Maritieme Toegankelijkheid: Types en grootte van ZEESCHEPEN

Permanente Vorming Havenbeheer Module 2 Beslissingsfactoren bij havenkeuze 1 Maritieme Toegankelijkheid: Types en grootte van ZEESCHEPEN prof. dr. ir. Marc VANTORRE Afdeling Maritieme Techniek EA15 Universiteit Gent Gent, 25 november 2015

Permanente Vorming Havenbeheer Module 2 Beslissingsfactoren bij havenkeuze 2 Maritieme Toegankelijkheid: Types en grootte van ZEESCHEPEN prof. dr. ir. Marc VANTORRE Afdeling Maritieme Techniek EA15 Universiteit Gent Gent, 25 november 2015

GROOTTE VAN SCHEPEN 3 Hoofdafmetingen: Horizontaal: lengte, breedte Verticaal: diepgang, holte, hoogte Vorm en grootte Toegankelijkheid

GROOTTE VAN SCHEPEN HOOFDAFMETINGEN 4 Lengte Lengte over alles Lengte tussen de loodlijnen Lengte op de waterlijn

GROOTTE VAN SCHEPEN HOOFDAFMETINGEN 5 Lengte Breedte Diepgang Design draft Scantling draft

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 6 Deplacement Deadweight (draagvermogen) Laadcapaciteit Brutotonnage, nettotonnage

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 7 Deplacement Volumedeplacement = volume van de verplaatste vloeistof (m 3 ) Gewichtsdeplacement = "gewicht" van de verplaatste vloeistof (ton) = totaal "gewicht" van het schip

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 8 Deplacement Gewichtsdeplacement = gewicht van geladen schip = gewicht van leeg schip + gewicht van lading lightweight deadweight (dwt) (draagvermogen) cargo deadweight (laadvermogen) bunkers, olie, water, proviand, opvarenden

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 9 Laadcapaciteit = volume van de laadruimen (m 3 ) Voor specifieke scheepstypes: containers: TEU ro-ro: lane metre, CEU

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 10 Brutotonnage, nettotonnage (BT, NT) = op basis van totaal ingesloten volume Bruto: totaal Netto: "nuttig" gedeelte vóór 1992: BRT, NRT 1 registerton = 100 ft 3 = 2.83 m 3

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 11 Bruto/Nettotonnage (ICTM 1969):

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 12 GROSS TONNAGE Brutotonnage (ICTM 1969): BT = GT = K 1 V met K 1 = 0.2 + 0.02 log V (V in m 3 ) 1000000 100000 10000 1000 100 100 1000 10000 100000 1000000 VOLUME (m³) V K 1 BT 1000 0.260 260 2000 0.266 532 5000 0.274 1370 10000 0.280 2800 20000 0.286 5720 50000 0.294 14699 100000 0.300 30000 200000 0.306 61204 500000 0.314 156990

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 13 Nettotonnage (ICTM 1969): 4 T N2 NT = K2Vc + K3 N1 + 3 D 10 2 lading passagiers

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 14 Verband brutotonnage deadweight deplacement

GROOTTE VAN SCHEPEN VORM EN GROOTTE 15 Blokcoëfficiënt Type Gemiddelde Standaard afwijking Cargo (inclusief bulkcarriers) 0.804 0.0712 Containercarrier 0.668 0.0472 Olietanker 0.824 0.0381 RoRo 0.667 0.0939 Pure car carrier 0.594 0.0665 C B = L B T LPG carrier 0.737 0.0620 LNG carrier 0.716 0.0399 Passagiersschip 0.591 0.0595

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 16 Karakteristieken van toegangsgeulen Horizontale afmetingen (breedte) Scheepskarakteristieken: vooral breedte van het schip bepalend maar ook lengte (cf. drift) inherente eigenschappen (manoeuvreerbaarheid) windgevoeligheid snelheid Omgevingskarakteristieken Wind Stroming Golven Bodem en oevers Ander scheepvaartverkeer Aids to navigation

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 17 Karakteristieken van toegangsgeulen Horizontale afmetingen (breedte) Extra breedte voor wind / stroming

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 18

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 20 Karakteristieken van toegangsgeulen Lay-out (bochten)

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 22 Sluizen Fysische limieten PANAMAX: 294.1 m * 32.3 m * 12.0 m NEO-PANAMAX: 366 m * 49 m * 15.2 m

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 23 Sluizen Fysische limieten Operationele limieten Terneuzen Westsluis Capt. Hank Prins

