Vermogensopbouw en beleggen. Doelen stellen, doelen halen.

DISCLAIMER: Deze presentatie is vervaardigd tbv het FFP Congres van 5 oktober 2017. Deze presentatie is bedoeld voor Financieel Planners die aangesloten zijn bij de Federatie van Financieel Planners. Deze presentatie is NIET bedoeld voor consumenten en mag dan ook niet gebruikt worden richting consumenten. Niets uit deze presentatie kan worden opgevat als een beleggingsadvies. Aan de, in deze presentatie getoonde, berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden. Zet- en/of Drukfouten voorbehouden.

Even voorstellen Michel Engbers FFP Directeur NN Investment Office 2013 Heden Directeur Investments WestlandUtrecht Effectenbank 2008 2013 Directeur Private Clients Lombard Odier Hentsch & Cie Nederland N.V. Hoofd Entrepreneurial Wealth CenE Bankiers

Nederland anno 2017

Nederland anno 2017 Woonlasten van huurwoning 85% hoger dan van koopwoning

Nederland anno 2017 Omdat veel van die woningen met een aflossingsvrije hypotheek zijn gefinancierd, lopen de restschulden snel op tot in de tienduizenden euro's.

Nederland anno 2017

Uw klant heeft advies nodig. Hij is op zoek naar een Financiële huisarts. 8

Vermogensopbouw middels beleggen is eng?

3 Beleggings profielen / sparen / inflatie

Waarom dan toch beleggen? Waarom is beleggen überhaupt interessant? Interessante bedrijven Nieuwe technologieën Welvaart / koopkracht behoud Biedt kansen; pijler in financiële planning

Waarom dan toch beleggen? De tijd heelt alle wonden. S&P 500

1947 1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 Rente NL 1947-2016 15% 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% -1% 0% 1% Rente: AIBOR / Euribor3m 13

1947 1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 Inflatie + VRH Koopkracht 15% Inflatie Rente Rente - inflatie - 1,2% 10% 5% 0% -5% -10% 14

1947 1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 Obligaties NL: rente omlaag; koers omhoog 1947-2016 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% Obligaties: CBS; herbeleggingsindex staatsleningen looptijd>= 8 jr / Citigroup 5-7 jr 15

1947 1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 Aandelen NL 1947-2016 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% -50% -60% Aandelen: CBS; herbeleggingsindex aandelen algemeen / FTSE All World Netherlands 16

Wanneer is beleggen verstandig? Horizon moet lang genoeg zijn Het geld moet écht over zijn Klant moet er tegen kunnen dat beleggingen tussentijds ook kunnen dalen Er van overtuigd dat voor opbouw van koopkracht beleggen essentieel is Beleggen is investeren! 17

1947 1951 1955 1959 1963 1967 1971 1975 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 Aandelen NL 10 jaarsperiode, instapjaar 1947 2007 24% 22% 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% 18

1947 1951 1955 1959 1963 1967 1971 1975 1979 1983 1987 Aandelen NL 30 jaarsperiode, instapjaar 1947 1987 16% 14% 12% 10% 1987-2016 7,38% 8% 6% 4% 2% 0% 19

Waarom dan beleggen bij NN? Beheerd Beleggen Wij helpen u -> ervaren beleggingsteam neemt voor u de beslissingen Beleggingsprofiel -> risico acceptatie & beleggingshorizon (> 4 jaar) Life cycle -> we bouwen risico af naarmate doeldatum dichterbij komt Vermogensbeheer: zorgplicht Ooit belegd en geld kwijt? Geen éénzijdige opbouw portefeuille (paar aandelen) Strenge geautomatiseerde risicobewaking (VBA risicomodel) Maar ook mensen aan de knoppen

Unique Buying Reasons Kosten maximum Online inzicht en beheer via PC, tablet en App Persoonlijke ondersteuning Investment Office Vermogensbeheer o.b.v. actieve én passieve fondsen Open architectuur = beste fondsen wereldwijd Keuze uit 3 Strategieën (Wereld, Europa en Trends) Actief risicobeleid Maatschappelijk verantwoord beleggen geïncorporeerd in beleggingsbeleid ESG policy Engagement and voting Clustermunitie wetgeving AFM nn.nl/particulier/beleggen/verantwoord-beleggen.htm

