Onderzoek: Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2013 Auteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 22 augustus 2014 Vragen of reacties kunt u sturen aan: mediarelaties@essent.nl
Management Samenvatting Aan de hand van openbaar beschikbare informatie hebben wij de duurzame elektriciteitsproductie van de Nederlandse energiebedrijven in 2013 onderzocht. De totale duurzame elektriciteitsproductie in Nederland was 11.446 GWh. Met 1.506 GWh duurzame elektriciteitsproductie uit eigen installaties blijkt Essent uit dit onderzoek de grootste producent van groene stroom in Nederland (meer dan 13% van de totale productie). Eneco en Nuon volgen, beide met ongeveer 8%. Wanneer niet alleen eigen productie wordt meegeteld, maar ook de productie uit langjarige inkoopcontracten (ofwel power purchase agreement = PPA), zien we dat Essent met 2.453 GWh betrokken is bij meer dan 21% van de Nederlandse duurzame energieproductie. Geschatte duurzame elektriciteitsproductie in Nederland in 2013 per bedrijf (GWh) NB: Wij benadrukken dat door het ontbreken van volledige en consistente gegevens in de openbaar beschikbare informatie er alleen sprake kan zijn van een schatting die op onderdelen kan afwijken van de werkelijkheid.
1. Onderzoeksvraag en werkwijze Elk jaar onderzoekt Essent de hoeveelheid hernieuwbare elektriciteit geproduceerd in Nederland door de verschillende energiebedrijven. Voor dit onderzoek is de eigen productie, net als in voorafgaande jaren, gedefinieerd als de productie van eigen installaties en van deelnemingen naar rato eigendom. Meerdere Nederlandse energiebedrijven hanteren echter als uitgangspunt voor hun duurzame energieproductiecijfers eigen productie plus langjarige inkoopcontracten met derden. Zulke inkoopcontracten worden ook PPA s genoemd (Power Purchase Agreement). Wij hebben daarom ook deze definitie meegenomen naast de eigen definitie in dit onderzoek. Deze definitie is te rechtvaardigen omdat zonder een langjarige commitment van een afnemer, een duurzame energie project nooit de benodigde bankleningen rond kan krijgen. Voor Essent zijn de duurzame elektriciteit productiecijfers afkomstig van het Essent MVO-verslag 2013. Onder Essent in Nederland wordt verstaan de productie van Essent Local Energy Solutions, RWE Generation in Nederland en RWE Innogy in Nederland. Voor de andere Nederlandse energiebedrijven hebben wij Jaarverslagen en MVO-verslagen voor 2013 geraadpleegd en waar nodig aanvullende informatie van hun websites. In specifieke gevallen is ook gebruik gemakt van een openbaar rapport uit 2014 van CE Delft betreffende energieproductie in 2012 1. De vorm van de informatie over duurzame energieproductie in Jaar- en MVO-verslagen verschilt in grote mate van bedrijf tot bedrijf en van jaar tot jaar. Sommige bedrijven rapporteren alleen de capaciteit van bepaalde projecten (MW) en niet wat in totaal in 2013 is opgewekt (MWh). Ook wordt vaak geen of onduidelijk onderscheid gemaakt tussen Nederlandse en buitenlandse projecten of tussen eigen productie, productie van deelnemingen en inkoop van derden. Wanneer het ontbreken van deze informatie een belemmering vormde voor het totaalbeeld zijn inschattingen gedaan a.d.h.v. beschikbare informatie (bijvoorbeeld details op de website over gerealiseerde projecten). Naast de meest bekende energiebedrijven hebben wij dit jaar ook de energieleveranciers meegenomen die volgens het genoemde CE Delft onderzoek ook over eigen productie en/of langjarige inkoopcontracten beschikken. De duurzame energieproductie van de volgende bedrijven is onderzocht: Essent, Nuon, Eneco, Electrabel, EON, Delta, Greenchoice, HVC Energie, Raedthuys, Windunie. Ook de Nederlandse afvalbedrijven leveren samen een significant aandeel in het totaal met duurzame energieproductie uit afvalverbranding (organische fractie). Ter controle dat we in het onderzoek geen significante partijen over het hoofd hebben gezien, zijn de totalen getoetst tegen CBS cijfers voor Nederland. 1 Elektriciteitsleveranciers in kaart, CE Delft, februari 2014
