RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Kinderdagverblijf 't Kolleke Plaats : Berlicum Nb LRKP nummer : 160362659 Onderzoeksnummer : 290427 Datum onderzoek : 10 november 2016 Datum vaststelling : 22 februari 2017
Pagina 2 van 16
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING............................................ 5 2 BEVINDINGEN.......................................... 7 3 CONCLUSIE........................................... 12 4 REACTIE VAN DE HOUDER................................ 13 BIJLAGE 1 OORDELEN................................... 14 Pagina 3 van 16
Pagina 4 van 16
1 INLEIDING Op 24 november 2016 heeft de inspectie kinderdagverblijf 't Kolleke onderzocht. Het onderzoek is uitgevoerd vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). Kinderdagverblijf 't Kolleke is opgenomen in een steekproef waarbij we gegevens verzamelen over de kwaliteit van de voorschoolse educatie ten behoeve van de jaarlijkse rapportage "De staat van het onderwijs". Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op: De voorwaarden voor vve De ouders De kwaliteit van de educatie Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van vve Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit een vve-locatiebezoek, waarbij: Documenten over planning, begeleiding en zorg zijn bestudeerd; een groepsobservatie is uitgevoerd; gesprekken met de eigenaresse, ouders en pedagogisch medewerkers zijn gevoerd. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010 en de werkinstructie toezichtkader voor- en vroegschoolse educatie, maart 2014. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Pagina 5 van 16
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. In hoofdstuk 4 wordt de houder van de kinderopvanglocatie uitgenodigd om kort te reflecteren op de bevindingen van de inspectie en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Pagina 6 van 16
2 BEVINDINGEN Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op de meeste aspecten op orde is, te weten condities, kwaliteit van de uitvoering van vve, kwaliteitszorg en doorgaande lijn. Daarnaast zijn enkele verbeterpunten geconstateerd op de volgende aspecten: ouders en ontwikkeling, begeleiding en zorg. Totaalbeeld Kinderdagverblijf 't Kolleke is gehuisvest in dorpshuis De Moerkoal in Middelrode en biedt dagopvang en buitenschoolse opvang. De opvang van de kinderdagverblijfkinderen en de buitenschoolse-opvang (bso)kinderen is gescheiden. 't Kolleke biedt opvang een een groep van maximaal 10 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar (kinderdagverblijf) en aan een bso-groep van maximaal 8 kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. Middelrode valt onder de gemeente Sint Michielsgestel. Deze gemeente heeft ervoor gekozen dat alle voorschoolse opvang werkt met een erkend vveprogramma. Alle vroegscholen werken met het vervolgprogramma. Op die manier sluit het aanbod van voor- en vroegschool mooi op elkaar aan. Daarnaast heeft de gemeente in haar beleid opgenomen dat de kinderdagverblijven die niet in een school gehuisvest zijn een andersoortige subsidie ontvangen. Alleen vve-geindiceerde kinderen krijgen een derde dagdeel vergoed. De subsidieregeling voor kinderdagverblijven of peuterspeelzalen die in een school gevestigd zijn, zijn anders. Verder zorgt de gemeente als regiehouder van vve ervoor dat alle pedagogisch medewerkers geschoold zijn of worden. Ook verzorgen zij de nascholingen. Zo volgen de eigenaresse en de pedagogisch medewerkers van 't Kolleke momenteel de training 'Didactiek en interactievaardigheiden'. Op 't Kolleke zitten sinds twee maanden doelgroepkinderen (de zogenoemde vve-kinderen). Hieronder volgt een toelichting. Pagina 7 van 16
