Logo MEMO Aan : Waterpanel Provincie Limburg Van : ing. M.H.W.M. Pakbier Kopie : - Dossier : BA2202-101-100 Project : Workshop samenwerkingskansen in de (afval)waterketen Betreft : Verslag Ons kenmerk : LW-MA20100051 Datum : 19 november 2010 Inleiding Het ambtelijk waterpanel van 27 oktober jongstleden stond in het teken van samenwerking in de waterketen Samen doorpakken.tijdens deze middag zijn 3 workshops gehouden. Een van deze workshops betrof een workshop over samenwerkingskansen. Het doel van deze workshop was het enthousiasmeren voor samenwerking in de waterketen in Limburg. In deze memo is aangegeven waaruit deze workshop bestand en zijn de resultaten van de workshop aangegeven. Workshop Bij de start van de workshop is eerst een voorstelronde gedaan. Hieruit blijkt dat veel deelnemers al positieve ervaringen hebben met samenwerken. Dit betekent dat er al redelijk wat samenwerkingsinitiatieven zijn genomen of lopen en dat de meeste voordelen zien bij samenwerking. Tijdens de workshop zijn een aantal stellingen besproken. De deelnemers konden hierbij aangeven of ze wel of niet eens waren met deze stelling. Een overzicht van deze stellingen zijn als bijlage 1 toegevoegd. Hierna is aan de hand van resultaten van de stellingen, waarover de meningen verdeeld zijn, een discussie gevoerd. De resultaten van de stelling zijn weergegeven op bijlage 2. Uit de resultaten blijkt het volgende: Het gezamenlijk (gemeentegrensoverschrijdend) oppakken van nieuwe wateropgaven biedt een meerwaarde. Een goed voorbeeld hiervan is het gezamenlijk opzetten van één waterloket. De meeste deelnemers zijn geen voorstander van het gezamenlijk opstellen van één (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan (binnen een zuiveringskring). De meeste deelnemers zijn het daarentegen wel eens dat het verder uitbreiden van het gezamenlijk VGRP met het investeringsprogramma van het transportsysteem en rioolwaterzuiveringsinstallaties tot een ketenvoordeel leidt. De meeste deelnemers zijn het ermee eens dat het bundelen van investeringsprojecten en gezamenlijk aanbesteden voordelen oplevert. Ook maakt het niets uit van welke organisatie de toezichthouder afkomstig is. DHV B.V. is onderdeel van de DHV Groep, een advies- en ingenieursbureau dat wereldwijd actief is en kantoren heeft in Europa, Afrika, Azië en Noord-Amerika. Het hoofdkantoor is gevestigd in Nederland. Kamer van Koophandel Gooi- en Eemland nr. 31034767. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.
Iedereen heeft nu of in de toekomst te kampen met personeelsgebrek. Samenwerking biedt een grote kansen voor het opheffen / verminderen van het (toekomstige) personeelsgebrek in de watersector. Daarnaast leidt deze samenwerking tot verbreding en verdieping van kennis met een efficiëntere werkwijze tot gevolg en meer uitdaging voor (nieuwe) mensen. De meeste deelnemers zijn voorstander van het beheren van één database voor de rioolstelsels. De meningen zijn echter verdeeld over het opzetten van één rioolbeheer afdeling (binnen een zuiveringskring). Het rioolbeheer vraagt om lokale kennis. Het rioolbeheer in zijn geheel overdragen aan het Waterschapsbedrijf Limburg ontzorgt volgens de meeste deelnemers niet de gemeenten. Ook zijn de meningen verdeeld over het beheren van de rioolgemalen, ook de gemeentelijk, door het Waterschapsbedrijf Limburg. Het gezamenlijk oppakken door gemeenten en waterschap van het onderhoud en monitoring van regenwaterberings- en infiltratievoorzieningen is een goed initiatief. Het is logisch dat het waterschap de controle van de (gemeentelijke) riooloverstorten doet. De samenwerking binnen de watersectort leidt niet tot verstoring van het interne proces. Commitment van het management en bestuur is noodzakelijk om de samenwerking van de grond te krijgen. Als slot kan geconcludeerd worden dat de meeste deelnemers de tijd rijp vinden om te gaan samenwerken of deze te intensiveren. Discussie Tijdens de discussie zijn enkele stellingen