Eurocrisis Achtergrond sectorposities Febelfin 14 oktober 2011 Filip Dierckx en Michel Vermaerke
Enkele veelgehoorde bedenkingen Wat is er veranderd sinds 2008? Wat volgt? Moeten de overheid & de belastingplichtige (alleen) de lasten dragen voor de bancaire tussenkomsten? Is regelgeving en toezicht aangepast aan de lessen van 2008 en zijn bijkomende wijzigingen vereist? Quid splitsing zakenbanken & retailbanken? Beursgenoteerde banken : een goed of slecht idee? agenda
Wat is er veranderd sinds 2008? Voorafgaandelijk Problematiek oktober 2011 Dexia Groep is niet te generaliseren naar het geheel van de Belgische financiële sector Onderliggend probleem = Europees Overheidsschuldprobleem & terugbetalingscapaciteit sommige landen? Dexia Groep gespecialiseerd in financiering overheden Dus significantere, rechtstreekse exposure Factor tijd Lopende herstructureringen benodigden meer tijd & vraagtekens rond eurozone hadden gevolg op haar toegang tot nodige korte termijn - liquiditeiten 100-tal banken in België fungeren goed In België: sectorale continue dienstverlening en ononderbroken kredietverlening En Dexia Bank België is een solide bank 3 Eurocrisis
Wat is er veranderd sinds 2008? Belgische financiële sector treedt proactief op Eigen Vermogen gevoelig versterkt 2008 2010 Eigen Vermogen 49,1 mia EUR 57,2 mia EUR RAR (Risk Assets Ratio) 16,2 % 19,3 % Ingrijpende deleverage doorgevoerd met meer dan een derde Einde 2006 Einde maart 2011 Deleverage 29,1 18,2-38 % Globale Belgische bancaire balans Merkelijk gedaald van 1528 mia EUR (augustus 2008 ) naar 1119 mia EUR (april 2011) = daling met 27% Eurocrisis 4
Wat is er veranderd sinds 2008? Liquiditeit/ Funding Belgische bancaire sector kent een gunstig liquiditeitsbeeld Eurocrisis 5
Wat is er veranderd sinds 2008? Belgisch spaarvolume is sinds 2008 verder toegenomen. 450 400 350 300 250 200 150 100 375,5 + 10,2% 216,4-14,9% 413,7 + 3,1% 184,1-7,5% 426,6 + 1,0% 170,4-4,9% 430,7 162,1 Ingezetenen Niet-ingezetenen 50 0 12/2007 12/2008 12/2009 30/04/2011 Totale deposito s (uitstaand bedrag in mia EUR) Eurocrisis 6
Wat is er veranderd sinds 2008? Bijkomende inspanningen Beter & meer verantwoord krediet in België Meer dan 50 mia EUR extra aan kredieten sinds begin 2008 Belang van KMO s & hypothecair krediet Zie volgende slides - statistieken Eurocrisis 7
Omloop ( x 1.000.000 ) Wat is er veranderd sinds 2008? Kredietverlening aan bedrijven : Omloop 125.000 120.000 115.000 124.158 122.296 120.712 120.944 120.608 117.411 120.920 118.445 116.729 118.033 116.705 116.986 112.696 114.655 111.573 112.545 124 mia EUR 116 mia EUR 110.000 105.000 111.090 104.350 104.696 106.447 110.069 105.069 108.531 106.354 105.501 112.607 110.866 100.000 100.335 95.000 Febelfin Observatorium NBB Eurocrisis 8
Wat is er veranderd sinds 2008? Kredietverlening aan particulieren Hypothecaire kredietverlening op recordhoogte Uitstaand volume hypothecaire kredieten (in miljard EUR) (Bron: Febelfin) 59,1 64,3 67,7 74,8 82,9 89,4 101,1 114,1126,4 165,0169,0 151,7163,2 137,0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Q1 2011 Q2 2011 Eurocrisis 9
Wat is er veranderd sinds 2008? Gevoelige daling gewicht banksector tov economie (zie afbeelding) Moratorium Vrijwillige basis, op basis van een akkoord tussen alle banken die lid zijn van Febelfin Geen ingewikkelde gestructureerde producten Overlegplatformen Consumenten, bedrijven, NGO s Bankgeheim Jan 2011 - Hoorzitting Parlementaire Commissie met constructieve berichten vanwege Febelfin => doorbraak Nieuwe wet van 14 april 2011 Nu in implementatiefase De Standaard, 6 oktober 2011 Eurocrisis 10
