Notitie heroriëntatie afspraken aanvullende vergoeding op de exploitatie onderwijs Inleiding In de kadernota 11 zijn een aantal bestuursopdrachten vastgesteld, o.a. de bestuursopdracht onderwijs waarin is toegezegd dat de gemeente in 1 de mogelijkheden onderzoekt om te bezuinigen op de aanvullende bijdrage voor de exploitatie aan het openbaar onderwijs in Winsum. Dit betreft de afspraken met het schoolbestuur Lauwers en Eems (L&E). In onderstaand document wordt de huidige situatie en afspraken tussen de gemeente Winsum en L&E beschreven en komen we met een voorstel voor heroriëntatie van deze afspraken. Deze notitie betreft in eerste instantie L&E. Er zijn ook consequenties voor de aanvullende vergoeding die uitgekeerd wordt aan het bijzonder onderwijs, vanwege de wettelijke verplichting tot financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs. Achtergrond Door de decentralisatie van het onderwijs heeft de gemeente Winsum samen met het onderwijs gekozen voor verzelfstandiging/fusie van het openbaar onderwijs per 1/1/. Daarmee is ook de verantwoordelijkheid voor de exploitatie bij het schoolbestuur komen te liggen. De eerste 5 jaar van de verzelfstandiging was sprake van een overgangsperiode. In 1999 zijn afspraken gemaakt voor een afkoopregeling voor onder andere een aanvulling op de exploitatie (jaarlijkse overschrijding), rationeel gebouwenbeheer, meubilair en bestuurskosten (administratie en beheer). Herenakkoord Omdat in 1999 bleek dat de lange termijn begroting van het onderwijs een aantal structurele kosten liet zien, waarvoor geen of niet genoeg dekking was, zijn met de gemeente afspraken gemaakt voor aanvulling in de kosten. Het betrof kosten voor de directeur-bestuurder, tuinonderhoud, speelvoorzieningen en schoonmaakonderhoud. Men is destijds overeengekomen dat deze afspraken in principe ook in de toekomst aan de orde blijven, tenzij zou blijken dat de totale exploitatie van het openbaar onderwijs op zodanig peil is, dat deze extra kosten boven de Rijksvergoeding door L&E zelf kunnen worden opgebracht. Heroriëntatie De afspraken over aanvullende vergoeding voor de exploitatie zijn inmiddels verouderd. Het openbaar onderwijs is ruim 1 jaar zelfstandig en daarmee is het tijd om een structurele tegemoetkoming in kosten in het huidig perspectief te schetsen. Hierbij wordt zo veel mogelijk uitgegaan van gelijkstelling in afspraken die onze buurgemeenten Eemsmond en De Marne met L&E hebben. Daarnaast is het voor de gemeenten van belang dat de eventuele extra middelen die naar het onderwijs gaan beter aansluiten bij eigen beleidsdoelstellingen. We denken hierbij aan speelvoorzieningenbeleid, de invoering van Passend Onderwijs, verbinding met CJG, geïntegreerde kindvoorzieningen VVE en een IHP. Streven is met minder middelen meer doen. Daarvoor gaan we op zoek naar een gezamenlijk belang. 1
Huidige situatie exploitatievergoeding De huidige aanvullende vergoeding voor de exploitatie van L&E bestaat uit: 1. Aanvullende loonkostenvergoeding voor de directeur-bestuurder Structurele aanvulling in de salarisvergoeding van de directeur bestuurder van jaarlijks. 