ING Investment Office Publicatiedatum: 27 oktober 2017, 14.45 uur Bewust beleggen Beleggers hebben invloed Bij ING belegt u altijd met oog voor de maatschappelijke impact van een bedrijf Als belegger heeft u veel invloed: met uw geld kunnen bedrijven gaan ondernemen en investeren, bijvoorbeeld in nieuwe machines of vestigingen. ING vindt dat bij deze rol ook een verantwoordelijkheid hoort. Waar mogelijk willen we die verantwoordelijkheid nemen. Dat betekent dat we bij een belegging niet alleen kijken naar wat het geld oplevert, maar ook naar wat een bedrijf met het geld doet. Daarom beoordelen we niet alleen de cijfers, maar ook de niet-financiële informatie van een bedrijf. ING heeft een Bewust beleggingsbeleid. Dit beleid betekent dat we met onze beleggingsstrategieën zo veel mogelijk rekening houden met de maatschappelijke impact van de bedrijven waar in we beleggen. We kijken dus verder dan de cijfers alleen, waarbij we uiteraard wel een goed rendement voor ogen houden. Het uitgangspunt is een rendement dat minimaal vergelijkbaar is met de benchmark, terwijl bedrijven met zeer controversieel gedrag en controversiële producten zijn uitgesloten als belegging. Jochen Harkema is sinds 2012 analist duurzaam beleggen. Hij studeerde economie aan de Universiteit van Maastricht en Sevilla en beleggingsanalyse aan de VU. Vier categorieën Duurzaamheid is dus geïntegreerd in al onze beleggingsstrategieën. Wel is er verschil in de mate waarin dit gebeurt. Wij onderscheiden vier categorieën, zie onderstaand diagram: Peter Tros werkt sinds 2015 bij het Investment Office als analist duurzaam beleggen. Hij studeerde bedrijfseconomie aan de Ichthus Hogeschool en filosofie aan de Universiteit van Tilburg.
Van traditioneel beleggen tot impactbeleggen Aan de linkerkant staat het traditionele beleggen, waarbij beleggers alleen financiële criteria (de harde cijfers) meenemen in hun beoordeling. Helemaal aan de andere kant staat impactbeleggen. Het duurzame gehalte en de impact van een belegging op mens, milieu en samenleving zijn daarbij de belangrijkste selectiecriteria. De cijfermatige data hebben bij impactbeleggen nog wel een grote rol, maar deze is wel wat bescheidener: de duurzame impact van een belegging geeft de doorslag. Duurzaamheid speelt een rol in al onze strategieën Zoals u kunt zien is duurzaamheid in alle beleggingsstrategieën van ING een factor van belang. De experts van het ING Investment Office nemen altijd niet-financiële informatie mee in het beleggingsproces, dus bij de samenstelling van ál onze beleggingsstrategieën. We kiezen dus alleen voor de vormen Bewust beleggen, Duurzaam beleggen en Impactbeleggen. Bewust beleggen doen we voor alle beleggingsstrategieën. De strategie Duurzaam gaat uiteraard een stap verder. De is een belangrijke leidraad Bewust beleggen De basis voor Bewust beleggen zijn financiële gegevens. Maar daarnaast wegen we ook gegevens mee over de mate van duurzaamheid van een bedrijf. Voor deze analyse gebruiken we drie bronnen: het INGbeleid voor duurzaam ondernemen, de -principes van de Verenigde Naties en de eigen duurzame meetlat van het ING Investment Office: de Niet-financiële indicator (Nfi). Een overzicht van het bewust beleggingsbeleid van ING ziet u in onderstaande tabel: Bron: ING Investment Office 2017 Bewust beleggen- oktober 2017 2
ING-beleid ING heeft een uitgebreid sectorbeleid met betrekking tot milieurisico s en sociale risico s. Dit beleid helpt ING om met haar klanten in gesprek te gaan en om financieringsvoorstellen beter te kunnen beoordelen. Het beleid is gebaseerd op de waarden van ING: voorzichtigheid, transparantie en verantwoordelijkheid, met als doel om de rechten van mens en milieu te respecteren. Dit beleid richt zich met name op bedrijven in sectoren met hogere risico s. Deze risico s willen we beperken en managen. Indien noodzakelijk beperken we onze dienstverlening. Bedrijven die door dit beleid uitgesloten zijn, komen ook niet terug in de beleggingsstrategieën van het Investment Office. Een voorbeeld hiervan is de uitsluiting van de producenten van controversiële wapens. Zo financiert ING geen producenten van clustermunitie, het Investment Office belegt daar dan ook niet in. Meer informatie over het ING-beleid vindt u op de site van ING. helpt bedrijven te verduurzamen De Verenigde Naties hebben samen met een aantal multinationals het -platform opgericht. De richtlijnen moeten bedrijven helpen om duurzaamheid een plaats te geven in hun bedrijfsbeleid en bedrijfsprocessen. De basis van het framewerk bestaat uit tien richtlijnen, gebaseerd op diverse internationale afspraken. De richtlijnen zijn verdeeld over vier onderwerpen: 1. mensenrechten, 2. arbeid, 3. het milieu en 4. anti-corruptie. Bedrijven die de niet naleven, sluiten we uit van onze beleggingsstrategieën De volledige lijst met de tien richtlijnen vindt u op de site van de Verenigde Naties. De richtlijnen moeten bedrijven stimuleren om duurzaam te handelen. Ook veel grote beleggers gebruiken de richtlijnen, voor een eerste toets van het duurzaamheidsgehalte van bedrijven. Ook het ING Investment Office toetst bedrijven op naleving van de. Als bedrijven deze richtlijnen in ernstige mate overtreden, sluiten we deze bedrijven uit van opname in alle beleggingsstrategieën. Is het bedrijf al in een van