Raadsinformatiebrief GEMEENTEBESTUUR onderwe rp Actualiteiten: gemeentelijke aanpak vanuit Werk, Inkomen en Zorg ribnummer 2009 79 bijlage(n) geen datum collegevergadering 30 juni 2009 registratienummer 0914435 team WISTA steller Gert Franssen doorkiesnummer 0773599528 email g.franssen@venlo.nl commissie SMZ verzonden per email: 2 juli 2009 per post : 2 juli 2009 Inleiding De druk en dreiging van de recessie neemt voelbaar toe, zowel in onze samenleving als binnen de gemeentelijke organisatie. Ondanks het feit dat nog niet alle indicatoren deze recessiedreiging al in dezelfde mate laten zien, wordt er door velen en begrijpelijk ook naar de gemeente gekeken voor visie, steun en partnership. Meest direct voelbaar wordt de recessie in de gedachten en de portemonnee van de burger. De crisis raakt aan de tot voor kort als onaantastbaar ervaren bestaanszekerheden van velen, werknemers en werkgevers. De daaruit voortvloeiende onzekerheid is een duidelijk aanwijsbare crisisversterkende factor, waardoor het risico op negatieve vicieuze cirkels toeneemt. Vanwege deze reeds duidelijk waarneembare druk binnen de dimensie Werk, Inkomen en Zorg, willen wij vooruitlopend op en in lijn met de zeer binnenkort te verschijnen gemeentebrede inventarisatie van actiemaatregelen u nu ook reeds specifiek op dit terrein informeren De gemeente hecht er veel waarde aan waar mogelijk onzekerheden te voorkomen of tenminste te verzachten. En voor zover de pijn toch voelbaar wordt, de pijlen te richten op een toekomst waarin een ieder weer vanuit zekerheid economisch en maatschappelijk op een zo hoog mogelijk niveau gaat en blijft meedoen. Twee Sporen In de aanpak van de recessie voeren we op het snijvlak van werk, inkomen, zorg en onderwijs een tweesporenaanpak. Enerzijds hebben we een aantal maatregelen geïnitieerd en geïntensiveerd waarmee we zorgen dat we adequaat en oplossingsgerichte hulp en smeermiddel blijven bieden. Anderzijds zetten we nu ook de krachten die we al aan het bundelen waren zeer (resultaat)gericht in om onze burgers te waarborgen dat zij toekomstbestendig in Venlo aan de slag kunnen blijven of gaan.
Het eerste spoor: Wat doen we NU We doen veel, maar hebben dat tot nu toe nog niet voldoende in beeld gebracht. Mede daarom gebruiken we dit moment graag u te informeren over wat er op dit werkterrein gaande is; Recentelijk zijn we met het UWV Werkbedrijf samen gaan werken in het Werkplein. Niet alleen met een geheel nieuw dienstverleningsconcept, maar ook met nieuwe werkwijzen en vanuit business units ( Werken met mensen, Actief binnen en buiten en Kantoor en ondersteuning ). Hiermee borgen we dat we in economisch lastiger tijden in staat zijn de matching tussen vraag en aanbod te verbeteren. In belangrijke mate tengevolge van deze verbeteringen zijn op dit moment in Venlo de gevolgen van de recessie binnen het bijstandsvolume slechts zeer beperkt merkbaar. We hebben de volgende acties al volop in gang gezet: Werkplein: Vanaf april 2009 werken we samen met het UWVWerkbedrijf op het Werkplein vanuit een modern en klantgericht dienstverleningsconcept. We organiseren onze dienstverlening op de werkvloer vanuit drie businessunits en zorgen voor een veel directere matching tussen vraag en aanbod. De businessunits kijken naar de competenties van de klant om een match te maken met een vacature. De werkloosheid ligt in de regio Venlo iets boven het landelijk gemiddelde. De werkloosheid stijgt inmiddels. Was in mei 2008 nog 6,6% van de Venlonaren werkloos, in april 2009 is dit 7,7%. Als we kijken naar het aantal nietwerkende werklozen die bij het UWV werkbedrijf gemeld zijn is er vanaf mei 2008 tot mei 2009 een toename te zien van 20%, absoluut gaat het dan om 719 personen. Ten opzichte van april 2009 is het een toename van 1%, absoluut 38 personen. Uiteraard vertaald dit zich ook door in een stijging in het bijstandsvolume, maar waar in andere gemeenten al volumestijgingen van 6% tot 8% waarneembaar zijn, beperkt het zich bij ons vooralsnog tot 1% (mei 2009 ten opzichte van januari 2009), het gaat dan absoluut om 20 personen. Participatiebanen: Voor 100 burgers met een afstand tot de arbeidsmarkt organiseren we sinds begin 2009 participatiebanen. 