LOCATIE BOMMELERWAARD 1
Introductie VluchtelingenWerk WOBB, locatie Bommelerwaard komt op voor de rechten van vluchtelingen en helpt hen bij het opbouwen van een nieuw bestaan in de Bommelerwaard. Dit doen we met behulp van vele vrijwilligers die zich dagelijks inzetten om vluchtelingen te begeleiden naar zelfredzaamheid. Op het kantoor zijn drie parttime betaalde medewerkers actief. Jacolien Visser is werkzaam als trajectbegeleider inburgering. Peter Polling is administratieve kracht en Noortje de Vocht vervult de functie van locatiecoördinator. VluchtelingenWerk WOBB, locatie Bommelerwaard begeleidt vluchtelingen die wonen in de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Beide gemeenten bestaan uit elf kernen. Zo behoren de volgende plaatsen tot de gemeente Zaltbommel: Zaltbommel (de stad zelf), Aalst, Bern, Brakel, Bruchem, Delwijnen, Gameren, Kerkwijk, Nederhemert, Nieuwaal, Poederooijen en Zuilichem. Gemeente Maasdriel bestaat uit de volgende dorpen: Kerkdriel, Alem, Ammerzoden, Hedel, Heerewaarden, Hurwenen, Velddriel, Hoenzadriel, Rossum, Well en Wellseind. Het kantoor van VluchtelingenWerk WOBB, locatie Bommelerwaard bevindt zich in Zaltbommel in Pand 9 (de 'voormalige LTS') 2
Taakstelling Iedere gemeente in Nederland is verplicht om een bepaald aantal statushouders (vluchtelingen met een asielvergunning) te huisvesten. Dit noemt men de taakstelling. De taakstelling wordt berekend aan de hand van het inwoneraantal en het aantal personen dat een verblijfsvergunning krijgt en dus ergens in Nederland een woning moet krijgen. Ieder half jaar wordt de taakstelling bekent gemaakt door het ministerie van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties. Zaltbommel De taakstelling voor 2014 was voor Zaltbommel 26. Het daadwerkelijk gerealiseerde aantal vluchtelingen is 20. Daarmee neemt Zaltbommel een achterstand van zes mee naar 2015. Maasdriel Maasdriel moest in 2014 24 vluchtelingen huisvesten en had nog een achterstand uit 2013 van 7. Dat maakt samen 31. Er zijn in werkelijkheid echter maar 13 vluchtelingen gehuisvest. Daardoor heeft Maasdriel een flinke achterstand van 18 personen opgelopen die ze meeneemt naar 2015. Een flinke uitdaging, ook gezien het feit dat de nieuwe taakstelling voor 2015 bijna een verdubbeling is t.o.v. die van 2014. De prognose voor 2015 is 44 personen voor Maasdriel en 47 voor Zaltbommel. Dat betekent dat Maasdriel inclusief de achterstand uit 2014 naar verwachting in totaal 62 personen moet huisvesten en Zaltbommel (inclusief de achterstand van zes) 53. Dat zijn in totaal 115 personen voor de Bommelerwaard, een ongekend hoog aantal. Dit vraagt een goede samenwerking van alle betrokken partijen. Maatschappelijke begeleiding Als een vluchteling in Nederland mag blijven, dan helpen de vrijwilligers van VluchtelingenWerk bij de eerste stappen in onze complexe maatschappij. Vluchtelingen spreken dan nog amper Nederlands, maar moeten in korte tijd wel ongelofelijk veel regelen. Ze krijgen via het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) een woning toegewezen. Deze woning moet natuurlijk ingericht worden en worden aangesloten op gas, water en licht. Er moet een inkomen komen en een bankrekening. Instanties moeten worden bezocht, een uitkering moet worden aangevraagd, verzekeringen worden afgesloten, huis- en tandarts moeten worden gevonden en men moet zich aanmelden bij een school waar men de inburgeringscursus kan volgen. Kortom: er is ontzettend veel dat op de vluchteling afkomt en de ondersteuning van vrijwilligers is dan ook onmisbaar. Coaching vestiging De eerste drie maanden na vestiging in de gemeente noemen we coaching vestiging. Deze periode staat in het teken van zaken regelen, zoals in het stukje hierboven is beschreven. Er moet in korte tijd ontzettend veel gedaan worden. Vanaf de eerste dag in de gemeente is de vluchteling zelf verantwoordelijk voor bijvoorbeeld het betalen van de huur en de zorgverzekering. In deze periode is de taal vaak een barrière omdat de vluchteling nog weinig of geen Nederlands spreekt. Het gaat er daarom in deze periode vooral om dat er orde op zaken wordt gesteld. Waar mogelijk, wordt de vluchteling uiteraard betrokken in dit proces. 3
