R.T.G. Bestuur en Financiën OPENBAAR Korte aantekeningen van de bijeenkomst van 7 januari 2014 Aanvang: 19.30 uur Aanwezig: Voorzitter: A. Walter Leden: de heren Veldhuizen, Pennings, Hoezen, Van Geenen, Heusinkveld, Wossink en Wikkerink. Namens het college: burgemeester Berghoef en de heer Twigt. RTG-griffier: dhr. M.A.J.B. Fiering 1. Raadsmededeling 176/2013 Nieuwe Winkeltijdenwet. Insprekers. De heer W. Heijnen; Intratuin Bredevoort. Zijn bijdrage is aan dit verslag gehecht. De heer W. Heijnen leest de mail van de voorzitter van de BREM voor. Er is uit verschillende hoeken vernomen dat de BREM tegen verruiming van de koopzondagen zou zijn. Hoe dit verhaal in de wereld terecht is gekomen is een raadsel. Voor alle duidelijkheid. De BREM vindt dat iedere ondernemer vrij moet zijn in zijn of haar keuze om de winkel op zondag open te hebben. De heer B. Raterink namens IODUS. Ondernemersvereniging IODUS is van mening dat iedereen de vrije keuze moet hebben om de winkel op zondag wel of niet geopend te hebben. Wij hebben te maken met omliggende gemeenten waar de zondagopenstelling al is verruimt. IODUS heeft de stelling genomen dat de winkeliers de vrije keuze moet hebben. Binnen het bestuur van IODUS worden vervolgens afspraken gemaakt wanneer de winkels op zondagen geopend zijn. Supermarkten krijgen op deze manier de mogelijkheid om elke zondag geopend te zijn. De heer M. Betting; Betting Wonen. Zijn bijdrage is aan dit verslag gehecht. De heer J. van Loon namens de FAM. Zijn bijdrage is aan dit verslag gehecht. De burgemeester reageert naar aanleiding van de inspraakreacties. Hij constateert een opmerkelijke switch van IODUS en BREM. In het verslag van 18 november 2013 wordt vermeld dat 95% van de leden van IODUS tegen verdere verruiming van de koopzondagen zijn. Vragen aan de insprekers. Vraag: Wat is nu het standpunt van IODUS? Klopt het dat u zich niet meer verzet tegen verdere verruiming? Antwoord: dhr. Raterink. IODUS wil de mogelijkheid hebben dat de winkels op bepaalde clusterzondagen open kunnen zijn. Gezamenlijk wordt bezien welke zondagen worden gebruikt zonder dat vooraf aan de gemeente toestemming 1
Vraag: De FAM geeft in de mail van 11 december aan dat de conclusie van de ledenvergadering is dat geen van de aanwezige en/of geraadpleegde ondernemingen voorstander is van verruiming naar een opstelling voor alle zondagen. In uw inspraakreactie geeft u niet aan dat u tegen een eventuele verruiming bent. Wanneer anderen een verruiming van de zondagsopenstelling willen, dan zegt u niet dat u hier tegen bent. Het heeft echter niet uw voorkeur. Klopt dat? Vraag: Stelt u voor om alles vrij te geven en dat u dan zelf bepaalt wanneer de leden er gebruik van gaan maken? Vraag: Wanneer de mogelijkheid wordt geboden om 52 zondagen geopend te mogen zijn, bepalen de leden van de FAM/IODUS dan zelf wanneer de winkels wel of niet op zondag geopend zijn? Vraag: Vindt u het een taak van de gemeente of vindt u dat dit aan de sector overgelaten moet worden. Vraag: Hoe is de zondagopenstelling in Süderwick? Vraag: Wanneer de mogelijkheid wordt geboden om 52 zondagen geopend te mogen zijn, hoe vaak denkt u hiervan gebruik te maken? Vragen aan het college. Vraag: In het besprekingsverslag van 18 november wordt aangegeven dat de CU dit punt op de agenda wil hebben voor de gemeenteraadsvergadering. Hoe komt u daar bij? Ik adviseer de notulen van de agendacie na moet worden gevraagd. Geef de winkeliers zelf de mogelijkheid om hierover een besluit te nemen. In omliggende gemeenten hebben de supermarkten al de mogelijkheid om elke zondag open te zijn. De supermarkten in deze gemeente moeten deze mogelijkheid ook krijgen. Antwoord: de heer Van Loon. Dat klopt. Tijdens de ledenvergadering bleek dat er geen behoefte was voor verruiming. De FAM wil graag themadagen organiseren in plaats van elke zondag open te zijn. Een algemene openstelling leidt niet tot iets bijzonders. Als er geen verruiming komt dan kunnen de winkels niet elke zondag geopend zijn. Komt de verruiming er wel dan vrezen de leden voor een bepaald domino effect. Winkeliers voelen zich dan verplicht om mee te doen aan de zondagopenstelling. Antwoord: de heer Van Loon. In principe zou dat mooi zijn. Uit ervaring weet hij dat dit moeilijk te realiseren is in Aalten. De FAM wil graag themazondagen organiseren. Wanneer er een verruiming komt voor elke zondag dan