Zomerakkoord 2017 De regering heeft op 26 juli jl. een groot pakket aan sociaaleconomische hervormingen beslist. Een presentatie van de Premier met een globaal overzicht is te vinden op http://www.premier.be. Bedoeling is dat de hervormingen onze economie extra zuurstof geven. Daarbij wordt verder ingezet op het mantra jobs, jobs, jobs. In deze eerste voorlopige analyse vestigen we uw aandacht op de meer algemene (niet sectorspecifieke) maatregelen die een impact kunnen hebben op de ondernemingen. Die analyse is gebaseerd op de informatie die tot nog toe beschikbaar is en geldt bijgevolg onder voorbehoud van verdere concretisering van en meer definitieve informatie over de regeringsbeslissingen. Een eerste reactie van het VBO op het pakket aan maatregelen van de regering vindt u in ons persbericht (in bijlage). 1. Fiscale hervormingen 1.1. Hervorming vennootschapsbelasting De volgende principes staan centraal in deze diepgaande hervorming: een forse vereenvoudiging van de vennootschapsbelasting, met lagere tarieven en minder complexiteit: een daling van het faciaal tarief vennootschapsbelasting richting 29% (2018) en 25% (2020) voor alle ondernemingen en richting 20% (2018) voor de winsten tot 100.000 euro voor de kleinere bedrijven; het behoud van de notionele interestaftrek als principe, waardoor eigen kapitaal op een vergelijkbare wijze behandeld wordt als geleend kapitaal. Het stelsel wordt wel hervormd in die zin dat het nu beperkt wordt tot de aangroei (bijkomend kapitaal) en dus niet meer op het geheel aan kapitaal van toepassing is, zoals nu wel het geval is. Om fluctuaties op te vangen, zal het bijkomend kapitaal worden berekend over een periode van 5 jaar (lissage); bedrijven met meer dan 1 miljoen euro winst zullen, afhankelijk van de concrete situatie, mogelijks een minimumbelasting van 8,8% in 2018 en 2019 betalen. Vanaf 2020 daalt dat naar 7,5%. De aftrekmogelijkheid wordt, voor zover bekend, beperkt voor alle overgedragen aftrekken en de nieuwe notionele interestaftrek. Overgedragen aftrekken zijn overschotten van bepaalde aftrekposten van vorige jaren die niet gecompenseerd zijn omdat er toen onvoldoende winst was. Aftrekken die beperkt worden, zijn: overgedragen verliezen, overgedragen innovatie-aftrek, overgedragen DBI-overschotten en overgedragen notionele interestaftrek. Het lot van de overgedragen investeringsaftrek en de oude overgedragen notionele interestaftrek is onduidelijk;
de invoering van de fiscale consolidatie vanaf 2020. Hierbij wordt een groep van ondernemingen als één geheel beschouwd, wat vele voordelen biedt: een sterke vereenvoudiging (één aangifte), meer neutraliteit (compensatie van winsten en verliezen binnen de groep) en meer flexibiliteit (een betere allocatie van middelen en kapitaal in de groep). 1.2. Hervormingen spaarfiscaliteit Voortaan zal een abonnementstaks worden geheven op effectenrekeningen. De contouren van deze nieuwe belasting zijn de volgende: 0,15% op het gemiddeld jaarlijks uitstaande bedrag; de abonnementstaks is enkel van toepassing indien de geconsolideerde waarde van effectenportefeuille meer dan 500.000 euro bedraagt (voor een koppel betekent dit dus een vrijstelling van de taks ten belope van 1 miljoen euro); pensioensparen en levensverzekeringen worden uitgesloten. Ook andere elementen van de spaarfiscaliteit worden aangepast: de huidige vrijstellingsdrempel voor interesten uit gereglementeerde spaarrekeningen van 1.880 naar 1.000 euro; tegelijkertijd komt er een tweede vrijstellingsdrempel van 627 euro voor inkomsten uit aandelen (= dividenden) waarop dus geen 30% roerende voorheffing van toepassing is. Deze tweede drempel staat los van de eerste. 2. Begroting 2018 Voor 2018 levert de federale regering een bijkomende budgettaire inspanning van 2,6 miljard euro. Daarnaast is ook voorzien in een enveloppe van 289 miljoen euro voor de Superministerraad economie en sociaal (zie verder). Er komt een integrale uitvoering van de volgende fasen van de tax shift die reeds gepland waren voor de komende jaren, met een algemene verlaging van de RSZ-werkgeversbijdragen tot 25% (2018) en een bijkomende verlaging voor lage lonen (in twee stappen in 2018 en 2019). 3. Superministerraad economie en sociaal Er werden een 40-tal maatregelen beslist, onderverdeeld in de volgende 6 clusters (Fiscaliteit, Competitiviteit/werk, Investeringen, Moderne overheid, Sociale cohesie en armoedebestrijding, Energie, milieu en duurzame ontwikkeling). We hernemen hieronder de voornaamste algemene (niet sectorspecifieke) maatregelen. 3.1 Fiscaliteit Bedrijven zullen in de toekomst een fiscaal en parafiscaal vriendelijke niet-recurrente winstpremie aan het personeel kunnen uitkeren, die buiten de loonnorm valt. Het is een mogelijkheid, geen verplichting voor de werkgever. De toegekende premie mag niet hoger zijn dan 30% van de loonmassa.