Om alles goed en nauwkeurig te kunnen regelen, maken vrijwilligers gebruik van een checklist waar alle belangrijke zaken op vermeld staan. We proberen zoveel mogelijk iedere vluchteling een maatschappelijk begeleider te bieden die hem de eerste periode regelmatig thuis zal bezoeken en mee zal gaan naar instanties. Coaching integratie Na drie maanden wordt het traject omgezet in coaching integratie. Als het goed is, zijn alle belangrijke regelzaken rond de huisvesting nu in orde. De vluchteling kan nu echt beginnen aan zijn integratie in de Bommelerwaard. Vrijwilligers maken hierbij gebruik van de handleiding zelfredzaamheid. In deze handleiding staan een aantal competenties benoemd waar de vluchteling, afhankelijk van zijn persoonlijke situatie, samen aan kan werken met de vrijwilliger. We bieden daarbij maatwerk; niet alle competenties zullen voor iedereen haalbaar zijn. Om dit in kaart te brengen, wordt er bij de start van de begeleiding door de coördinator een nulmeting ingevuld. Deze nulmeting geeft inzicht welke competenties iemand al beheerst en waar hij nog aan moet en kan gaan werken.hieronder enkele competenties die in deze nulmeting opgenomen zijn. Cliënt: Kan omgaan met verkoop aan de deur/telefoon. Heeft zijn administratie op orde. Kan bijzondere bijstand aanvragen. Kan bewust omgaan met energieverbruik. Kan meterstanden doorgeven. Kan gebruik maken van het openbaar vervoer. Weet hoe kinderbijslag werkt. Uitgangspunt van de begeleiding is dat een vluchteling zo snel mogelijk zelfredzaam wordt. We gaan hierbij uit van ieders eigen kracht. Er vinden regelmatig evaluatiemomenten plaats om vast te stellen of de vluchteling op de goede weg is. Dan wordt ook bekeken of het contact met de maatschappelijk begeleider kan worden afgesloten. De vluchteling kan dan nog een bepaalde periode gebruik maken van het spreekuur. Na twee jaar, of zoveel later als nodig is om het inburgeringsexamen te behalen, wordt de begeleiding afgesloten d.m.v. een eindgesprek. Blijkt dan dat een vluchteling nog niet voldoende zelfredzaam is, dan vindt een warme overdracht plaats naar een reguliere hulpverleningsinstantie. Spreekuur Twee keer per week kunnen vluchtelingen uit de Bommelerwaard gebruik maken van het algemene inloopspreekuur. Ze kunnen hier terecht met al hun vragen. Vaak gaan de vragen over een brief die ze hebben gekregen, of over financiële zaken. Ook andere vragen komen aan de orde zoals een aanvraag uitkering of de aanvraag van een lening bij DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs). Ook tijdens het spreekuur wordt uitgegaan van de eigen kracht van de vluchteling. We stimuleren iemand om zelf een formulier in te vullen, hierbij eventueel geholpen door de vrijwilliger. Vaak wordt dit in het begin best eng gevonden; men is bang om fouten te maken. Ook bellen naar een instantie is vaak een grote stap. Door op een coachende manier te begeleiden proberen onze vrijwilligers de vluchtelingen hierin stap voor stap te ondersteunen. VluchtelingenWerk Bommelerwaard heeft vijf spreekuurmedewerkers die zich wekelijks inzetten om het spreekuur tot een succes te maken. 4
