Verslag Werkgroep Kansen voor kinderen 25 september 2014 Verslaggever: Jean-Paul De Beleyr Aanwezigheid Naam Organisatie Domein Baeke Etienne VCLB Waas en Dender Onderwijs A Baetens Iris Berkenboom Mozaïek Onderwijs A Bogaert Annemie Dienst kinderopvang Sint-Niklaas Sint-Niklaas V Cant Els Kabinet schepen Sofie Heyrman Sint-Niklaas V Cetin Ayse Stedelijk basisonderwijs Onderwijs V De Beleyr Jean-Paul LOP BaO Sint-Niklaas deskundige Onderwijs A De Bosschere Niki Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Welzijn V De Bruyn Marijke CAW Oost-Vlaanderen Welzijn V De Geest Nele Kansenwerker Stad Sint-Niklaas Sint-Niklaas A De Saegher Petra Basisschool De Tovertuin Onderwijs A De Tender Sanne Stagiaire VCLB Waas en Dender Onderwijs A Formesyn Nicole Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Welzijn A Goethals Anne Kind en Gezin Welzijn V Goossens Betty De Springplank Welzijn A Harrouch Zoulikha OCMW Sint-Niklaas Welzijn V Henne Marijke Schepen Sint-Niklaas A Heyrman Sofie Schepen Sint-Niklaas A Hollevoet Veerle MPI Zonneken Onderwijs V Kolcu Zuleyha Vzw ODICE Welzijn V Lenaerts Pascale De Springplank Ervaringsdeskundige V Maes Joke Dienst samenleving Sint-Niklaas Welzijn V Martens Ilse Vrije basisschool Sint-Camillus Onderwijs V Ouifak Rachid Sint-Niklaas flankerend onderwijsbeleid Sint-Niklaas A Pauwels Marc SG Gemeenschapsonderwijs BaO Onderwijs V Peeters Sonja Vzw De Keerkring Welzijn A Pype Marlies Vrije kleuterschool Heilige Familie Onderwijs V Raes Inge Revalidatiecentrum Het Veer Welzijn A Reyns Rozetta CKG Het open poortje Welzijn A Ruts Sabine Vrije basisschool Berkenboom Ankerstraat Onderwijs A Saey Sabrina Basisschool De Tovertuin Onderwijs A Schelfhout Bernadette Vzw De Keerkring Welzijn V Scholliers Ann Temse flankerend onderwijsbeleid Temse V Schoof Elke Huis van het kind Sint-Niklaas Sint-Niklaas A Seyhoglu Fatih CLB Waasland Onderwijs V Smet Maarten Buurtsteward stad Sint-Niklaas Sint-Niklaas A Stael Linde Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Welzijn A Trommelmans Christine Vrije basisschool Berkenboom Ankerstraat Onderwijs V Werkgroep kansen voor kinderen 25 september 2014 Pagina 1
Van der Linden Karolien CKG Het open poortje Welzijn Afw Van Handenhove Linda VLOS Welzijn Afw Van Helsland Veerle WGC De Vlier Welzijn A Van Nieuwenhuyse Caroline SG Sint-Nicolaas BaO Onderwijs A Vercauteren Johan SG Sint-Nicolaas BaO Onderwijs V Vercauteren Magda LOP BaO Sint-Niklaas voorzitter Onderwijs A Vernaillen Els Kind en Gezin Welzijn V Waterschoot An Basisschool De Watertoren Onderwijs A Windey Lutje Werkgroep onderwijs Den Durpel Ervaringsdeskundige V Yürük Pervane Buurtsteward stad Sint-Niklaas Sint-Niklaas V A = aanwezig, V = verontschuldigd, Afw. = afwezig zonder kennisgeving Documenten Vooraf verstuurd: 1 Uitnodiging en agenda 2 Ontwerptekst visie en missie van de werkgroep Overhandigd tijdens de vergadering: Geen Nadien verstuurd: Geen Agenda 1 Verwelkoming en voorstelling van de voorzitter 2 Goedkeuring en opvolging van het verslag van 18 juni 2014 3 Naam werkgroep 4 Bespreking van het ontwerp van de visie en missie 5 Definitie voor armoede kijken we op dezelfde manier? 6 Thema s voor de werkgroep: keuze eerste thema + vastleggen van een eerste werkmoment 7 Varia, vragen en mededelingen Verslag 1. Verwelkoming en voorstelling van de voorzitter De voorzitter stelt zich voor. Kennismakingsronde 2. Goedkeuring en opvolging van het verslag van 18 juni 2014 3. Geen opmerkingen bij het verslag van 18 juni 2014. Besluit: De werkgroep keurt het verslag van 18 juni 2014 goed. Naam werkgroep Kansarmoede of Kinderarmoede geven niet volledig weer waarvoor de werkgroep staat. Besluit: De werkgroep kiest unaniem voor deze benaming: Kansen voor kinderen 4. Bespreking van de ontwerptekst van de visie en missie Leden van de werkgroep kregen de ontwerpteksten over de visie en de missie van de werkgroep toegestuurd. De voorzitter bespreekt deze teksten alinea per alinea. Werkgroep kansen voor kinderen 25 september 2014 Pagina 2