Toelichting Condities De oordelen op dit onderdeel zijn overgenomen uit het rapport van de GGD dd. 6 juni 2016. Hierin is te lezen dat op een na, alle indicatoren als voldoende zijn beoordeeld. In het GGD-rapport staat genoemd dat van de drie medewerkers er twee vvegeschoold zijn. De derde medewerker volgt sinds maart 2016 de scholing. De inspectie beoordeelt daarom alle indicatoren op dit gebied als voldoende. Ouders 't Kolleke heeft in een document haar ouderbeleid vstgelegd. Een analyse van de ouderpopulatie ontbreekt. Een dergelijke analyse kan inzicht geven in de behoeftes van ouders en de mogelijkheden die ouders hebben om bijvoorbeeld thuis bepaalde ontwikkelingsstimulerende activiteiten te ondernemen. Met dit inzicht kunnen de pedagogisch medewerkers op deze behoeftes aansluiten. De ouders laten weten dat de pedagogisch medewerkers (en de eigenaresse) hen voldoende informeren. Ook in het ouderbeleid staat opgenomen wat ouders kunnen verwachten van de informatie. Via een maandelijkse nieuwsbrief houden de pedagogisch medewerkers de ouders op de hoogte van het behandelde thema en de activiteiten die zij met de kinderen uitvoeren. Ook zijn hierin activiteiten aangegeven die de ouders thuis kunnen uitvoeren. Deze activiteiten zijn niet afgestemd op de mogelijkheden en behoeften van de ouders. De ouders geven aan dat zij het contact met de pedagogisch medewerkers ervaren als zeer laagdrempelig en dat er altijd voldoende ruimte is om allerlei zaken te bespreken wanneer zij hulp nodig hebben. Er vinden, naast korte gesprekjes tijdens het halen en brengen, op regelmatige basis gesprekken met de ouders over de ontwikkeling van hun kind(eren) plaats. Tijdens deze gesprekken bespreekt en toont men onder meer de observatiegegevens van het kind. Kwaliteit van de uitvoering van vve Op 't Kolleke werken de medewerkers met een erkend vve-programma dat door de gemeente is geïnitieerd. Er is een duidelijke jaarplanning. Een overzichtelijke week/dagplanning waarin zichtbaar is welke activiteiten de pedagogisch medewerkers gaan aanbieden ontbreekt. Daarnaast is niet inzichtelijk op welke manier de leidsters differentiëren. Pagina 8 van 16
Wat direct opvalt is de 'huiskamersfeer' die er in de groep heerst. De kinderen van diverse leeftijden spelen met en naast elkaar. De kleinsten observeren de ouderen en de ouderen betrekken de kleinsten bij hetgeen zij doen. Dit alles zorgt voor een plezierige, rustige sfeer. Het pedagogisch handelen van de medewerkers beoordeelt de inspectie als een voorbeeld voor anderen. Zo was tijdens de observatie te zien dat de medewerkers respectvol en responsief met de kinderen omgaan. Zij tonen respect voor de diversiteit van de kinderen en benadrukken hierin ook de Nederlandse taal en geldende normen. Bij 'ongewenst' gedrag spreekt de pedagogisch medewerker het kind op ooghoogte aan, benoemt zij het gewenste gedrag en gaat na of dit ook begrepen wordt. De medewerkers visualiseren niet alleen het dagritme, maar ook rituelen (tijdens het bezoek werd er een verjaardag gevierd). Voor de kinderen kan de inrichting op het gebied van de ontluikende geletterden gecijferdheid verbeteren door gebruik te maken van symbolen en afbeeldingen met woorden en cijfers. Daarnaast beoordeelt de inspectie ook het afgestemde educatieve handelen van de medewerkers als een voorbeeld voor anderen. 't Kolleke is een klein kinderdagverblijf. De medewerkers werken zeer nauw met elkaar samen. In deze samenwerking komt tevens hun betrokkenheid bij de kinderen duidelijk naar voren. Zo is het voor hen gewoon om de observatie- en registratieformulieren van alle kinderen met z'n drieën in te vullen en te bespreken. Ontwikkeling, begeleiding en zorg De pedagogisch medewerkers volgen de ontwikkeling van de peuters nauwkeurig aan de hand van observatiegegevens en via een kindvolgsysteem. De medewerkers zijn momenteel een ander (bij het vve-programma passend) volgsysteem aan het uittesten. Zodra dit systeem erkend is, maken