NOTULEN Begeleidingsgroep Luchtkwaliteitsonderzoek Harlingen Datum : Maandag 19 oktober 2015 Tijdstip : 19.00 uur Locatie : Stadhuis, Noorderhaven 86, 8861 AP Harlingen Aanwezig : Peter Polhuis (vz), Abel Arkenbout, Doede de Jong, Mark van Bruggen (RIVM), Frans Duijm (GGD Groningen/Fryslân), Dave de Jonge (GGD Amsterdam), Johan Vollenbroek, Djorike Palma, Jentje Tjalma José de Vries (notuliste) Afwezig m.k. : Lammert Soet, Ron Leen, Jan Waling Huisman 1. Opening, vaststellen van de agenda en mededelingen - De voorzitter opent de vergadering en heet de heren Schrier en Boon welkom. Zij gaan een toelichting geven over de beslissing rondom Europese aanbesteding. - Vanwege de gasten en nieuwe notuliste vraagt de voorzitter de aanwezigen zich voor te stellen. - Mededeling van de voorzitter: mail 02-10 van Abel Arkenbout is formeel toegevoegd aan de vergaderstukken (punt 6). - Jan Waling Huisman is ziek en heeft zich afgemeld. - Vandaag is er nog een email verstuurd door Peter Polhuis en Frans Duijm over de externe communicatie vanuit de BG wellicht nog leespauze, anders in volgende vergadering bespreken. 2. Voortgang onderzoeksplan luchtkwaliteitsonderzoek RIVM a. Voorbereiding beslismoment inzetten 2 e meetstation b. De aanbestedingsproblematiek c. De bestuurlijke besluitvorming N.a.v. 2a: Nog niet aan de orde. N.a.v. 2b en 2c: Wethouder Boon: afgelopen periode hebben juristen zich over het vraagstuk gebogen, alle opties bekeken, en de uiteindelijke uitkomst is: het moet Europees aanbesteed worden. Beide colleges (GS en B&W Harlingen) hebben dit advies overgenomen en inmiddels conform besloten. In principe had de BG dit in het verleden moeten zien aan komen. Gedeputeerde Schrier voegt hier aan toe dat hij ook de overtuiging heeft dat het onderzoek Europees aanbesteed moeten worden. Mark van Bruggen: Hij accepteert vanzelfsprekend de beslissing, maar is geërgerd over de opmerking dat de BG dit had moeten zien aankomen. Hij wijst er op dat de voorzitter van de BG dit punt vroegtijdig heeft aangekaart, maar dat door de opdrachtgevers daar zeer laat op is gereageerd. Verder merkt hij op dat het RIVM niet meer kan/mag meedingen, want als je als adviseur bent betrokken bij het voortraject kun je niet meedoen aan de aanbesteding. Johan Vollenbroek: In de offerte van het RIVM zit een stuk betreffende dioxinemetingen van grond en gras. Het is van belang dat deze grondmonsters tijdig worden geanalyseerd. Dit dient bij voorkeur direct te gebeuren, want dan kunnen deze analyses in verband worden gebracht met de analyses van de emissies uit de pijp van de REC. Deze monsters liggen nu in de vrieskast van het RIVM. Wat er in het verleden is gebeurd kun je aflezen aan de monsters van grond en gras. Vergadering Begeleidingsgroep Luchtkwaliteit Harlingen 19 oktober 2015 1
Frans Duijm: De emissies uit de pijp worden onderworpen aan het dioxine-onderzoek. Het is goed dat van tevoren de uitslagen van het gras bekend worden. Zo n onderzoek duurt ook wel twee maanden. Einde van de winter zou het gras dan nogmaals gemeten moeten worden. Peter Polhuis: Nog een argument is de combinatie van de luchtkwaliteit en de grasmonsters. De aanbesteding met daarin de analyse van de grasmonsters wordt extra gecompliceerd voor inschrijvers. Er zijn niet veel inschrijvers die zowel het luchtkwaliteitsonderzoek als de grondmonsteranalyses kunnen uitvoeren. Dave de Jonge: schrikt van de mededeling dat het RIVM afvalt en vindt het jammer dat er geen reactie op zijn suggesties (zie vorige notulen) is geweest. Hij vraagt waarom de inkopers van de provincie van mening zijn dat er niet gesplitst kan worden op onderdelen. Wethouder Boon: De juristen hebben geen openingen gevonden om te splitsen. Peter Polhuis: In december 2014 heeft de BG dit probleem zien aankomen. Het heeft lang geduurd (april 2015) voordat er met opdrachtgevers een gesprek plaatsvond over deze problematiek. Hij wijst er op dat er in de BG ontzettend veel ervaring met Europese aanbestedingen zit en dat het teleurstellend is dat in