Raadsinformatiebrief inzake WOZL d.d. 11/04/2017 1. Jaarstukken over 2016 Vandaag worden de jaarstukken over 2016 naar de Colleges verzonden, met het verzoek deze stukken ter kennisname door te sturen naar de gemeenteraden. De jaarstukken bestaan uit het Jaarverslag en de concept-jaarrekening 2016 van de GR WOZL, met daarin opgenomen het geconsolideerde resultaat van de onder de GR werkzame BV s. De accountantscontrole van de jaarstukken is afgerond; de goedkeurende accountantsverklaring is aan de stukken toegevoegd. Op 13 juli wordt de jaarrekening 2016 formeel goedgekeurd door het AB van WOZL. Het jaar 2016 heeft sterk in het teken gestaan van de verdere transformatie van WOZL. De organisatie moet zich de komende tijd primair op de doelgroep Wsw- Beschut kunnen richten en de Wsw-medewerkers dienen zoveel mogelijk te worden gedetacheerd bij reguliere werkgevers in de regio. In dat proces is de integratie van de detacheringactiviteiten van WOZL en Werkgeversservicepunt (WSP) Parkstad belangrijk. Het zal de basis vormen voor een gezamenlijke, eenduidige en effectieve marktbenadering, teneinde de burgers die onder de Wsw en de Participatiewet vallen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij reguliere bedrijven te kunnen onderbrengen, zowel in loondienst als gedetacheerd. In het verslagjaar is het Ondernemingsplan WSP Parkstad opgesteld en goedgekeurd. Het moet uiterlijk per 1 januari 2018 leiden tot de juridische overheveling van Detachering OZL naar WSP Parkstad. Daarop vooruitlopend, wordt er al vanaf medio 2016 samengewerkt en is Detachering OZL vanaf begin 2017 als WSP Parkstad zichtbaar in de markt. Binnen de uitvoeringsorganisatie WOZL 1 BV van de GR is in het verslagjaar verder gewerkt aan de beweging van binnen (Beschut) naar buiten (Detachering), op basis van individuele trajectplannen voor de Wsw-medewerkers. Daarnaast is het Ondernemingsplan Beschut 2.0 uitgewerkt en goedgekeurd. Dat plan geeft de contouren aan van een zo klein mogelijke beschutte werkomgeving binnen WOZL, alleen bestemd voor die Wsw-medewerkers die niet naar buiten zijn te plaatsen, ook niet via groepsdetachering. Het betreft rond 300 medewerkers. Alle andere Wswmedewerkers worden van het huidige Beschut overgedragen aan Detachering. Daarmee is in het eerste kwartaal van 2017 planmatig een begin gemaakt. In het verslagjaar is ook de vervreemding van de laatste commerciële activiteiten, zijnde de draadbomensector en de catering, zover voorbereid dat die activiteiten begin 2017 kunnen worden overgedragen aan marktpartijen. Met deze ontwikkelingen en met de verdere uitvoering van de zgn. Kerstensprojecten, wordt de WOZL-organisatie getransformeerd naar een zowel kleinere als robuustere organisatie, met een in de toekomst zo laag mogelijke schadelast voor de deelnemende gemeenten.