Indien alle werknemers dezelfde premie krijgen, dan volstaat een eenvoudige informatieverstrekking naar het personeel. Indien de werkgever de hoogte van de winstpremie wenst te differentiëren naargelang verschillende categorieën van werknemers, dan moet deze differentiatie worden vastgelegd bij cao of bij toetredingsakte. De fiscale en parafiscale behandeling van de winstpremie is als volgt: sociale bijdrage werknemer: 13,07% taxatie werknemer: 7% taxatie werkgever: volgens het gewone tarief in de vennootschapsbelasting (de winstpremie is niet vrijgesteld). De regeling van de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen (cao 90 NAR) zal worden aangepast waardoor deze bonussen niet meer zullen kunnen worden toegepast in ondernemingen waarbinnen een procedure sluiting of collectief ontslag loopt. Werknemers en zelfstandigen die reeds een hoofdjob van minstens 4/5 hebben, zullen voortaan tot 500 euro per maand mogen bijverdienen in het kader van het vrijetijdswerk, specifieke functies in de non-profitsector en voor activiteiten van burger tot burger. Tot 6.000 euro per jaar zal dus een fiscale en sociale vrijstelling gelden. Ook lijkt het de bedoeling dat men in de deeleconomie voortaan eveneens tot 500 euro per maand onbelast zal kunnen bijverdienen. De verdere modaliteiten (formaliteiten, arbeidsrechtelijke aspecten...) moeten nog verder worden uitgewerkt. 3.2 Competitiviteit/werk (Her)invoering van een algemene, impliciete proefperiode, voor alle categorieën van werknemers en zowel voor contracten voor onbepaalde als voor bepaalde duur, door een verkorte opzeggingstermijn tijdens de eerste maanden van tewerkstelling. In de eerste drie maanden van de tewerkstelling wordt de opzeggingstermijn verminderd van 2 weken naar 1 week. In de daaropvolgende maanden loopt de duur van de opzeggingstermijn geleidelijk verder op. Daarmee gaat men nog verder dan het compromis dat in de Groep van 10 bereikt werd. Dit moet de huidige kansengroepen op de arbeidsmarkt (o.m. jongeren) helpen om sneller aan het werk te gaan. Anciënniteit <1maand <2maand <3maand <4maand <5maand <6maand Actueel 2 weken 2 2 4 4 4 Groep van 10 1 1 2 3 5 5 Toekomst 1 1 1 3 4 5 Voor werknemers met een opzegging van minstens 30 weken die een opzeggingsvergoeding ontvangen, wordt de kost van het outplacement aangerekend op die opzeggingsvergoeding à rato van 4 weken (huidig stelsel). Voor werknemers voor wie het outplacement geen meerwaarde is, zal geen outplacement meer moeten worden aangeboden. Het betreft hier de werknemers van wie de gezondheidstoestand op een onomkeerbare wijze niet toelaat om aan het outplacement deel te nemen. Zij hebben recht op de integrale opzeggingsvergoeding (dus met inbegrip van de 4 weken).