maakt de FAM daar geen gebruik van. Antwoord: de heer Van Loon. Ja, dat is de kern van de gedachte geweest. Antwoord: de heer Raterink. Ja. Antwoord: de heer Van Loon. Overlaten aan de sector. Antwoord: de heer Raterink. In Duitsland moeten de winkeliers 10 jaar van te voren alle openzondagen aanvragen. Bij hoge uitzondering zijn de winkels in Süderwick geopend. Antwoord: de heer Betting. Geen 52. In de zomermaanden niet. Is ook afhankelijk van de opstelling van de concurrenten. Antwoord: de heer Heijnen. Geen 52. Meer zondagen in het voorjaar en in de herfst en rond de kerstdagen. I.v.m. het slechte weersomstandigheden kon hij in voorjaar van 2013 geen gebruik maken van de aangewezen zondagen. Nu is het niet mogelijk om deze zondagen te verplaatsen. Daarvoor is eerst toestemming van de gemeente nodig. Bij verruiming is dat wel mogelijk. Antwoord: de heer Raterink. De supermarkten zijn ook aangesloten bij IODUS. Zij praten voor de supermarkten en de andere ondernemers. Het liefst zo breed mogelijk en IODUS vult vervolgens zelf in wanneer er wel of geen gebruik van wordt gemaakt. Antwoord: Dit wordt bevestigd 2
te lezen. De PvdA heeft in eerste instantie dit onderwerp geagendeerd in de agendacie. Vervolgens heeft de wethouder daarop gereageerd. Naar aanleiding van deze reactie heeft de CU dit onderwerp geagendeerd voor de agendacie en verzocht om een reactie. Vraag: Waarom is nooit met de raad gecommuniceerd over de wijzigingen van de Winkeltijdenwet en vindt u dat deze raadsmededeling hierover duidelijkheid geeft? Vraag: In het kader van het bevorderen van het toerisme mochten de boekenwinkels in Bredevoort - op grond van de oude Winkeltijdenwet elke zondag geopend zijn. Deze bepaling staat niet meer in de nieuwe wet. Waarom heeft u de gemeenteraad hierover niet geïnformeerd? U bent niet met een voorstel gekomen terwijl de agendacommissie hier 3 keer om heeft gevraagd. Vraag: Is er ook gesproken over flexibiliseren van de verdeling van de zondagen? Vraag: In het verslag van 18 november staat dat er nog een onderzoek wordt verricht naar differentiatie per gebied of branche. Is dit onderzoek al afgerond? Komt dat onderzoek er nog? Vraag: Kunt u een overzicht geven van de mogelijkheden in de buurgemeenten en ook Arnhem, Enschede, Duiven en Doetinchem en Duitsland. Vraag: Kan de raad met de huidige informatie een juist besluit nemen? Of moeten wij nog wachten op nadere informatie van het college? Vraag: Was dit een unaniem besluit van het college? Vraag: Heeft het college de wijziging van de Winkeltijdenwet gecommuniceerd met de boekenwinkels? Hoe is de situatie op 1-1-2014? Het college bereidt de voorstellen van de raad voor. De heer Heijnen. Het college heeft gesprekken gevoerd met de drie ondernemersverenigingen. Hij heeft gevraagd of hij ook aan deze Antwoord: Neen. Er zijn gesprekken gevoerd met betrokkenen. Het college sluit de ogen niet voor de dynamiek die dat met zich mee brengt. U hebt een punt ten aanzien van bespreken met de raad ten aanzien van de nieuwe Winkeltijdenwet. Hij wijst er op dat de raad indertijd een Winkeltijdenverordening heeft vastgesteld. Deze is nog steeds van kracht en het college voert deze verordening uit. Antwoord: Dat wordt algemeen bekend verondersteld. In deze fase van besturen van deze gemeente heeft het college gemeend voorlopig uit te gaan van de bestaande verordening. Het college heeft wel gesprekken gevoerd met de betrokkenen. Er zullen nog vervolggesprekken plaatsvinden. Antwoord: Er is gesproken over branchering, themabijeenkomsten en dergelijke. Het college heeft de heer Heijnen gecompenseerd met 3 vervangende dagen. Antwoord: Dat onderzoek is er nog niet en er zal nagevraagd worden of dat onderzoek er nog komt. Antwoord: Dit wordt toegezegd. Antwoord: Bepaalde fracties vinden dat er voldoende informatie is. Andere fracties vinden van niet. Hij verwijst naar de reacties van de FAM, BREM en IODUS ten aanzien van de wens van de grootwinkelbedrijven. Deze drie partijen geven aan dat getracht moet worden deze wens te realiseren. Daarvoor is een gesprek met de drie partijen nodig. Dat moet eerst gebeuren. Dat is nog niet helemaal voltooid. De inhoud moet worden besproken. Hij gaat dit met de portefeuillehouder bespreken. Ook de informatievoorziening naar de gemeenteraad wordt met hem besproken. Antwoord: Dit is een besluit van het college. Antwoord: De wet is per 1-7-2013 gewijzigd. De besluiten die de raad in het verleden heeft genomen blijven van kracht onder de nieuwe wet. Tenzij de raad een ander besluit neemt. 3