2. Resultaten Op basis van de geraadpleegde bronnen is de geschatte verdeling van de duurzame elektriciteitsproductie in Nederland voor 2013 als volgt (zie onderstaande tabel en grafiek, gerangschikt op volgorde van eigen productie). NB: Wij benadrukken dat door het ontbreken van volledige en consistente gegevens in de openbaar beschikbare informatie er alleen sprake kan zijn van een schatting die op onderdelen kan afwijken van de werkelijkheid. Eigen productie (GWh) Eigen productie (%) Waarvan Biomassa Wind Zon Water Nederland 11446 100% 5224 5603 504 115 Inkoopcontracten (GWh) Productie incl. inkoopcontracten (%) Essent 1506 13,2% 1003 467 0 36 947 21,4% Eneco 919 8,0% 52 855 12 1211 18,6% Nuon 861 7,5% 14 771 2 74 706 13,7% HVC Energie 528 4,6% 513 10 5 10 4,7% Delta 499 4,4% 288 209 2 0 202 6,1% Eon 350 3,1% 350 0 0 0 0 3,1% Electrabel 207 1,8% 132 75 0 0 1,8% Raedthuys 168 1,5% 168 0,1 0 1,5% Greenchoice 0 0,0% 737 6,4% Windunie 0 0,0% 0 205 1,8% Overige afvalverbranders totaal excl. langjarig inkoop totaal incl. langjarig inkoop Overige producenten (= verschil t.o.v. CBS) 1406 12,3% 1406 0 12,3% 6445 56,3% 3758 2556 21 110 10463 91,4% 4107 6225 21 110 4018 91,4% 983 8,6% 1.117-622 483 5 8,6% Geschatte duurzame elektriciteitsproductie in Nederland in 2013 per energiebedrijf (GWh)
3. Toelichting per bedrijf 3.1 Nederlandse totaal Uit CBS 2 cijfers blijkt een totale netto niet genormaliseerde Nederlandse duurzame elektriciteitsproductie in 2013 van 11.446 GWh, als volgt verdeeld over de bronnen. Hernieuwbare elektriciteit; productie en vermogen 30 juni 2014 Onderwerpen Onderwerpen Onderwerpen Onderwerpen Elektriciteitsproductie Niet genormaliseerd Netto productie Bron/Techniek Perioden mln kwh Elektriciteitsproductie Totaal energiebronnen 2013** 11446 Waterkracht 2013** 115 Totaal windenergie 2013** 5603 Totaal zonnestroom 2013** 504 Afvalverbrandingsinstallaties 2013** 1709 Bij- en meestoken biomassa in centrales 2013** 1699 Overige biomassaverbranding 2013** 927 Totaal biogas 2013** 889 3.2 Essent Het Essent MVO-verslag 2013 3, pagina 42, Productie- en emissieoverzicht 2013 rapporteert een duurzame elektriciteitsproductie van 1.003 GWh uit schone biomassa, 467 GWh uit wind en 36 GWh uit waterkracht (een totale eigen productie van 1.506 GWh). Tevens inkoop van 947 GWh duurzame energie (grotendeels windenergie) via power purchase agreements in Nederland. NB: Een deel van de PPAs betreft de eigen 30% deelneming in EPZ (71 GWh biomassa en 13 GWh wind in 2013) zodat de eigen productie van Essent volgens de uitgangspunten van deze studie in feite nog iets hoger is (1.590 GWh ofwel 13,8% van de Nederlandse totaal). Dit is echter niet in openbaar beschikbare gegevens beschreven en is derhalve niet als eigen productie meegenomen in dit onderzoek. 3.3 Eneco Eneco rapporteert helaas geen absolute duurzame energie productiecijfers voor 2013. Wel dat hun windenergie productie genoeg was voor 780.000 klanten. Op basis van de standaard door Eneco op de website gehanteerde omrekenfactor van 3.500 kwh per huishouden, komt dit overeen met een windenergieproductie van 2.730 GWh. A.d.h.v. projectinformatie op de website 4 inclusief vermogen, aantal klanten en datum in bedrijf schatten wij de eigen Nederlandse productie op ca. 855 GWh en de eigen buitenlandse productie op ca. 394 GWh, waarna ca. 1481 GWh inkoop van