mededelingenblad voor het personeel 1992-1993 1 omslag 31 Bedrijfsbulletin, een intern mededelingenblad voor het personeel 1994 1 omslag 4 Taakuitvoering 32 Besprekingsverslagen met bijlagen betreffende het project aanpak Leidsestraat 1989 1 omslag 33 Rapporten van het Amsterdamse Bureau voor Onderzoek en Statistiek over de activiteiten van het Bureau en de positie van de stadswachten 1990 1 omslag 34 Vergaderstukken van de begeleidingscommissie onderzoek stadswacht, met hiaten 1990-1992 1 omslag 35 Eindverslag van de evaluatie van een stadswachtproject in Amsterdam, uitgevoerd in opdracht van de Dienst 1992 1 omslag 36 Rapport Evaluatie van het project Flatwachten in de Bijlmermeer 1994 1 omslag 30143-4 Versie 6.1-30 juli 2016
5 Documentatie 37-38 Krantenknipsels en overige documentatie over de activiteiten van het Bureau 1989-1996 2 omslagen 37-1989 - 1992 38-1993 - 1996 39 Scripties van studenten over verschillende aspecten van het functioneren van het Bureau 1991-1995 1 omslag Versie 6.1-30 juli 2016 30143-5