RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. Kindercentrum 't Baerke

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Kindercentrum 't Baerke Plaats : Sint Odiliënberg LRKP nummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 13 september 2016 Datum vaststelling : 25 november 2016

2 Pagina 2 van 17

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN CONCLUSIE REACTIE VAN DE HOUDER BIJLAGE 1 OORDELEN Pagina 3 van 17

4 Pagina 4 van 17

5 1 INLEIDING Op 13 september 2016 heeft de inspectie de peutergroep van Kindercentrum 't Baerke onderzocht. Het onderzoek is uitgevoerd vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De peutergroep Eigenwijsjes van het Kindercentrum 't Baerke is opgenomen in een steekproef waarbij we gegevens verzamelen over de kwaliteit van de voorschoolse educatie ten behoeve van de jaarlijkse rapportage "De staat van het onderwijs". Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op: De voorwaarden voor vve De ouders De kwaliteit van de educatie Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van vve Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit een vve-locatiebezoek, waarbij: Documenten over planning, begeleiding en zorg zijn bestudeerd; een groepsobservatie is uitgevoerd. Dit vve-bezoek vond plaats in de peutergroep Eigenwijsjes; gesprekken met ouders, pedagogisch medewerkers en de intern begeleider/zorgcoördinator en een vertegenwoordiging van de houder zijn gevoerd. Pagina 5 van 17

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010 en de werkinstructie toezichtkader voor- en vroegschoolse educatie, maart Dit document is te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. In hoofdstuk 4 wordt de houder van de kinderopvanglocatie uitgenodigd om kort te reflecteren op de bevindingen van de inspectie en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Pagina 6 van 17

7 2 BEVINDINGEN Totaalbeeld Peutergroep Eigenwijsjes maakt deel uit van het Kindercentrum 't Baerke, dat sinds april 2015 is gehuisvest in het gebouw van basisschool 't Kempke in dorpsgemeenschap Sint Odiliënberg. Kindercentrum 't Baerke is één van de vier kindercentra van Stichting Kinderopvang Roerstreek in de gemeente Roerdalen. De peutergroep biedt in totaal vijf dagdelen voorschoolse educatie aan, op dit moment aan totaal 24 kinderen. De geobserveerde groep bestaat momenteel uit 9 kinderen, van wie 2 een ve-indicering hebben. De peutergroep is nog niet eerder door de inspectie van het onderwijs bezocht. De GGD heeft de peutergroep voor het laatst in juni 2015 bezocht. Volgens de directie zijn de destijds door de GGD geconstateerde tekortkomingen inmiddels verholpen. Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de uitvoering van voorschoolse educatie en de kwaliteit van het volgen van de ontwikkeling, de begeleiding en zorg op orde is. Dat geldt ook voor de condities waaronder voorschoolse educatie wordt aangeboden. De kwaliteit van de ouderbetrokkenheid moet op enkele onderdelen nog beter. De interne kwaliteitszorg moet hoognodig verbeterd worden, evenals de doorgaande lijn met de basisschool. Tenslotte moet geconstateerd worden dat resultaten van de voorschoolse educatie niet zichtbaar gemaakt worden. De verdeling tussen voldoende kwaliteit en te verbeteren kwaliteit is terug te voeren op enerzijds persoonlijk vakmanschap en directe betrokkenheid en anderzijds op een nog ontoereikend beleid en sturing. Toelichting Condities De GGD Limburg-Noord heeft in juni 2015 de peutergroep geïnspecteerd. Daarbij zijn ook de voorwaarden voor voorschoolse educatie als positief beoordeeld. Deze oordelen zijn in dit onderzoek geverifieerd en overgenomen. De maximale groepsgrootte van 16 kinderen wordt momenteel niet bereikt. De peutergroep kan beschikken over HBO-opgeleide pedagogisch medewerkers. Ouders Kindercentrum 't Baerke vindt de ontwikkeling van de kinderen een gedeelde verantwoordelijkheid van het kindercentrum en ouders. Dan valt te verwachten Pagina 7 van 17