Het financiële resultaat van de GR WOZL, inclusief de Verbonden partijen, komt over het boekjaar 2016 uit op een tekort van 7.567.000. Dit bedrag is de gezamenlijke bijdrage van de deelnemende gemeenten in de GR. Het is 850.000 gunstiger dan op basis van de 2de begrotingswijziging 2016 werd geprognosticeerd. Het verschil zal worden teruggestort naar de deelnemende gemeenten.. Het gunstigere resultaat komt deels doordat de uitvoeringsorganisatie WOZL 1 BV nog beter presteerde dan in de 2 de begrotingswijziging voorzien, maar vooral doordat nu een Bonus begeleid werken over het jaar 2014 werd uitgekeerd. Die bonus bedroeg 602.000 en was niet bekend en daarmee ook niet begroot. 2. Concept Begroting 2018 met meerjarenraming 2019-2021 Het AB heeft in zijn vergadering van 30 maart ingestemd met de concept-begroting 2018 van de GR WOZL en de daarbij behorende meerjarenraming 2019-2021. Het concept wordt nu doorgestuurd naar de aangesloten gemeenten, met het verzoek er voor 23 juni hun zienswijze op kenbaar te maken. Begroting en meerjarenraming zullen op 13 juli ter goedkeuring aan het Algemeen Bestuur van de GR WOZL worden voorgelegd. In financiële termen resulteert de concept-begroting in een exploitatietekort van 11 miljoen, zijnde de gezamenlijke bijdrage die van de deelnemende gemeenten in 2018 wordt gevraagd. In de jaren daarna loopt die gezamenlijke bijdrage zelfs verder op tot rond 12,5 miljoen. Het hogere exploitatietekort is volledig toe te schrijven aan de forse en jaarlijks oplopende subsidiekorting, die nagenoeg niet meer in de uitvoeringsorganisatie is te compenseren. De begrotingsopstelling en de meerjarenraming zijn gebaseerd op de 1 e Begrotingswijziging 2017 en de huidige juridische structuur. Wijzigingen in de cao, in de loonprijsontwikkeling (LPO) voor 2017 en 2018 en wijzigingen in de korting op de arbeidsjaren (AJ) 2017-2021 kunnen een wezenlijk effect hebben op het exploitatieresultaat. De aanstaande Mei-circulaire van het Ministerie van SZW kan de eerste indicaties bevatten. Daarnaast kan ook de verdere integratie met WSP Parkstad effecten hebben op de begroting van de GR WOZL en de meerjarenraming. 3. Mutaties in bestuur Door het terugtreden van de wethouder van Landgraaf, René van der Valk, is zowel in het Algemeen als in het Dagelijks Bestuur een vacature ontstaan. Zijn opvolger als wethouder van Landgraaf, Christian Wilbach, is nu toegetreden tot het AB van GR WOZL. Het AB heeft Funs Pluijmaekers wethouder van Nuth benoemd tot plaatsvervangend voorzitter en lid van het Dagelijks Bestuur.
4. Lobby naar Ministerie SZW In het kader van de lobby van de GR WOZL tegen de nadelige effecten van de hogere subsidiekorting Sw, de LIV (Lage Inkomens Voordeel) en de compensatie LPO in relatie tot de cao Wsw, heeft er een overleg met staatssecretaris mevrouw Klijnsma plaatsgevonden. De voorzitter en bestuurssecretaris hebben tijdens deze bijeenkomst uitgelegd hoe groot de nadelige effecten zijn en waardoor dit komt. Hierbij is aangegeven dat de Rijksoverheid dit niet kan afwentelen op de deelnemende gemeenten. De staatssecretaris mevrouw Klijnsma heeft tijdens de bijeenkomst aangegeven samen met Cedris naar de problematiek te willen kijken en eventuele punten dan mee te willen nemen naar de Voorjaarnota 2017. De staatssecretaris riep Cedris en VNG op om een manifest op te stellen met betrekking tot deze problematiek en die breed door alle bestuurders van Sw-bedrijven te laten ondertekenen. Zij gaf aan dat een dergelijk manifest haar zou kunnen helpen om eventuele wijzigingen goedgekeurd te krijgen door de nieuw gekozen Tweede Kamer. Alle bestuursleden van de GR WOZL hebben dit manifest (zie bijlage) ondertekend. 5. Benchmark: WOZL presteert operationeel beter dan gemiddeld In de operationele bedrijfsvoering presteert WOZL beter dan het gemiddelde swbedrijf in Nederland. Dat blijkt uit de benchmark over 2015, die door branchevereniging Cedris is uitgevoerd. Belangrijke redenen: bij WOZL bezetten niet alleen cao ers maar ook Wsw-medewerkers een groot aantal kaderfuncties, waardoor het uitvoeringsbedrijf van WOZL beduidend goedkoper kan functioneren. Daarnaast is door de vervreemding van risicovolle activiteiten en de beweging van binnen naar buiten de organisatie minder complex geworden. De benchmark geeft ook de gezamenlijke zorg van alle sw-bedrijven aan De tekorten zullen verder toenemen doordat het