Wat volgt? Crisis rond de overheidsschuld in de eurozone is echt probleem en resulterend gebrek aan vertrouwen in overtuigende beleidsaanpak op Europees vlak Meerdere Europese indicaties We reaffirm our commitment to the Euro and to do whatever is needed to ensure the financial stability of the Euro area a a whole and its Member States, Statement by the Heads of State or Government of the Euro area and Eu institutions, 21 Juli 2011 Aanbevelingen European Systemic Risk Board 21 sept 2011 Na afloop onderhoud Merkel & Sarkozy dd. 9 okt 2011: Nous trouverons des solutions qui assureront la stabilité financière de l Europe et le traitement durable des problèmes. Avant la fin du mois, nous aurons répondu aux problèmes de la crise et à celui de la vision. (Nicolas Sarkozy Le Figaro dd. 10 okt 2011) Afscheidsgetuigenis Trichet, 11 okt 2011 voor het EP systemische dimensie Communicatie EC (A roadmap to stability and growth) en debat EP okt 2011 Give a decisive response to the problems of Greece Enhance the Euro area's backstops against the crisis Strengthen the banking system, namely through recapitalisation Frontload stability and growth enhancing policies Build a more robust and integrated economic governance Eurocrisis 11
Wat volgt? De Europese schuld blijft beheersbaar, abstractie gemaakt van Griekenland dat apart en gepast antwoord moet krijgen. Er is een verschil tussen solvabiliteit en liquiditeit. Enkel voor Griekenland betreft het een gedeeltelijke en isoleerbare solvabiliteitsaangelegenheid. Euro/USd spanningsveld tussen monetair-economische eurozone en de dollarzone De euro is een valabele alternatieve wereldmunt doch Europa en de eurozone hebben hun structurele en institutionele problemen. Dergelijke problemen vormen zwakheden in tijden van spanning en crisis De EC in zijn communicatie van 12 okt 2011 wil hierop een antwoord bieden De Belgische staatsschuld, mits nodig en doordacht socioeconomisch beleid, is en blijft beheersbaar Privé-schuld is beperkt Totale schuld in België is met kleine 220% van BBP is voor competitieve economie doenbaar Belang voldoende groei in de economie te houden en vertrouwenswekkende maatregelen te nemen Eurocrisis 12
Wat volgt? De huidige toestand van het Europees bancair landschap in het juiste perspectief plaatsen Artikel Jacques De Larosière (Les Echos, 3 oktober 2011) Algemene bancaire herkapitalisatie gebaseerd op euro-overheidsschuld is niet echt nodig (geen solvabiliteitsprobleem op Griekenland na) en riskeert groei negatief te beïnvloeden In België heeft bancair systeem zich versterkt Eigen middelen Toezicht Deleveraging Liquiditeit Eurocrisis 13
Moeten de overheid & de belastingplichtige (alleen) de lasten dragen voor de bancaire tussenkomsten? Overheidstussenkomsten in bancair risicokapitaal Geïsoleerde momentopname (oktober 2011) m.b.t. Dexia biedt geen volledig beeld op de return op dergelijke investeringen Kijken naar de operaties voor alle betrokken spelers, niet alleen op 1 moment, maar ook rekening houden met verleden & toekomst Evaluatie risicoparticipatie prematuur. Naast equity - participatie, garanties Nog voor geen eurocent beroep gedaan op deze garanties Opbrengsten voor garanties: netto-opbrengst 259mio EUR in 2010 Toename schulden overheden Aandeel banken hierin beperkt (G20 studie 3,3% op 38,6%) Andere factoren = belangrijker (recessie, fiscale stimuli) Eurocrisis 14