Cursus Omgaan met geld Een onderdeel van de maatschappelijke begeleiding is de cursus Omgaan met geld in Nederland. Het doel van deze cursus is vluchtelingen de basisbeginselen rondom financiën en budgetteren bij te brengen zodat zij aan het einde van de begeleiding in staat zijn om verantwoord met hun financiën om te gaan. Vluchtelingen bevinden zich vaak in een financieel kwetsbare positie. Dit heeft meerdere redenen. Zodra ze een woning toegewezen krijgen, starten ze met een bijstandsuitkering. Om hun huis in te kunnen richten, ontvangen ze een inrichtingskrediet, waardoor ze al starten met een schuld. Tegelijkertijd staan vluchtelingen vaak ook voor hoge kosten voor gezinshereniging of kosten om familie in het land van herkomst te ondersteunen. Sinds 2013 moeten vluchtelingen ook hun eigen inburgeringstraject inkopen en sluiten zij daar een lening voor af bij de Dienst uitvoering Onderwijs (DUO). Als ze slagen, hoeven ze deze lening niet terug te betalen. Reiskosten naar de cursus worden niet meer vergoed door de gemeente. Daarnaast heeft een vluchteling een beperkt netwerk om op terug te vallen en is de kans op een betaalde baan de eerste jaren klein. Dit alles zorgt ervoor dat vluchtelingen heel goed met hun beperkte budget moeten leren omgaan. En dat is niet makkelijk, als je in een vreemd land woont waarvan je de taal niet spreekt en de regels nog niet goed kent en gebruikt. We vinden het daarom belangrijk om zoveel mogelijk cliënten deze cursus aan te bieden. Uiteraard is de cursus slechts een begin. Tijdens en na afloop van de cursus haakt de maatschappelijk begeleider aan bij de onderwerpen die besproken worden. Enkele onderwerpen die aan bod komen zijn: inkomsten en uitgaven, een begroting maken, winkelen, bespaar tips, het op orde brengen van de administratie en informatie over verzekeringen. Er is tijdens de cursus veel ruimte voor het stellen van vragen en groepsdiscussie. Juridische ondersteuning Naast de maatschappelijke begeleiding bieden we ook juridische ondersteuning aan vluchtelingen. Hierbij moet vooral worden gedacht aan begeleiding bij de gezinsherenigingsprocedure en aan zaken rondom verblijfsrecht. Project Taal in Beweging Het project Taal in Beweging wordt gesubsidieerd door de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel en brengt inburgeraars en Nederlanders met elkaar in contact. Dit gebeurt door middel van een koppeling die gemiddeld een jaar duurt. Voor een vlotte inburgering is het van belang dat vluchtelingen de Nederlandse taal beheersen. Taallessen volgen alleen is echter vaak onvoldoende. Er moet ook gelegenheid zijn de taal te kunnen oefenen en in de praktijk te kunnen gebruiken. Voor vluchtelingen is dit vaak erg lastig omdat zij meestal nog geen eigen sociaal netwerk hebben. Taalcoaches bieden dan uitkomst. De activiteiten die taalkoppels samen ondernemen zijn heel divers: samen huiswerk maken, een potje scrabble spelen, de markt bezoeken, een krantenartikel bespreken of samen koken. De inburgeraar is zelf verantwoordelijk voor zijn integratie. Daarom staat hij aan het roer en is hij degene die bepaald wat er samen ondernomen wordt. Het taalcoachproject is niet bedoeld als vervanging voor de taalles en werkt aanvullend. Taalcoaching stimuleert de inburgeraar om de Nederlandse taal in alledaagse situaties te gebruiken. Het is niet alleen gericht op de taal, maar ook op het beter wegwijs worden in de eigen omgeving. 5
