Bijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010
|
|
- Simon de Haan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010 Toelichting bij de doelstelling van 9% duurzame elektriciteit: - De definitie van de 9% doelstelling is conform de EU richtlijn duurzame elektriciteit 1 geformuleerd als het aandeel in NL verbruikte duurzame elektriciteit op de totale hoeveelheid in NL verbruikte elektriciteit. - De hoeveelheid duurzame elektriciteit die we meetellen voor de doelstelling is de facto de in NL duurzame opgewekte elektriciteit. Geïmporteerde duurzame elektriciteit (in 2005 volgens CBS 9,9 TWh) wordt conform de EU regels niet meegeteld 2. - De totale hoeveelheid in NL verbruikte elektriciteit in 2010 wordt geraamd tussen de 125,3 en 129,6 TWh (zie bijlage 2 voor de precieze berekening). De productie van duurzame elektriciteit in Bron van de productiecijfers is een raming van de uitvoerder van de MEP, de organisatie EnerQ. De gekozen peildatum is 11 juli De productie van duurzame elektriciteit in 2010 wordt door EnerQ op de peildatum geraamd op 6498 GWh. Dit is geraamd op basis van de beschikte subsidieaanvragen en 3744 GWh van de ingediende subsidieaanvragen. - Na de peildatum is tot de sluitingsdatum van de MEP (18 augustus jl.) nog 103,3 MW duurzame elektriciteitsvermogen ingediend, waarvan 102 MW voor kleinschalige biomassa en 1,3 MW voor stortgas. De duurzame elektriciteitsproductie in 2010 van dit vermogen wordt geraamd op 670 GWh (102 MW met 6500 vollasturen, 1,3 MW met 5500 vollasturen). - EnerQ gaat er vanuit dat 10% van de ingediende subsidieaanvragen niet wordt gerealiseerd. Deze aanname is gebaseerd op historische gegevens. Dat komt overeen met 10% van ( ) is 441 GWh. - Hieruit volgt dat de netto productie van duurzame electriciteit in 2010 met MEP GWh bedraagt ( /- 441 = GWh) - Naast duurzame elektriciteit opgewekt met MEP vermogen wordt in 2010 ook duurzame elektriciteit opgewekt met niet door de MEP gesubsidieerd vermogen. Dit betreft met name elektriciteit opgewekt in afvalverbrandingsinstallaties (AVI s), en een kleine hoeveelheid andere duurzame elektriciteit zoals windenergie. - In de raming van EnerQ van 11 juli wordt aangenomen dat AVI installaties in 2010 voor 436 GWh door de MEP worden gesubsidieerd. - Het totale opgestelde AVI productievermogen in 2010, 519 MWe (bron: ECN/KEMA) zal met 6500 vollasturen 3374 GWh elektriciteit per jaar produceren. Hiervan wordt aangenomen dat cf. huidige uitvoeringspraktijk 47% van biogene oorsprong is, dus 1586 GWh duurzame elektriciteit. - Dat betekent dat in / GWh AVI duurzame elektriciteit buiten de MEP wordt geproduceerd. - Daarnaast zijn er in 2010 installaties die elektriciteit produceren die niet (meer) voor de MEP in aanmerking komen, bijv. omdat hun maximale MEP subsidietermijn van 10 jaar is bereikt 3. Dat zijn meestal oude windturbines. In 2005 betreft dat ongeveer 100 GWh (totale duurzame elektriciteitsproductie in 2005 cf. CBS cijfers minus door MEP gesubsidieerde productie in 2005). - Op basis van de inschatting dat in 2010 het uit de MEP gefaseerde duurzame elektriciteitsvermogen minstens verdubbelt en door blijft produceren wordt in 2010 naast AVI, 200 GWh duurzame elektriciteit buiten de MEP geproduceerd. - Totale productie duurzame elektriciteit in 2010 is aldus: GWh MEP GWh AVI GWh oude installaties = GWh 1 Richtlijn 2001/77/EG van 27 september 2001, zie artikel 2 letter d 2 Dit mag alleen als het exporterende land ermee instemt dat het geëxporteerde volume duurzame elektriciteit van zijn doelstelling wordt afgetrokken 3 Dit betreffen op de ingangsdatum van de MEP (1 juli 2003) reeds bestaande productie-installaties die op deze datum jonger waren dan 10 jaar. Zij hadden echter geen recht op een volledige 10 jaar MEP, maar op 10 jaar minus de periode waarin zij geproduceerd hebben onder het REB-regime.
