Ouderschap en Ouderbegeleiding Vaardig en weerbaar ouderschap
Vragen Ouders van jonge kinderen zijn in emotioneel opzicht minder gelukkig dan niet-ouders 1. Klopt 2. Klopt niet Welke stelling klopt? 1. Koppels gaan minder drinken als ze kinderen krijgen 2. Koppels gaan meer drinken als ze kinderen krijgen Tevredenheid over ouderschap neemt toe als vrienden vaker op geplaatste foto s van het kind op Facebook kijken 1. Klopt 2. Heeft geen invloed
Vragen Als moeders vaker op Facebook kijken en hun pagina bijwerken, geeft dit: 1. Rust 2. Stress Van partnerschap naar ouderschap: 1. Vooral moeders zijn in deze periode ontevreden 2. Vooral vaders zijn in deze periode ontevreden
Wat klopt? Beleving ouderschap 1. Ouders met kinderen onder de 5 jaar zijn meer tevreden in relaties en met zichzelf dan ouders met kinderen in de adolescentieperiode 2. Ouders met kinderen onder de 5 jaar zijn minder tevreden in relaties en met zichzelf dan ouders met kinderen in de adolescentieperiode
Ouder/opvoederschap Ouderschap Is geen rol Er zijn niet meerdere ouders van het kind Kan niet worden overgenomen door anderen Is permanent Opvoederschap Is een rol Meerdere opvoeders Kan wel overgenomen worden door anderen Is niet permanent, afhankelijk van kind, ouder en omgeving
Aandacht voor Ouders Positief ouderschap gaat vooraf aan positief opvoeden Wel rechten voor het kind vastgelegd, geen rechten voor ouders Artikel 18: Kinderen hebben er recht op dat er in ouders wordt geïnvesteerd zodat zij hun taak goed kunnen vervullen. Geen handleiding of opleiding tot positief ouderschap Ouders zijn meer dan opvoeders Gelukkig ouderschap een mythe?
Gelukkig ouderschap een mythe Uitkomsten onderzoek: negatieve interactie neemt toe, positieve interactie neemt af, minder communiceren, lager zelfbeeld en minder emotionele vaardigheden, conflicten nemen toe. Gevolgen: negatieve invloed op kinderen, opvoedstijl, zelfsturing Zwaarte en aantal psychische problemen blijft ongeveer hetzelfde, terwijl vraag naar professionale hulp stijgt. Ouders in opvoedingskramp: hebben het gevoel tekort te schieten.
Hoe beleven ouders ouderschap? (Gezinsrapport, 2011) Ouderschapsgsbele ving Tevreden over opvoeding Goed in staat om voor kinderen te zorgen Ouderschap is moeilijker dan ik dacht Mee eens Moeders Mee eens Vaders Gevoel dat ik opvoeding van kinderen niet goed in de hand heb Vaak het gevoel dat ik de opvoeding niet goed aankan
Hoe beleven ouders ouderschap? (Gezinsrapport, 2011) Ouderschapsgsbele ving Mee eens Moeders Tevreden over opvoeding 96% 97% Mee eens Vaders Goed in staat om voor kinderen te zorgen Ouderschap is moeilijker dan ik dacht 97% 98% 58% 50% Gevoel dat ik opvoeding van kinderen niet goed in de hand heb Vaak het gevoel dat ik de opvoeding niet goed aankan 22% 18% 16% 13%
Waarom sommige ouders wel/ niet? Adaptieve factoren (omgaan met conflicten en problemen, communicatie, ondersteuning), persoonlijke en situationale factoren (SES, houding tav geslacht, hechting, zelfbeeld, depressieve symptomen, planning van zwangerschap) Persoonlijke en situationele karakteristieken zijn van invloed op adaptieve factoren
Voorbeelden van risicofactoren Depressie Onveilige hechting aan eigen ouders Incongruentie tussen werk en zorg Relatie vóór de zwangerschap (conflicten, communicatie, negatief gedrag en weinig partnerondersteuning) Laag zelfbeeld Laag geloof in persoonlijke effectiviteit
Actief Probleemgerichte Coping - Voorrang geven aan het probleem - Positief herbenoemen Ervaren problemen door de ouder binnen de ouderadolescent relatie Welzijn van ouder als opvoeder/problemen met opvoeden Tevredenheid over de relatie met de co-ouder - Samen praten over de opvoeding en op één lijn staan. - Ontvangen steun en waardering van coouder Depressieve stemmingen/ Persoonlijk welzijn van de ouder