65 hebben we medio juni al ingevuld, de overige 35 zijn we volop mee bezig: Zinvolle werkzaamheden voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Vacaturematching: Met een andere en intensievere werkgeversbenadering, weten we duidelijk meer matching op vacatures te realiseren (de indicator daarvoor is dit jaar in Venlo voor het eerst boven de 40% uitgekomen en ligt nu op 60%, 10% boven het streefcijfer van 50%). De pilot die aan deze nieuwe werkwijze ten grondslag lag, liet een verviervoudiging van het resultaat zien; in de uitrol van de pilot naar de volle breedte van het Werkplein zien we nu dus ook al een duidelijk positief effect. Voorbeeldfunctie & toekomstgerichtheid: De gemeente Venlo is van plan ook in het kader van de Expeditie op elke afdeling een vacature invullen met een starter op de arbeidsmarkt (13 arbeidsplaatsen). Hiermee neemt de gemeente ook haar eigen
verantwoordelijkheid om jongeren aan het werk te helpen. Elke teamleider organiseert daar bovenop een stageplaats voor stagiaires uit het onderwijs (40 stageplaatsen); Overbruggingsbanen: Met de inzet van 45 overbruggingsbanen, is de wachtlijst per 1 januari 2009 van mensen met een WWBuitkering en een WSWindicatie opgelost. De instroom gedurende 2009 (circa 30 mensen) pakken we op dezelfde manier aan. Overbruggingsbanen zijn op (economische) participatie gerichte banen voor mensen met een Wswindicatie die vanwege de wachtlijstproblematiek nog niet plaatsbaar waren. De extra inzet op participatiebanen draagt ook positief bij aan het feit dat tot op heden de WAAgroep ondanks het zwaardere economische weer er in slaagt binnen haar begroting 2009 te blijven. Keuzevrijheid; Bij de afdeling WIZ staat maatwerk voor de klant voorop, vandaar dat er zeer recent op het Werkplein, als pilot, speciale matchingsavonden belegd zijn voor werkzoekenden met een persoonsgebonden reïntegratiebudget (IRO). Van de circa 150 opgekomen werkzoekenden verwachten we circa 100 mensen middels een zelf samengesteld traject te gaan reïntegreren; Voorlichting & Informatie: In samenwerking met ROC Gilde Opleidingen informeren we de komende weken scholieren en schoolverlaters actief over waarom het juist nu verstandig is om op school te blijven en door te leren. RONIN: voor het werkbedrijf van de gemeente Venlo worden 40 extra kandidaten, met name jongeren, aangemeld. Zodat zij een beter perspectief op de arbeidsmarkt krijgen. Spoor 2: Aanpak jeugdwerkloosheid; Wat doen we in en voor de toekomst? De recessiedreiging heeft niet alleen maar gevaren, maar zeker ook kansen in zich. We verwachten dat de economie zich vanaf 2010 gaat herstellen. We weten dat er spanningen waren en zullen zijn in het aanbod van werk en de vraag naar werk; In Venlo ontstaat meer vraag naar hoger opgeleide werknemers en in de nabije toekomst gaan grote aantallen werknemers vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd de arbeidsmarkt verlaten. De risico s van het heden, willen we mede daarom ook ombuigen naar kansen voor de toekomst. We verwachten dat ondanks alle inspanningen die zijn gericht op het voorkomen daarvan onder invloed van de recessie de jeugdwerkloosheid ook in Venlo op zal gaan lopen. Met de lessen uit het verleden willen we al op korte termijn fors gaan inzetten op het inrichten van ons stelsel naar een werkwijze waarin jongeren de garantie op kwalificerende scholing en gekwalificeerd werk krijgen.