negatieve verschil tussen de loonkosten en de te ontvangen subsidie groter wordt. Na alle verbeterslagen en efficiencymaatregelen is er amper ruimte om verdere besparingen te realiseren in de operationele bedrijfsvoering. Doordat die subsidiekorting hoger is dan de 500 per arbeidsjaar (AJ) die het ministerie in 2015 had berekend en door een lager voordeel in de werkgeverslasten door Lage Inkomens Voordeel (LIV), loopt naar verwachting het netto resultaat (tekort) per Wsw-medewerker op van gemiddeld 1100 in 2015 tot ruim 3000 gemiddeld in 2020. De oplopende tekorten zoals Cedris die voor de komende jaren inschat, komen overeen met de bedragen zoals WOZL die in de eigen meerjarenbegroting heeft opgenomen. Daarnaast wijst de benchmark uit dat WOZL gemiddeld hogere loonkosten heeft en minder rijkssubsidie per Wsw-medewerker ontvangt. De gemiddeld hogere kosten zijn met name het gevolg van de instroom van Wsw-medewerkers in het verleden. De gemiddeld lagere subsidie wordt met name veroorzaakt doordat hier minder Wsw-medewerkers met de kwalificatie ernstige handicap werkzaam zijn dan elders: 9 % t.o.v. 15 %. Een Wsw-medewerker met kwalificatie ernstige handicap telt in de subsidietoekenning voor 1,25 AJ en leidt daarmee tot een hogere subsidie. Heerlen, 11 april 2017
Manifest Investeren in werk voor kwetsbare groepen De forse bezuiniging op de uitvoering van de WSW gevolgd door extra onvoorziene financiële tegenvallers bij rijksmaatregelen, betalen hun prijs. Daardoor is het niet langer realistisch de oude WSW-regeling verantwoord te blijven uitvoeren en daarnaast de begeleiding en re-integratie van nieuwe doelgroepen uit de Participatiewet effectief op te pakken. Als wethouders van gemeenten, die financieel en inhoudelijk verantwoordelijk zijn voor de re-integratie van werkzoekenden, wordt het ons onmogelijk gemaakt kwetsbare groepen een goede ondersteuning te blijven bieden richting betaald werk. De in het verleden opgebouwde expertise en ondersteuningsstructuur voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt staat financieel onder te grote druk. Dit staat een succesvolle uitvoering van de Participatiewet en van de Wet Banenafspraak in de weg. Wij roepen de politieke partijen op te waarborgen dat de kennisinfrastructuur en de instrumenten die nodig zijn om mensen te begeleiden naar betaald werk en werkgevers hierbij te ontzorgen, landsdekkend blijven bestaan. Nu en in de toekomst! Er zijn snel maatregelen nodig. De eerste noodzakelijke stap moet worden gezet bij de Voorjaarsnota. In de komende kabinetsperiode zijn daarna aanvullende maatregelen nodig, zodat er in de nabije toekomst niet opnieuw forse tekorten ontstaan. Noodzakelijke maatregel Voorjaarsnota Koppel WSW-macrobudget aan de actuele volumeraming De in 2012 gemaakte prognoses over de uitstroom van WSW-werknemers sluiten niet aan bij de werkelijkheid. De uitstroom verloopt minder snel dan destijds ingeschat. Dit leidt tot forse tekorten op de uitvoering van de WSW en moet in de gemeentelijke meerjarenbegrotingen worden gedekt uit eigen middelen. Dit beperkt de financiële ruimte om re-integratieactiviteiten voor de doelgroepen binnen de Participatiewet op te pakken. Baseer het macrobudget op actuele volumeramingen van de WSW. Anders ontstaat tot 2020 een extra budgettekort ter grootte van 182 miljoen. Onze dringende oproep is om dit bij de Voorjaarsnota te regelen! Noodzakelijke maatregelen periode 2018-2022 Om een beeld te geven van de omvang van het jaarlijkse tekort in de structurele situatie, gaan we uit van het jaar 2022. Stop de jaarlijkse bezuiniging op de WSW De innovatie en de transformatie van SW-bedrijven is in volle gang. De beweging van binnen naar buiten zet door en de bedrijfsvoering is sterk verbeterd. Het stimuleren van een inclusieve arbeidsmarkt en het bedienen van nieuwe doelgroepen gaat niet samen met een verdere bezuiniging op de WSW. Er is inmiddels 1000,- bezuinigd per WSW-baan. Voor de komende vier jaar staat een verdere verlaging van de subsidie gepland van nog eens 500,- per jaar. Daarmee komt de nog te realiseren bezuiniging op 2000,- per WSW-werknemer. Het verder effectueren van de geplande bezuiniging op de WSW vergroot de financiële problematiek bij gemeenten in 2022 met circa 140 miljoen (op basis van 70.000 werknemers). Stop de verdere bezuiniging op de WSW-subsidie: 1.000,- is realistisch, 3.000,- is dat niet!