nader besproken. Samenvattend volgt hieruit het volgende: Gezamenlijk opstellen (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan: Gezamenlijk beleidskeuzes maken is lastig, dit is maatwerk per gemeente. De historie speelt hierin een rol. Het vaststellen van één gezamenlijk rioolrecht is ook niet wenselijk. Mogelijk kan dit wel ook voordelen bieden, de lasten en lusten worden samen gedeeld. De toerekening van de kosten is per gemeente verschillend. Afstemming levert winst op. De deelnemers zien meer in het afzonderlijk opstellen van de (V)GRP s maar de plannen wel gezamenlijk afstemmen om desinvesteringen te voorkomen. Daarnaast is het wenselijk om de (afzonderlijke) plannen gezamenlijk te monitoren / volgen. Het gezamenlijk opstellen van basisrioleringsplannen biedt wel mogelijkheden. Uitwisseling van mensen: Vooral kleine gemeenten, met één fte, zien voordelen bij samenwerking en uitwisselen van mensen. Uitwisseling van mensen biedt ook meer uitdaging voor de huidige ambtenaren. Deelnemers spreken liever van uitwisselen van kennis. Aandachtspunt vormen de werkprocessen, deze zijn per gemeente anders. Evenals de taken en verantwoordelijkheden van de ambtenaren, deze zijn ook per gemeente verschillend. Daarnaast is gebiedskennis vaak noodzakelijk. Samenwerking is noodzakelijk omdat kennis verdwijnt. - 2 -
Samenwerking per zuiveringskring: De schaalomvang en met wie wordt samengewerkt dient gezamenlijk te worden vastgesteld. De schaalomvang en met wie kunnen per situatie verschillend zijn. Er zijn grenzen aan de schaalgrootte. Gezamenlijk beheren van een database: Gezamenlijk beheren van een database biedt bij kennisgebrek voordelen. Gezamenlijk beheer vergroot de kans dat de database actueel blijft, waarmee beter inzicht is in het functioneren van de rioolstelsels. Wie de database beheert maakt niet uit, dit kan ook een andere gemeente zijn. Bij een gezamenlijke database heeft iedereen hetzelfde systeem. - 3 -
BIJLAGE 1 OVERZICHT STELLINGEN - 4 -
Stellingen workshop samenwerking in de afvalwaterketen waterpanel 27 okt. 2010. 1. Het gezamenlijk (gemeentegrensoverschrijdend) oppakken van nieuwe wateropgaven, zoals de waterwet, waterloket, VGRP biedt een meerwaarde. 2. Samenwerking begint met een gezamenlijk plan, dus één (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan voor de gemeenten binnen een zuiveringskring. 3. Het nog verder uitbreiden van het gezamenlijke (V)GRP met het investeringsprogramma van het transportsysteem en rioolwaterzuiveringsinstallatie (Basiszuiveringsplan) leidt tot ketenvoordeel. 4. Investeringsprojecten zoveel mogelijk bundelen en gezamenlijk aanbesteden levert voordelen op. 5. Maakt het bij de uitvoering van de maatregelen in de afvalwaterketen uit van welke organisatie de toezichthouder afkomstig is? 6. Het samenwerken tussen mensen van gemeenten, waterschap en Waterschapsbedrijf Limburg biedt een goede oplossing voor het (toekomstige) personeelsgebrek in de sector. 7. Uitwisseling van mensen biedt voor onze organisatie geen meerwaarde, want onze fte s voor de watertaken zijn op orde, ook voor de langere termijn. 8. Het uitwisselen van mensen leidt tot verbreding en verdieping van kennis en hiermee tot een efficiëntere werkwijze 9. Het uitwisselen van mensen biedt voor nieuwe (jonge) watermensen meer uitdaging. 10. De samenwerking in het beheren van één database voor de rioolstelsels binnen de provincie Limburg biedt voordelen. 11. Het opzetten van één afdeling rioolbeheer voor alle gemeenten binnen een zuiveringskring is een logische stap. 12. Het rioolbeheer in zijn geheel overdragen aan het waterschap(sbedrijf) ontzorgt de gemeenten. 13. Beheer en onderhoud van alle gemalen, ook de gemeentelijke, kunnen beter door het waterschapsbedrijf worden verzorgd. 14. Rioolbeheer vraagt om lokale kennis en een integrale aanpak en moet dus door de gemeente worden uitgevoerd. 15. Onderhoud en monitoring van regenwaterbergings- en infiltratievoorzieningen is een gezamenlijke taak voor gemeenten en waterschap. 