Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt Waarom aan de slag in de Agniesebuurt? Oude stadswijken zoals de Agniesebuurt, die dichtbebouwd zijn met veel verharding en weinig open water en groen, zijn kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering zoals bijvoorbeeld extreme neerslag. Gezien de ligging van Rotterdam beneden de zeespiegel, moet iedere regendruppel die valt op de stad worden afgevoerd of vastgehouden. Bij het afvoeren loopt Rotterdam nu tegen de maximale capaciteit aan. Verdere vergroting van de rioolbuizen en gemalen is niet mogelijk, dus moet er naar andere oplossingen gezocht worden. Vanuit het Waterplan, het Gemeentelijke Rioleringsplan en de Rotterdamse Adaptatiestrategie zetten we in op adaptieve maatregelen waarmee het regenwater wordt vastgehouden en vertraagd wordt afgevoerd. In deze kwetsbare gebieden streven we naar een water-robuuste inrichting van gebouwen en openbare ruimte. De exacte maatregelen verschillen per gebied en zijn afhankelijk van de specifieke kenmerken van de wijk, zoals de verhouding tussen verharding, water en groen, de bodemopbouw, de grondwaterstand, het type rioolstelsel en het functioneren van het watersysteem. Gaat de gemeente in mijn wijk een experiment uitvoeren? Het woord experiment heeft een negatieve bijklank gekregen, alsof we zomaar wat gaan uitproberen en niet weten wat de gevolgen zullen zijn. Dat is niet het geval. De klimaatverandering vraagt om innovatieve maatregelen. We hebben al veel voorbereidend werk gedaan naar de mogelijke klimaat adaptieve oplossingen in de Agniesebuurt. Diverse studies zijn gedaan naar hoe we tot een klimaatbestendige inrichting van de wijk kunnen komen. Alle huidige voorgestelde oplossingen om het water te bergen zijn in de praktijk bewezen technieken en al op diverse locaties in Rotterdam aanwezig. We wijken niet af van ons beleid. Alleen het schaalniveau, niet meer een aanpak van een enkele straat, maar nu de gebiedsgerichte aanpak voor een hele wijk, maken dit tot een experiment. Graag doen we dat samen met bewoners om meerwaarde te kunnen creëren in hun directe leefomgeving. Welke innovatieve maatregelen worden er allemaal genomen? De basis van het onderhoudsproject in de Agniesebuurt vormt de noodzakelijke vervanging van de riolering. Deze riolering is grotendeels begin jaren 70 aangelegd. Er is een integrale onderhoudsbehoefte, dat betekent dat we gelijktijdig met de rioolvervanging ook de wegen, het groen en de inrichting in deze wijk aanpakken. Het oude riool wordt vervangen door een nieuwe dichte buis, die alleen maar afvalwater afvoert. Het regenwater wordt afgekoppeld van het riool want dit schone water moet in het openbare gebied in de bodem infiltreren. Door gebruik van speciale straatklinkers en het vergroten van het groene oppervlak gaat de openbare ruimte in de Agniesebuurt meer water sneller opnemen. De gemeente brengt bovendien, daar waar mogelijk en zinvol, speciale ondergrondse kratten aan die regenwater tijdelijk opvangen. Dat kan vervolgens via de bodem of via verdamping weer verdwijnen. Ook wordt er een DIT-riool (Drainage Infiltratie Transport) aangelegd dat bedoeld is om overtollig water af te voeren naar de singel. Wanneer gaan jullie bij mij in de straat aan de slag? De werkzaamheden gaan vijf jaar duren. Om ervoor te zorgen dat niet de hele wijk onbereikbaar is gedurende de hele projectperiode, hebben we dit opgedeeld in verschillende fases.
Er wordt een nieuw rioolgemaal aangelegd, waar dient dit voor? Na de rioolvervanging kan het rioolwater niet meer goed afstromen naar het huidige hoofdrioolgemaal aan het Noordplein. Er is een nieuw extra gemaal nodig om het rioolwater te verpompen naar het hoofdrioolgemaal. Dit gemaal voert na het project, waarbij we zoveel mogelijk de waterstromen scheiden, alleen het afvalwater af. Hoe zit het met de verantwoordelijkheden? Waterschap: Ontvangst, zuivering en retourlozing afvalwater Beheer oppervlaktewaterpeil (droge voeten) Gemeente: Inzamelen en transport afvalwater in openbaar gebied Zorgplicht grondwater openbaar gebied (niet aansprakelijk, wel aanspreekbaar) Zorgplicht hemelwater openbaar gebied Bewoners (formeel: eigenaren): Verwerken hemelwater en grondwater op eigen terrein Huisaansluiting op hoofdriool Waterdichte panden (ook kelders/souterrains) Onderhoud eigen terrein (ook ophoging)
De eigenaar van een terrein of pand is zelf in eerste instantie verantwoordelijk voor de verwerking van regenwater en grondwater op dat terrein of onder dat pand. De gemeente dus in openbaar gemeentelijk gebied, een particuliere eigenaar op zijn of haar eigen terrein. Het is dus niet zo dat we Rotterdammers verantwoordelijk maken voor hemelwater en grondwater, maar we zien het wel nadrukkelijk als een gedeelde verantwoordelijkheid. Wat is de grondwaterstand op dit moment? Maandelijks meet de gemeente Rotterdam met peilbuizen de grondwaterstand op heel veel plaatsen in de stad. Deze informatie is openbaar. Zie de onderstaande instructies voor het raadplegen van gemeentelijke informatie over het grondwaterpeil in de wijk.