onze beleggingsstrategieën opgenomen? Dan bouwen we het belang in het bedrijf af. Hiervoor hanteren we een termijn van een half jaar. Alleen in uitzonderlijke gevallen besluiten we om in een bedrijf dat de -richtlijnen in ernstige mate heeft overtreden, te (blijven) beleggen. Dit doen we als uitsluiting van opname in een beleggingsstrategie, of als een verkoop van het belang, het beleggingsrisico van de betreffende strategie sterk nadelig beïnvloedt. En daarmee dus de belangen van u, als klant, schaadt. In de drie jaar dat we dit beleid volgen is dit overigens nog niet voorgekomen. Focus op bedrijven met maatschappelijke waarden De wil de maatschappelijke meerwaarde van bedrijven versterken. De producten van een aantal sub-sectoren botst met dit streven. Dit geldt voor een drietal categorieën: Bedrijven actief in de productie of verkoop van landmijnen en clusterbommen Bedrijven actief in chemische, biologische of nucleaire wapens (sinds oktober 2017) Bedrijven actief in de productie van tabak (sinds oktober 2017) Het Investment Office belegt niet meer in tabak Bedrijven uit de eerste twee categorieën heeft het Investment Office al uitgesloten van onze beleggingsstrategieën, namelijk via het ING sectorbeleid voor milieurisico s en sociale risico s. Bedrijven actief in de productie van tabak vermeden we al binnen Duurzaam beleggen, maar zijn nu ook uitgesloten van de overige beleggingsstrategieën van het Investment Office. Een kanttekening: het volledig vermijden van beleggen in bedrijven in deze sectoren, of in bedrijven met zeer controversieel gedrag, is niet altijd mogelijk: we maken namelijk ook gebruik van beleggings- en indexfondsen. De diverse fondshuizen hebben zo hun eigen manieren om bewust te beleggen. Indexfondsen in de strategieën volgen specifieke indices. Afhankelijk van de index kunnen dergelijke controversiële bedrijven soms dus toch in indexfondsen en daarmee in onze strategieën voorkomen. Bewust beleggen- oktober 2017 3
De Nfi geeft beleggers snel inzicht in de risico s De Niet-financiële indicator Het ING Investment Office heeft zelf een methode ontwikkeld om de niet-financiële gegevens van een bedrijf te beoordelen. Deze Niet-financiële indicator (Nfi) geeft objectief en overzichtelijk aan wat het duurzaamheidsbeleid van een onderneming is. We kijken dan naar de relatieve positie van een onderneming in zijn sector, oftewel een best-in-class-benadering. De Nfi-beoordeling geeft ons inzicht in een groot aantal aspecten van het duurzaamheidsbeleid van het bedrijf, maar maakt ook concrete resultaten van dit beleid expliciet (bijvoorbeeld de omvang van het ziekteverzuim, of het percentage gebruikte hernieuwbare energie). Een bedrijf met een hoge Nfi-score is transparant over zijn activiteiten, prestaties en bedrijfsbeleid. Met het beleid en de resultaten daarvan kan het bedrijf zelf ook eerder maatregelen nemen om verder te verduurzamen en de kwaliteit van zijn bedrijf te verbeteren. Denk hierbij aan het tegengaan van oplopende verzuimcijfers, ontevredenheid van medewerkers, van verspilling van materialen of afnemende klanttevredenheid. Ook zullen duurzamere bedrijven een betere uitgangspositie hebben om kansen te ontdekken en te benutten: meten is immers weten. Bedrijven die bovengemiddeld scoren krijgen een Nfi met de waarde = (beste 50%), + (beste 30%) of ++ (beste 10%). Bedrijven die onder het gemiddelde scoren, krijgen een Nfi. De Nfi geeft daarmee de beleggers snel inzicht in het relatieve risico van een bedrijf in een sector op het gebied van duurzaamheid. Conclusie Beleggers hebben in de ogen van ING een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het gaat er niet alleen om wat hun geld oplevert, maar ook om wat hun geld doet. Het ING Investment Office hecht een groot belang aan deze maatschappelijke verantwoordelijkheid en past zijn beleggingsbeleid hier op aan: dit is ons Bewust beleggingsbeleid. Met al onze beleggingsstrategieën houden we daar waar mogelijk, rekening met de maatschappelijke impact van de bedrijven waar in we beleggen. Dit gaat niet ten koste van het rendement dat we nastreven: het uitgangspunt is een rendement dat minimaal vergelijkbaar is met de benchmark. We willen echter niet beleggen in bedrijven met controversieel gedrag of controversiële producten en we houden rekening met het duurzaamheidsbeleid van een bedrijf. Wilt u via uw beleggingen uw maatschappelijke impact nóg verder vergroten, dan kunt u ervoor kiezen om niet alleen bewust, maar ook duurzaam te beleggen. Bij ING heeft u de keuze. Meer weten? Kijk op ing.nl/duurzaam beleggen Bewust beleggen- oktober 2017 4
Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Peter Tros en Jochen Harkema, analisten van het ING Investment Office, en is uitgebracht en voor het eerst verspreid op 26 oktober 2017, 13.54 uur door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: S&P Capital IQ, Bloomberg, CreditSights, Oddo Securities, Standard & Poor s, Moody s, Fitch, UBS Neo. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico s met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: Amerikaanse beleggingswetgeving ). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor U.S. Persons in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. 2017 ING Bank N.V., Amsterdam. Bewust beleggen- oktober 2017 5