derden resteert. Uit het reeds genoemde onderzoek van CE Delft (zie noot 2) waarvan Eneco in de gelegenheid is gesteld de cijfers te controleren en verbeteren, blijkt dat Eneco circa 400 GWh van buitenlandse PPAs betrok in 2012. Ervan uitgaand dat tenminste ditzelfde hoeveelheid in 2013 goldt, schatten we 1081 GWh als maximum Nederlandse windenergie uit inkoopcontracten in 2013. Voor eigen biomassa en zonne-energie in Nederland hebben we de productie geschat op respectievelijk 52 GWh en 12 GWh a.d.h.v. projectinformatie op de website. Biomassa PPAs in Nederland hebben we op 130 GWh ingeschat, a.d.h.v. het hiervoor genoemde rapport van CE Delft. Waardoor onze schatting van Nederlandse PPAs op 1211 GWh komt. (NB: Benadrukt moet worden dat door het ontbreken van specifieke informatie over 2013 in openbare verslagen of op de Eneco website, er hier sprake is van een schatting die kan afwijken van de wekelijkheid). 2 http://statline.cbs.nl/statweb/publication/?dm=slnl&pa=82610ned&d1=2&d2=a&d3=l&hdr= T&STB=G1,G2&VW=T 3 https://www.essent.nl/content/overessent/het_bedrijf/mvo/feiten_en_cijfers/index.html 4 http://www.eneco.com/nl/activiteiten/projecten-portfolio/
3.4 Nuon In het Jaarverslag over 2013 geeft Nuon het volgende overzicht. Nuon stelt hier in de noot dat 360 MW van de 471 MW aan windenergieprojecten het eigen aandeel pro rata is. Wij schatten dan dat 811 GWh van de vermelde 1061 GWh als eigen windproductie te beschouwen is volgens de uitgangspunten van dit onderzoek. De overige 350 GWh tellen we bij de vermelde windenergiecontracten op. Uit informatie op de website concluderen wij dat tenminste 40 GWh géén Nederlandse productie is (Swinford Windfarm, 22 MW, UK) en hebben deze hoeveelheid derhalve voor onze analyse afgetrokken van de eigen productie. 3.5 HVC Energie Op haar website vermeldt HVC energie een totale duurzame energieproductie 5 van 538 GWh. Verder het aantal huishoudens 6 die beleverd kunnen worden uit zon (1.455) en windenergie (5.830) en uit het eigen bio-energiecentrale (60.000). Op basis van 3500 kwh per huishouden hebben wij de productiecijfers geschat als wind 20 GWh, biocentrale 210 GWh, zon 5 GWh, waarbij het restant 303 GWh het duurzame deel van de productie uit afvalverbranding is. In het onderzoeksrapport van CE Delft wordt gerefereerd aan 10 GWh windenergieinkoop in 2012. Deze hoeveelheid hebben wij dan alsnog toegewezen aan inkoopcontracten in plaats van eigen productie. 3.6 Delta In haar Jaarverslag 2013 7 (pagina 42) rapporteert Delta haar productie fuel mix met het aantal GWh productie per soort duurzame energie. 5 http://www.hvcgroep.nl/gemeenten/over-hvc/activiteiten 6 http://www.hvcgroep.nl/zakelijk/energie/elektriciteit/groene-elektriciteit 7 http://www.delta.nl/media/pdf/over_delta/73322/jaarbericht_2013?view=standard
Bij sommige deelnemingen contracteert Delta 100% van de elektriciteit. In deze gevallen dienen de cijfers aangepast te worden aan het uitgangspunt voor dit onderzoek, nl. pro rata eigendomsaandeel. In haar 2012 rapport 8, pagina 20, meldde Delta 27 MW aan windenergie inkoopcontracten. Ook een productie van 296 GWh per jaar van de 50% deelneming in de kippenmest bioenergie centrale. Adhv deze gegevens hebben wij het deel van bovenstaande productiecijfers die te beschouwen zijn als inkoopcontract kunnen schatten. De rest is als eigen productie (incl. deelnemingen pro rata) beschouwd. 3.7 EON EON meldt eveneens geen gedetailleerde duurzame energie productiecijfers voor Nederland over 2013. Wij baseren onze schatting op gegevens op de EON website 9 in 2012 waarin gesteld werd dat met behulp van biomassa op de Maasvlakte 100.000 huishoudens konden worden voorzien van duurzame energie. 