Met andere woorden, we gaan een offensief ontketenen om met inzet van bestaande en nieuwe middelen de jeugd de toekomst te laten behouden. Waarin elke jongere mee kan blijven en blijft doen. Belangrijke actiepunten in dit offensief zijn: Kwetsbare jongeren langer op school houden; Een matching offensief openen op openstaande vacatures; De jacht inzetten op leerwerk en stageplekken Het aanbieden van gecombineerde werkleerzorgbegeleidingstrajecten aan (de meest kwetsbare) jongeren; Niet alleen sluit deze benadering goed aan op de huidige recessiedreiging, gelijktijdig is het een antwoord op de vraag die uit arbeidsmarktanalyses blijkt: De arbeidsmarkt in Venlo en NMLimburg krijgt niet alleen vanuit de vergrijzing een forse vervangingvraag, ook het benodigde kwalificatieniveau neemt in de toekomst toe. De regio investeert reeds fors in die vraag en de aanpak die we nu voorstaan ondersteunt de gerichtheid op de arbeidsmarkt ook vanuit het sociale zekerheidsstelsel en het onderwijs. We verwachten dat ook de Wet Investeren in Jongeren een extra impuls zal zijn voor een sluitende benadering richting werk en/of scholing en ook het nationale actieplan Jeugdwerkloosheid faciliteert onze inspanningen om nu zichtbaar sluitend en kwalificerend jongeren aan het werk (al dan niet in de vorm van onderwijs) te houden. Vervolg Het eerste spoor loopt volop; de benoemde maatregelen dragen er mede toe bij dat de gevolgen van de recessie in Venlo nog slechts beperkt in de uitkeringsbestanden zichtbaar zijn. Op deze ingeslagen weg gaan we dan ook vasthoudend voort. Het tweede spoor (de aanpak jeugdwerkloosheid) is momenteel volop in voorbereiding. We organiseren in juli een bestuurlijke conferentie voor de regio Noord en MiddenLimburg. Direct aansluitend op de beoogde uitkomsten zijn we ook vast bezig om de operationele vertaling vast in de steigers te zetten en beleggen we een conferentie met werkgevers. Met onze sluitende aanpak garanderen we de jongeren van Venlo een toekomst aan het werk en/of op school. De aanpak richt zich op het garanderen dat vanaf 1 oktober 2009 elke nieuw werkzoekende jongere binnen uiterlijk 3 maanden een toekomstgerichte plek op school, werk of combinatie daarvan heeft. De zittende groep jongeren gaan we in ons voorbereidingstraject naar het waarmaken van die garantie betrekken, met als ultimatum dat op 1 januari 2010 elke werkzoekende jongere in Venlo een aanbod heeft. Tijdens deze verbouwingswerkzaamheden blijft, zoals we ondertussen bijna gewoon zijn, de winkel gewoon open. De afdeling Werk, Inkomen en Zorg die tengevolge van de Expeditie en de verhuizing naar en samenwerking in het Werkplein toch al grote veranderingen aan het aangaan en ondergaan was komt met de recessiedreiging voor aanvullende uitdagingen en drukte te staan. Bouwen met vertrouwen
Er is sprake van een recessie en duidelijk is dat Venlo daar zowel macro als micro last van heeft. Helaas is persoonlijk leed in dergelijke situaties onvermijdelijk, maar waar mogelijk zijn we bezig dit te verzachten en op te lossen. We weten dat de gemeente Venlo de recessie niet op kan lossen, maar we beseffen ons ook dat de recessiebeleving voor een deel in onze hoofden zit en we ervoor moeten waken elkaar niet meer dreiging aan te praten dan reëel is. Gelijktijdig realiseren we ons ook dat de crisis naast bedreigingen ook kansen biedt. We zijn bezig om samen met partners voortvarende antwoorden op nieuwe en oude vragen te geven. En gaan we verder bouwen aan een toekomst voor en van Venlo waarin iedereen mee kan en zal doen. Voor een nadere kennismaking met het nieuwe Werkplein nodigen we u binnenkort graag uit. Burgemeester en wethouders van Venlo de secretaris de burgemeester