2 - Tenslotte kan dan het aandeel duurzame elektriciteit in 2010 worden berekend door de totale duurzame elektriciteitsproductie in 2010 te delen door het geraamde totale elektriciteitsverbruik in 2010 (zie bijlage 2): maximaal 11,821/125,3= 9,4% en minimaal 11,821/129,6= 9,1% Schematisch: Beschikt op peildatum (GWh) Aangevraagd op peildatum (GWh) /+ Ingediend tussen peildatum en 18/8/06 (GWh) 670 +/+ Aanname aandeel niet starten van ingediende aanvragen (10%) (GWh) 441 -/- Subtotaal: MEP-productie (GWh) in /+ AVI-productie zonder MEP in 2010 (GWh) /+ Duurzame elektriciteitsproductie zonder MEP in 2010 (GWh) 200 +/+ Totale productie duurzaam opgewekte elektriciteit in 2010 (GWh) Onzekerheden bij de 9% doelstelling Er is kans dat de realisatie van duurzame elektriciteit in de MEP in 2010 tegenvalt. Met name de inzet van grootschalige biomassa in elektriciteitscentrales 4 kan variëren doordat deze producenten meestal aan de hand van dagprijzen besluiten welke brandstoffen worden ingezet. Bij relatief hoge biomassaprijzen in vergelijking met fossiele brandstofprijzen (kolen, olie, gas) kan besloten worden minder of zelfs helemaal geen biomassa in te zetten. Dat effect kan structureel zijn bij een sterk toenemende vraag naar biomassa op de wereldmarkt bij een gelijkblijvend aanbod. Momenteel is de inschatting van SenterNovem dat tot 2010 geen dramatische stijging van de prijs van biomassa zal optreden, maar er zijn veel soorten biomassa met uitschieters naar boven en beneden. De kans dat de fossiele energieprijzen tot 2010 op het huidige hoge niveau blijven liggen is reëel cf. recente studies van het International Energy Agency (IEA) over de oliemarkt. Bij hoogblijvende fossiele energieprijzen is de kans kleiner dat de hoeveelheid biomassa die wordt ingezet sterk zal dalen, maar dat hangt uiteraard af van de hoogte van de biomassaprijs. Eén ander effect dat de inzet van grootschalige biomassa in centrales kan beïnvloeden is krapte van het elektriciteitsproductievermogen in Nederland, dat mede samenhangt met de relatief beperkte importcapaciteit van elektriciteit via de interconnectoren. Daardoor kan het aantrekkelijk zijn bij een grote piekvraag van elektriciteit (beperkt aanbod, hoge elektric iteitsprijs) om biomassa in te zetten. Veruit de meeste andere duurzame energieopties zoals windenergie 5 zijn in tegenstelling tot bij- en meestoken van biomassa in elektriciteitscentrales kapitaalintensieve opties. Kapitaallasten bepalen dan het grootste gedeelte van de onrendabele top van duurzame energie. Wisselingen van de energieprijs hebben daardoor veel minder invloed. Bovendien wordt het effect van de energieprijs gedempt omdat de elektriciteit-afnamecontracten meestal meerjarig zijn. De kans dat windturbines voortijdig worden uitgeschakeld is daardoor veel kleiner. Overigens zal bij het onverhoopt omvallen van projecten MEP-budget vrijvallen dat vervolgens kan worden ingezet voor andere duurzame energieprojecten. Daar staat tegenover dat indien projecten tegen het einde van 2010 omvallen het praktisch onmogelijk zal zijn nieuwe projecten te entameren die nog meetellen voor de 2010 doelstelling aangezien de voorbereidingstijd van een duurzame energieproject minstens één jaar is. 4 EnerQ raamt op 12 juli 2006 de hoeveelheid elektriciteit uit grootschalige biomassa in 2010 op 3024 GWh, voor een MEP budget van 149 mln 5 EnerQ raamt op 12 juli 2006 de hoeveelheid elektriciteit uit windenergie in 2010 op 3654 GWh
