Ondersteuningsarrangement Praktische Gezinsondersteuning (PGO) Inleiding De gemeente en de Opella en Icare thuisbegeleiding zijn van mening dat ondersteuningsarrangementen een belangrijk bijdrage leveren aan de verbetering in het aanbod van de begeleiding, zowel in kwaliteit als proces. Daarnaast vervullen ondersteuningsarrangementen een belangrijke rol in de realisatie van de transformatiedoelstellingen van de gemeente. Het werken met ondersteuningsarrangementen draagt bij aan het samenvoegen en ontschotten van PGO en begeleiding individueel jeugd. Trajecten zullen hierdoor sneller ingezet kunnen worden, waardoor er sneller resultaat behaald zal kunnen worden en er meer preventief gewerkt kan worden. Het biedt de mogelijkheid om maatwerk te leveren en aan te sturen op resultaten. Een ondersteuningsarrangement wordt gekenmerkt door een geïntegreerde of samenhangende dienstverlening rondom cliënten en mantelzorgers. Daarbij is sprake van samenwerking tussen minimaal twee aanbieders/partners. Het arrangement draagt bij aan de transformatieopgave en aan de substitutie van zwaardere naar lichtere vormen van ondersteuning en/of begeleiding. De partners maken onderling afspraken over taakverdeling, sturing en verantwoording. Daarbij is sprake van deelname van, of afstemming met de Nuldelijn. De samenwerking is gericht op het realiseren van maatschappelijke effecten voor de inwoner (resultaatgericht) en overstijgt zo nodig meerdere financiële regimes (binnen het gemeentelijk domein: inkoop Wmo, jeugd, participatie en subsidies, buiten gemeentelijk domein: Zorgverzekeringwet (Zvw) en Wet langdurige zorg (Wlz). De bekostiging van een ondersteuningsarrangement is gebaseerd op (zo mogelijk meerjarige) gemiddelde kostprijzen per traject. Afsprakenkader ondersteuningsarrangement Praktische gezinsondersteuning (PGO) Uitgangspunt Het voorstel pilot ondersteuningsarrangement Praktische gezinsondersteuning aan de gemeente Ede heeft als uitgangspunt de samenvoeging van praktische gezinsondersteuning en begeleiding individueel jeugd inclusief het ontschotten van de subsidie en de geïndiceerde zorg. Omschrijving ondersteuningsarrangement Het ondersteuningsarrangement Praktische gezinsondersteuning kenmerkt zich door het zo spoedig mogelijk inzetten van begeleiding voor kinderen en jongeren in de gemeente Ede. Hierbij is er sprake van samenwerking met o.a. een betrouwbaar sociaal netwerk en/of andere professionals. Zo nodig zal gebruik worden gemaakt van video hometraining/beeldcoaching en het uitbreiden/versterken van het sociale netwerk. Doel is om sneller het beoogde resultaat te behalen en/of te voorkomen dat de cliënt gebruik moet maken van de tweede of derde lijnszorg. Indien nodig zal op tijd doorverwezen worden naar specialistische begeleiding. Doelgroep Gezinnen en kinderen waarbij de balans tussen draaglast en draagkracht(tijdelijk) kwetsbaar is, gezinnen die een complexere opvoedingsvraag hebben, of een beperkt sociaal netwerk. Gezinnen die met problemen kampen waarbij het niet lukt deze zelf of met hun netwerk op te lossen. Doel/resultaat Door het (tijdelijk) overnemen van en ondersteunen bij pedagogische taken wordt gezorgd dat de veiligheid en ontwikkelingsmogelijkheden van het kind in een gezond en meer gestructureerd gezinssysteem gewaarborgd zijn.