975,6.. Schoonmaak Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor schone gebouwen en hebben de schoonmaak in eigen beheer. De rijksvergoeding die scholen krijgen voor schoonmaakkosten is gebaseerd op uitbesteding van schoonmaakonderhoud en niet voor het in dienst hebben van eigen personeel. Gemeente Winsum heeft schoonmaakpersoneel met een ambtelijke status in dienst die ook scholen van L&E schoonmaken. (Dit stamt nog uit de tijd dat openbaar onderwijs nog niet verzelfstandigd was). Deze vorm van detachering is duurder dan uitbesteding. De extra gemeentelijk bijdrage is vooral nodig om de kosten voor vervanging wegens ziekte te kunnen opvangen. Daarom betaalt de gemeente vanaf extra salariskosten boven de rijksvergoeding aan L&E, zo lang het personeel in dienst is. Het bedrag varieert jaarlijks, gemiddeld gaat het (de laatste 7 jaar, cijfers 5 t/m 11 gebruikt zie bijlage 1) om 8757,.. Tuinonderhoud Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het tuinonderhoud (juridisch eigendom schoolterrein ligt bij scholen). Bij de verzelfstandiging is een afspraak gemaakt dat de gemeente Winsum meerkosten betaalt omdat de schoolterreinen qua oppervlakte groter zijn dan waar scholen rijksvergoeding voor ontvangen. L&E heeft het tuinonderhoud uitbesteed aan Ability en declareert jaarlijks de meerkosten bij de gemeente in rekening. Gemiddeld 1.67, over de afgelopen jaren. 4. Speelvoorzieningen Speeltoestellen bij scholen zijn eigendom van het schoolbestuur. Schoolbestuur is ook verantwoordelijk voor inspectie, onderhoud en reparatie. Voor vervanging en onderhoud ontvangt het schoolbestuur een rijksbijdrage. De speeltoestellen op schoolpleinen hebben echter ook een functie voor de wijk; gemeentelijk beleid is dat schoolpleinen na schooltijd toegankelijk zijn voor alle kinderen uit de buurt. Daarom is afgesproken dat de gemeente financieel bijdraagt in het onderhoud en jaarlijkse inspectie. Daarnaast wordt vervanging van speeltoestellen vergoed mits het onderhoud door scholen aantoonbaar adequaat is uitgevoerd. Ten behoeve van de vergoeding is in een inventarisatie gemaakt van aanwezig speeltoestellen op de scholen. Onderwijs krijgt hiervoor van de gemeente jaarlijks een vergoeding per toestel ( 68) en een bijdrage voor een jaarlijkse inspectie ( 8), in totaal ( 76) vermenigvuldigt met het aantal toestellen. In de beleidsnotitie speelvoorzieningen is daaraan toegevoegd de voorwaarde van openstelling van de speelvoorzieningen voor de wijk. Jaarlijks worden vanaf de volgende bedragen uitgekeerd: 4864, voor L&E, 116, voor VCPO en 68, voor GBS de Wierde. In totaal is dat 8588. Financiële gelijkstelling In artikel van de Grondwet is vastgelegd dat bijzondere scholen in gelijke mate aanspraak maken op overheidssubsidie als openbare scholen. Dat betekent dat de bijdrage aan L&E voor aanvullende salarisvergoeding directeur-bestuurder, schoonmaakonderhoud en tuinonderhoud. (punt 1 t/m hierboven), doorberekend worden naar het bijzonder onderwijs. Dat bedrag komt voor de afgelopen 7 jaren (5 t/m 11) gemiddeld op jaarbasis neer op. 7.86.5 voor openbaar onderwijs (schoolbestuur L&E) en 1.75,5 voor bijzonder onderwijs. (schoolbestuur Vereniging voor Christelijk Primair Onderwijs en het schoolbestuur van de gereformeerde Schoolvereniging Westernieland e.o.) Een financieel overzicht van alle aanvullende vergoedingen vindt u in bijlage 1. Jaarlijks is een budget van 6., voor de aanvullende vergoeding op de exploitatie van L&E beschikbaar. Hetzelfde budget is beschikbaar voor het bijzonder onderwijs i.v.m. de Financiële gelijkstelling. In totaal gaat het om een reservering van 7.,. Geen wettelijke verplichting Er is geen wettelijke verplichting voor een structurele aanvulling in de exploitatie voor de schoonmaak, tuinonderhoud, bestuurskosten en speelvoorzieningen voor een aanvulling op de exploitatievergoeding van het onderwijs. Wel heeft de gemeente een belang in het kader van Andere beleidsdoelstellingen. In het kader van leefbaarheid worden goed toegankelijke school/buurtspeelvoorzieningen als belangrijk gezien.
