moet oor die skepping heers en dit onderwerp (Gen. 1: 28). Die mens ontvang van God die opdrag om die moontlikhede van die skepping te ontgin. Daarom moet ons die skepping probeer verstaan en dit bestuur. As jy iets verstaan, kan jy daarmee werk en dit nuttig aanwend. Tegnologie stel die mens Deur die eeue het die mens die tegnologiese vermoëns en kreatiwiteit wat God aan hom gegee het, ontwikkel. Maar soms nie op die regte manier nie. So het die mens met sy tegnologiese vermoëns wapens gemaak waarmee oorloë gevoer word. Dit is ook so dat baie ontwikkeling gehelp het om die Evangelie beter te kan versprei. Dink maar aan die boekdrukkuns, die moontlikheid om sendelinge uit te stuur, radio, televisie en internet. Briewe, posseëls en elektroniese pos gestuur. Later is briewe per vliegtuig gestuur. Jou oupa en ouma het waarskynlik deur middel van briewe met mekaar gekorrespondeer. nie. In 1805 (meer as 200 jaar gelede) het Suid-Afrika se eerste posdiens begin en die eerste telegram is in 1860 gestuur. Die eerste Suid-Afrikaanse posseëls is in 1853 gedruk. Vandag het ons nie meer nodig om telegramme te stuur as ons vir vriende wil skryf nie. Elektroniese pos maak kommunikasie baie makliker. 46
Telefone en selfone In1882 is die eerste telefoonsentrale in Suid-Afrika in Port Elizabeth oopgemaak. Mense bel, te verbind. In 1983 (28 jaar gelede) het Motorola die eerste kommersiële selfoon, die Dyna TAC 80000X, bekend gestel. Vandag het meer as 80% van alle kinders in Amerika hul eie selfone. Sakrekenaars en rekenaars Daar was nog altyd verskillende maniere om berekeninge te doen. Vroeër moes jy self die sommetjies maak, sonder enige hulpmiddel. Daarna was daar sakrekenaars wat jou met jou somme met gemak doen! In 1946 het Mauchly en Eckert die eerste grootskaalse, elektroniese digitale rekenaar vervaardig. Die ENIAC het 30 ton geweeg en was ongeveer 30 meter breed. Vandag word draagbare skootrekenaars vervaardig wat baie meer as die ou groot rekenaars kan doen. 47
Waarskuwing Tegnologiese ontwikkeling hou talle voordele vir die mens in. Daar skuil egter ook baie gevare in. Met dieselfde tegnologiese produkte kan die mens beide bose en goeie werke verrig, afhangend van sy hartsgesindheid teenoor God. Die sonde lê nie in die produk nie, maar in hoe die mens die produk gebruik. As jong gebruiker van tegnologiese hulpmiddels moet jy ook bedag wees op die gevare. Dit kan jou lewe oorneem Dit moet heerlik wees om te weet jou hele vriendekring is in jou sak op jou selfoon. Hulle is altyd daar wanneer jy hulle nodig het. Aan die ander kant het jy ook jou eie privaatheid nodig. Jy hoef nie 24 uur van die dag, sewe dae per week vir almal beskikbaar te wees nie. Wees versigtig dat tegnologie nie jou lewe oorneem nie. Ongevraagde inligting Allerlei inligting, waarvan baie nie tot eer van die Here en tot heil van jou naaste is nie, kan jou gees besoedel. Jy het nie altyd beheer oor watter inligting jou rekenaar of jou selfoon deur middel van die internet ontvang nie. Wees dus altyd waaksaam. te gesels. Anders is dit net so gevaarlik as om met vreemde mense op straat te gesels. ander kant met jou praat. Wees dus baie versigtig met watter inligting jy oor jouself uitdeel. Dit kan jou enigste geselskap word en hoe jou stem klink. Party mense raak so vasgevang in tegnologie dat hulle vir ure met hul maats op die selfoon gesels. Dit is nie verkeerd om die selfoon as kommunikasiemiddel te gebruik nie, maar wees versigtig dat dit nie die enigste middel van praat word nie. Wanneer jy nie iemand se lyftaal kan sien nie, kan dit lei tot misverstande. Dit kan jou brein lui maak my selfoon gesit nie! Hoewel jou selfoon baie inligting vir jou kan stoor, moet jy versigtig wees om nie te veel daarop staat te maak nie. Probeer om self belangrike datums, soos jou 48
wiskundesomme doen, maar jy moet self ook weet hoe om die som te doen. Jy moet verstaan wat jy doen, waarom jy dit doen en wat dit beteken. Beïnvloed / benadeel goeie taalgebruik wat God net aan die mens gegee het. Die gebruik van selfoon en internet het veroorsaak dat mense baie slordige taal praat. Spelling en sinskonstruksie laat deesdae veel te wense oor. Die gawe van taal wat God die mens gee, word misbruik. Doen jou bes om jou taal suiwer te hou. Moenie jou maniere vergeet nie Jy sukkel seker nou nog om daardie storie klaar te vertel. Dink nou hoe jy ander laat voel wat probeer om met jou te gesels terwyl jy SMS e stuur of oproepe beantwoord. Dit is nie teenwoordig is nie. Samevatting Tegnologiese ontwikkeling is goed. Die mens is geroep om rentmeester te wees van sy verstand en moet sy gawes en talente ontwikkel. Ontwikkeling moet tot eer van God en in diens van sy koninkryk benut word. So kan ons die skepping bewaar en bestuur tot heil van ons naaste. Jy moet waaksaam wees, want Satan gebruik ook die tegnologiese hulpmiddels om jou probleme ontstaan. 49
Aktiwiteit 1. Sê jou huisgesin jy is verslaaf aan jou playstation, rekenaar of selfoon? Skryf in jou werkboek hoeveel tyd jy per dag aan die volgende aktiwiteite bestee. boek te lees. maak. 3. Gee twee wenke van hoe jy as Christen met tegnologiese ontwikkeling te werk moet gaan. 50