VAN INSPIREREN NAAR ACTIVEREN 15 NOVEMBER 2012 De nieuwe vrijwilliger VRIJWILLIGERS CENTRALE ZWOLLE Steunpunt voor vrijwilligerswerk en informele zorg 1
Discrepantie: Door bezuinigingen minder personeel, minder tijd om vrijwilligers in te werken + begeleiden Steeds minder reguliere vrijwilligers, wel steeds meer nieuwe groepen: anderstaligen/allochtonen, reintegranten, taakgestraften, ex-gedetineerden, mensen met een arbeidsbeperking, senioren, gestuurden door uitkeringsinstanties Bij vrijwilligers is een toenemende behoefte aan ontplooiing, opdoen van nieuwe of het benutten van bepaalde vaardigheden, leggen sociale contacten Inventarisatie: Waar lopen vrijwilligerscoördinatoren tegenaan bij werving & selectie en intakes? 2
Nieuwe doelgroepen vrijwilligers: Niet om te stigmatiseren, wel om te begrijpen, te bereiken en nieuwe kansen te zien voor succesvolle plaatsing. Van lastig ------- naar uitdagend met kansen! ALLOCHTONEN/ANDERSTALIGEN: Vast aanspreekpersoon is cruciaal. Bied de mogelijkheid tot het opdoen van werkervaring. Bied de mogelijkheid tot het verbeteren van de Nederlandse taal. Werk dat aansluit bij wensen en vaardigheden vergroot de slaagkans. Baken taken en verantwoordelijkheden af zodat er geen miscommunicatie over kan ontstaan. Bedenk samen met collega s waar je extra handen kunt gebruiken; contact met de cliënten/bewoners is belangrijk. Behoefte aan scholing en training ligt bij allochtone vrijwilligers hoger dan bij autochtone. Maak bijv. ook gebruik van aanbod dat in je regio wordt gegeven of bied een eigen introductietraining met aandacht voor basiscommunicatie, zorg- en mensvisie, samenwerken. 3
REINTEGRANTEN: Vaak kwetsbaar, bijv. vanwege psychische beperkingen. Vaak via re-integratiebedrijf. Maak duidelijke afspraken met begeleider/jobcoach. Begeleiden kost tijd maar kan uiteindelijk ook opleveren. Stem taken af op capaciteiten reintegrant en bied mogelijkheden tot groei Vraag naar kwetsbaarheid reintegrant en welke begeleiding hierbij nodig. Ga na of je dit kunt bieden. Vraag begeleider op werkvloer naar minimale eisen voordat je iemand aanneemt. Stem vragen, verwachtingen en wensen af met reintegrant én re-integratiebureau; ze zijn niet altijd hetzelfde! SENIOREN: Jonge senioren zijn gewilde vrijwilligers (ervaring, veel tijd). 55+, nieuwe babyboomers, andere generatie dan vooroorlogse (mondiger, vaak hoger opgeleid, willen zelf ook iets leren, op zoek naar vrijheid en afwisseling). Bied vrijwilligerswerk flexibel aan (bv activiteiten als losse klussen of werk met duobanen waardoor continuïteit voor bewoner/cliënt gewaarborgd blijft). Zet ervaring en behoefte aan verdieping in op juiste plek (bekijk of jij kunt bieden wat vrijwilliger zoekt). 4
EX-GEDETINEERDEN: Vaak zijn dit zeer gemotiveerde vrijwilligers. Kiezen zelf voor dit traject om niet in oude gewoonten terug te vallen. Na een goede selectie, is de kans dat het mis gaat net zo groot als bij een andere vrijwilliger. Draagvlak binnen je organisatie is must. Vaak sprake van bemiddelend bureau met aanspreekpersoon, maak duidelijke afspraken. Vraag open en eerlijk naar delict en huidige invloed. Wees er duidelijk over dat er maar 1 kans is, wees consequent. Vaak werken ze half jaar tot een jaar, gemiddeld 24 uur per week. TIPS INTAKE: VOG en/of vraag naar referenties,vooral bij werken met kwetsbare doelgroepen. Volg je intuïtie. Geen goed gevoel maar lastig uit te leggen? Zeg toe terug te bellen over wel/niet aannemen en creëer zo voor jezelf bedenkruimte om de afwijzing te kunnen beargumenteren (bespreek met een collega, zo wordt een onderbuikgevoel vaak verwoord tot een concrete legitieme reden). Wees eerlijk, geef eventueel tips/adviezen over welk vrijwilligerswerk je denkt dat wel past. Spreek een duidelijke proefperiode af en laat weten wat de regels zijn (bv. niet sms'en wanneer je niet komt, maar zoveel uur vooraf bellen,? x aantal keer afmelden betekent beëindiging, enz.) Stel open vragen. 5
Stel vragen zoals: Gebruikt u medicijnen? Zijn er bijwerkingen die van invloed kunnen zijn op een werksituatie? Zo ja, welke? Bent u bekend bij een hulpverlenende instantie? Wat is de reden dat u geen betaald werk kunt verrichten? Hoe kan ik zien/merken dat het niet goed met u gaat, wat gebeurt er dan? En hoe moet ik dan handelen? Zijn er lichamelijke of psychische zaken waar wij in de werksituatie rekening mee moeten houden? Hoe? CASUSSEN! Aan de slag. 6
EINDCONCLUSIES: Maak beleid op welke doelgroepen vrijwilligers je je kunt/wilt richten en hoe je dit gaat doen. Creëer hiervoor draagvlak binnen je organisatie bij zowel andere vrijwilligers, personeel en bestuur. Bepaal eerst je kaders (waar moeten vrijwilligers minimaal aan voldoen) en communiceer hierover voor aanvang. Probeer te ontdekken wat de drijfveer is om vrijwilligerswerk te doen. Welke talenten heeft iemand die je in je organisatie kan benutten? Is er een vast aanspreekpersoon? Blijf niet vasthouden aan strikte taakbeschrijvingen/vacatures maar splits deze creatief op. Heb oog voor ontwikkeling van vrijwilligers en maak hier gebruik van! (Maak duo-vrijwilligersbanen en leg de verantwoordelijkheid voor het vervullen vd taken bij de vrijwilligers zelf). Maak gebruik van de welwillendheid van senior vrijwilligers die het leuk vinden een nieuwe vrijwilliger onder zijn/haar hoede te nemen of informeer naar de mogelijkheden voor een adviseur met levenservaring via Steunpunt Vrijwilligerswerk. Hou voortgangsgesprekken over punten ter verbetering, bespreek de wensen tot ontwikkeling en hoe hieraan gewerkt kan worden (richtlijn 1 x per jaar). 7