Voorstel voor Heroriëntatie afspraken L&E In dit voorstel wordt gelijkstelling van de afspraken van de gemeenten De Marne, Eemsmond en Winsum met L&E meegenomen. 1. Aanvulling op de loonkostenvergoeding voor directeur-bestuurder stoppen. Een aanvulling in loonkosten is na 1 jaar zelfstandig opereren en met het aantreden van een nieuwe directeur-bestuurder in 11 achterhaald. De gemeente Eemsmond is in 5 gestart met afbouw van de loonkosten middels een afkoopsom verspreid over 5 jaar. Zowel gemeente De Marne als de gemeente Winsum willen dit voorbeeld volgen. Het voorstel is de loonkosten van de directeur bestuurder L&E per 1 januari 14 stop te zetten. Het stopzetten van een aanvulling in loonkosten is in september 1 mondeling besproken met L&E en is genoemd in het LEA van oktober 1. Schoonmaakregeling handhaven In zowel Eemsmond als De Marne is door natuurlijk verloop geen sprake meer van schoonmaakonderhoud door gemeentelijk personeel op scholen. Voor Winsum geldt dat er nog wel gemeentelijk personeel wordt ingezet voor schoonmaakonderhoud op scholen. Het voorstel is de situatie te handhaven tot moment van uitdiensttreding volgens natuurlijk verloop. Op dit moment zijn nog schoonmaaksters in dienst van de gemeente, waarvan de eerste in 14 en de laatste in 17 met pensioen gaat. Dit levert vanaf 14 al een gedeeltelijke besparing op. Tuinonderhoud regeling afbouwen De afspraken met L&E over het tuinonderhoud verschillen daarmee per gemeente. De gemeente Eemsmond draagt geheel niet bij in de kosten voor het tuinonderhoud van de scholen. De Marne laat het tuinonderhoud bij scholen uitvoeren door de gemeentelijke buitendienst en vraagt in ruil daarvoor de rijksbijdrage van scholen terug. In Winsum wordt tuinonderhoud door scholen zelf uitgevoerd, maar de gemeente betaalt jaarlijks een forse bijdrage. Omdat het tuinonderhoud de verantwoordelijkheid van de scholen zelf is, is het voorstel om de oude afspraak voor het indienen van de meerkosten op het tuinonderhoud af te bouwen. Daarom stellen we voor dat de gemeente Winsum in 1 nog 1% van de meerkosten vergoedt en in 14 nog 5%. Daarmee zullen vanaf 15 de structurele meerkosten voor tuinonderhoud zijn afgebouwd. Daarnaast kan L&E in 1 een plan indienen (aanvraag incidentele subsidie) voor een éénmalige aanpassing/inrichting van de schooltuinen, zodat de kosten van tuinonderhoud in de toekomst sterk kunnen worden beperkt. 4 Vergoeding voor speelvoorzieningen handhaven. In de beleidsnotitie speelvoorzieningen 9-18 van de gemeente Winsum worden de speelvoorzieningen op schoolpleinen en sportterreinen meegenomen. Er is sprake van meervoudig ruimtegebruik door middel van openbare toegankelijkheid van de speelvoorzieningen op de schoolpleinen. De speeltoestellen op de schoolpleinen vallen qua budget buiten onze begroting van openbare speelvoorzieningen. In de gemeente Eemsmond is in de notitie speelvoorzieningen rekening gehouden met een budget van 9 voor de inspectie en onderhoud aan de basisvoorzieningen voor speeltoestellen bij de basisscholen. Gemeenten hebben in het kader van de wijkfunctie en leefbaarheid een belang in openstelling van speelvoorzieningen op schoolterreinen. Daarom is het voorstel de aanvullende gemeentelijke vergoeding voor speelvoorzieningen op schoolpleinen te handhaven.