Het opbouwen van een eigen netwerk speelt hierin een belangrijke rol. Dit is belangrijk omdat we niet willen dat de inburgeraar in een gat valt als de taalcoaching na een jaar stopt. Het opbouwen van een netwerk gebeurt bijvoorbeeld door de inburgeraar te begeleiden naar vrijwilligerswerk of een lokale sportvereniging. Ook bij taalcoaching staat het bevorderen van zelfredzaamheid bovenaan. Sinds begin 2014 wordt het project gecoördineerd door een vrijwillige coördinator die hierbij uiteraard ondersteund wordt door de locatiecoördinator. Getallen In Zaltbommel zijn er in 2014 zes koppelingen gerealiseerd. Dat zijn er vier minder dan de bedoeling was (namelijk tien koppelingen). Dit heeft te maken met diverse praktische redenen. Bijvoorbeeld een taalcoach die ziek werd of langdurig naar het buitenland vertrok en een aantal inburgeraars die om diverse redenen afhaakten (o.a. zwangerschap en een verhuizing). In het begin van 2015 (februari) zijn alsnog het beoogde aantal van tien koppelingen behaald. In Maasdriel zijn in totaal 11 koppelingen gemaakt, waarvan er een voortijdig is beëindigd. VluchtelingenWerk Zaltbommel mocht 5000 euro in ontvangst nemen! Donderdag 11 september was de goede doelen golfdag van de Lions en de Rotary in de Bommelerwaard, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan ons project Taal in Beweging. Er is 5000 euro opgehaald, waar we natuurlijk heel blij mee zijn. 6
Gezinshereniging Vluchtelingen die door hun vlucht gescheiden zijn geraakt van hun gezin, hebben recht op gezinshereniging. In de praktijk blijkt dit vaak een ingewikkelde procedure, die soms jaren kan duren. VluchtelingenWerk Bommelerwaard biedt gezinnen praktische hulp bij het gehele proces. Onze juridische vrijwilliger biedt praktische hulp bij het realiseren van gezinshereniging. Een groot deel van het werk bestaat uit het geven van uitleg en informatie. De taken van deze vrijwilliger zijn: Uitleg geven over de procedure Overleggen met de vluchteling over de ambassade waar ze de MVV (Machtiging Voorlopig Verblijf; een soort visum om Nederland in te mogen reizen) kunnen afhalen en de reisroute die gezinsleden kunnen volgen Contact zoeken met de ambassade voor het ophalen van de MVV en andere onderzoeken waarvoor de gezinsleden naar de ambassade moeten gaan Overleggen met de vluchteling over de documenten die voor vertaling naar Nederland moeten worden gestuurd Een advocaat benaderen voor het indienen van een eventueel bezwaar of beroep tegen het besluit over de MVV-aanvraag of verblijfsvergunning Overleggen met de advocaat over in te dienen juridische stukken of informatie Getallen In Zaltbommel waren er in 2014 zes gezinsherenigingsprocedures. Daarvan zijn er inmiddels twee gerealiseerd. In Maasdriel waren dit er tien, waarvan er zes zijn gerealiseerd. De overige procedures lopen nog. 7
Emplooi Emplooi is het arbeidsbemiddelingsprogramma van VluchtelingenWerk. Emplooi-adviseurs komen vaak zelf uit het bedrijfsleven waardoor zij een groot netwerk hebben opgebouwd. Zodoende zijn zij uitstekend in staat om vluchtelingen te begeleiden naar (vrijwilligers)werk. Dé manier om te integreren in de Nederlandse samenleving is uiteindelijk het hebben van (betaald) werk. Vluchtelingen ondervinden hierbij echter wel diverse obstakels. Zo worden diploma's vaak niet erkend en hebben ze te maken met een taalachterstand. Ook hebben ze een beperkt netwerk, geen kennis van werken in Nederland en kampen ze vaak met trauma's die ze opgelopen hebben in het land van herkomst of tijdens hun vlucht. Vluchtelingen zijn ondernemende mensen en zeer gemotiveerd om aan het werk te gaan. Emplooi helpt ze hierbij. In 2014 zijn er gesprekken geweest met tien vluchtelingen. Daarvan bleken er drie onbemiddelbaar, vanwege leeftijd en/of onvoldoende opleiding Bij één persoon is een poging gedaan haar aan vrijwilligerswerk te helpen. Zij was sterk