3 Elektriciteitsverbruik in 2010 (en het aandeel duurzame elektriciteit) In de berekeningen voor het elektriciteitsverbruik in 2020 zijn drie factoren bepalend: 1. de startwaarde: het elektriciteitsverbruik in de economische groei waarmee gerekend wordt 3. de relatie tussen economische groei en de groei in het elektriciteitsverbruik ad 1 verbruik in 2005 ECN rapporteert voor 2005 een totaal elektriciteitsverbruik van 114,3 TWh. Dit betreft zowel het verbruik van via het net geleverde kwh s als eigen opgewekt vermogen. ad 2 economische groei Voor 2006 en 2007 raamt het Centraal Planbureau een groei van 3 % respectievelijk 2,75 % 6 In alle cases is van deze economische groei uitgegaan. Voor de jaren daarna is gekozen voor verschillende opties: In het energie en klimaatbeleid wordt sinds de publicatie van de referentieramingen 7 gewerkt met het Global Economy scenario en het Strong Europe scenario van het CPB. In twee van de vijf cases hieronder is van het GE scenario uitgegaan omdat dit het scenario is waarbij met de hoogste economische groei en het hoogste energieverbruik wordt gerekend. In de Referentieramingen zijn de gemiddelde economische groeicijfers van het GE en SE scenario 8 door het MNP en ECN in overleg met het CPB destijds vertaald naar jaarlijkse groeicijfers. Voor het GE zijn deze groeicijfers voor de jaren 2008, 2009, %, 2,8% en 2,7% respectievelijk. 9 De economische groei in het SE scenario voor de jaren 2008, 2009 en 2010 is 1,7%, 1,6% en 1,5% respectievelijk. 10 Ten slotte is een case berekend waarin de groei na 2007 terugvalt naar de door het CPB geraamde structurele economische groei 11. Deze bedraagt 2%. ad 3. relatie economische groei en groei elektriciteitsverbruik In tijden van relatief hoge economische groei blijft de groei van het elektriciteitsverbruik achter bij de economische groei. Dit leidt tot een gap. Zie tabel 1 overgenomen uit de Referentieramingen. 12 tabel 1. Elektriciteitsverbruik bij verschillende scenario s Strong Europe Global Economy groei elektriciteitsverbruik 1,4% 1,3% 2,0% 2,0% economische groei 1,5% 1,7% 2,3% 2,8% gap 0,1 0,4 0,3 0,8 In de cases is voor het GE scenario gerekend met een gap van 0,3 en met een gap van 0,55 zijnde het gemiddelde van de beide gaps voor het GE scenario uit tabel 1. Op grond van het GE scenario zou ook gerekend kunnen worden met een gap van 0,8. Dat is niet gebeurd om 6 CPB Nieuwsbrief juni 2006 (p.6). 7 ECN & MNP (2005), Referentieramingen energie en emissies Zoals te vinden in CPB (2004), Vier vergezichten op Nederland: Productie, arbeid en sectorstructuur in vier scenario's 9 bron: opgave ECN 10 idem 11 CPB (2006), Het groeipotentieel van de Nederlandse economie tot blz 87
4 enige voorzichtigheid in de berekeningen in te bouwen en rekening te houden met een tegenvallende gap (oftewel een sterkere vraag naar elektriciteit dan voorzien). Voor het SE scenario is gerekend met een kleine gap van 0,25 (zijnde het gemiddelde van beide SE gaps) en met een gap van nul. In het structureel economische groeiscenario is ook gerekend met de gemiddelde gap uit het SE scenario. In verband met de gaps is tenslotte vermeldenswaardig dat de elektriciteitsprijzen behoorlijk in de lift zitten. Dit zal enig effect op het verbruik hebben. In tabel 2 zijn de resultaten van de berekeningen weergegeven. In die tabel is ook het aandeel duurzame elektriciteit berekend uitgaande van een realisatie van 11,803 miljard kwh in In alle cases wordt het aandeel van 9% gerealiseerd. tabel 2. elektriciteitsverbruik in 2010 in verschillende cases scenario elektriciteitsverbruik in 2010 aandeel duurzame elektriciteit GE scenario met kleine gap (0,3) 129,6 9,1% GE scenario met hogere gap (0,55) 128,1 