zij naar alle waarschijnlijk de overstap naar dit volgsysteem. Tijdens het bezoek is te zien dat de vve-kinderen extra ondersteuning krijgen op taalgebied. Dit gebeurt echter niet planmatig. Door inzichtelijk te maken wat je gaat doen en welke doelen je daarbij hebt, kun je gericht met de kinderen aan het werk en kun je ook na een bepaalde tijd kijken of hetgeen je hebt gedaan effect heeft gehad. Het kinderdagverblijf kan zich op deze punten verder ontwikkelen. De pedagogisch medewerkers hebben korte lijntjes met externe organisaties, waaronder het consultatiebureau. In de visie van het kinderdagverblijf staat al Pagina 9 van 16
genoemd dat zij het geven van persoonlijke aandacht van groot belang vinden. Dit uit zich in korte lijntjes met onder andere de ouders (als er iets is dat volgens de medewerkers gedeeld moet worden, bellen/appen zij de ouders). Zo gaat het ook met externe organisaties. Er zijn korte lijntjes en contacten zijn snel gemaakt. Dit komt de kinderen allemaal ten goede. Kwaliteitszorg In het vve-beleidsplan 2016-2019 is te lezen wat vve in de gemeente Sint Michielsgestel precies inhoudt. Het locatieplan geeft inzicht in wat vve betekent op 't Kolleke en welke verbetermaatregelen er dit jaar zijn ingezet. Het vvebeleidsplan is momenteel nog niet geëvalueerd (de locatie heeft sinds 2 maanden vve-kinderen). Wel zijn de teamvergaderingen continu gericht op vve. Tijdens het gesprek en uit diverse documenten blijkt dat de eigenaresse en de pedagogisch medewerkers de kwaliteit van vve regelmatig bespreken. Daarnaast maken de medewerkers regelmatig video-opnames om onder meer op hun handelen te kunnen reflecteren. Deze video-opnames gebruiken zij ook tijdens hun cursus. De externe organisatie die deze cursus aanbiedt en die tevens expertise levert aan het kinderdagverblijf maakt ook met enige regelmaat video-opnames om de kwaliteit van vve op 't Kolleke te kunnen borgen. In het locatieplan wordt gesproken over kindresultaten. Deze zijn echter niet uitgewerkt of geconcretiseerd. Dit zou een volgend punt van ontwikkeling kunnen zijn voor het kinderdagverblijf. Doorgaande lijn De gemeente heeft bepaald dat alle voorscholen werken met hetzelfde vveprogramma. Alle vroegscholen gebruiken het programma dat hierop aansluit. Op die manier zorgt de gemeente ervoor dat het aanbod van voor- en vroegschool in Sint Michielsgestel op elkaar is afgestemd. De doorstroom van kinderen naar de basisschool gebeurt op een prettige manier. Dat wil zeggen dat de kinderen alle gelegenheid krijgen om op de basisschool te wennen en dat de pedagogisch medewerkers de kinderen na een wenochtend weer ophalen van de basisschool en meenemen naar het kinderdagverblijf. Aangezien het kinderdagverblijf ook buitenschoolse opvang verzorgt, halen de pedagogisch medewerkers regelmatig met de jongere kinderen de oudere kinderen op van school. Op die manier komen de kinderen ook al in aanraking met de basisschool. Pagina 10 van 16
De peuterspeelzaal vult voor alle kinderen een overdrachtsformulier in en zorgt daarbij voor een warme overdracht. Daarnaast zet de eigenaresse zich in om de overdracht zo goed mogelijk te laten verlopen. Zo is er in de week na het inspectiebezoek een gesprek gepland met de directeur van de basisschool om de hoek om te praten over het overdrachtsformulier. Het doel hiervan is om het formulier zoveel mogelijk te laten aansluiten bij hetgeen de basisschool graag van de kinderen wil weten. Dit alles zorgt ervoor dat de inspectie de 'warme' overdracht als een voorbeeld voor anderen beoordeelt. 't Kolleke is niet in een basisschool gevestigd. Het afstemmen van de zorg, het pedagogisch handelen en het organiseren van ouderactiviteiten is dan ook wat moeilijker te realiseren, omdat niet alle kinderen naar dezelfde basisschool doorstromen. De onderdelen met betrekking tot de zorg, het pedagogisch handelen en het organiseren van ouderactiviteiten zijn dan ook niet beoordeeld. Wellicht dat in de toekomst hier wel stappen in gemaakt kunnen worden door zowel voor- als vroegscholen. Opbrengsten Omdat de gemeente geen beleid op dit gebied heeft geformuleerd, is dit onderdeel niet beoordeeld. Pagina 11 van 16