gesprekken mocht deelnemen. Aangegeven werd dat niet met individuele ondernemers gesprekken worden gevoerd. Hij geeft aan dat hij in het voorjaar geen 3 maar 1 vervangende zondag heeft gekregen. Dit in het kader van het 12,5 jaar bestaan van zijn zaak. Hij hoopt dat hij een uitnodiging krijgt van het college om deel te nemen aan de vervolggesprekken. De heer Van Loon. De consumenten zijn mobiel. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan. De consumenten willen dicht in de buurt hun boodschappen doen. De FAM wil hierop inspelen. De voorzitter concludeert dat de volgende toezeggingen zijn gedaan: Overzicht geven van de mogelijkheden in de buurgemeenten en ook Arnhem, Enschede, Duiven en Doetinchem en Duitsland. Nader overleg met de drie winkeliersverenigingen. Komt er nog een onderzoek naar differentiatie per gebied en branche. Navragen of er nog een onderzoek komt. De voorzitter concludeert dat deze raadsmededeling voor debat naar de raadsvergadering van 21 januari 2014 kan. 4
FAM ten aanzien van Winkeltijdenwet De FAM heeft in haar laatstgehouden Ledenvergadering de verruiming van de Winkeltijdenwet, met name de mogeljkheid voor de gemeente om alle zondagen aan te wijzen als dagen waarop alle winkels geopend mogen zijn, als agendapunt opgevoerd. De discussie die daarover met een groot deel van de leden is gevoerd, heeft de conclusie voortgebracht dat er geen behoefte is om de mogelijkheden om op zondag open te zijn te verruimen. Er is gekozen voor het aanwijzen van een aantal koopzondagen gedurende het jaar, waarop (niet elke mogeljke koopzondag), afhankelijk van het seizoen, themakoopzondagen georganiseerd zouden moeten gaan worden. Voor deze optie is een ruime meerderheid voorstander. Verscheidene onderzoeken, uitgevoerd in gemeenten waar de winkels al op zondag open zijn, wijzen uit dat er geen sprake is van een vermeerdering van omzet, maar altijd een verschuiving van de omzet. In het begin is er voldoende aanloop op zondag, maar wanneer het nieuwe er een beetje af is, blijkt dat enerzijds mensen weer terugvallen op oude gewoontes voor wat betreft hun aankopen, anderzijds hun aankopen alleen op zondag doen. Wij geloven niet, al is dat moeilijk te geloven, dat Aalten een uitzondering op de regel zou zijn. De kosten voor het open houden van een winkel op zondag blijken niet op te wegen tegen de (extra) baten. Vooral voor de kleine middenstander, die vaak alleen of met familie de winkel beheert, is het een belasting om 7 dagen per week open te zijn. Uit eender onderzoek blijkt ook dat alleen de grootwinkelbedrijven voordeel kunnen halen uit een verruiming van de openingstijden. Als er een verschuiving in aankopen plaatsvindt is het ten koste van de van de kleine onderneming, richting de grootwinkelbedrijven. Daarnaast kost het de lokale ondernemer dus extra eigen tijd. Middelen om anderen in te zetten ontbreken op dit moment vaak. Het is dan ook niet om emotionele of religieuze redenen dat het merendeel van de ondernemers die lid zijn van de FAM opteren voor vastgestelde koopzondagen en niet voor een verruiming naar elke zondag, maar omdat wij binnen de FAM denken dat een verruiming van de zondagsopenstelling niet het antwoord is op de vraag naar betere tijden. Een verruiming is ook niet het antwoord op de toename van internetaankopen. Een verruiming van de openingstijden op zondag brengt niet de omzet terug naar de winkels. Als men bedenkt dat in 2013 de aankopen via internet met ongeveer 30% zijn toegenomen, omzet die uit de winkels is weggevloeid, dan zullen andere dingen moeten gebeuren om Aalten een aantrekkelijk winkelaanbod te laten behouden. Het antwoord van de FAM, een deel van het antwoord, is het aanbieden van themakoopzondagen. Het verruimen van de openingstijden heeft waarschijnlijk Aalten zal geen uitzondering blijken als gevolg dat er het bekende dominoeffect zal optreden: is die ene winkel open, dan zal ik ook mijn winkel maar open moeten doen. Nogmaals: de leden van de FAM willen graag op een andere manier de consument binnen Aalten (komen) laten winkelen. Zeker nu de ondernemersvereningingen uit Dinxperlo en Bredevoort hebben aangegeven met de FAM de koopzondagen eventueel op elkaar af te stemmen. Jos van Loon secretaris FAM