Klimaatsverandering: de impact op visserij en aquacultuur

Vergelijkbare documenten
Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed?

Activiteiten Colruyt Group

Persbericht 22/05/2017 Kick-off & persconferentie: Noordzee Aquacultuur

Sleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen

Aquacultuur in Vlaanderen

Lokale kweek, verwerking en vermarkting van zeewier

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS

Zeevisserij in beweging. Gepresenteerd door Jochen Depestele

ILVO Klim-O-dag 20 april 2017

Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie

Testproject Coastbusters vlak vóór De Rampe

Grenzen verleggen in het Waddengebied. Maarten Hajer

BEDENKINGEN BIJ DE EVOLUTIE VAN HET GARNAALBESTAND

Meervoudig ruimtegebruik op zee

Hoe groot is het aanpassingsvermogen. van de Waddenzee?

Uitgangspunten: wetenschap en monitoring

Haalbaarheid van korte-keten zeewier

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

WILFRIED VANDAELE Wenduine, 23 februari tot laagwaterlijn: Vlaanderen -dieper in zee: België. Nu: tegen 100-jarige stormen

CLIMAR project EVALUATIE VAN DE IMPACTS VAN

INFOfiche Langetermijnstrategie en Planning 2007

Overzicht. Primaire effecten Secundaire effecten Indicatoren Kwantificatie Aanpassingsmaatregelen en evaluatie Conclusies

BEVRAGING LEDEN FMC MARIEN RUIMTELIJK PLAN

Biologische respons op klimaatsverandering

... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?

Strategy: a perspective

De impact van de Amerikaanse ribkwal

Het WADDENSLEUTELS project

SAMEN WERKEN AAN DUURZAME ZEEWIERTEELT OP ZEE. Vlaams Aquacultuur Platform 10 juni 2015 Koen van Swam

Duurzaam werken op zee

Emissiebeheer. Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie. Klim-O-dag. Veerle Van linden Eenheid: T&V

Algen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie!

Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend door de AG Haven Oostende.

Veranderingen in plassen na invasies: voedselwebrelaties aan de hand van stabiele isotopen en vistrends

DE GRENZEN VAN HET LAND

Overstromingsveiligheid, zonder Delta21:

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming

Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100

Het Vlaams adaptatiebeleid, naar Griet Verstraeten Departement Omgeving. Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019

Kweek van zeewier, mossel, oester & sint-jacobsschelp in de Belgische Noordzee. Programma

LOKALE ECOLOGISCHE KENNIS VAN DE VISSERIJ: PLADIJS IN EEN RUIMER PLAATJE

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt?

Primaire Productie in de Waddenzee

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

What issues should the Province of Limburg address when developing its climate-proof policy?

Voortgangsrapport Effecten baggerlossingen periode 1 januari - 30 juni 2016

EUROPEES FONDS VOOR MARITIEME ZAKEN EN VISSERIJ. Belgisch Programma voor de Visserijsector «VOORUITZIEND EN VOORTVAREND»

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN

Wageningen IMARES. Overzicht bestaande werkzaamheden. Bert Brinkman

Een Eeuw Zeevisserij in België

Caro De Brouwer 27/11/2013

VALDUVIS. Presentatie Project en Tussentijdse Resultaten. Kim Sys & Arne Kinds

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee

Bijlag. Marien Ruimtelijk Plan Bijlagen Bijlage 3

Wageningen IMARES Harder en zeebaars

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken

Mest en digestaat als kweekvijver

Biobouwers als kustbeschermers: groene fantasie of fantastisch groen? Luca van Duren

Vlaams beleid rond de bio-economie

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong

De juiste rassen, soorten en teeltsystemen in een veranderend klimaat

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Een kink in de kabeljauw. ILVO-Visserij. Visserij. ILVO - Dier (Visserij)

SDG 13 Klimaat Adaptatie Griet Verstraeten Department Omgeving

upspiral randerij -

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Biobouwers en habitat-overstijgende interacties in kustecosystemen. Tjisse van der Heide

Biobouwers overzicht lopende projecten. Luca van Duren

LOKALE ECOLOGISCHE KENNIS: EEN HISTORISCHE BRON. Overleg Historische Visserij 4 februari 2010

Koolstofcyclus in de zee. Stefan Schouten. NIOZ is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO)

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s

Duurzaamheid in Amersfoort: kansen en inspiratie Het Amersfoorts Afwegingskader Duurzaamheid

Zeeduivel, Vis van het jaar 2018

Slimme samenwerkingsmodellen, van idee naar praktijk

Fishy Business. IMARES: Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies. Tammo Bult: afdelingshoofd Visserij

Wetgeving en beleid op weg naar een volwaardige bescherming van het erfgoed op zee? Knelpunten en opportuniteiten

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Bijlage 3: Acties tot uitvoering van het marien ruimtelijk plan

De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee. Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ

Hoe proper is onze zee?

De club van Rome had toch gelijk!

paling onderzoek Prosea Eerste leerjaar

Pulsvisserij: wat weten we wel en niet?

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

Noordzee 2050 gebiedsagenda

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen

4 PhD-posities binnen de gecoördineerde actie GA-GENOMICS: GA-GENOMICS: Diepduiken in de genomische diversiteit van (meta)populaties

Wat is de impact van operationele KPI s op uw productie?

Wat kies jij voor de Waddenzee?

Gezonde visbestanden van de Belgische aanvoer

Blijven meeuwen in de toekomst op hun honger zitten?

Thema WATER. Themacoordinatoren: Okke Batelaan Patrick Willems

Wat zijn duurzame landbouwsystemen, en hoe kunnen we die bereiken?