gericht op betaald werk en stond niet open voor vrijwilligerswerk. Voor twee personen bleek het lastig om een match te vinden met werk dat aansloot bij hun capaciteiten, werkervaring en interesseveld. Eén persoon wilde graag vrijwilligerswerk doen zolang hij nog geen betaald werk heeft en is gestart bij de Ontmoetingstuin in Ammerzoden. Eén persoon, die een MBO-3 opleiding had in de ICT en werkte in het distributiecentrum van Blokker in Geldermalsen, is gekoppeld aan een sparringpartner van Stichting Kompas, om via die weg terecht te komen in de ICT. Eén persoon is niet bemiddelbaar vanwege psychische klachten. Eén persoon was op zoek naar een stageplaats in het kader van zijn opleiding Proces Operator en heeft een stageplaats gevonden met behulp van Emplooi. Naast haar reguliere activiteiten maakt Emplooi in de Bommelerwaard deel uit van het LeerWerk Kompas. Dit is een initiatief van Stichting Kompas, Dienstwerk, Humanitas, The right image en VluchtelingenWerk. 8
Het LeerWerk Kompas is een steunpunt en vraagbaak waar alle inwoners van de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel terecht kunnen met vragen over leren en werken. Een laagdrempelig inloopcentrum waar inwoners terecht kunnen voor informatie, advies, verwijzing en ondersteuning. Spel aan Huis voor Vluchtelingengezinnen In 2014 heeft VluchtelingenWerk WOBB, dankzij subsidie van Stichting Kinderpostzegels Nederland, in 11 verschillende gemeenten Spel-aan-Huis aan vluchtelingengezinnen aan kunnen bieden. In de Bommelerwaard hebben drie kinderen uit Somalië en Irak centraal gestaan binnen Spel-aan-Huis. Inclusief de broertjes en zusjes hebben we hiermee elf kinderen en hun ouders kunnen begeleiden. Er is, naast de taalontwikkeling, o.a. aandacht besteed aan het stellen van grenzen aan de kinderen, het verdelen van de aandacht over meerdere kinderen in het gezin en het samenspelen van de kinderen. Samen met ouders is er ook gekeken naar het maken van een speelplek en welk speelgoed het meest geschikt is voor de kinderen om mee te spelen. Helaas heeft Spel-aan-Huis geen vervolg gekregen doordat de subsidie is gestopt. Sinterklaasfeest door Samira Bounjoua, stagiaire locatie Bommelerwaard Op vrijdag 5 december was het dan eindelijk zo ver, Sinterklaas en zijn Piet bezochten VluchtelingenWerk Bommelerwaard. Meer dan 30 kinderen en hun ouders zongen sinterklaasliedjes en waren enthousiast dat Sinterklaas en zijn Piet helemaal uit Spanje naar Nederland waren gekomen om hen te bezoeken. De kinderen werden per gezin naar voren geroepen en de Sint wist over elk kind wel een persoonlijk verhaal te vertellen. Alle kinderen vonden het erg spannend. Ze keken de Sint met grote ogen aan en glunderden wanneer ze het cadeautje kregen van Piet. Er is gedanst, gezongen, gekleurd en, niet te vergeten, heel veel pepernoten en speculaas gegeten! We hopen dat de Sint en zijn Piet ons volgend jaar weer willen bezoeken want het was een geslaagd Sinterklaasfeest! Speciale dank daarvoor aan de Evangelische gemeente Bommelerwaard, de Rotary Bommelerwaard, Joep Beliën en de vrijwilligers die geholpen hebben op deze middag. 9