Breng alle lage loonschalen van 36-uurs cao s onder het Lage Inkomens Voordeel (LIV) Het LIV is een voordeel voor werkgevers, bedoeld om werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt te stimuleren. Doordat de regeling is gebaseerd op het minimuurloon, waarbij wordt uitgegaan van WML op basis van 40 uur, komt de laagste loonschaal in 36 uurs cao s slechts beperkt in aanmerking voor de LIV. Werkgevers ontvangen voor werknemers in 36-uurs cao s (waaronder de WSW) daardoor minder voordeel. Het gaat om circa 90 miljoen per jaar voor oude en nieuwe doelgroepen met loonkostensubsidie. Repareer de oneerlijke uitwerking voor werkgevers die te maken hebben met 36-uurs cao s. Voorkom dat Beschut Werk een structurele verliespost wordt voor gemeenten. Om te voorkomen dat gerealiseerde beschutte werkplekken voor gemeenten een structurele verliespost worden, moet het beperkte verdienvermogen van de doelgroep structureel gecompenseerd worden. Dit is mogelijk door de huidige (tijdelijke) bonus van 3.000,- structureel beschikbaar te stellen. Om de ambitie van 10.000 beschutte werkplekken in 2022 te kunnen financieren is 30 miljoen nodig. Bied gemeenten een structurele bonus van 3.000 per beschutte werkplek. Zorg dat ook voor ex-wajong toereikende begeleiding mogelijk wordt De groep voormalig Wajong wordt geleidelijk overgeheveld van UWV naar de gemeenten. Naar verwachting is de gemeentelijke doelgroep in 2022 toegenomen met 44.000 voormalige Wajongers. Het bedrag dat gemeenten ontvangen voor begeleiding bedraagt 1.800,- per persoon. Dit bedrag is onvoldoende om deze groep de noodzakelijk begeleiding naar werk te kunnen bieden. Daarvoor is een gemiddeld bedrag van minimaal 5.500 per persoon nodig. Daarmee komen gemeenten in 2022 circa 160 miljoen tekort om deze nieuwe verantwoordelijkheid te kunnen uitvoeren. Voeg 5.500,- toe aan het Participatiebudget voor elke ex-wajonger die van UWV naar de gemeente wordt overgeheveld. Conclusie De bezuiniging van 1,8 mrd bij de invoering van de Participatiewet is te fors gebleken. De tekorten voor de gemeenten op de uitvoering van de WSW en de Participatiewet lopen de komende jaren in de honderden miljoenen. Er is jaarlijks structureel ruim 400 miljoen extra nodig om de arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen te blijven stimuleren. Als deze middelen er niet komen worden de zwaksten op de arbeidsmarkt de dupe, omdat het vrijwel onmogelijk is de voor hen noodzakelijke ondersteuning en begeleiding op peil te houden..
Lijst met ondertekenaars Wethouder J.P.M.H. Kompier Wethouder H.M.L. Dauven Wethouder H. Wiermans Wethouder P. Laheij Wethouder M. de Beer Wethouder C. Wilbach Wethouder H. Janssen Wethouder R. Evers Wethouder P.J. E. Leunissen Wethouder F. Pluijmaekers Wethouder T. Gulpen Gemeente Vaals Gemeente Valkenburg Gemeente Kerkrade Gemeente Gulpen Wittem Gemeente Heerlen Gemeente Landgraaf Gemeente Brunssum Gemeente Onderbanken Gemeente Voerendaal Gemeente Nuth Gemeente Simpelveld