Wat hebben we geleerd? Dutch Coastline Challenge (over)leven in de Delta

Gemeenteraadscommissie energie & klimaat. 20 januari u Mortsel

Transcriptie:

Klimaatsverandering: de impact op visserij en aquacultuur Klim-O-dag Johan Robbens & Daan Delbare, Hans Polet Eenheid: Dier Onderzoeksdomein: ILVO-Visserij [Aquatisch Milieu en Kwaliteit] en [Visserij en Aquatische Productie] Workshop ELK - Expertisecentrum Landbouw en Klimaat 20-04-2017

Maatregel 3 schaalniveau B/P/T M/A/D spatial (veld- landschap) 2.actor (boer/visser overheid) Visserij en Aquacultuur Impact 3.time (kt-mt-lt) Nieuwe visserijmethodes Nieuwe visserijmethodes oa selectieve visserij zorgen voor lager energieverbruik en duurzame visserij. 3.Mt 2. Nieuwe motoren Uitrusten van vissersboten met GAS motoren en/of electrische motoren B T B T M D M D Lager energieverbruik 3.mt 3. Ecologische Kustverdeding Adaptatiemaatregel door stijging zeespiegel- eilanden voor de kustbiobouwers (bv Mosselbanken), vooroeversuppletie P A 2.overheid 3.lt 4. Verschuiving van visserijgronden Door klimaatverandering migratie van zooplankton en ermee samengaand verschuiving van visserijgronden (en visserij) p A 3.mt 5. Invasieve soorten Nieuwe soorten door klimaatverandering of mee migrerend met voedselaanbod P A Mogelijks negatieve aspect is verdwijnen van locale species of bedreiging door invasieve soorten (predatie of competitie)

6. Aquacultuur: Ecologische kustverdediging- Oester/mosselbank op branding- fixereren van zand en sediment. P A Adaptatiemaatregel door stijging zeespiegel- eilanden voor de kust- biobouwers (bv Mosselbanken), 2.overheid 3.lt 7. Aquacultuur: Geintegreerde aquacultuur/reststromen Combinatie van verschillende teelten leidt tot verhoogde energie-efficientie, verlaagde afval/reststromen P M 3.mt 8. Aquacultuur: geconditioneerde visserij Het conditioneren van vissen waardoor ze op een voedingsplaats verzamelen- energiezuinige visserij P M Of passieve visserij, uitbouw van kleinvloot met verlaagd energiegebruik 3.lt 9. Aquacultuur: extractieve visserij Oa gebruik van 1 teelt (oa algen/wieren) voor captatie van N en P in biomassa doch ook CO2 vastleggen- bijvoorbeeld gebruik als neutraceutical p M 3.mt 10 Aquacultuur: ZORAS- nutrient reducerend Verlaagde emmisie, nutrient reducerend, geen effluent, geen waterverbruik T M 3.mt 11 Aq: eigen voorziening Lokale aquacultuur, met verlaagd energieverbruik P M 3.kt

Visserij en technische verbeteringen met impact op klimaat Direct impact op energieverbruik Uitrusten van vloot met gasmotoren Energie-efficiënte visserij- gekoppeld aan een selectieve visserij

Adaptatie in visserij met impact op klimaat Value@Sea: IMTA- Integrated Multi-Trophic Aquaculture Geïntegreerde teelt en extractieve aquacultuur Doel: Bepalen van de technische, ecologische en economische haalbaarheid van geïntegreerde teelt van extractieve aquacultuursoorten (platte oester, Sint Jakobsschelp, suikerwier en Nori in het Belgische deel van de Noordzee. Locatie: WK4 Nieuwpoortbank - Westdiep

Bioremediëringspotentieel Inorganic Dissolved Nutriënts POM Harvesting = NP aanmaak schelp CO 2 (gas) CO 2 (liquid) + H 2 O H + + HCO 3-2H + + CO 2-3 Carbon sink

Adaptatie in visserij- Ecologische Kustbescherming- Coastbusters Doel: Onderzoek naar het gebruik van biogene riffen om de kust te beschermen via het gebruik van innovatieve biostabilizatie methoden. Deze zullen in situ getest worden met gebruik van o.a. schelpkokerworm, mosselen & oesters, zeewieren en zeegras, via aquacultuur-technieken, Locatie: Broersbank Vasthouden van zand en sediment Partners:

Klimaatverandering en migratie van soorten

Klimaatverandering en migratie van soorten Bedreiging en opportuniteit Invasieve ribkwal- Mnemiopsis leidyi Since 2005/2006 first observations in 2 Seas area

MEMO Risk assessment and impact evalution of Mnemiopsis in the 2 seas areas Three activities Spatio-temporal distribution Physiology of Mnemiopsis Applied cases- food web and threat for fisheries! Climate change and surviving populations!

Klimaatverandering en verplaatsing van soorten (Vereenvoudigde voorstelling) Kabeljauw Tong Inktvissen Zeebaars Sardines

Migratie van soorten en opportuniteiten Blue Growth Exploratie van mariene rijkdom- onderzoekspiste Focus naar lokale soorten Algen * HAB * Valorisatiepotentieel van algen Polysacchariden Pigmenten. C-capture capaciteit (link naar feed)

Opportuniteit voor visserij- Vissersvaartuig als dataplatform Externe klanten voor deze big data (bvb klimaatsmodellen) Omgevingsmetingen, oppervlakte Motor, visruim, navigatie Vissersvaartuig Real-time Dag en nacht, jaar rond Wijde coverage (ganse vloot) Bodem, demersaal water, soortensamenstelling Ecosysteemmodellen Ecosysteembenadering bestandsramingen

Meer info Johan Robbens PhD, MBA ILVO Visserij Ankerstraat 1 B-8400 Oostende Johan.Robbens@ilvo.vlaanderen.be