Internationale Vrouwendag 8 maart Ieder jaar is VluchtelingenWerk Bommelerwaard betrokken bij de viering van de Internationale Vrouwendag op 8 maart. Deze dag wordt altijd georganiseerd samen met andere maatschappelijke organisaties zoals Stichting Kompas en de gemeente Zaltbommel. In 2014 was het thema van de vrouwendag 'Vrouwenrechten dichtbij en wereldwijd. Het programma bestaat uit diverse onderdelen. Zo wordt ieder jaar de vrouw van het jaar bekend gemaakt en is er een werkontbijt bij de gemeente Zaltbommel. Tevens is er een mooi programma opgesteld voor alle vrouwen uit de Bommelerwaard dat bestond uit een cultureel programma met diverse thema's en een wereldlunch. De dag werd in stijl muzikaal afgesloten. Vrijwilligers VluchtelingenWerk is een professionele vrijwilligersorganisatie. Het uitvoerende werk (de begeleiding van vluchtelingen) wordt zoveel mogelijk gedaan door vrijwilligers, daarbij ondersteund door de coördinator. Vrijwilligers zijn onmisbaar voor onze organisatie. In de Bommelerwaard zijn maar liefst 53 vrijwilligers in diverse functies actief. Op de volgende pagina ziet u de aantallen vrijwilligers verdeeld over de verschillende functies. 10
Maatschappelijk begeleider: 19 Taalcoach: 26 Vrijwillig taalcoach coördinator: 1 Spreekuurmedewerker: 5 Stagiaire (studie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening): 1 Juridisch vrijwilliger: 1 Vertegenwoordiging Vrijwilligersplatform: 1 Notulist vrijwilligersvergaderingen: 1 Medewerker Toeslagenservicepunt 1 (t.b.v. het aanvragen van toeslagen voor vluchtelingen) Tolk (Farsi, Somalisch en Arabisch): 3 Adviseur Emplooi: 1 Lid voorbereidingsgroep internationale vrouwendag: 1 Zoals u aan de aantallen kunt zien, zijn er vrijwilligers die meerdere functies bekleden. 11
Ondersteuning en begeleiding van de vrijwilligers Het werken als vrijwilliger bij VluchtelingenWerk brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Vrijwilligers kunnen daarom gebruik maken van professionele begeleiding. Deze begeleiding bestaat o.a. uit: Een breed cursusaanbod. Alle vrijwilligers volgen verplicht de basiscursus; andere cursussen zijn optioneel. Individuele begeleiding door de coördinator. Vrijwilligersbijeenkomsten die met enige regelmaat worden georganiseerd op kantoor. Er zijn aparte vergaderingen voor maatschappelijk begeleiders, spreekuurmedewerkers en taalcoaches. Twee keer per jaar wordt er een vrijwilligersuitje georganiseerd voor alle vrijwilligers van VluchtelingenWerk Bommelerwaard als dank voor hun enorme inzet en om de onderlinge band te versterken. Het is niet prettig als vrijwilligers elke keer opnieuw het wiel moeten uitvinden. Daarom is er materiaal beschikbaar dat zij kunnen gebruiken bij de begeleiding van vluchtelingen: Het Inboek (praktisch handboek voor maatschappelijk begeleiders die in de Bommelerwaard actief zijn) Handleiding zelfredzaamheid: gebaseerd op de participatieladder die ook door veel gemeenten wordt gehanteerd. Checklist coaching vestiging: op deze checklist staan alle regelzaken benoemt die in de eerste periode na huisvesting in de gemeente moeten worden gedaan. Samen werken aan taalcoaching: praktische handleiding voor taalcoaches. Inwerkmap van VluchtelingenWerk WOBB: algemene inwerkmap voor nieuwe vrijwilligers van VluchtelingenWerk WOBB. Vluchtweb en Vluchtnet: het intranet voor alle medewerkers van VluchtelingenWerk met landeninformatie, rapportages, enz. Diverse nieuwsbrieven: zowel landelijk als regionaal. Regionale overleggen VluchtelingenWerk Bommelerwaard neemt deel aan een aantal regionale overleggen. Hieronder staan de belangrijkste overleggen beschreven: Armoedebeleid gemeente Zaltbommel. Netwerkbijeenkomsten 'samen sta je sterker': voor vrijwilligersorganisaties in de Bommelerwaard. Cliëntenraad Sociale Dienst Bommelerwaard. Woonladder: een initiatief van de woningbouwstichtingen in de Bommelerwaard en de Sociale Dienst om de meest kwetsbare inwoners in de Bommelerwaard zo lang mogelijk in de eerste treden van de woonladder te behouden en weer zelfredzaam te laten worden. Overleg huisvesting statushouders: met woningbouwstichtingen, gemeente, Sociale Dienst Bommelerwaard. 12