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 25 Capt. Hank Prins

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 27 Karakteristieken van toegangsgeulen Verticale afmetingen (diepte) Scheepskarakteristieken: vooral diepgang van het schip bepalend horizontale afmetingen vorm, volheid snelheid Omgevingskarakteristieken Tij Golven Wind Bodem Aids to navigation

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 28 Karakteristieken van toegangsgeulen Verticale afmetingen (diepte, hoogte)

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 29 Deterministisch: Bruto kielspeling = vast % van de diepgang 15% 12.5% 10% 1.0 m

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 30 Karakteristieken van toegangsgeulen Verticale afmetingen (diepte, hoogte)

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 31 Probabilistisch: Waterniveau Diepgang Squat Bodemniveau (evt. effectieve bodem) Golfresponsie

GROOTTE VAN SCHEPEN TOEGANKELIJKHEID VAN HAVENS 32 Probabilistisch: Waterniveau Diepgang Squat Bodemniveau (evt. effectieve bodem) Golfresponsie MANOEUVRABILITY MARGIN min (5% of draft ; 0.6 m)

Permanente Vorming Havenbeheer Module 2 Beslissingsfactoren bij havenkeuze 33 Types en grootte van ZEESCHEPEN prof. dr. ir. Marc VANTORRE Afdeling Maritieme Techniek EA15 Universiteit Gent Gent, 25 november 2015

INLEIDING 34 Scheepstypes : massagoed: tankers bulkcarriers verpakte goederen: containercarriers roll-on/roll-off general cargo

INLEIDING 35

INLEIDING 36

TANKERS 37 Olietankers Producttankers Chemische tankers Gastankers

TANKERS: OLIETANKERS 38 GROOTTE: ULCC: > 320 000 dwt VLCC: 200 000 320 000 dwt Suezmax: 120 000 200 000 dwt Aframax: 80 000 120 000 dwt Panamax: 60 000 80 000 dwt diepgang 20.1 m (sedert 2009) diepgang * breedte 1006 m² (sedert 2010)

Knock Nevis (Jahre Viking) L = 458.4 m ; B = 68.9 m ; T = 24.5 m Gesloopt in 2010 SCHEEPSTYPES TANKERS: OLIETANKERS 39 TI Asia / Europe L = 380 m ; B = 68 m ; T = 24.5 m 442,000 dwt 513,684 m³ Max speed = 16.5 knots.

GROOTTE: SCHEEPSTYPES TANKERS: OLIETANKERS 40 Suezmax: 120 000 200 000 dwt Aframax: 80 000 120 000 dwt Panamax: 60 000 80 000 dwt Handymax: 40 000 60 000 dwt Handysize: 10 000 40 000 dwt

TANKERS: OLIETANKERS 41 STRUCTUUR: double hull

TANKERS: PRODUCTTANKERS & CHEMISCHE TANKERS PRODUCTTANKERS: Aardoliederivaten: Stookolie, asfalt, Benzine, petroleum, Verschillende producten Groter aantal kleinere tanks Gescheiden leidingen Reiniging belangrijk 10 60 000 dwt 43

TANKERS: PRODUCTTANKERS & CHEMISCHE TANKERS CHEMISCHE TANKERS: Vloeibare chemische producten; geen aardoliederivaten Indeling: vergelijkbaar met producttankers Aangepaste materialen: Tankbekleding, pijpen, pompen, afsluiters logen, zuren, Bv. roestvast staal Evt. temperatuurregeling Voorzorgen: vluchtige, hygroscopische, ontvlambare, explosieve, corrosieve ladingen 44

TANKERS: PRODUCTTANKERS & CHEMISCHE TANKERS CHEMISCHE TANKERS Grootste: m/s BARU 228 m * 32 m * 16 m 84000 dwt 45

TANKERS: GASTANKERS 47 GASTANKERS: LNG (liquefied natural gas) LPG (liquefied petroleum gas) Ammoniak

TANKERS: GASTANKERS 48 LNG TANKERS Vervoer van vloeibaar methaan: Onder atmosferische druk Lage temperatuur: -162 C Geen koeling boil-off stoomturbines / dual fuel diesels Type ladingtanks: Rigid tank system Membrane system

TANKERS: GASTANKERS 49 LNG TANKERS Rigid tank system:

TANKERS: GASTANKERS 50 LNG TANKERS Membrane tank system

TANKERS: GASTANKERS 51 LNG TANKERS Capaciteit: Capacity (m³) L OA (m) B (m) T (m) in service & at order (Nov 2015) Small < 90 000 m³ 55 Small conventional Large conventional 120 000 150 000 m³ 150 000 185 000 m³ Q-flex 200 000 220 000 m³ 236 280 44 49 11.0 11.5 97 315 50 12.0 30 Q-max > 260 000 m³ 345 55 12.0 14