de voorbereidende besluitvormingsfase geen contact met hem of met de heer De Jonge is opgenomen. Zelfs hedenavond hadden nog creatieve suggesties vanuit de BG op tafel gelegd kunnen worden. Dave de Jonge: vreest voor een grote vertraging. Doordat het RIVM het onderzoek nu niet kan uitvoeren, zullen de uiteindelijke uitslagen pas in 2018 komen. Wanneer het RIVM het onderzoek kan doen, zullen de uitslagen eind 2016 naar buiten gebracht kunnen worden. Hoe communiceer je dit met de burgers? Johan Vollenbroek: Als dan toch Europees aanbesteed moet worden, dan pleit hij voor de kortst denkbare procedure, waarbij hij denkt aan een aanbestedingsprocedure met pre-kwalificatie. Om dit agendapunt af te ronden, vraagt de voorzitter of iemand nog een opmerking heeft ten aanzien van het genomen besluit: Dave de Jonge: Hij kan zich moeilijk neerleggen bij het genomen besluit en had graag gezien waarom het pakket niet gesplitst kan worden. Hij spreekt het vermoeden uit dat deze beslissing is voorbereid door mensen die inhoudelijk niet goed op de hoogte zijn van de te verrichten werkzaamheden en spreekt nogmaals zijn teleurstelling uit over het feit dat hij niet in de gelegenheid is gesteld zijn opvattingen in dezen persoonlijk en inhoudelijk te bespreken met opdrachtgevers. Wethouder Boon: Zegt toe zo snel mogelijk te bekijken of het gras en grondmonsteronderzoek door het RIVM uitgevoerd kan worden. De BG zal hierin worden gehoord. Doede de Jong: Vraagt of de insteek nog steeds is dat er een luchtkwaliteitsonderzoek komt? Dit beamen de heren Boon en Schier. Djorike Palma: Vindt het erg jammer dat dit besluit genomen is. Zij vraagt zich af of het besluit nog teruggedraaid kan worden om alsnog na te gaan of het onderzoek onder de Europese norm uitgevoerd kan worden. Voorts vraagt zij zich af welke situatie ontstaat als blijkt dat er geen andere partijen gevonden kunnen worden. Is het RIVM dan weer in beeld? De heer Schrier merkt op dat hij er niet van overtuigd is dat het RIVM niet kan/mag meedingen. En ook de heer Boon heeft die overtuiging niet. Voorts zegt de heer Boon, naar aanleiding van de opmerkingen van mevrouw Palma, dat z.i. het RIVM weer in beeld is als er geen andere inschrijvers zijn. Voorts zeggen beide bestuurders toe dat zij zullen bespoedigen dat de BG zo snel mogelijk bij de Europese aanbestedingsprocedure wordt betrokken en dat dat in de praktijk betekent dat de BG wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de eerste gesprekken met het externe bureau dat deze aanbesteding gaat begeleiden. Wethouder Boon merkt ten slotte op, dat ondanks de negatieve mededeling omtrent Europese aanbesteding, de opdrachtgevers de begeleiding van de BG als zeer zinvol en wenselijk ervaren. De voorzitter memoreert de twee toezeggingen die door hen zijn gedaan. Voorts wijst hij op de noodzaak van frequenter contact tussen de twee bestuurders en de voorzitter van de BG. De heren Vergadering Begeleidingsgroep Luchtkwaliteit Harlingen 19 oktober 2015 2
Boon en Schrier beamen dit en bieden ook aan om als daar een aanleiding voor bestaat in de BG als zodanig een toelichting te komen geven. Nu de twee bestuurders toch aanwezig zijn in de BG verzoekt de heer Vollenbroek om inzicht in de procescondities van de REC opdat de BG de resultaten van de continu meting goed kan interpreteren. De bestuurders zeggen toe dit punt onder de aandacht van hun ambtenaren en de FUMO te brengen. De heren Boon en Schier verlaten om 19.50 uur de vergadering. Na het vertrek van de twee bestuurders memoreert de voorzitter het besprokene op de vorige vergadering en vraagt aan de BG hoe men denkt over de verdere begeleiding van het onderzoek. De voorzitter gaat daartoe alle leden en adviseurs van de vergadering langs. Iedereen spreekt zich uit en de voorzitter stelt vast dat de BG unaniem kiest voor het voortzetten van de begeleiding van het luchtkwaliteitonderzoek, maar dan wel onder de voorwaarden dat het grasmonsteronderzoek los wordt gemaakt van het luchtkwaliteitonderzoek, dat op de