9,2% structurele economische groei met gap (0,25) 126,8 9,3% SE scenario zonder gap (0) 126,9 9,3% SE scenario met gap (0,25) 125,3 9,4% tabel 3. gegevens in verschillende cases GE scenario met kleine gap BBP groei 2, ,8 2,7 gap 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 elektriciteitsgroei 2,45% 2,70% 2,70% 2,50% 2,40% TWh 114,3 117, , , , ,6352 GE scenario met hogere gap BBP groei 2, ,8 2,7 gap 0,55 0,55 0,55 0,55 0,55 elektriciteitsgroei 2,20% 2,45% 2,45% 2,25% 2,15% TWh 114,3 116, , , , ,0627 SE scenario zonder gap BBP groei 2,75 3 1,7 1,6 1,5 gap elektriciteitsgroei 2,75% 3,00% 1,70% 1,60% 1,50% TWh 114,3 117, , , , ,8662 structurele economische groei (CPB) met kleine gap BBP groei 2, gap 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 elektriciteitsgroei 2,50% 2,75% 1,75% 1,75% 1,75% TWh 114,3 117, , , , ,8105
5 SE scenario met gap BBP groei 2,75 3 1,7 1,6 1,5 gap 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 elektriciteitsgroei 2,50% 2,75% 1,45% 1,35% 1,25% TWh 114,3 117, , , , ,3207
Duurzame elektriciteit,
Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken De productie van duurzame elektriciteit
Nadere informatieFinanciële baten van windenergie
Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De productie van hernieuwbare elektriciteit
Nadere informatieDuurzame elektriciteit,
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van duurzame
Nadere informatieslibvergisting, wordt omgezet in elektric iteit 0,029 per kwh. slibvergisting, wordt omgezet in elektriciteit 0,029 per kwh.
Regeling van de Minister van Economische Zaken van.., nr. WJZ, houdende vaststelling van de vaste bedragen per kwh ter stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie voor het jaar 2005
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 14 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2011 is 12 miljard kwh elektriciteit
Nadere informatieOnderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent
Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieImpact analyse: ambitie elektrisch transport
Impact analyse: ambitie elektrisch transport ad-hoc verzoek EL&I 29 maart 211, ECN-L--11-27, C. Hanschke www.ecn.nl Scope en aanpak impact analyse 1.8.6.4.2 Groeiambitie Elektrische auto's [mln] 215 22
Nadere informatieAuteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent
Onderzoek: Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2013 Auteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 22 augustus 2014 Vragen of reacties kunt u sturen
Nadere informatieRol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:
Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Betaalbaar & betrouwbaar? Robert Harmsen ECN Beleidsstudies COGEN Symposium Zeist 22 oktober 2004 Een blik naar de toekomst (1) Four Futures
Nadere informatieHERNIEUWBARE ENERGIE IN ITALIË
HERNIEUWBARE ENERGIE IN ITALIË Overzicht 1 Hernieuwbare energiebronnen (hierna ook: HE) spelen een belangrijke rol in het kader van het Italiaanse energiesysteem. Ze worden uitvoerig gebruikt om elektriciteit
Nadere informatieEmissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies
Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 4 juli 2017 Betreft Tweede openstelling SDE+ 2017
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatiebuffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net
3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 3 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieCONCEPT. Besluit: 1 Stcrt. 2003, 249; gewijzigd bij ministeriële regeling van 27 januari 2005 (Stcrt. 25). 2 Stcrt. 2004, 126.