8 dat het educatief partnerschap met ouders specifiek is ingevuld. Dat is echter niet het geval in het pedagogisch beleidsplan en het beleidsplan vve en blijkt ook niet in de praktijk. De ouders worden geïnformeerd over algemene zaken en de specifieke ontwikkeling van hun kind aan de hand van de groeimap. Dit laatste mag zelfs als voorbeeld voor anderen worden vermeld. De algemene informatiebrieven zijn in andere talen beschikbaar, voor als dat nodig zou zijn. De deelname van ouders aan de activiteiten in en van de peutergroep valt echter tegen. Minder dan de helft bezoekt de themabijeenkomsten, de ouderochtenden of maakt thuis aantoonbaar gebruik van de suggesties die in de themabrieven worden aangereikt. Het is daarom belangrijk om na te denken over manieren waarop de ouders in Sint Odiliënberg 'verleid' kunnen worden tot meer betrokkenheid. De ouders met wie is gesproken zijn heel tevreden over de pedagogische warmte die de pedagogisch medewerkers hun kinderen bieden en de overgave waarmee ze met de kinderen werken. Kwaliteit van de uitvoering van vve In de peutergroep wordt thematisch gewerkt, op basis van het programma Peuterplein en de SLO-leerlijnen. Door de kennis, ervaring en vaardigheden van de huidige pedagogisch medewerkers wordt op de beschreven wijze een integraal aanbod voor voorschoolse educatie verzorgd. De thema's zijn over het jaar gepland en per week zijn de activiteiten voor de kinderen gepland. Per kind wordt bijgehouden in welke mate de kinderen de ontwikkelingsdoelen bereiken. Een aandachtspunt hierbij is de nu nog algemene formuleringen ('vergroten woordenschat') die gebruikt worden. Op pedagogisch gebied worden de kinderen ondersteund en kunnen ze zich in een veilige en warme omgeving ontwikkelen. De pedagogisch medewerkers zijn er voor de kinderen, luisteren en bieden de kinderen de ruimte om hun zegje te doen. Kinderen worden ook gestimuleerd zelf initiatieven te ondernemen. Hiermee is een aangenaam klimaat gecreëerd, waarin de kinderen tot ontwikkeling kunnen komen. In de ontwikkeling is specifiek aandacht voor de taal van de kinderen. Kinderen worden uitgelokt om hun gedachten te verwoorden en vragen te stellen. Op dit moment zijn er geen anderstalige kinderen in de peutergroep. Ontwikkeling, begeleiding en zorg De brede ontwikkeling van alle kinderen in de peutergroep wordt momenteel vastgelegd in de groeimap van ieder kind. Daarin zitten onder meer de frequente vrije observaties van de pedagogisch medewerkers en de gestructureerde groeiverslagen, die gebruikt worden ten behoeve van de Pagina 8 van 17

9 oudergesprekken. De eerder gebruikte screeningslijsten worden niet meer voor alle kinderen ingevuld. In de plaats daarvoor zal dit schooljaar voor alle kinderen het observatie-instrument KIJK in gebruik worden genomen. Wanneer de ontwikkeling van een kind zorgen baart, wordt door de coördinator zorg/directrice een 'zorgdossier' aangelegd. In het zorgdossier is een voorlopige hulpvraag geformuleerd. Dit zorgdossier wordt besproken met de ouders. Indien de pedagogisch medewerkers zelf toereikende begeleiding kunnen bieden (bijvoorbeeld bij het stimuleren van gewenst gedrag), wordt een plan van aanpak opgesteld. Vaak is echter de hulp nodig van externe specialisten, zoals logopedist of ergotherapeut. Met hulp van de externen wordt in het zorgdossier ook een 'behandelingsplan' opgenomen. De pedagogisch medewerkers ondersteunen de ouders bij de inschakeling daarvan. De coördinator zorg heeft tevens structureel overleg met het consultatiebureau over de ontwikkeling van de kinderen die extra zorg ontvangen. Kwaliteitszorg De interne kwaliteitszorg heeft nog onvoldoende aandacht gekregen. De verantwoordelijkheid voor een toereikende kwaliteit berust in de praktijk bij de pedagogisch medewerkers. Desondanks is het gewenst dat iemand zich gaat buigen over de vraag 'Doen wij de goede dingen en doen we die ook goed?' Het beleid rondom voorschoolse educatie bevat voldoende aanknopingspunten om te onderzoeken of de peutergroep waarmaakt wat ze ouders belooft. Met de bevindingen daarvan heeft de stichting ook een evaluatie in handen waarmee ze verantwoording kan afleggen aan de subsidieverstrekker. Over resultaten van voorschoolse educatie is nog weinig gesproken, terwijl landelijk de gesprekken daarover al langer gevoerd worden. Ondanks dat de gemeente daar geen eisen aan stelt, is het toch mogelijk om daar als locatie zelf al over na te denken en te proberen daarvan een beeld te schetsen. Ten slotte ontbreekt het ook aan een planmatige aanpak van verbeteractiviteiten, voortvloeiend uit een regelmatige evaluatie van de kwaliteit van de voorschoolse educatie. Doorgaande lijn Hoewel het Kindercentrum al ruim een jaar in het schoolgebouw is gehuisvest, is nog niet echt sprake van een stevige doorgaande lijn tussen de peutergroep en de basisschool. Voor de kinderen die doorstromen naar de basisschool, wordt wel een warme overdracht verzorgd. Voor dit schooljaar is tevens het voornemen om enkele thema's parallel te laten lopen en enkele gezamenlijke activiteiten met peuters en kleuters te ondernemen. Dit is al een eerste aanzet naar de afstemming van het aanbod. Pagina 9 van 17