Voorbeeld van model portefeuille

Obligaties

Aandelen

Lifecycle AAN : Doelen realiseren Risicohouding defensief 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Aandelen Obligaties Liquiditeiten 25

Elke consument heeft latente doelstellingen. Belangrijke doelen zijn Life Events zoals Studie, Wonen, Pensioen, (en natuurlijk vrij vermogen voor leuke dingen) Consumenten zijn hier bewust en onbewust mee bezig. Het realiseren van life events kost geld. (Geld dat niet altijd in voldoende mate aanwezig is.) Hulp bij prioritering van behoeften en hulp bij het opbouwen van vermogen is belangrijk Immers: Consumenten hebben kennisachterstand! 26

Uitdagende life-events Studie Kinderen Woning Pensioen 27

Kinderen: Welke grote kostenposten lopen ze o.a. tegenaan? Kosten 4 jaar studie/uitwonen: Koop eerste woning: 53.800,00 (Nibud) 268.452,00 k.k.* Extra pensioenopbouw, kapitaal van: 113.664,00 * Bron Kadaster: Gemiddelde verkoopprijs augustus 2017. 28

Studie kinderen Benodigd kapitaal : 53.800,00 Tijd om vermogen op te bouwen: 20 jaar Rekenrendement bij sparen: 1% Maandelijkse inleg: 205,00 TODO Benodigd kapitaal : 53.800,00 * Tijd om vermogen op te bouwen: 20 jaar Maandelijkse inleg Beheerd Beleggen: 155,00 * Uitgangspunt berekening: Neutraal risicoprofiel, Portefeuille Wereldwijd,Lifecycle-methode staat aan ** Aan de getoonde berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden. 29

Lifecycle, Neutraal profiel 20 jaar / Netto 4,17% * Aan de getoonde berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden.

Koop eerste woning door kinderen Benodigde eigen middelen op basis van 268.452,00: 11.804,00 Tijd om vermogen op te bouwen: 20 jaar Rekenrendement bij sparen : 1% Maandelijkse inleg: 50,00 Resultaat op basis van 1% rekenrendement na 20 jaar: 13.283,00 Benodigde eigen middelen op basis van 268.452,00: 11.804,00 Tijd om vermogen op te bouwen: 20 jaar Maandelijkse inleg: 50,00 Resultaat op basis van Beheerd Beleggen na 20 jaar: 17.682,00 * Uitgangspunt berekening: Neutraal risicoprofiel, Portefeuille Wereldwijd,Lifecycle-methode staat aan ** Aan de getoonde berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden. 31

Pensioen dat.komt later wel Sandra begint met sparen op 53 jarige leeftijd ** Aan de getoonde berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden. 33

Pensioen Benodigd kapitaal : 113.664,00 Tijd om vermogen op te bouwen: 18 jaar Rekenrendement bij sparen: 1% Maandelijkse inleg: 480,00 Benodigd kapitaal : 113.664,00 * Tijd om vermogen op te bouwen: 18 jaar Maandelijkse inleg Beheerd Beleggen: 275,00 * Uitgangspunt berekening: Neutraal risicoprofiel, Portefeuille Wereldwijd,Lifecycle-methode staat aan ** Aan de getoonde berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden. 34

Is het NU een goed moment om in te stappen? Meeste risico op daling Euforisch Euforisch Enthousiast Apathisch Enthousiast Optimisme Angst Optimisme Wanhoop Hoop Paniek Pessimisme Totale afkeer Meeste kans op stijging 36

Vragen?

De Droom van Ruud https://www.youtube.com/watch?v=icef3aokdee

Actieaanbod Beheerd Beleggen

Hartelijk dank voor uw aandacht

DISCLAIMER: Deze presentatie is vervaardigd tbv het FFP Congres van 5 oktober 2017. Deze presentatie is bedoeld voor Financieel Planners die aangesloten zijn bij de Federatie van Financieel Planners. Deze presentatie is NIET bedoeld voor consumenten en mag dan ook niet gebruikt worden richting consumenten. Niets uit deze presentatie kan worden opgevat als een beleggingsadvies. Aan de, in deze presentatie getoonde, berekeningen kunnen geen rechten ontleend worden. Zet- en/of Drukfouten voorbehouden.