Vooruitgang door vernieuwend werkgeven Ontwikkelingen fleibiliteit in cao s Margreet Xavier avier@awvn.nl 1
Agenda Trend fleibiliteit Personele samenstelling Fleibiliteit als HR-thema Fleibiliteit in cao s 2
Herkenning trend wendbaarheidsbehoefte MATE HERKENNING TREND WENDBAARHEIDSBEHOEFTE ORGANISATIES (N=229) Wendbaarheidsbehoefte (veel) herkend: 89% 53,7% 34,9% 8,3% 3,1% Veel herkenning Herkenning Weinig herkenning Geen herkenning Bron: AWVN ledenonderzoek trends en ontwikkelingen HR, september 2016 3
Invulling wendbaarheid Wijze waarop organisaties inspelen op de behoefte aan wendbaarheid (n=203) Meer sturen op duurzame inzetbaarheid 39,4% Meer eterne inhuur 33,5% Van functies naar rollen, taken 33,5% Van hiërarchie naar zelfsturende teams 29,6% Meer samenwerking andere organisaties 21,2% Meer outsourcing 20,2% Interne pool 16,7% Sturen op waarden dan op efficiency 9,4% Anders 3,4% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% Bron: AWVN ledenonderzoek trends en ontwikkelingen HR, september 2016 4
Fleibilisering personeelsbestand 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 16% Ontwikkeling vast personeelsbestand 2014-2018 48% 37% 24% 44% 32% 49% 49% 27% 25% 27% 25% 2014 2015 2016 2017-2018 toename blijft gelijk afname Lineair (blijft gelijk) Lineair (afname) Lineair (toename) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Ontwikkeling fleibel personeelsbestand 2014-2018 36% 49% 56% 28% 16% 16% 59% 59% 27% 27% 14% 14% 2014 2015 2016 2017-2018 toename blijft gelijk afname Lineair (toename) Lineair (blijft gelijk) Lineair (afname) Het vaste personeelsbestand is stabiel. Na een afname in 2014 (-20%) en 2015 (-8%) heffen de toe-en afname elkaar vrijwel op sinds 2016. Na een snelle stijging van het fleibele personeelsbestand in 2014 (+20%) en 2015 (+40%) vlakt de groei af tot 13 % vanaf 2016. De banengroei (+15%) vanaf 2016 wordt vooral opgevangen met fleibel personeel (13%) en minder met vast (2%). Bron: AWVN ledenonderzoek trends en ontwikkelingen HR, 2014-2016 5
Fleibiliteit als HR-thema Verwachte nieuwe HR-vraagstukken de komende twee jaar (2017-2018, n=255) Duurzame inzetbaarheid Strategische personeelsplanning Leiderschapsontwikkeling Gezondheid en vitaliteit Fleibilisering organisatie/ inzet mw-ers Motivatie en betrokkenheid mw-ers Fleibiliseren arbeidsvoorwaarden Roosters en arbeidstijden Eigen regie mw-ers werk/loopbaan Talentmanagement Pensioen Digitalisering HR-systemen Performance management Organisatieonderzoek (werk)processen) Herijken/formuleren HR-strategie HR-analytics Ziekteverzuim en re-integratie Reorganisatie Beloningssystematiek Fusie/overname Plaatsen mensen met arbeidsbeperking Werving en selectie Wet DBA (inzet ZZP) Leeftijdsonafhankelijke arbeidsvoorwaarden Inlenen/uitzenden buitenland MVO Medezeggenschap voor flekrachten 2,7% 2,0% 4,7% 8,2% 7,8% 7,1% 9,4% 8,6% 11,0% 9,8% 12,9% 12,2% 14,9% 14,9% 13,7% 15,7% 15,7% 19,6% 19,2% 18,4% 18,4% 22,7% 22,0% 23,5% 23,5% 29,8% 33,7% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% Belang fleibiliteit: 5. Organisatie/inzet medewerkers (23%) 7. Fleibiliseren arbeidsvoorwaarden (20%) 23. Wet DBA (8%) 24. Leeftijdsonafhankelijke arbeidsvoorwaarden (7%) 27. Medezeggenschap voor flekrachten (2%) 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Top 5 HR-thema's 2014-2018 2014 2015 2016 2017/18 6
Fleibiliteit in cao s: evaluatie cao-afspraken 2016 Alle akkoorden (N=375) Iets minder afspraken over wendbaarheid en fleibiliteit dan in 2015 Afspraken fleibiliteit > productiviteit 7
Fleibiliteit in cao s: afspraken 2016 akkoorden productiviteit fleibiliteit organisatie hard zacht interne fleibiliteit verduurzamen eterne fleibiliteit Meer beschikbare tijd verlengen werkdagen afname ADV dagen Basis vrijwilligheid toename arbeidsduur/week effectievere inzet/verdeling vakantiedagen verlengen dagvensters invoeren jaarurennorm andere opzet vergoedingen inconveniënten maimeren percentage eterne fleibiliteit doorstroom van fle naar vast fleibiliteit medewerker Meer zeggenschap over inzet verlof en werktijden zelfroosteren shift picking 8