TANKERS: GASTANKERS 52 Mozah + 13 zusterschepen 266,000 m³ L = 345 m ; B = 53.8 m ; T = 12 m

TANKERS: GASTANKERS 53

TANKERS: GASTANKERS 54 LPG TANKERS Pressurised LPG 20 bar kustvaart Semi-pressurised / semi-refrigerated LPG 7 bar, -5 C Fully refrigerated LPG -45 C 20 000 80 000 m 3

TANKERS: GASTANKERS 55 LPG TANKERS VLGC (very large gas carrier): 70 000 85 000 m 3 LGC (large gas carrier): 52 000 60 000 m 3 Midsize gas carriers: 24 000 43 000 m 3 Handysize gas carriers: 12 000 22 000 m 3 Small gas carriers: 3 500 12 000 m 3

56 BULKCARRIERS

BULKCARRIERS 57 GROOTTE Small: < 10 000 dwt Handysize: 10 000 35 000 dwt Handymax: 35 000 55 000 dwt Supramax: 50 000 60 000 dwt Panamax: 60 000 80 000 dwt Capesize: 80 000 200 000 dwt VLBC: > 200 000 dwt

BULKCARRIERS 58 Berge Stahl 365 000 dwt L = 343 m B = 63.5 m T = 23.0 m

BULKCARRIERS 59 Ore Brazil 400k VLOC ( Valemax ) + 35 zusterschepen 400 000 dwt L = 360 m B = 65.0 m T = 23.0 m Snelheid 15 knoop

BULKCARRIERS 60 A Whale 318 700 dwt L = 340 m B = 60.0 m T = 22.3 m OBO VLCC

BULKCARRIERS 61 GROOTTE

62 CONTAINER CARRIERS

CONTAINER CARRIERS 63 CONTAINER Standaardlading: 20' /40' * 8' * 8' Rekeneenheid: TEU (twenty foot equivalent unit) "High cubes" Multimodaal transport: Zeescheepvaart Binnenscheepvaart Spoorweg Wegverkeer

CONTAINER CARRIERS 64 ALGEMENE OPVATTING Open-ship concept Grote dekopeningen Vermoeiingsbelasting Grote slankheid (L/B, C B ): cf. snelheid, weerstand Machinekamer: ca. ¾ achter cf. zichtbaarheid grote vermogens!

CONTAINER CARRIERS 65 ALGEMENE OPVATTING Open-ship concept Grote dekopeningen Vermoeiingsbelasting Grote slankheid (L/B): cf. snelheid, weerstand Machinekamer: ca. ¾ achter cf. zichtbaarheid grote vermogens!

CONTAINER CARRIERS 66 ALGEMENE OPVATTING

CONTAINER CARRIERS 67 GROOTTE: EVOLUTIE 1 TEU

CONTAINER CARRIERS 68

CONTAINER CARRIERS 70 GROOTTE: EVOLUTIE

CONTAINER CARRIERS 71 23 rows

CONTAINER CARRIERS 72 Built TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN Verdere schaalvergroting? Name Length over all (m) Beam (m) Maximum TEU GT Owner 2015 MSC Maya/Zoe/Oliver/Oscar 395.40 59.0 19224 192237 MSC (Switzerland) 2014 CSCL Globe (+4) 399.67 58.6 19100 187541 CSCL (China) 2015 Barzan 400.00 58.6 18800 195636 UASC (Kuwait) 2014 MSC New York 399.00 54.0 18270 176490 MSC (Switzerland) 2013 Marie Maersk (+5) 400.00 59.0 18270 174500 Maersk (Denmark) 2015 CMA CGM Vasco de Gama (+2) 399.20 54.0 18000 178228 CMA CGM (France) 2015 CMA CGM Kerguelen (+2) 398.00 54.0 17722 175000 CMA CGM (France) 2012 CMA CGM Marco Polo (+2) 396.00 54.0 16020 175343 CMA CGM (France) 2006 Emma Maersk (+7) 397.00 56.0 15500 170974 Maersk (Denmark)

CONTAINER CARRIERS 73 Maersk McKinney Moller + 7 zusterschepen 18 000 TEU L = 400 m ; B = 59 m ; T = 14.5 m MSC Maya + 3 zusterschepen 19 224 TEU L = 395.4 m ; B = 59 m ; T = 14.5 m

CONTAINER CARRIERS 77 malaccamax 470 m * 60 m

CONTAINER CARRIERS 78 TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN Verdere schaalvergroting? Toegankelijkheid? Diepgangsbeperkingen Dimensies toegangsgeulen (breedte, bochtstralen, zwaaikommen) Dimensies van havens (stopafstanden, lengte aanlegplaatsen, sleepbootassistentie) Containerkranen (breedte!)