Inburgering Uitvoering Wet Inburgering Sinds 1 januari 2013 is de nieuwe Wet Inburgering ingegaan. Deze wet houdt o.a. in dat vreemdelingen ( vluchtelingen en nieuwkomers ) die zich in Nederland vestigen vanaf deze datum hun verplichte inburgering zelf moeten regelen en betalen. Hiervoor kan, onder voorwaarden, een lening worden aangevraagd bij DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs). Vluchtelingen met een asiel (verblijfs-)vergunning die binnen de gestelde termijn van drie jaar (inburgeringstermijn) slagen voor hun inburgeringsdiploma, krijgen de lening kwijtgescholden. Mochten zij binnen deze termijn niet geslaagd zijn en het is niet verwijtbaar dan is het ook mogelijk om kwijtschelding te krijgen. Asielgerechtigden die eerst moeten alfabetiseren, voordat zij met een inburgeringstraject kunnen beginnen, kunnen verlenging krijgen van de inburgeringstermijn. Alle overige inburgeringsplichtigen moeten de lening terugbetalen. Dienst Uitvoering Onderwijs ( DUO ) DUO regelt vanaf 1 januari 2013 veel zaken rondom de inburgering. Zij stellen vast of iemand inburgeringsplichtig is en sturen de inburgeringsplichtigen hierover een kennisgeving. DUO bewaakt de inburgeringstermijn, kan een lening regelen en toekennen, ontheffing verlenen, het inburgeringsexamen afnemen, e.d.. Informatiepunt Inburgering Vluchtelingenwerk Bommelerwaard is, in opdracht van de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel, voor deze gemeenten het informatiepunt Inburgering. Dat betekent dat potentiële inburgeraars, inburgeringsplichtigen, werkgevers, instanties en inwoners die vragen hebben over de Wet Inburgering of onderwerpen die daar mee samenhangen bij ons terecht kunnen voor informatie. Daarbij kan het gaan om allerlei zaken die met de inburgering te maken hebben zoals: wie valt er onder de wet, wanneer heb je recht op vrijstelling of ontheffing, hoe en waar kun je vrijstelling of ontheffing aanvragen, waar kun je een inburgeringstraject volgen en wat moet je doen om het inburgeringsexamen te behalen. Ook kunnen er vragen worden gesteld over het inburgeringsexamen als voorwaarde voor Naturalisatie. Ook hierbij zijn er ontheffingsmogelijkheden wanneer men niet in staat is om het inburgeringsdiploma te behalen. Het is belangrijk dat de inburgeraars goed worden geïnformeerd over hun rechten en plichten. Asielgerechtigden die vóór 31 december 2012 hun verblijfsvergunning hebben ontvangen vallen onder de oude Wet Inburgering. Zij hadden recht op een aanbod van de gemeente voor de bekostiging van hun inburgeringstraject en worden begeleid door Vluchtelingenwerk tot zij geslaagd zijn of tot wanneer er vrijstelling of ontheffing van de inburgeringsplicht is toegekend. Alle inburgeringsplichtigen hebben een handhavingstermijn (een termijn waarbinnen zij geslaagd moet zijn voor het inburgeringsdiploma). De handhavingstermijn voor de inburgeraars die onder de oude wet vallen, wordt bewaakt door Vluchtelingenwerk. DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs ) bewaakt de termijn voor de inburgeraars die onder de nieuwe wet vallen. Dit houdt voor Vluchtelingenwerk o.a. in dat de inburgeraars die onder de handhaving vallen, regelmatig worden opgeroepen voor een gesprek, kunnen worden doorverwezen naar een cursus of andere manier van taalverwerving, een boete opgelegd krijgen door de gemeente bij ongeoorloofd verzuim of zich niet houden aan de gemaakte afspraken of er wordt ontheffing aangevraagd. 13