16. Laat de controle van de overstorten voor het gehele beheersgebied over aan het waterschap. Het waterschap heeft dan meteen inzicht in voor het waterschap benodigde gegevens. 17. Het opzetten van het waterloket is bij uitstek een gezamenlijke activiteit van gemeenten, waterschap en Waterschapsbedrijf Limburg. 18. De resultaten van de benchmark vormen aanleiding om te gaan samenwerken. 19. Door de samenwerking met andere gemeenten, WBL of waterschap wordt het interne proces verstoord. 20. Betrokkenheid van het management is essentieel in het proces van samenwerking in de afvalwaterketen. 21. Bestuurlijke commitment is nodig om de samenwerking van de grond te krijgen. 22. De tijd is rijp om de samenwerking binnen een zuiveringskring te intensiveren. - 5 -
BIJLAGE 2 RESULTATEN STELLINGEN - 6 -
Stellingen workshop samenwerking in de afvalwaterketen waterpanel 27 okt. 2010. Stelling 1. Het gezamenlijk (gemeentegrensoverschrijdend) oppakken van nieuwe wateropgaven, zoals de waterwet, waterloket, VGRP biedt een meerwaarde. 2. Samenwerking begint met een gezamenlijk plan, dus één (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan voor de gemeenten binnen een zuiveringskring. 3. Het nog verder uitbreiden van het gezamenlijke (V)GRP met het investeringsprogramma van het transportsysteem en rwzi (Basiszuiveringsplan) leidt tot ketenvoordeel. Ronde 1 Ronde 2 Totaal Eens Oneens Eens Oneens Eens Oneens 11-12 - 23-4 7 2 10 6 17 9 2 7 5 16 7 4. Investeringsprojecten zoveel mogelijk bundelen en gezamenlijk aanbesteden levert voordelen op. 7 4 10 2 17 6 5. Maakt het bij de uitvoering van de maatregelen in de afvalwaterketen uit van welke organisatie de toezichthouder afkomstig is? 6. Het samenwerken tussen mensen van gemeenten, waterschap en Waterschapsbedrijf Limburg biedt een goede oplossing voor het (toekomstige) personeelsgebrek in de sector. 7. Uitwisseling van mensen biedt voor onze organisatie geen meerwaarde, want onze fte s voor de watertaken zijn op orde, ook voor de langere termijn. 8. Het uitwisselen van mensen leidt tot verbreding en verdieping van kennis en hiermee tot een efficiëntere werkwijze 11-4 8 15 8 11-9 3 20 3-11 - 12-23 3 8 12-15 8 9. Het uitwisselen van mensen biedt voor nieuwe (jonge) watermensen meer uitdaging. 9 2 8 4 17 6 10. De samenwerking in het beheren van één database voor de rioolstelsels binnen de provincie Limburg biedt voordelen. 11. Het opzetten van één afdeling rioolbeheer voor alle gemeenten binnen een zuiveringskring is een logische stap. 10 1 9 3 19 4 7 4 6 6 13 10 12. Het rioolbeheer in zijn geheel overdragen aan het waterschap(sbedrijf) ontzorgt de gemeenten. 4 7 2 10 6 17 13. Beheer en onderhoud van alle gemalen, ook de gemeentelijke, kunnen beter door het waterschapsbedrijf worden verzorgd. 14. Rioolbeheer vraagt om lokale kennis en een integrale aanpak en moet dus door de gemeente worden uitgevoerd. 15. Onderhoud en monitoring van regenwaterbergings- en infiltratievoorzieningen is een gezamenlijke taak voor gemeenten en waterschap. 16. Laat de controle van de overstorten voor het gehele beheersgebied over aan het waterschap. Het waterschap heeft dan meteen inzicht in voor het waterschap benodigde gegevens. 6 5 4 8 10 13 3 8 9 3 12 11 9 2 8 4 17 6 8 3 11 1 19 4
17. Het opzetten van het waterloket is bij uitstek een gezamenlijke activiteit van gemeenten, waterschap en Waterschapsbedrijf Limburg. 10 1 12-22 1 18. De resultaten van de benchmark vormen aanleiding om te gaan samenwerken. 9 2 8 4 17 6 19. Door de samenwerking met andere gemeenten, WBL of waterschap wordt het interne proces verstoord. 20. Betrokkenheid van het management is essentieel in het proces van samenwerking in de afvalwaterketen. 1 10 7 5 8 15 11-11 1 22 1 21. Bestuurlijke commitment is nodig om de samenwerking van de grond te krijgen. 10 1 11 1 21 2 22. De tijd is rijp om de samenwerking binnen een zuiveringskring te intensiveren. 9 2 9 3 18 5-2 -