10 De doorgaande lijn kan versterkt worden door ook afstemming na te streven op het gebied van ouderbetrokkenheid, pedagogisch-educatief handelen en het volgen van de ontwikkeling en bieden van zorg. Opbrengsten Op gemeentelijk niveau zijn er geen resultaatafspraken gemaakt voor de voorschoolse educatie. Het is daarom niet mogelijk om daarover een oordeel te geven. Het Kindcentrum maakt de resultaten van de voorschoolse educatie ook niet zelf zichtbaar. Pagina 10 van 17

11 3 CONCLUSIE De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie in peutergroep Eigenwijsjes van Kindercentrum 't Baerke gedeeltelijk op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie een aantal tekortkomingen kent. Pagina 11 van 17

12 Pagina 12 van 17

13 4 REACTIE VAN DE HOUDER Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van de voorschoolse educatie in peutergroep Eigenwijsjes in Kindercentrum 't Baerke. Daarnaast heeft de inspectie de directie van het Kindercentrum gevraagd te reflecteren op de uitkomsten van het onderzoek en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Hieronder geeft de houder haar reactie: Wij zijn blij met het rapport waarin aangegeven wordt dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie in peutergroep de Eigenwijsjes gedeeltelijk op orde is. Kansen om te groeien! Dit rapport wordt gezien als een nulmeting en vanuit deze nulmeting zullen de aandachtspunten verder vormgegeven worden. Het betreft: ouders; kwaliteitszorg binnen de voor- en vroegschool; doorgaande lijn. Dit zijn de items die scoren op 1. Staat in kinderschoenen of 2. enigszins ontwikkeld. Dit zullen we doen samen met onze partners en de, vanuit de gemeente Roerdalen in gang gezette, VVE werkgroep onder begeleiding van BCO. Daarnaast zullen we collega instellingen raadplegen door met ze in gesprek te gaan en verworven informatie toe te passen. Uiteraard zullen we ook de ouders, vertegenwoordigd door de oudercommissie, vragen ons hierin te adviseren. Zo is er bijvoorbeeld al gestart met het ontwikkelingsvolgmodel KIJK en is de herhalingscursus VVE gepland. Daar waar we met de peuterarrangementen in de scholen zitten worden als aanvang al activiteiten samen gedaan. Denk hierbij aan het voorlees ontbijt en bijvoorbeeld, nu actueel, sinterklaas. Uiteraard dient dit verder uitgebouwd te worden op de inhoud. Het doet ons echter deugd te zien dat er items zijn die een 3. voldoende en zelfs 4, goed ontwikkeld- een voorbeeld voor anderen, scoren. Dit zijn de items: condities; kwaliteit van de uitvoering van vve; ontwikkeling begeleiding en zorg. Items die reeds zijn doorontwikkeld vanuit de kinderopvang. Het is bijzonder fijn om in het rapport terug te lezen dat we goed op weg zijn. Voor onze instelling is dit een waardevol rapport om de voor en vroegschoolse Pagina 13 van 17

14 educatie verder vorm geven. Zonder daarbij het kind, binnen zijn context, uit het oog te verliezen zodat er altijd een stip aan de horizon zal zijn! Pagina 14 van 17

15 BIJLAGE 1 OORDELEN In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk. Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende. 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere vooren/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Condities A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting") Voldoende vve-tijd A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool Kwaliteit pedagogisch medewerkers A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan Ouders B1 B2 B3 B4 Gericht vve-ouderbeleid Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd Intake Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen B5 B6 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool Informeren over de ontwikkeling van hun kind Pagina 15 van 17

16 Kwaliteit van de uitvoering van vve Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal vve-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is respectvol C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is goed op elkaar afgestemd C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen Ontwikkeling, begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep Pagina 16 van 17

17 Ontwikkeling, begeleiding en zorg D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voorresp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool E1 E2 E3 E4 E5 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vveverbetermaatregelen De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vveeducatie Doorgaande lijn F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool Er is concreet beleid om zoveel mogelijk kinderen te laten doorstromen naar een vroegschool De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd De manier om met de ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd Pagina 17 van 17