kortst mogelijke termijn de BG wordt betrokken bij de aanbestedingsprocedure en dat gekoerst wordt op een zogenoemde pre-kwalificatie procedure. Dit besluit heeft twee consequenties. Allereerst is de aanwezigheid van Mark van Bruggen niet langer noodzakelijk en zelfs ongewenst, als blijkt dat aan het eind van de nu in gang te zetten procedure zou blijken dat alsnog een beroep op het RIVM gedaan zou moeten worden, omdat er geen geschikte inschrijvers zijn. In de tweede plaats is het wenselijk dat de BG een kleine delegatie aanwijst om de besprekingen met het externe bureau te voeren. Na discussie worden daarvoor aangewezen: de heer Vollenbroek en de voorzitter (en als zijn vakantie het toelaat de heer De Jonge). 3. Noodzaak en frequentie van vergaderen BG De voorzitter deelt mee dat de heer Haenen heeft aangegeven dat hij niet aan de vergadering kan deelnemen en dat hij dit punt bilateraal met de voorzitter zal bespreken. De BG herhaalt haar opvatting dat het nog steeds wenselijk is dat er maandelijks wordt vergaderd en dat de voorzitter kritisch zal bezien of een vergadering doorgang moet vinden. 4. Notulen d.d. 22 september 2015 Tekstueel: Punt Actielijst: maandelijks moet hier tussengevoegd worden: dit is het verschil als 2 personen van het RIVM dit maandelijks moeten ophalen vanuit Bilthoven Pagina 2 Punt 5: Na statenleden ook raadsleden vermelden. N.a.v. opmerkingen: Pagina 4: 10. Rondvraag: Johan Vollenbroek heeft hier geen kijk op, dit ligt bij de FUMO. Zal deze gegevens opvragen bij FUMO, waarna deze zullen worden besproken (volgende vergadering). De notulen worden verder goedgekeurd en vastgesteld. Naar aanleiding van een vraag van de heer Arkenbout over actiepunt 61 merkt Mark van Bruggen op dat hij dit punt niet heeft opgepakt omdat een email van Abel Arkenbout hem in het verkeerde keelgat is geschoten. De heer Arkenbout heeft een prijslijst meegestuurd, die niet van het RIVM is. Hierin wordt een prijs van 1650 euro per monster genoemd, terwijl dit 550 euro moet zijn. De mail van de heer Arkenbout wekt de indruk dat het RIVM winst zou maken op de dioxines-analyses. Het steekt de heer Van Bruggen dat deze mail ook naar opdrachtgevers is gestuurd, terwijl de heer Arkenbout had kunnen weten dat het onjuiste informatie was. Hij vindt dat oncollegiaal en zou een correctie van de heer Arkenbout waarderen. De voorzitter concludeert dat dit actiepunt niet eerder zal worden opgelost, dan wanneer er een reactie van Abel Arkenbout komt. Op 4 december 2015 heeft de heer Arkenbout zijn excuses aangeboden. Hij dacht dat het om 14 monsters ging, maar het gaat om 29 stuks. 5. Definitieve werkwijze beoordelen analyseresultaten dioxinemeting REC De voorzitter memoreert de gemaakte afspraken in de vorige vergadering: Wij krijgen de resultaten van de analyses en de bevindingen van de FUMO nu onmiddellijk van de Gemeente. Wij als BG moeten binnen twee dagen een reactie geven (Johan, Abel, Frans, voorzitter). Dit is de eerste keer misgelopen. De voorzitter hecht er aan om ons strikt aan het afgesproken protocol te houden en dat betekent onder meer dat na een voorzet van de heer Vollenbroek de andere leden van de delegatie snel (binnen 36 Vergadering Begeleidingsgroep Luchtkwaliteit Harlingen 19 oktober 2015 3
uur) een reactie geven. Nu kan pas na de huidige vergadering een reactie worden gegeven, waardoor pas op dinsdag een persbericht van opdrachtgevers uit kan. De BG herbevestigt de gemaakte afspraken in dezen. De heer Arkenbout merkt op dat wanneer de oven uit is er niet wordt gemeten. Dan krijg je geen juiste metingen, er moet z.i. continu gemeten worden. Hiervan is deze periode sprake geweest. Hij vindt dus dat je deze resultaten niet naar buiten moet brengen. De heer Vollenbroek stelt voor dat de heer Arkenbout en alle anderen hun vragen m.b.t. continumeting van dioxines in de emissies van de REC op papier te zetten en hem toe sturen. De heer Vollenbroek geeft aan dat de huidige werkwijze conform de uitvraag is. Dat gaan we wijzigen. De heer Vollenbroek zal mevrouw Kremer vragen om actie te ondernemen. Dan zal hij aan Majel Kremer (Ruimtelijke Ordening/Milieu) vragen hierop reactie te geven. Volgende vergadering te bespreken. Na discussie wordt besloten dat de analyseresultaten naar buiten gebracht kunnen worden en dat de BG daarbij een aantal opmerkingen plaatst, waarbij aan het volgende gedacht moet worden: 1. Eerste meting uit een serie van twaalf metingen. 