3 CONCLUSIE De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie op kinderdagverblijf 't Kolleke grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie enkele tekortkomingen kent. Pagina 12 van 16
4 REACTIE VAN DE HOUDER Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van de educatie op kinderdagverblijf 't Kolleke. Daarnaast heeft de inspectie kinderdagverblijf 't Kolleke gevraagd te reflecteren op de uitkomsten van het onderzoek en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Hieronder geeft de houder haar reactie: Allereerst vonden we het heel leuk dat wij, als kleinste kinderopvang uit sint Michielsgestel uit de steekproef voor de onderwijsinspectie kwamen. De punten die voorkomen uit deze inspectie geven ons handvatten om ons nog beter te ontwikkelen. We zijn recent begonnen als een officiële VVE locatie en we zitten dan nog in een overgangsjaar. Het is dan ook heel fijn om te weten dat alles grotendeels op orde is. Hieronder beschrijven wij stapgewijs de indicatoren uit de tabel van bijlage 1 die nog niet voldoende ontwikkeld zijn en welke acties wij daar voor ondernemen. B1 en B4 Wij werken met het VVE programma uk en puk. Hierbij hebben wij ook het ouderprogramma. Wij zullen de activiteiten die voor ouders hier in staan meer integreren bij het dan lopende thema. C1.2 en C1.4 Een doelgerichte planning is al wel aanwezig maar nog niet helemaal ontwikkeld voor alle thema s van uk en puk. Elke keer als een nieuw thema aan bod komt word deze planning ingevuld. C2.5 Om de ontluikende geletterdheid te stimuleren hebben wij al onze bakken en kasten met plaatjes en benaming voorzien. D1.2 en D1.3 en E.3 Het nieuwe volg systeem van uk en puk, dat we gaan gebruiken heeft 3 keer per jaar een evaluatie moment. We zijn nog in ontwikkeling hoe we deze momenten ook bespreken met de andere instanties zoals het consultatie bureau en stichting VES Pagina 13 van 16
BIJLAGE 1 OORDELEN In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk. Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende. 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere vooren/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Condities 1 2 3 4 A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting") Voldoende vve-tijd A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool Kwaliteit pedagogisch medewerkers A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan Ouders 1 2 3 4 B1 B2 B3 B4 B5 B6 Gericht vve-ouderbeleid Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd Intake Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool Informeren over de ontwikkeling van hun kind Pagina 14 van 16
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal vve-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is respectvol C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is goed op elkaar afgestemd C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep Pagina 15 van 16
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4 D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voorresp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4 E1 E2 E3 E4 E5 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vveverbetermaatregelen De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vveeducatie Doorgaande lijn 1 2 3 4 F1 F2 F3 F4 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool Er is concreet beleid om zoveel mogelijk kinderen te laten doorstromen naar een vroegschool De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd Pagina 16 van 16