Regeling van de Minister van Economische Zaken van., nr..., houdende wijziging van de Regeling subsidiebedragen milieukwaliteit elektriciteitsproductie 2005, de Regeling subsidiebedragen milieukwaliteit
Nadere informatieBijlage 1 Meerjarenoverzicht SDE+
Bijlage 1 Meerjarenoverzicht SDE+ Hoe werkt de SDE+? De SDE+ is een exploitatiesubsidie. Dat wil zeggen dat producenten subsidie ontvangen voor de duurzame energie die zij opwekken. Omdat de kostprijs
Nadere informatie16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013
16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 4674 29 maart 2010 Regeling van de Minister van Economische Zaken van 19 maart 2010, nr. WJZ/10043132, houdende vaststelling
Nadere informatieArtikel 10 Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2006.
Regeling van de Minister van Economische Zaken van, nr. WJZ..., houdende vaststelling van de vaste bedragen per kwh ter stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie voor het jaar 2006
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 27 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. 16798 9 november 2009 Regeling van de Minister van Ecomische Zaken van 30 oktober 2009, nr. WJZ/9190878, houdende vaststelling
Nadere informatieJaarbericht SDE en MEP
Tussen 9 september, de dag van de duurzaamheid, tot 9 oktober heeft u zich aangemeld voor en kans gemaakt op een gratis energieonderzoek. U was één van de negen bedrijven die een energieonderzoek heeft
Nadere informatieCONCEPT 30 januari 2008
CONCEPT 30 januari 2008 Regeling van de Minister van Economische Zaken van, nr. WJZ, houdende vaststelling van correcties ten behoeve van de voorschotverlening voor de stimulering van duurzame energieproductie
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieStatistisch jaaroverzicht CertiQ 2017
Statistisch jaaroverzicht CertiQ 217 Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland 216 217 t/m nov* (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal
Nadere informatieStatistisch jaaroverzicht CertiQ 2018
Statistisch jaaroverzicht CertiQ 2 Productie van duurzame elektriciteit in Nederland 217 2 t/m nov* (Op basis van uitgegeven ; in GWh weergegeven) Totaal.6,6.274,9 Biomassa 4.959,4 3.97,7 Water 61,6 62,7
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 5169 25 maart 2011 Regeling van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 17 maart 2011, nr. WJZ /
Nadere informatieDe kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit
De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in geleverde elektriciteit Feiten en conclusies uit de notitie van ECN Beleidsstudies Sinds 1999 is de se elektriciteitsmarkt gedeeltelijk geliberaliseerd. In
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 14 november 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2016 bedroeg het totale
Nadere informatieRendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012
Webartikel 2014 Rendementen en CO -emissie van 2 elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Reinoud Segers 31-03-2014 gepubliceerd op cbs.nl CBS Rendementen en CO2-emissie elektriciteitsproductie
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 9 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 (voorlopige cijfers) bedroeg
Nadere informatieBEDRIJFSECONOMISCHE BEOORDELING VAN TWEE CO 2 -VRIJE OPTIES VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE VOOR DE MIDDELLANGE TERMIJN
Januari 3 ECN-C---55A BEDRIJFSECONOMISCHE BEOORDELING VAN TWEE CO -VRIJE OPTIES VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE VOOR DE MIDDELLANGE TERMIJN Notitie Herziening bedrijfseconomische beoordeling offshore windenergie
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 20 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 68 68 88april 2009 Regeling van de Minister van Economische Zaken van 27 maart 2009, nr. WJZ/9058635, houdende vaststelling
Nadere informatieGegevens stroometikettering 2004
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 15 maart 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van hernieuwbare