2. Eerste metingen zijn gericht nadat de installatie is gereviseerd. 3. De metingen moeten worden gerelateerd aan de hoeveelheid en aard van het verbrande afval (inputgegevens). 4. Er zijn in de eerste meetperiode geen storingen geweest. 5. De eerste meting zegt niets over de verspreiding van de rookgassen. De BG stemt er mee in dat de voorzitter de eindredactie voert over de reactie van de BG en e.e.a. afhandelt richting opdrachtgevers. De gemeente (opdrachtgever) zal het persbericht uitbrengen. Vanuit de BG wordt opgemerkt om vooral ook te letten op toegankelijk en begrijpelijk Nederlands. 6. Voortgang continu meting dioxine c.a. in emissiegassen REC a. 1 e analyseresultaten dioxinemetingen bij de REC b. Beoordeling interpretatie FUMO Behandeld onder punt 5. 7. Rondvraag Mark van Bruggen: Bedankt ieder voor zijn/haar steun richting RIVM en heeft de samenwerking als zeer prettig ervaren. Frans Duijm: Veranderingen van dioxine-emissies in Nederland sinds 1990. Frans heeft link doorgestuurd naar Janette (secretaresse), zij zal deze doorsturen. Hij heeft ook kopieën voor een ieder (worden na de vergadering uitgedeeld). Johan Vollenbroek: geeft aan dat hij graag in overleg met voorzitter per vergadering wil bezien of zijn aanwezigheid noodzakelijk is (dit vanwege lange reistijd). De voorzitter is daartoe uiteraard bereid, maar geeft wel dat de inbreng van de heer Vollenbroek erg belangrijk is. De voorzitter: Bedankt en spreekt zijn waardering uit richting Mark van Bruggen. Hij wijst op zijn rust en deskundigheid en voor de manier waarop Mark in het onderzoek staat, altijd bereid in discussie te gaan met de groep, waarbij hij zijn deskundigheid als onderzoeker combineert met openheid in discussies over alternatieven die door leden en adviseurs van de BG worden aangedragen. 8. Sluiting De voorzitter sluit om 21.10 uur de vergadering. De volgende vergadering is maandag 23 november 2015 om 19.00 uur. (Dave de Jonge meldt zich op voorhand af voor deze vergadering, vanwege vakantie. Ook Djorike Talma zal deze vergadering niet aanwezig zijn.) Vergadering Begeleidingsgroep Luchtkwaliteit Harlingen 19 oktober 2015 4
ACTIELIJST Nr. Eenmalige acties Actiehouder Datum Datum voltooid besluit 53. Voorbereiding beslismoment inzetten Mark van Bruggen 09-06-15 meetstation 2 60. Toezenden sheets presentatie expertmeeting Janette Haasdijk 22-09-15 Afgehandeld 61. Reactie van RIVM op alternatieve Mark van Bruggen 22-09-15 mogelijkheden van dioxinemeting 62. Opstellen brief gemeente Harlingen inzake Peter Polhuis 22-09-15 Afgehandeld aanbestedingsproblematiek 63. Navragen bij Majel Kremer wie om een meting heeft gevraagd tijdens de Janette Haasdijk 22-09-15 Afgehandeld/naam is bekend informatiebijeenkomst 64. Navraag doen bij J. Vollenbroek omtrent LUVO Dave de Jonge 22-09-15 Afgehandeld reiniging REC 65. Opstellen brief aan gemeente Harlingen en Peter Polhuis 22-09-15 FUMO over werkwijze m.b.t. analyseresultaten Afgehandeld dioxinemetingen & informeren wethouder Boon 66.** Opstellen voorstel communicatie Peter Polhuis 22-09-15 meetresultaten 67. Vragen m.b.t. continuering dioxine emissies van de REC op papier zetten Frans Duijm Allen 19-10-15 Nr. Doorlopende acties Actiehouder Datum besluit 23. Voortaan toezenden agenda aan plaatsvervangende Janette Haasdijk 04-11-2014 leden en ambtelijke vertegenwoordigers 24. Aan plaatsvervangende leden toekomstige Janette Haasdijk 04-11-2014 vergaderdata doorgeven Datum voltooid **66 Voorstel is 19-10-2015 rondgestuurd komt eerstvolgende vergadering aan de orde. Vergadering Begeleidingsgroep Luchtkwaliteit Harlingen 19 oktober 2015 5