Gezinnen en kinderen waarbij de balans tussen draaglast en draagkracht(tijdelijk) kwetsbaar is, gezinnen die een complexere opvoedingsvraag hebben, of een beperkt sociaal netwerk, ontvangen advies en lichte vormen van hulp om problemen te voorkomen. Gezinnen die met problemen kampen waarbij het niet lukt deze zelf of met hun netwerk op te lossen ontvangen snelle, gepaste pedagogische ondersteuning gericht op herstel van de eigen kracht. Een veilige en stimulerende omgeving draagt eraan bij dat jeugdigen opgroeien tot volwassenen die zelfstandig en volwaardig meedoen in de maatschappij. Dit is bereikt omdat: Nieuwe opvoedingsvaardigheden en opvoedingsstrategieën zijn aangeleerd en eigen gemaakt. Ouders zijn geïnformeerd over ontwikkeling van hun kinderen en de rol van opvoeding hierbij. Een veilige en ontwikkelingsstimulerende leefomgeving voor de kinderen is gecreëerd. Opvoeders, al dan niet ondersteund door instanties en/of netwerk, zelf de verzorging en opvoeding van de kinderen kunnen voortzetten. Het zelfvertrouwen van opvoeders in hun rol als opvoeder is toegenomen. Het gezin kan terug vallen op een ondersteunend netwerk. Sociale vaardigheden zijn aangeleerd waardoor het gezin in staat is contacten te leggen en te onderhouden. De basiscommunicatie tussen opvoeders, kinderen, school en andere (betrokken) instanties is verbeterd. De dagelijkse gezinssituatie is stabiel op verschillende leefgebieden als: huishouden, opvoeding, financiën, sociaal functioneren, voeding enz. De participatie van allochtone gezinnen is vergroot. Ouders tools hebben om te kunnen omgaan met de eventuele lichamelijke en/of psychische beperkingen van zichzelf of hun kinderen. Nadere omschrijving van het project Regierol komt te liggen bij het CJG (en het sociaal team/wmo). PGO wordt hiermee ingebed binnen het CJG. Afspraken met de coördinator van het CJG m.b.t. gezamenlijke aanmeldingen zijn reeds gemaakt evenals afspraken over het gebruik van mens Centraal (beiden in pilotvorm vanaf half mei). De hulpverlening betreft interventieniveau 1 t/m 3. Kern van de werkwijze is dat de gezinscoaching in de thuissituatie wordt geboden en praktisch, concreet van aard is. De werkwijze is systeemgericht, het gehele gezin wordt bij de begeleiding betrokken. Samen met de opvoeders wordt de opvoedingssituatie en de ervaren problemen in kaart gebracht. De gezinscoach participeert in de dagelijkse bezigheden, observeert en bespreekt de interactie tussen gezinsleden. Door voorbeeldgedrag en coaching krijgen opvoeders handelings- en communicatiealternatieven aangedragen en kan het opvoedingsklimaat verbeteren. Ook signaleert de gezinscoach of er onderliggende problemen zijn en bespreekt deze met de opvoeders. De gezinscoaching kan, naast het begeleiden in de opvoedsituaties, bestaan uit het begeleiden van de vragen die in de dagelijkse situaties voorkomen, het ondersteunen en uitbreiden netwerk, in de ontwikkeling van de individuele gezinsleden, het op orde brengen van het huishouden en financiën enz. Beoogde resultaten Praktische gezinsondersteuning (PGO) Preventie - Indien nodig wordt (bijtijds)opgeschaald. De gevolgen laten we zien in ons gezinsplan.
- Indien nodig wordt (bijtijds) afgeschaald (van formeel naar informeel). - Onderzocht is in hoeverre estafettegezinnen/ervaringsdeskundigen ingezet kunnen worden - Bijeenkomsten netwerkversterking worden voorafgaand aan de trajecten ingezet - Waar mogelijk inzet van de nuldelijn ( Malkander, Home-start, stichting Present) in zetten ter ondersteuning of voortzetting van de Praktische gezinsondersteuning. - Waar mogelijk worden activiteiten in groepsverband aangeboden (collectief i.p.v. individueel, bijvoorbeeld: koffieochtenden, trainingen MW en activiteiten van het CJG. - Doorlooptijd van de trajecten worden verkort en/of er worden meer gezinnen geholpen. - Intakegesprek vindt binnen twee weken plaats waarna, afhankelijk van de zwaarte van de problematiek, in overleg wordt afgesproken wanneer de hulpvraag wordt opgepakt. Beoogde resultaten 2016 (aantallen/percentages) 2017 (aantallen/percentages) Opschalen Afschalen Bijeenkomsten netwerkversterking Inzet nuldelijn Collectief i.p.v. individueel Verkorten doorlooptijd trajecten / meer gezinnen ondersteunen Intakegesprek binnen twee weken Substitutie - Meer bereiken met minder middelen - Indien mogelijk verschuiving van individueel naar groepsaanbod. - Indien mogelijk verschuiving naar nuldelijn. - Ontschotting domeinen WMO en subsidie. - Eenvoudiger voor CJG en sociaal team wanneer er geen beschikking meer hoeft worden afgegeven. Eigen kracht - De eigen kracht en regie van de jongere en zijn/haar betrouwbare netwerk is het uitgangspunt. - Sociale netwerkversterking: Het sociaal netwerk wordt bij iedere nieuwe cliënt in kaart gebracht en er wordt gekeken wat de mogelijkheden zijn van ondersteuning of meedenken vanuit het betrouwbare sociaal netwerk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de methodiek sociale netwerk versterking. Zorgverlening - Minder administratieve rompslomp voor de gemeente en Opella en Icare thuisbegeleiding. - Door sneller op en af te schalen ontstaat er minder crises. - De juiste begeleiding op het juiste moment bieden: niet te snel (maar ook niet te laat) doorverwijzen naar specialistische begeleiding. - Samen met het gezin een gezinsplan opstellen (maatwerk leveren). - Toegankelijk maken voor hulp/contact leggen bij zorgmijdend gedrag. - Versterken van en/of aanleren van opvoedvaardigheden (incl. persoonlijke hygiëne en dagstructuur) aan opvoeders. - Begeleiding bij het versterken en vergroten van het eigen (betrouwbare) netwerk en vergroten eigen regie. - Relatie en communicatie tussen ouder en kind herstellen en/of verbeteren.