Nadere informatieAuteurs:E. Benz, C. Hewicker, N. Moldovan, G. Stienstra, W. van der Veen
30920572-Consulting 10-0198 Integratie van windenergie in het Nederlandse elektriciteitsysteem in de context van de Noordwest Europese elektriciteitmarkt Eindrapport Arnhem, 12 april 2010 Auteurs:E. Benz,
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieEffecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016
Effecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016 Ron.wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling aandeel kolenstroom in Nederland 2. Effecten
Nadere informatieStatistisch jaaroverzicht CertiQ 2017
Statistisch jaaroverzicht CertiQ 217 Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland 216 217 (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal 13.993,1
Nadere informatieVlaams Energieagentschap. Rapport 2013/2. Deel 2: actualisatie OT/Bf voor projecten met een startdatum voor 1 januari 2014
Vlaams Energieagentschap Rapport 2013/2 Deel 2: actualisatie OT/Bf voor projecten met een startdatum voor 1 januari 2014 Inhoud Actualisatie installaties met startdatum vanaf 1/1/2013... 2 1. PV-installaties
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatieExterne notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van
Externe notitie Petten, 8 juli 2013 Afdeling Policy Studies ECN-N--13-028 Van Cees Volkers Wouter Wetzels Onderwerp Nieuwste inzichten Nederlands gasverbruik Inleiding ECN Policy Studies voert regelmatig
Nadere informatieEnergie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030
Juni 2015 ECN-N--15-013 Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030 Gerdes, J. 2 Inhoud 1 Samenvattende inleiding dichter bij emissiedoel 2020 5 2 Geraamd energieverbruik en emissies Drenthe 2020 gedaald
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit
Nadere informatieEnergieprijzen in vergelijk
CE CE Oplossingen voor Oplossingen milieu, economie voor milieu, en technologie economie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 611 HH Delft 611 HH Delft tel: tel: 015 015 150 150 150 150 fax: fax:
Nadere informatieDatum 10 januari 2015 Betreft Beantwoording vragen over de energierekening huishoudens cf. de NEV 2014
>Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieStatistisch overzicht CertiQ
Statistisch overzicht CertiQ Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland okt-18 Laatste 12 mnd (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal
Nadere informatie2 Is het waar dat de effectieve capaciteit van wind door inpassingseffecten niet 23% maar minder dan 8% is?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieElektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf
Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf Hoeveel CO 2 bespaar je hiermee? 1 Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf; hoeveel CO2 bespaar je hiermee? Erfwerkzaamheden
Nadere informatieWindenergie in Wijk bij Duurstede
Windenergie in Wijk bij Duurstede J.H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie (NKPW) www.nkpw.nl Bruto opbrengst windenergie in Nederland en Wijk bij Duurstede Netto opbrengst Geluid windturbines
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 6371 3 april 2012 Regeling van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 28 maart 2012, nr. WJZ / 12042881,
Nadere informatieWestvoorne CO 2 - uitstoot
Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn
Nadere informatieENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2010 60%
ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2010 20% 80% 60% 40% Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be
Nadere informatieCertificering budgettaire raming Wet minimum CO₂prijs
Certificering budgettaire raming Wet minimum CO₂prijs elektriciteitsopwekking Deze publicatie certificeert de raming van de opbrengst van een nationale CO₂minimumprijs voor elektriciteitsopwekking in de
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 239 Stimulering duurzame energieproductie Nr. 7 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 38490 4 november 2015 Regeling van de Minister van Economische Zaken van 2 november 2015, nr. WJZ/15147884, tot vaststelling