Financiële consequenties Directeur bestuurder De jaarlijkse loonkostenvergoeding voor directeur bestuurder bedragen 9.75,6. Inclusief financiële gelijkstelling van ongeveer 7.9 komt dit neer op 17. per jaar. Per saldo levert een bezuiniging in 14 en de jaren daarna een structureel voordeel van 17., - op. Tuinonderhoud De jaarlijkse kosten voor het tuinonderhoud bedragen gemiddeld 1.67,. Inclusief financiële gelijkstelling van ongeveer 1155,6 komt dat neer op ongeveer 5. per jaar. Vanaf 14 worden de kosten op het tuinonderhoud afgebouwd en deze komen in 15 volledig te vervallen. Het voordeel in 14 bedraagt dan 1.5 in 14 (5%) en 5. in 15. Heroriëntatie totaal budget aanvullende kosten voor exploitatie Vanaf 14 wordt bezuinigd op de bestuurskosten en het tuinonderhoud. Op het totaal budget van 7. inclusief financiële gelijkstelling betekent dat een bezuiniging van 4% in 14. Vanaf 15 is dat 6%. Financiële gevolgen: Vanaf 14 en verder is er een positief resultaat, wat als bezuiniging op het totaal budget ingeboekt kan worden. 14 15 Loonkosten directeur 17. 17. bestuurder Tuinonderhoud 1.5 5. Totaal 9.5 4. Gevolg voor de Meerjarenbegroting aanvullende exploitatievergoeding onderwijs: Begroting 1 Begroting 14 Begroting 15 exploitatievergoeding onderwijs* 7. 4.5. *Uitgaande van het totaalbedrag inclusief financiële gelijkstelling (verhouding verdeling is 5/5) Vanaf 14 zullen ook de kosten voor het schoonmaakonderhoud geleidelijk teruglopen. In 18 is al het schoonmaakpersoneel (met een ambtelijke status) met pensioen en komen extra kosten voor schoonmaakonderhoud te vervallen. Vanaf 15 is het budget voor extra kosten voor de exploitatie van het onderwijs gereserveerd voor schoonmaakonderhoud en speelvoorzieningen. Daarbij laat het aangepaste budget nog wel ruimte (incidentele middelen) voor kwaliteitsverbetering van schoonmaak- en tuinonderhoud op scholen. We zien tuinonderhoud dan in relatie met spelen in de buitenruimte en openbaar toegankelijke speelvoorzieningen op het schoolterrein voor de wijk. In 17 worden de uitgaven op het budget voor aanvullende kosten voor de exploitatie van het onderwijs geëvalueerd en eventueel herzien. 4
Bijlage 1. Financieel overzicht aanvullende kosten exploitatie onderwijs Afrekening L&E periode 5, e.v. Soort vergoeding 5 6 7 8 9 1 11 Aanvulling tekort op tuinonderhoud 14.669, 16.9,5 15.978,87 14.56,68 14.5, 15.89,5 4 1.974,5 Schoonmaakonderhoud 1.76, 14.4,6 9 11.169,5 11.65,6 4.746,51 7.97, 1.5,5 Aanvulling op de kosten van directeur-bestuurder 9.75,6 9.75,6 9.75,6 9.75, 9.75, 9.75, 9.75, Bijdrage aan L&E voor onderhoud speeltoestellen 4.864, 4.864, 4.864, 4.864, 4.864, 4.864, 4.864, Totaal exploitatievergoedingen aan L&E.4,9 6 45.4,7 9 41.87,5 4.17,1.188,74 6.45,5 4 8.446,57 Compensatie aan bijzonder onderwijs: Aantal leerlingen openb ondw. 8 746 85 855 849 87 798 Aantal leerlingen bijz. BaO 7 771 7 691 69 686 669 Bedrag per lln. Openbaar onderwijs 1,7 54,1 45, 41, 4,6 8,16 4,8 Vergoeding/compensatie bijz. ondw. jrl. Vergoedingen Bijdrage in onderhoud speeltoestellen VCPO Bijdrage in onderhoud speeltoestellen Westernieland e.o. Totaal te vergoeden aan bijz. onderwijs.88,.116, 68, 6.56, 6.644,9.46,76 8.499, 5.86, 8 6.18,4 8.15, 81.116,.116,.116,.116,.116,.116, 68, 68, 68, 68, 68, 68, 4.68,9., 6.81, 9.94 1.877, 4.187,76 5 8,4 81 5