Moeten de overheid & de belastingplichtige (alleen) de lasten dragen voor de bancaire tussenkomsten? Naast de aandeelhouders, wordt de rekening in eerste plaats gedragen door bancaire sector Recurrente bankenheffing: ongeveer 500 mio EUR op jaarbasis Totale bijdragelast sector 2008 2011: ±1,5 mia EUR jaar Bedrag betaald aan Bijzonder Beschermingsfonds door banken en beursvennootschappen (in miljoen EUR) Raming abonnementstaks op gereglementeerde spaardeposito s (8 basispunten; in miljoen EUR) Totaal (in miljoen EUR) 2008 2,3 119,9 122,2 2009 80,2 150,9 231,1 2010 248,3 171,9 420,2 2011 626,9 (e) 175,0 801,9 Totaal 957,7 617,7 1575,4 (e): raming Eurocrisis 15
Is regelgeving en toezicht aangepast aan de lessen van 2008 en zijn bijkomende wijzigingen vereist? Internationaal & Europees aangestuurde wetgeving en regelgeving is beslist en wordt geïmplementeerd, voornamelijk Basel III en toekomstige CRD IV-directive in Europa Versterking eigen middelen Strengere liquiditeits- en leverage ratio s Strengere aanpak Risk Weighted Assets Meer internationale & Europese convergerende aanpak België Nieuwe bankwet (juli 2010) Bijzondere machten voor ingrijpen bij banken Nieuwe bevoegdheden voor nieuwe toezichthouders (FSMA en BNB) Nieuw toezichtsmodel sinds 1 april 2011 met versterkte specialisatie Europa Nieuwe Europese toezichtstructuur met een European Systemic Risk Board en 3 nieuwe Europese autoriteiten met eigen middelen & bevoegdheden Eurocrisis 16
Is regelgeving en toezicht aangepast aan de lessen van 2008 en zijn bijkomende wijzigingen vereist? Caveat : Juiste evenwicht vinden tussen soliditeitsversterking (op korte termijn) van banken en economische groei Verhinderen dat wetgeving & regelgeving nodeloos ten koste gaan van de financiering van de economie Te nationale benadering van regelgeving & toezicht leidt tot mogelijke balkanisering ingaand tegen Europese gedachte en agenda (risico desintegratie van Europese markt, nadelig voor exportland als België) Eurocrisis 17
Quid splitsing zakenbanken & retailbanken? Internationaal & Europees Basel antwoord = correcte basis omdat : Er gekeken is naar de ware oorzaken van de problemen en hierop gepast antwoord werd geformuleerd Basel III laat toe om risicovolle activiteiten prudentieel zwaarder aan te pakken Debat moet minimum op Europees vlak gevoerd worden, zoniet gaat men in tegen gedachte single european market voor banken Toegang financiële markten = belangrijk als risicobeheersinstrument & voor exportfinanciering Belgische retailbankactiviteiten lijken makkelijk identificeerbaar Eurocrisis 18
Beursgenoteerde banken : een goed of slecht idee? Febelfin is voor een gediversifieerd bancair landschap met plaats zowel voor universele multifunctionele banken als voor gespecialiseerde nichebanken of financiële instellingen Voor sommige banken is een beursnotering nuttig of nodig, voor anderen niet maar dit hangt af van het business model en van de grootte Bij een beursnotering zijn er pro s en contra s o.a. Pro heeft te maken met financieringsmogelijkheid voor bepaalde banken Contra heeft te maken met potentiële negatieve marktvolatiliteit en de daarmee gepaard gaande negatieve koersen en negatieve perceptie door het publiek Eurocrisis 19
Dank voor uw aanwezigheid