Nadere informatieDe helft van de elektriciteit duurzaam in 2025? En
1 van 14 10-1-2019 16:38 Energieblog van Jasper Vis Ik hou van feiten over onze energievoorziening. Ik schrijf deze blog op persoonlijke titel. Tot 1 oktober 2018 was ik directeur Nederland bij Ørsted
Nadere informatieDoor: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen
Door: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen 31 mei 2012 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 1. Totale resultaten... 4 1.1 Elektriciteitsverbruik... 4 1.2 Gasverbruik... 4 1.3 Warmteverbruik... 4 1.4 Totaalverbruik
Nadere informatieStatistisch overzicht CertiQ
Productie van duurzame elektriciteit in Nederland feb- Laatste 12 mnd (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in MWh weergegeven) Totaal 796.24 1.76.12 Biomassa 29.21.112.842 Water 11.624 99.897
Nadere informatieNut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief
Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem
Nadere informatieDuurzame energie 2006
Publicatiedatum CBS-website: 5 juli 2007 Duurzame energie 2006 Toelichting bij nader voorlopige cijfers Reinoud Segers en Marco Wilmer Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens. = gegevens ontbreken
Nadere informatieBasisprijzen in SDE volgens genormeerde berekening
Notitie Aan Basisprijzen in SDE+ 2013 volgens genormeerde berekening Ministerie van Economische Zaken ECN-N--13-003 23 januari 2013 Kopie aan Van S.M. Lensink Samenvatting Het Ministerie van Economische
Nadere informatieStatistisch overzicht CertiQ
Statistisch overzicht CertiQ Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland jan-16 Laatste 12 mnd (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in MWh weergegeven) Totaal
Nadere informatieProf. Jos Uyttenhove. E21UKort
Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven
Nadere informatieStatistisch overzicht CertiQ
Statistisch overzicht CertiQ Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland apr-17 Laatste 12 mnd (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal
Nadere informatieFinancieel systeem SDE+
Financieel systeem SDE+ Achtergronddocument bij het rapport Stimulering duurzame energieproductie (SDE+); Haalbaarheid en betaalbaarheid van beleidsdoelen (2015) 16 april 2015 Algemene Rekenkamer, Lange
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement
11.1.2018 A8-0392/296 296 Kathleen Van Brempt, Jo Leinen namens de S&D-Fractie Artikel 26 lid 5 inleidende formule 5. De biobrandstoffen, vloeibare biomassa en biomassabrandstoffen uit bosbiomassa die
Nadere informatieStatistisch overzicht CertiQ
Statistisch overzicht CertiQ Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland feb-16 Laatste 12 mnd (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in MWh weergegeven) Totaal
Nadere informatieRapportage 2013 Prognose hernieuwbare energie
Rapportage 2013 Prognose hernieuwbare energie Datum Oktober 2013 Status Definitief Pagina 1 van 18 Colofon Titel Versie Rapportage 2013 Prognose hernieuwbare energie Definitief Auteurs Met input van In
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieConclusies onderzoek douanegegevens
Conclusies onderzoek douanegegevens Onderzoek naar de mogelijkheden om de gegevens van de biobrandstoffen in het HBE systeem te toetsen Datum 3 augustus 2017 Versie 1 Inhoud 1. Samenvatting 2 2. De motie
Nadere informatieBijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5
Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat
Nadere informatieEffect Groene Investeringsmaatschappij op SDE
ECN Beleidsstudies Notitie Effect Groene Investeringsmaatschappij op SDE ECN-N--12-029 27 november 2012 Aan : Robin Fransman HFC Kopie aan : Van : S.M. Lensink J. van Stralen ECN ECN Samenvatting Op verzoek
Nadere informatieECN-N Energiescenario s Drenthe 2030
December 2016 ECN-N--16-031 Energiescenario s Drenthe 2030 Gerdes, J. Gewijzigd op: 16-12-2016 13:20 2 Inhoud 1 Context van de energiescenario s voor 2030 4 2 Uitgangspunten voor drie scenario s 5 3 Ontwikkelingen
Nadere informatieKernenergie: Kan België zonder?