3.8 Electrabel Electrabel en moederbedrijf GDF Suez publiceren geen gedetailleerde duurzame energie productie cijfers voor Nederland over 2013. Op de website 10 stond medio 2014 informatie over biomassameestook (110.000 ton CO2-besparing) die waarschijnlijk betrekking had op 2013. Ook stond in het verleden informatie over een windenergieproject in de Eemshaven met een productie van 75 GWh per jaar. Onze inschattingen zijn hierop gebaseerd. De informatie is helaas niet meer op de site terug te vinden. 3.9 Raedthuys Op haar website 11 meldt Raedthuis uit eigen projecten genoeg windenergie te produceren voor 48.000 huishoudens. Uitgaand van 3.500 kwh per huishouden komt dit overeen met 168 GWh per jaar. Ook heeft Raedthuys 0,1 GWh eigen zonne-energieproductie. 3.10 Greenchoice Greenchoice contracteert voornamelijk duurzame energie van derden. De informatie op de Greenchoice website is niet veranderd ten opzicht van vorig jaar (Feiten over Windenergie 12, etc). Wij houden dan onze schatting van vorig jaar aan: Greenchoice had 144 windenergiebronnen onder contract waarvan 80 in Nederland. Van de totale productie van 693 GWh schatten wij naar rato van deze aantallen dat 385 GWh in Nederland geproduceerd is. Van de 6 gecontracteerde waterkrachtcentrales zijn 3 kleine van 30 kw in Nederland. Wij schatten de jaarproductie in op 0,18 GWh. Inkoop van 50 biovergisters levert 350 GWh jaarproductie en 538 huishoudens met zonneenergie 2 GWh. In totaal 737 GWh uit langjarige inkoopcontracten. 3.11 Windunie Uit haar jaarverslag 13 blijkt dat de leden van Windunie een gezamelijke productievermogen (windenergie) van circa 410 MW bezitten. Wij ramen de jaarproductie op circa 800 GWh. Windunie Trading koopt volgens het jaarverslag de stroom in van een kwart van de leden. De overige driekwart levert hun stroom dan aan andere energiebedrijven (onder ander via de PPAs in dit onderzoek vermeld bij de andere energiebedrijven). Windunie is geen eigenaar van de productievermogen van de leden. De eigen productie van Windunie op basis van de uitgangspunten van dit onderzoek is naar onze schatting derhalve nul. Omdat Windunie Trading de stroom afneemt van een kwart van de leden, schatten wij de productie inclusief PPAs op 200 GWh (een kwart van de geschatte totaalproductie). 8 http://www.delta.nl/media/pdf/over_delta/73322/publieksverslag_2012?view=standard 9 http://www.eon.nl/ 10 http://www.gdfsuez.nl/ 11 www.raedthuys.nl/wind en www.raedthuys.nl/zonne-energie 12 http://www.greenchoice.nl/thuis/groene-energie/groene-stroom/windenergie (etc). 13 http://www.windunie.nl/documents/windunie%20jaarverslag%202013.pdf
3.12 Overige afvalverbranding De Nederlandse afvalverbranders tezamen produceerde 1709 GWh uit de organische fractie van de afvalverbranding in AVIs (afvalverbrandingsinstallaties), volgens CBS (zie tabel in paragraaf 3.1 hiervoor). Hiervan hebben wij de reeds vermelde productie uit afvalverbranding van HVC Energie afgetrokken. 4. Conclusie Uit dit onderzoek op basis van openbaar beschikbare informatie blijkt dat van de totale duurzame energieproductie in Nederland in 2013 (11.446 GWh volgens CBS), Essent (weer) de grootste producent van groene stroom is met 1.506 GWh, meer dan 13% van het totaal. Eneco en Nuon volgen, ieder met ongeveer 8%. Wanneer niet alleen de eigen productie (inclusief deelnemingen pro rata) wordt meegeteld, maar ook langjarige inkoopcontracten in Nederland (ofwel PPAs, power purchase agreements), is Essent ook de grootste met 2.453 GWh, 21% van de Nederlandse productie. Eneco volgt met bijna 19%. Gegeven de gehanteerde schattingen, kunnen wij echter niet met zekerheid stellen dat de voorsprong van Essent in dit geval groter is dan de mogelijke foutmarge.