De loonkosten van jongeren zullen met ingang van 1 januari 2018 worden verminderd. De aanwerving van jonge werknemers van 18 t.e.m. 21 jaar zal worden bevorderd via een vermindering van de arbeidskosten voor de werkgever, ofwel via een verhoogde fiscale aftrekbaarheid (in de vennootschapsbelasting) ofwel via de RVA-premie, waarbij het nettoloon van de werknemers geenszins wordt aangetast. Na juridische analyse zal worden bepaald welke van beide opties zal worden uitgevoerd. Er komen maatregelen inzake studentenarbeid van 16- tot 18-jarigen op zondag (uitzondering op verbod op zondagwerk in bepaalde sectoren). En studenten in alternerend leren hebben sinds 1 juli 2017 de mogelijkheid om te werken onder het stelsel van studentenarbeid bij een andere onderneming dan die waarin zij i.k.v. hun alternerende opleiding arbeid verrichten. Bedrijven die hun oudere werknemers in dienst houden, maar op non-actief zetten (vrijstelling van prestaties), zullen voortaan een activeringsbijdrage moeten betalen. Indien in opleiding wordt voorzien, wordt het bedrag van de bijdrage verminderd. De definitie van een passende dienstbetrekking zal worden aangepast. Voortaan zullen vooral de verworven competenties en ervaring centraal staan in de begeleiding van werkzoekende werklozen door de bemiddelingsdiensten (jobaanbiedingen, opleiding...) en minder het diploma en de eerder uitgeoefende job. Dit moet meer activering en heroriëntering naar de beschikbare jobs mogelijk maken. Uitzendarbeid wordt ruimer mogelijk bij de overheid en bestaande verbodsbepalingen op uitzendarbeid in de privésector zullen worden geschrapt. Er zal worden voorzien in een specifiek kader om de toegang tot nachtarbeid te versoepelen voor e- commerceactiviteiten. De regering zal strijd voeren tegen sociale dumping op bouwwerven. Daarbij wordt voorzien in een gefaseerde vermindering van de arbeidskosten. Er zal een oplossing komen voor het afwijkend stelsel voor opzeggingstermijnen in de bouwsector, retroactief tot 1 januari 2014. Het is niet duidelijk in hoeverre eventueel ook een oplossing zal worden aangereikt voor andere sectoren met een afwijkend stelsel voor opzeggingstermijnen. 3.3 Sociale cohesie en armoedebestrijding Men wil nu ook een vrij aanvullend pensioen voorzien dat gefinancierd zou worden door middel van bijdragen die door de werkgever op vraag van de werknemer op diens loon worden ingehouden. Het initiatiefrecht zal bijgevolg bij de werknemer liggen. In bedrijven met meer dan 100 werknemers zal een burn-out coach worden aangesteld om de psychosociale risico s binnen de onderneming in toom te houden (preventie, advies, behandeling). Dit zou gefinancierd worden via een heroriëntering van bestaande middelen (risicogroepen, vorming). Ook wil de regering de mogelijkheid invoeren voor werknemers om te deconnecteren buiten de arbeidstijd.
Om langer werken mogelijk te maken, zullen sectoren en bedrijven een premie (aanvullende vergoeding) aan hun oudere werknemers kunnen toekennen, die parafiscaal wordt vrijgesteld. Om aanspraak te kunnen maken op deze premie, moet de oudere werknemer wel overstappen van een veeleisende naar een minder veeleisende job. Voor de overstap van een voltijdse naar een 4/5 job moet de oudere werknemer minstens 60 jaar zijn (om te genieten van deze parafiscaal vrijgestelde premie). De andere gevallen (zoals omschakeling van nacht- naar dagarbeid) zijn mogelijk vanaf 58 jaar. Mystery calls blijven als een dreiging boven het hoofd van de werkgevers hangen. Men wil evenwel een heksenjacht voorkomen en heeft daarom o.m. de voorafgaande machtiging van de Arbeidsauditeur als voorwaarde gesteld voor men mystery calls kan toepassen. Tevens zouden de garanties die gelden voor mystery shopping hierbij worden overgenomen.