Resultaat van de bespreking zijn de onderstaande teksten: Visie LOP-werkgroep kansen voor kinderen Met het oog op hun maximale ontplooiing en maatschappelijke betrokkenheid wil de werkgroep kansen voor kinderen gelijke ontwikkelings- en onderwijskansen voor alle kinderen bevorderen. Daarom wil de werkgroep als netwerk bijdragen tot het wegwerken van de verschillende drempels die het voorschoolse traject en de volwaardige onderwijsloopbaan van kwetsbare kinderen in de weg staan. Deze drempels bevinden zich zowel aan de kant van de gezinnen als aan de kant van het maatschappelijk aanbod als in de interactie tussen beiden. Om ook kansen te geven aan de meest kwetsbare kinderen hebben we aandacht voor de structurele oorzaken van armoede. Missie LOP-werkgroep kansen voor kinderen De werkgroep kansen voor kinderen is een netwerk van organisaties en instellingen uit onderwijs, kinderopvang, welzijn, stedelijke diensten, OCMW en ervaringsdeskundigen 1 in het kader van het LOP basisonderwijs Sint-Niklaas. We willen inzetten op gelijke ontwikkelings- en onderwijskansen voor àlle kinderen. We willen drempels wegwerken om kansen van kinderen te vergroten. Daartoe zal de werkgroep initiatieven nemen, in en rond de kinderopvang en het basisonderwijs in Sint- Niklaas, naar gezinnen naar kinderopvanginitiatieven naar onderwijsinstellingen naar welzijnsdiensten naar stedelijke diensten op vlak van informatie, sensibilisering, coördinatie, samenwerking, kennis- en ervaringsuitwisseling en vorming. Beleidssignalering staat hoog op onze agenda. De werkgroep kansen voor kinderen laat zich in zijn werking inspireren door volgende waarden en principes: Emancipatie en empowering: De werkgroep werkt aan de versterking van de eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden van gezinnen met respect voor ieders eigenheid. Bij het wegwerken van de drempels zullen de gezinnen, in respect voor hun privacy en eigen cultuur, bij het proces betrokken worden. Preventie en duurzaamheid: De werkgroep onderneemt tijdig actie om de ontwikkeling- en onderwijskansen van alle kinderen te stimuleren en te vrijwaren. De werkgroep streeft naar duurzame oplossingen. Openheid: De partners binnen de werkgroep communiceren op een open en eerlijke manier met elkaar in respect voor de eigenheid van elke organisatie. 1 We bedoelen hiermee niet uitsluitend opgeleide ervaringsdeskundigen, maar ook mensen die vanuit hun eigen ervaringen deskundigheid rond kwetsbaarheid en armoede hebben opgebouwd. Werkgroep kansen voor kinderen 25 september 2014 Pagina 3
Prioriteit: De werkgroep besteedt bijzondere aandacht aan die kinderen waarvan de ontwikkelingsmogelijkheden bedreigd zijn. Besluit: Deze tekst wordt in bijlage toegevoegd aan het verslag. Leden die niet aanwezig waren, hebben nog de gelegenheid om opmerkingen te maken. Opmerkingen melden ze aan nicole.formesyn@samenlevingsopbouw.be 5. Definitie armoede kijken we op dezelfde manier? We bespraken in kleine groepjes de definitie van Jan Vrancken, aangevuld met door Tine Van Regenmoortel. Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen. (Prof. Dr. Jan Vrancken, 2001) Deze kloof kan enkel overbrugd worden wanneer de samenleving: beroep doet op de kracht die mensen in armoede en hun omgeving bezitten de voorwaarden creëert zodat mensen in armoede deze kracht kunnen aanwenden en iedereen gelijke kansen geeft om aan alle aspecten van de samenleving deel te nemen. (aanvulling door Prof. Dr. Tine Van Regenmortel, 2002) Groep 1 besprak dit deel van de definitie: Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. De groep kan zich zeker in dit stuk vinden. Het klopt dat armoede zich over meerdere levensdomeinen uitstrekt. Dat is herkenbaar. Ook het gedeelte dat het zowel te maken heeft met het individu (binnen zijn gezin en het mentale aanvoelen), als met het netwerk, als met de grotere maatschappelijke context klopt wel. Groep 2 besprak dit deel van de definitie: Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen. Het klopt dat mensen in armoede vaak gescheiden zijn van algemeen aanvaarde leefpatronen als een diploma halen, vast werk hebben, enzovoort. Mensen in armoede geven vaak zelf aan het gevoel te hebben van: Ik sta er buiten of Ik hoor er niet bij. Ook dat herkent de groep in dit stuk. Al is er ook wat weerstand bij algemeen aanvaarde leefpatronen omdat deze toch ook in beweging zijn en wellicht