Het is overigens ook mogelijk om de grondwaterstand op eigen terrein te meten. Het plaatsen van een peilbuis is specialistisch werk, huur daarvoor een deskundige aannemer in. Wat gaat er gebeuren met de grondwaterstand? De grondwaterstand in de huidige situatie wordt sterk bepaald door lekke riolering en is daarom relatief laag. Na het vervangen van de oude riolering verwachten we dat de grondwaterstand stijgt naar een meer natuurlijk peil (gelijk aan of hoger dan het peil van het oppervlaktewater). Met natuurlijk wordt dan bedoeld: niet beïnvloed door riolering. Het peil van het oppervlaktewater noemen we ook wel het singelpeil. Dit wordt vastgesteld en beheerd
door het waterschap. Dit peil houdt zoveel mogelijk rekening met alle verschillende belangen en functies in een gebied. De verwachte gemiddelde grondwaterstand na rioolvervanging ligt tussen het singelpeil (- 2,40mNAP) en het drainageniveau (-2,15mNAP). Op afstand van de drain en in perioden met veel neerslag kan de grondwaterstand tijdelijk hoger zijn. Dit betekent een stijging in de orde van 0,5 m ten opzichte van de huidige situatie. Richting de Schiekade zal de grondwaterstand mogelijk nog wat hoger zijn (rond -2mNAP). Hoe hoog ligt mijn tuin? Ieder jaar wordt de hoogte van heel Rotterdam vanuit de lucht ingemeten. Deze informatie is openbaar. Volg de onderstaande instructies voor raadplegen van gemeentelijke informatie over de hoogteligging van een specifieke locatie.
Ik kan mijn tuin niet ophogen vanwege mijn souterrainraam/ of -deur, wat kan ik dan doen? Het is niet altijd nodig om de hele tuin integraal op te hogen. Het is bijvoorbeeld ook mogelijk om plaatselijk verlaagde gedeelten die drassig mogen worden te houden. Het is op allerlei manieren mogelijk om een tuin watervriendelijk in te richten. Zie daarvoor bijvoorbeeld https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/tuintips/ of https://www.huisjeboompjebeter.nl/ Hoe kan ik overtollig water van mijn terrein afvoeren? Dat kan met een drainage. Dat is een buis met gaatjes, waar water door naar binnen stroomt en wordt afgevoerd. Bij voorkeur gaat dit water rechtstreeks naar een singel, sloot, plas, maar dat is lang niet altijd mogelijk. In dat geval kan een eigenaar dit overtollige water afvoeren naar
de erfgrens. Vanaf daar zorgt de gemeente voor verdere afvoer in het openbare gebied door aansluiting van de drainage op een gemeentelijk stelsel. De aanleg van drainage is specialistisch werk, huur daarvoor een deskundige aannemer in. Hoe kan ik voorkomen dat er wateroverlast in mijn kelder/souterrain ontstaat? In een kelder of souterrain kan grofweg op twee manieren wateroverlast ontstaan. 1. Bij hevige regen kan het gemeentriool vol komen te staan. Er kan dan geen water meer bij en er kan zelfs water terug gaan stromen via de huisaansluiting naar een kelder of souterrain als de huisaansluiting niet beschikt over voorzieningen om dit te verhinderen, zoals een pomp en/of een terugslagklep. Volgens wet- en regelgeving moeten huisaansluitingen vanuit ondergrondse ruimtes voorzien zijn van dergelijke voorzieningen. 2. Souterrains en kelders zijn vaak niet goed waterdicht. Er kunnen zichtbare scheuren in de wanden en vloeren zitten, maar het is ook mogelijk dat deze poreus zijn geworden. Ook doorvoeren van kabels en leidingen zijn vaak niet goed waterdicht afgewerkt. Hierdoor kan er water naar binnen stromen, vooral bij hevige regen. Vaak is dit geen (structurele) grondwateroverlast, maar (tijdelijke) regenwateroverlast. De enige duurzame oplossing hiervoor is het goed waterdicht laten maken van de kelder of het souterrain. Hoe kan ik voorkomen dat er wateroverlast in mijn kruipruimte ontstaat? Kruipruimtes kunnen meestal niet waterdicht worden gemaakt, omdat zij in open verbinding staan met de omgeving. Toch zijn ook hier wel maatregelen mogelijk: 1. ophogen met zand/schelpen/argex-korrels 2. ventileren zodat vocht weg kan 3. drainage aanleggen in de kruipruimte