Inburgeraars in de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel volgen over het algemeen hun inburgeringstraject bij het Koning Willem 1 College in Den Bosch of bij ROC Rivor in Zaltbommel. De inburgeringsplichtigen die onder de nieuwe wet vallen moeten zelf hun inburgeringstraject inkopen. Wanneer zij een lening willen afsluiten bij DUO dan zijn ze verplicht een school te kiezen die het keurmerk Blik op Werk (zie hieronder) heeft. VluchtelingenWerk kan samen met de inburgeringsplichtige bekijken welk traject en school het meest geschikt is en ondersteunen bij de aanmelding bij een school en de aanvraag van een lening bij DUO. Vluchtelingen die de taal niet spreken, nauwelijks of geen netwerk hebben en nog geen kennis hebben opgedaan van de Nederlandse samenleving, zijn niet in staat om deze zaken zelfstandig te regelen. Ondersteuning hierbij is noodzakelijk en om die reden wordt dit door beide gemeenten gefinancierd. Keurmerk Blik op Werk VluchtelingenWerk heeft de keuze gemaakt om haar activiteiten op het gebied van inburgering uit te breiden door inburgeringsplichtigen taalondersteuning aan te bieden. Het uitgangspunt is dat VluchtelingenWerk de vluchtelingen begeleiding wil bieden van aankomst in de gemeente tot en met de uitstroom naar werk. Inburgering is hier een belangrijk onderdeel van. De inburgeraar is vanaf 1 januari 2013 zélf verantwoordelijk voor zijn inburgering en mag zelf bepalen welke organisatie/instelling hij inschakelt voor zijn traject. ( bij een lening is het wél verplicht een school te kiezen die is aangesloten bij Blik op Werk ). VluchtelingenWerk heeft het Keurmerk Blik op Werk toegekend gekregen. Dit betekent dat er een inburgeringstraject op "maat" kan worden aangeboden. Professionele docenten geven, in kleine groepjes, les op maat. Er worden verschillende leerniveaus aangeboden zoals alfabetisering, inburgering en Staatsexamen lessen. Tijdens de lessen is er een klassenassistent aanwezig en thuis wordt er hulp geboden door een taalcoach. De inburgeraar wordt goed voorbereid op het inburgerings- of Staatsexamen. In 2014 zijn er al verschillende groepen gestart in het gebied van VluchtelingenWerk WOBB. In de Bommelerwaard is de inburgering van VluchtelingenWerk echter nog niet opgestart, maar de verwachting is dat dit in 2015 wel zal gaan gebeuren. Gemeente Maasdriel Intakes: 7 Handhaving zonder aanbod (vanuit oude wet): 17 Handhaving na aanbod (vanuit de oude wet): 6 Trajectbegeleiding: 8 Vrijstelling/ontheffing: 2 Gemeente Zaltbommel Intakes: 10 Handhaving zonder aanbod (vanuit oude wet): 34 Handhaving na aanbod (vanuit oude wet): 40 Trajectbegeleiding: 11 Vrijstelling/ontheffing: 7 14
Burgemeester Albert van den Bosch vierde in juni 2014 dat hij tien jaar geleden aantrad als burgemeester van Zaltbommel. De burgervader vierde dit met een jubileumtour. Tijdens deze tour bezocht en trakteerde hij tien bijzondere besturen en instellingen in de gemeente, waaronder locatie Bommelerwaard van VluchtelingenWerk-WOBB. In zijn toespraak op het kantoor van WOBB-Bommelerwaard zei hij onder andere: Vluchtelingenwerk zorgt er met beperkte middelen voor dat vluchtelingen zich welkom voelen en helpt hen zich thuis te voelen bij ons. 15
Gegevens jaarverslag Jaar 2014 Aantallen Begeleide cliënten Zaltbommel: 42 (inclusief kinderen) (totaal) Maasdriel: 44 (inclusief kinderen) Nieuwe cliënten Zaltbommel: 20 (inclusief kinderen) (maatschappelijke Maasdriel: 13 (inclusief kinderen) begeleiding ) Statushouders gevestigd Zaltbommel: 20 (inclusief kinderen) Maasdriel: 13 (inclusief kinderen) Gezinshereniging Zaltbommel: 6 Maasdriel: 10 Vrijwilligers / stagiaires 56 vrijwilligers 1 stagiaire Taalcoachtraject Zaltbommel: 6 koppelingen Maasdriel: 11 koppelingen VluchtelingenWerk WOBB, Johan van Oldebarneveldtstraat 48, 5301 GZ Zaltbommel Telefoon: 0418-541017, 0418-518101 Mail: bommelerwaard@vluchtelingenwerk-wobb.nl 16