toch niet voor iedereen dezelfde zijn. Groep 3 besprak dit deel van de definitie: Deze kloof kan enkel overbrugd worden wanneer de samenleving: - beroep doet op de kracht die mensen in armoede en hun omgeving bezitten - de voorwaarden creëert zodat mensen in armoede deze kracht kunnen aanwenden - iedereen gelijke kansen geeft om aan alle aspecten van de samenleving deel te nemen Je blijft weg van het schuldmodel, doet er geen uitspraken over, er wordt niet met de vinger gewezen. Mensen kijken op verschillende manier naar armoede, daarom is de focus op de oplossing belangrijk. Belangrijk om beroep te doen op de krachten van mensen. De samenleving moet de voorwaarden creëren, soms ontbreekt de kracht, lukt het niet om zelf de kloof te overbruggen (naar Vrancken). Werkgroep kansen voor kinderen 25 september 2014 Pagina 4
Maatschappij moet engagement ondernemen om kansen te creëren. Groep 4 kreeg een aparte opdracht. Bespreek de schema s over de buitenkant, de binnenkant en de verwevenheid van armoede. De buitenkant is wat zichtbaar is. Alle domeinen hangen aan elkaar vast. De binnenkant is wat niet zichtbaar is. Dit is de beleving van wie in armoede leeft. Het is dan ook belangrijk ervaringsdeskundigen aan het woord te laten. De groep is het hier mee eens. Plenaire bespreking en besluit: De volledige werkgroep kan zich terugvinden in de verschillende elementen van deze definitie Al missen we nog fundamenteel het deel dat armoede eigenlijk over een gebrek aan middelen gaat (gebrek aan financieel, sociaal, menselijk en cultureel kapitaal). 6. Thema s voor de werkgroep: keuze eerste thema en vastleggen van een eerste werkmoment Thema 1: vooroordelen, beeldvorming, Pygmalion Er wordt gewerkt in vier groepen. Elke groep zoekt een antwoord op de volgende vragen: 1) Wat betekent dit voor mij? 2) Zie ik in mijn omgeving voorbeelden van dit thema? 3) Wat denk ik dat deze werkgroep hierrond moet of kan ondernemen? Werkgroep kansen voor kinderen 25 september 2014 Pagina 5
Samenvatting: zie bijlage bij dit document. 7. Varia, vragen en mededelingen 7.1 Inleefweek armoede Oproep om deel te nemen aan de inleefweek armoede van 11 tot 17 oktober Inschrijven? Meer informatie? Surf naar www.vormingplus.be/waas-en-dender Of bel naar 03 775 44 84 Of mail naar inleefweek@gmail.com 7.2 Samenstelling kernteam afvaardiging vanuit het onderwijsveld Caroline Van Nieuwenhuyse wordt toegevoegd aan het kernteam als afgevaardigde vanuit het onderwijsveld. De eerstvolgende vergadering van het kernteam is gepland op 24 oktober, om 13u30. 7.3 Dossiers niet-ingeschreven kleuters Is wegens tijdsgebrek niet besproken. Het kernteam bespreekt of het wenselijk is dat deze dossiers in de ruime vergadering van de werkgroep kansen voor kinderen worden besproken. 7.4 Onderzoek naar netwerken die actief zijn rond kinderarmoede De werkgroep kreeg de volgende vraag: Vijf maanden geleden ging een onderzoek naar lokale netwerken rond kinderarmoede van start. Dit onderzoek, gefinancierd door Belspo (Het Federaal Wetenschapsbeleid), wordt uitgevoerd door Universiteit Antwerpen, Universiteit Gent en Universiteit Luik. Vanuit Universiteit Antwerpen (onderzoeksafdeling OASeS) en UGent zijn we momenteel op zoek naar enkele netwerken die focussen op kinderarmoede. Het kernteam besloot om medewerking te verlenen. Vijf leden van de werkgroep zijn hier bij betrokken: Elke Schoof, Etienne Baeke, Veerle Van Helsland, Nicole Formesyn, Jean-Paul De Beleyr. 7.5 Planning vergaderingen werkgroep kansen voor kinderen Met de huidige planning van de vergaderingen is het voor sommige leden onmogelijk om te participeren. Wie een lesopdracht heeft of andere professionele verplichtingen heeft, is niet altijd beschikbaar. De LOP-deskundige vraagt om de planning voor 2014-2015 aan te passen indien mogelijk. Besluiten: a) De vergaderingen die gepland zijn voor het kalenderjaar 2014 blijven ongewijzigd. b) De vergaderingen van deelwerkgroepen worden bij voorkeur gepland op dinsdagnamiddag. c) De planning van de vergaderingen voor het kalenderjaar 2015 wordt door het kernteam herbekeken. Bij voorkeur worden die vergaderingen gepland op een dinsdagnamiddag. Werkgroep kansen voor kinderen 25 september 2014 Pagina 6