Uitleg model (1) Meer tevredenheid over de relatie met de co-ouder à Ouders ervaren beter welzijn als opvoeder en op persoonlijk gebied Het positief herbenoemen van en het voorrang geven aan een probleem à Ouders ervaren beter welzijn als opvoeder
Uitleg model (2) Minder ervaren welzijn als opvoeder à meer ervaren problemen binnen de ouder-adolescentrelatie Meer ervaren problemen binnen de ouder-adolescentrelatie à Minder ervaren welzijn op persoonlijk vlak
Ondersteun je de ouder, dan ondersteun je het kind Wat voor professionals geldt, geldt ook voor ouders: ze zijn kwetsbaar én deskundig * ouder ben je niet, maar word je * een levenslang project ontwikkelen en veranderen * mate van kwestbaarheid verschilt * deskundigheid: the missing voice
Ondersteun je de ouder, dan ondersteun je het kind Ouders kunnen denken en voelen zoals ze willen Gebeurtenis(G1)+Gedachten(G2)=Gevoel(G3) + Gedrag(G4)
In gedachten opvoeden In de gedachten van mensen is een aantal belangrijk struikelblokken die onzeker kunnen maken of kunnen belemmeren in gedrag Gedachten komen niet overeen met de werkelijkheid Mensen denken vaak voor anderen Mensen gebruiken overdrijvingen in onze gedachten, zoals verschrikkelijk, vreselijk en ontzettend. Mensen gebruiken absolutistische woorden, zoals moeten, altijd en nooit.
Niet-helpende gedachten Ik moet de perfecte ouder zijn Ik ben de enige die weet wat goed voor mijn kind is De ander heeft niet het recht zoiets te doen Ik ben een waardeloze ouder Ik moet aardig gevonden worden door mijn kinderen Ik moet alles onder controle hebben Als het niet goed gaat met mijn kind ben ik de schuldige Als ik mijn kind teveel onder breng ben ik een slechte ouder Mijn kind móet gelukkig zijn
Dialoog ouders; 4G Opsporen door de vragen waarvoor (ben je bang), waarover (ben je boos?), waarop (ben je jaloers?) en waarvan (walg je?) Rationeler denken? gebaseerd op feiten? bereik je je doel daarmee? voorkomt het ongewenste gevoelens? voorkomt of vermijd het ongewenste conflicten met de omgeving?
Ondersteuning in de praktijk Naast de ouder staan door kwetsbaarheid en deskundigheid te (h)erkennen Sámen met de ouder, relatie aangaan, dus niet regie overnemen, te betrokken, beter weten, schuld aan ouders geven Zelfsturing bevorderen door gedachten te beïnvloeden, toepassen van vaardigheden, bewustwording waarden Omgeving van ouder, positieve ouderervaringen en ouderlijke werkvloer
Grondwet van Ouderschap Regel 1 Ouders hebben recht op ondersteuning zodat zij hun mogelijkheden en talenten kunnen ontplooien en goede ouderervaringen op kunnen doen Artikel 2 Ouders hebben recht op ongelijke behandeling Artikel 3 Ouders hebben er recht op dat ze zich goed voelen in hun ouderschap Artikel 4 Ouderschap begint voor de geboorte van het kind
Grondwet van Ouderschap Artikel 5 Ouderschap is een kunst en een kunde. Een aantal ouders heeft talent en kan het van nature. Anderen hebben extra ondersteuning nodig en weer anderen kunnen het niet en leren het waarschijnlijk ook niet of kunnen het bij bepaalde kinderen niet en bij andere wel Artikel 6 Ouders hebben er recht op dat zij als ervaringsdeskundigen worden (h)erkend en benaderd Artikel 7 Ouders kunnen denken en voelen zoals ze willen
Grondwet van Ouderschap Regel 8 Ouders hebben recht op positieve relaties met hun kinderen, andere ouders, buurtgenoten, professionals en andere volwassenen Artikel 9 Ouders hebben er recht op dat zij zelf oplossingen bedenken Artikel 10 Ouders hebben er recht op dat zij ondersteund worden in het (weer) innemen v/d regisserende positie Pas dan krijgen ouders een stem en krijgt ouderschap de aandacht en betekenis die het verdient!
Oefening Stelling Naast zwangerschapsgym moet er opvoedingsgym zijn Of Toekomstige ouders moeten worden verplicht een ouderschapscursus te volgen waarin partnerrelatie een onderdeel is