Voorbeeldafspraken productiviteit Blue Circle: harde productiviteit De arbeidsduur bedraagt voor medewerkers die in dienst zijn gekomen voor 1 januari 2016 gemiddeld 38 uur en 40 minuten per week. Voor medewerkers die op of na 1 januari 2016, eventueel wederom doch niet geheel aansluitend, in dienst zijn gekomen bedraagt de arbeidsduur 40 uur per week. Parenco: zachte productiviteit De restrictie met betrekking tot de uitbreiding van de contractuele arbeidsduur van de normaal geldende 36 uur per week naar maimaal 40 uur per week vervalt. Afhankelijk van de ontwikkeling in de werkbelasting kan zowel de werkgever als de werknemer in overleg gaan over de aanpassing van de contractuele arbeidsduur. Deze kan op basis van vrijwilligheid worden aangepast of uitgebreid. 9
Voorbeeldafspraken fleibiliteit organisatie Glastuinbouw interne fleibiliteit Er is een duidelijk jaarurenmodel ingevoerd, dat helder aangeeft wanneer die ingaat, wanneer er wordt uitbetaald en hoe het geregeld wordt en wat wordt meegeteld en wat niet. Het jaarurenmodel kan alleen per kwartaal ingaan voor een heel jaar, of bij seizoenarbeid voor de gewerkte periode. Het jaarurenmodel wordt gebaseerd op het aantal overeengekomen uren op contractbasis, standaard is dat 38 uur. Nationale Nederlanden verduurzamen eterne fleibiliteit NN vergroot haar fleibiliteit en verlaagt haar kosten door eternen in te zetten bij wisselende capaciteitsbehoefte in functies waar iemand relatief eenvoudig op in te werken is. Specialistische werkzaamheden die NN niet (meer) zelf wil uitvoeren worden door eternen vervuld. Deze fleibiliteit is en blijft nodig voor de juiste kwaliteit en kwantiteit. partijen gaan gedurende de cao-periode in overleg met de COR voor een toekomstbestendig beleid voor de inhuur van eterne mw-ers. eterne medewerkers zullen daar waar mogelijk net zoals interne medewerkers bij de organisatie worden betrokken. Met uitzendkrachten > een jaar bij NN worden na een jaar de resultaten, ontwikkeling en de persoonlijke situatie besproken. NN zorgt ervoor dat jaarlijks een ontwikkelbudget van 350 aan deze medewerkers beschikbaar wordt gesteld. NN zal vanuit haar werkgeversverantwoordelijkheid in beginsel de langdurige inzet van eternen beperken en geen gebruik maken van payrollachtige constructies. 10
Voorbeeldafspraken fleibiliteit medewerker Tuincentra: Medewerkers krijgen meer invloed op hun werkroosters. Daardoor kunnen parttime banen beter gecombineerd worden met de privésituatie van de werknemer. Medewerkers die maimaal 20 uur werken, kunnen twee doordeweekse dagen als niet inroosterbaar aangeven. Bij een contract voor meer uren per week kan één doordeweekse dag worden aangewezen. 11
Fleknoppen fleinterventies etern intern Arbeidsinhoud Arbeidstijd Combinatie van functies in één aanstelling Multi-skilled Multi-inzetbaar (taken, vaardigheden en bereidheid) Taakroulatie Aanstelling in algemene dienst Job carving / -crafting Zelfsturing Naar tijdstip: Binnen of buiten kantooruren Overdag, s avonds of s nachts Doordeweeks of in het weekend Binnen bepaalde kaders of 724 Jaarurensystemen Naar lengte werkdag of werkweek (verlengen van de bedrijfstijd): Vaste, variabele of fleibele duur Naar spreiding volume: Vlak, seizoensmatig of variabel Naar zekerheid: Voorspelbaar of onvoorspelbaar Lange of korte termijn Arbeidsplek Meerdere arbeidslocaties Fleibele werkplekken Thuiswerken Mobiel werken +/- +/- +/- +/- +/- +/- Arbeidsverhoudingen HR-beleid voor werkenden Vertrouwen Betrokkenheid Bereidheid wederzijdse investering Mee ademende loonkosten (winst- en resultatendeling) Arbeidsvoorwaarden/belonen Beschikbare loonruimte meer individueel verdelen/koppelen aan flebevorderende KPI s Loonlijnen koppelen aan arbeidsmarktontwikkelingen diverse functies/disciplines Mate van (on)zekerheid: zekerheid tegen lagere prijs, onzekerheid tegen hogere Arbeidsmarktwaarde werkende (benchmark) Dynamic pricing: van inconveniënte naar incourente uren VNO-NCW 7 maart 2017 12
AWVN-hoofdkantoor Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag Postbus 93050 2509 AB Den Haag AWVN-werkgeverslijn 070 850 86 05 werkgeverslijn@awvn.nl www.awvn.nl 13