- Relatie en communicatie tussen instantie, scholen en ouders herstellenen/of verbeteren. - Structuur aanbieden en aanleren wat betreft opvoeding, huishouding, werk en vrije tijd. - Organiseren van huishouden - Leefbaar maken van een zwaar vervuilde woonsituatie. - Versterken persoonlijke hygiëne en veiligheid. - Begeleiding bij het leren omgaan met een stoornis/handicap/beperking. - Beeldcoaching / Video Home Training inzetten als methodiek in situaties waarin sprake is van pedagogische onmacht. - Begeleiding bieden bij het opbouwen van dag en vrijetijdsbesteding. - Ondersteuning bij het op orde brengen van de financiën/administratie. - Motiveren tot behandeling, indien nodig. - Leren participeren in de (Nederlandse) samenleving. - Conform de gemaakte afspraken registreren in de Verwijsindex (VIE). Bekendheid - Bekendheid bij CJG en sociaal team. - Samenwerking met verwijzers en andere zorgaanbieders. Evaluatie - Het project is geslaagd als met het beschikbaar gestelde budget een aantoonbaar resultaat is geboekt op bovengenoemde resultaten. - Het project is geslaagd indien voor de betreffende jongere de geformuleerde doelstellingen (zie hierboven) zijn gerealiseerd ( het voorkomen van specialistische begeleiding en het op het juiste moment op en/of afschalen). - Het project is geslaagd indien de cliëntervaringen positief zijn. Regie en budgethouderschap Regie en budgethouderschap ligt namens Opella en Icare bij Opella? Hiervoor is art. 5 (onderaannemerschap) van de.. van de d.d.. afgesloten deelovereenkomst Ondersteuning en Begeleiding tussen Opella? en de gemeente Ede van toepassing. Budget In de gemeente Ede zijn in 2015 totaal 208 gezinnen met opvoedingsvragen begeleid. Hiervan hebben 186 gezinnen de hulp gekregen vanuit WMO subsidie; 141 gezinnen via PGO (Opella en Icare) met een inzet van 3013 uur en 45 gezinnen via PGO+ (Opella) met een inzet van 2216 uur. Daarnaast zijn er 22 gezinnen begeleid via geïndiceerde zorg met een inzet van 1698 uur. (Opella 18 trajecten totaal 1905 uur (waarvan 1238 uur direct), Icare 4 trajecten totaal (708 uur waarvan 460 uur direct). Iets minder dan een derde van de geïndiceerde zorg is een jeugdzorgindicatie op naam van het kind, de overige indicaties worden op naam van de ouder verstrekt. Het totaalbudget voor dit ondersteuningsarrangement voor 2016 bedraagt 694.167 De productie die boven dit budget wordt geleverd, wordt niet door de gemeente vergoed, tenzij anders overeengekomen op basis van de voortgangsgesprekken. Overschrijding van het totaalbudget komt geheel voor rekening en risico van de Opella en Icare. De wederzijdse verwachting is dat met deze arrangementen per cliënt nog beter kan worden
ingespeeld op de individuele hulpvragen van de cliënt en anderzijds invulling gegeven kan worden aan de transformatiedoelstellingen van de gemeente Ede bij de inkoop van de Wmo. Verantwoording Door Opella en Icare wordt in gezamenlijkheid halfjaarlijks en jaarlijks een rapportage, conform de afgesproken verantwoordingsystematiek, aangeleverd bij de gemeente Ede. In deze verantwoording wordt inzichtelijk gemaakt of de afgesproken resultaten zijn behaald, inclusief toelichting. Een format waarin, naast de behaalde resultaten van de productie ook de behaalde resultaten van de transformatie inzichtelijk zijn, wordt in gezamenlijkheid met de gemeente ontwikkeld. Meting cliënttevredenheid De ervaringen van cliënten worden in beeld gebracht. Dit wordt vooralsnog gedaan door bij afsluiten de cliënt te vragen het tevredenheidformulier uit het gezinsplan in te vullen. Overzicht van de cliënttevredenheid zal in de verantwoording opgenomen worden. Als pilot zal, tbv de tussentijdse evaluaties, gestart worden met het evalueren van elkaars cliënten (vooralsnog binnen de eigen organisaties). Voorstel plan van aanpak 2017 e.v. Op basis van overleggen tussen de gemeente, Icare en Opella worden de afspraken rondom het ondersteuningsarrangement vastgelegd in dit document. Dit document dient als basis voor het uitvoeren van Praktische gezinsondersteuning. In dit plan is ondermeer het volgende opgenomen: - Ervaringen, samenwerking, knelpunten, etc. - Stand van zaken m.b.t. de bereikte resultaten 2016 (zoveel mogelijk vertaald naar aantallen cliënten en daar waar mogelijk inzicht en resultaten op cliëntniveau in relatie tot de nulmeting). - Stand van zaken m.b.t. de genoemde onderdelen van de evaluatie. - Voorstel voor een toetsingskader effectmeting en de te hanteren prestatie-indicatoren. - Voorstel aanpak monitoring. Eindrapportage De eindrapportage is uiterlijk 1 maart 2017 beschikbaar.