CONTAINER CARRIERS 80 Manoeuvreerruimte: stoppen, zwaaien,...

CONTAINER CARRIERS 82 Maersk E Class (2006) Maersk Triple E Class (2013) Lengte 397 m Breedte Diepgang Capaciteit Vermogen Snelheid 56 m 15.5 m 14 770 TEU 80 MW 25.5 kn Lengte 400 m Breedte Diepgang Capaciteit Vermogen Snelheid 59 m 14.5 m 18 340 TEU 2 * 32 MW 19 kn Nieuwe schepen: lagere ontwerpsnelheid lager vermogen Bestaande schepen: lagere vaarsnelheid

CONTAINER CARRIERS 83 TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN Verdere schaalvergroting? Feeders Schaalvergroting toenemend belang Kleine, maar toenemende capaciteit Specialisatie ten koste van multi-purpose vessels

85 RO-RO

RO-RO 86 HISTORIEK Jaren 60-70: LoLo RoRo Gespecialiseerde types: PCC = pure car carrier PCTC = pure car & truck carrier RoRo unit load ships (trailers, trailers+containers, )

RO-RO 87 HISTORIEK Jaren 60-70: LoLo RoRo Gespecialiseerde types: PCC = pure car carrier PCTC = pure car & truck carrier RoRo unit load ships (trailers, trailers+containers, )

RO-RO 88 HISTORIEK Jaren 60-70: LoLo RoRo Gespecialiseerde types: Shortsea deepsea Shortsea: 85% Deepsea: enkel PCC/PCTC Concurrentie van container RoRo: concurrentieel voor zware, ondeelbare lading RoPax

RO-RO 89 CONCEPT Horizontaal transport

RO-RO 90 CONCEPT Horizontaal transport Toegang via ramps, evt. met linkspan

RO-RO 91 CONCEPT Horizontaal transport Toegang via ramps, evt. met linkspan Veel plaatsverlies hoog bovenwatergedeelte

RO-RO 92 CONCEPT Capaciteit (lane meter)

RO-RO 93 CONCEPT Capaciteit (lane meter) aandeel schepen > 3000 lane metres: 48% in 2004 57% in 2010

RO-RO 94 AFMETINGEN

RO-RO 95 MV TONSBERG Built: Build year: 2011 Owner: Length over all: Beam: Mitsubishi Heavy Industries Wilhelmsen Lines Shipowning AS, Norway 265 m 32.26 m Depth to Upperdeck: 33.22 Draft, design: 11.00 Deadweight at maximum draft: 41554 Gross tonnage: 76500 Stern ramp width: 12 m Stern ramp 505 t capacity: Number of decks: 9 (of which 3 are hoistable)

96 GENERAL CARGO

GENERAL CARGO 97

GENERAL CARGO 98 ca. 16 200 schepen (2014) flexibiliteit gespecialiseerde schepen evolutie: Tot 2004: daling 2004 2011:lichte stijging (uitgezonderd 2010) 2011 : daling tendens: containercapaciteit single deck

GENERAL CARGO 99

GENERAL CARGO 100

Permanente Vorming Havenbeheer Randvoorwaarden en recente evoluties 101 Prof. dr. ir. Marc VANTORRE Mobile phone +32 (0)478 349971 Ghent University EA15 Maritime Technology Division Technologiepark Zwijnaarde 904, B 9052 GENT (Belgium) Tel +32 (0)9 2645555 Fax +32 (0)9 2645843 marc.vantorre@ugent.be c/o Flanders Hydraulics Research Knowledge Centre "Manoeuvres in Shallow and Confined Water" Berchemlei 115, B 2140 ANTWERPEN (Belgium) Tel + 32 (0)3 224 6956 (direct) Tel + 32 (0)3 224 6035 (reception) Fax + 32 (0)3 224 6036 marc.vantorre@mow.vlaanderen.be

Permanente Vorming Havenbeheer Module 2 Beslissingsfactoren bij havenkeuze 102 Types en grootte van ZEESCHEPEN prof. dr. ir. Marc VANTORRE Afdeling Maritieme Techniek EA15 Universiteit Gent Gent, 25 november 2015