Kernenergie: Kan België zonder? Marktonderzoeks-, studie- & consultancy-bureau mbt hernieuwbare energie - Marktstudies over energiemarkten - Opleidingen over (hernieuwbare) energie - Haalbaarheidsstudies,
Nadere informatieWelke hernieuwbare energie in 2020?
Welke hernieuwbare energie in 2020? Waar staan we en wat is de verwachting? Het aandeel hernieuwbare energie van het totaal energetisch eindgebruik groeide van 2000 1,4% via 2,3% in 2005 tot 4,3% in 2011
Nadere informatieStatistisch overzicht CertiQ
Statistisch overzicht CertiQ Garanties van Oorsprong Productie van duurzame elektriciteit in Nederland okt-17 Laatste 12 mnd (Op basis van uitgegeven Garanties van Oorsprong; in GWh weergegeven) Totaal
Nadere informatieDuurzame warmte in de SDE+
Duurzame warmte in de SDE+ Sander Lensink www.ecn.nl Doel van de presentatie Filosofie achter wijziging in de SDE-regeling Belangrijkste verschillen tussen SDE en SDE+ Uitwerking bio-wkk in de SDE+ 2 29-06-2011
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 719 Vragen van het lid
Nadere informatieEnergierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden
Energierapportage 2018 MFC Atria Leusden Asschatterweg 37 3831 JJ Leusden Introductie Voor u ligt de energierapportage 2018, waarin de energieverbruiken van de scholen wordt vergeleken met het maximale
Nadere informatieENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting
ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels
Nadere informatieElektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto
Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Bron 1: Elektrische auto s zijn duur en helpen vooralsnog niets. Zet liever in op zuinige auto s, zegt Guus Kroes. 1. De elektrische auto is in
Nadere informatieProfiel- en onbalans kosten (gemiddelde 2015-2029) [ /kwh]
Notitie Petten, 15 december 2014 Afdeling Policy Studies Van Aan Carolien Kraan, Sander Lensink S. Breman-Vrijmoed (Ministerie van Economische Zaken) Kopie Onderwerp Basisprijzen SDE+ 2015 Samenvatting
Nadere informatieUitgangspunten voor het referentiepad bij de evaluatie van het SER-energieakkoord
PBL/ECN-Notitie Uitgangspunten voor het referentiepad bij de evaluatie van het SER-energieakkoord Auteurs: Robert Koelemeijer, Martijn Verdonk (PBL), Ton van Dril en Ad Seebregts (ECN) Contact: Robert.Koelemeijer@pbl.nl
Nadere informatieNotitie Amsterdam, 20 november Samenvatting. 1 Langetermijnenergieprijs
Notitie Amsterdam, 20 november 2017 ECN-N--17-026 Kenmerk Afdeling Van Voor Beleidsstudies Sander Lensink, Adriaan van der Welle Ministerie van Economische Zaken Onderwerp Basisprijzen en basisprijspremies
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatieWORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN
WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een
Nadere informatieIntroductie op proces
Notitie Amsterdam, 6 april 2017 Afdeling Policy Studies Van Aan Sander Lensink (ECN) Ministerie van Economische Zaken Onderwerp en 2018 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Nadere informatieStand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving
Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving Kees Kwant Inhoud Doelstellingen duurzaam energiebeleid Energiesituatie in Nederland Ondersteuning vanuit SenterNovem (SDE, EOS, EIA, DEN-B)
Nadere informatieOntwerpregeling mep-subsidiebedragen voor afvalverbrandingsinstallaties
Regeling van de Minister van Economische Zaken van., nr..., houdende wijziging van de Regeling subsidiebedragen milieukwaliteit elektriciteitsproductie 2006 (periode 1 juli tot en met 31 december) en de
Nadere informatie