wij K gevoel Jaarverslag 2013 Stichting Clavis
Waar de wijk centraal staat leeft het wij K gevoel 2
INHOUDSOPGAVE A. Volkshuisvestingsverslag 1. Voorwoord 5 2. Verslag van het bestuur 6 2.1 Ondernemingsplan 6 2.2 Visitatie 7 2.3 Jubileum 100 jaar 7 2.4 Bijzonderheden jaarrekening 8 3. Investeren in een toekomstbestendige woningvoorraad 9 3.1 Woningmarkt 9 3.2 Woningbezit 10 3.3 Onderhoud 10 3.4 Herstructurering 12 3.5 Nieuwbouwactiviteiten 12 4. Investeren in leefbare wijken 13 4.1 Woonruimteverdeling 13 4.2 Wijkbeheer, woon-/leefklimaat 16 4.3 Huisvesting van bijzondere doelgroepen 22 4.4 Wonen en zorg 22 4.5 Sponsoring 23 5. Investeren in samenwerking 24 5.1 Samenwerking met belanghouders 24 5.2 Samenwerking met Gemeente Terneuzen en Provincie Zeeland 24 5.3 Samenwerking met Bewonersraad 25 5.4 Samenwerking met collega-corporaties 25 6. Investeren in personeel en organisatie 27 6.1 Organisatiestructuur 27 7. Investeren in een gezonde financiële positie 29 8. Investeren in risicomanagement 33 9. Investeren in governance en toezicht 36 9.1 Governance 36 9.2 Toezicht 36 B. Jaarrekening 10. Kengetallen op basis van enkelvoudige jaarrekening 46 11. Geconsolideerde jaarrekening 2014 48 12. Enkelvoudige jaarrekening 2014 102 C. Verklaringen 13. Controleverklaring 152 14. Verklaring van het bestuur 154 15. Verklaring Raad van Commissarissen 155 3
A. VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG 4
1. VOORWOORD Met dit verslag verantwoorden wij ons aan onze omgeving. Wij laten zien welke activiteiten we ondernomen hebben, welke middelen wij hebben besteed en welke prestaties wij in 2014 hebben geleverd. Het jaar 2014 kenmerkt zich door een herbezinning op de nieuwe positie van Clavis. Externe ontwikkelingen, zoals het Rijksbeleid met de verhuurders- en saneringsheffing en de nieuwe woningwet, economische en demografische ontwikkelingen vergroten de druk op Clavis en op onze doelgroep: meer op eigen kracht, minder middelen en minder vanzelfsprekendheden. Clavis moet opnieuw positie kiezen. Dat vraagt om een evenwichtsstrategie: scherp zijn op kosten, de balanspositie versterken, professionaliseren en toch een aantal belangrijke investeringen doen in het woningbezit. Eind 2014 is het nieuwe ondernemingsplan 2015-2019 van Clavis vastgesteld. Hierin is de strategische koers voor de komende jaren weergegeven. Vergroting van het sturend vermogen, doelmatigheid en aansluiting op marktontwikkelingen zijn speerpunten. Hierbij zoeken we samenwerking met anderen, zowel verticaal (met collega-corporaties) als horizontaal (met marktpartijen) en willen we meer gebruik maken van beschikbare ICT-voorzieningen. Om de inzet nu en in de toekomst te garanderen, is onze organisatie het belangrijkste middel. We staan bekend als een lokaal betrokken corporatie, die maatwerk levert en betrokkenheid toont op het brede terrein van wonen en leven. We hebben korte lijnen en een pragmatische aanpak. Om ook in de toekomst deze rol adequaat uit te kunnen voeren, zorgen we voor een bestendige en efficiënte organisatie. In 2014 vierden we samen met onze huurders ons 100-jarig bestaan. We kunnen terugkijken op een levendige jubileumviering, waarvoor veel huurders hun waardering hebben uitgesproken. Ik wil onze huurders, de bewonersraad, de gemeente, zorg- en welzijnsinstellingen, ontwikkelaars, bouwers en alle andere personen en organisaties met wie wij in het afgelopen jaar hebben samengewerkt, danken voor de prettige samenwerking. Daarnaast uiteraard een woord van dank aan onze medewerkers voor hun inzet en gerealiseerde prestaties. Terneuzen, april 2015 Robert de Ridder Directeur/bestuurder 5
2. VERSLAG VAN HET BESTUUR 2.1 Ondernemingsplan Het verslagjaar stond in het teken van het nieuwe ondernemingsplan voor de periode 2015-2019. De hoofdlijnen van het ondernemingsplan zijn vastgesteld in maart 2014. Om de toekomstige opgave voor Clavis goed in beeld te krijgen zijn een aantal aanvullende onderzoeken opgestart: Woningmarkt-/betaalbaarheidsonderzoek De lokale en regionale woningmarkt is de afgelopen jaren flink veranderd, mede door demografische, economische en beleidsmatige ontwikkelingen. Dit onderzoek is uitgevoerd door RIGO; de eindrapportage is opgeleverd op 30 juni 2014. Portefeuillestrategie Op basis van het woningmarktonderzoek is de huidige en gewenste woningportefeuille in beeld gebracht. Inrichting organisatie De interne organisatie wordt in lijn gebracht met doelstellingen en ambities, zoals verwoord in het ondernemingsplan. De resultaten van deze onderzoeken zijn verwerkt in het integrale ondernemingsplan 'Gewoon Sociaal 2015-2019' en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen in december 2014. De ambities voor de komende periode zijn: 1. Maatschappelijke ambities: onze taakstelling als maatschappelijke organisatie is de zorg voor betaalbare en kwalitatief goede huisvesting voor onze doelgroepen. Door middel van huurkorting willen we onze kernvoorraad betaalbaar houden voor deze doelgroepen. 2. Vastgoedportefeuille: onze woningvoorraad wordt klaargemaakt voor toekomstige ontwikkelingen in de markt. In het portefeuilleplan staan de volgende vastgoedambities opgenomen: - de zorg voor voldoende betaalbare en kwalitatief goede huurwoningen voor de doelgroep, - het zorggeschikt maken van eengezinswoningen, speciale woonvormen, - het in balans houden c.q. krijgen van de prijs-/kwaliteitsverhouding in productmarktcombinaties door o.a. het doorvoeren van basiskwaliteit; - het verhogen van de energieprestatie tot een gemiddeld label B; - het verbeteren van de uitstraling van woningen en het verbeteren van de leefbaarheid van complexen; - het aanbrengen van meer differentiatie in het woningbezit door sloop, verkoop, nieuwbouw, modernisering en renovatie. 3. Organisatie: Clavis kiest voor de ontwikkeling van een slankere, efficiënte organisatie. Het nieuwe ondernemingsplan geeft een andere organisatiestructuur en cultuur aan. Clavis nieuwe stijl vraagt om een inhoudelijke kwaliteitsslag, versterking van de taakvolwassenheid van medewerkers en het zelfsturend vermogen van de organisatie. Clavis wil toe naar nieuw opdrachtgeverschap, waarbij het onderhoud in de ketensamenwerking wordt belegd. Daarnaast wordt door middel van integraal asset- en portefeuillemanagement professioneel en strategisch sturing gegeven aan vastgoedbeslissingen. Doel is het realiseren van een marktconform rendement. De uitvoering van het ondernemingsplan wordt uitgewerkt in jaarplannen, zodat de realisatie van de doelstellingen gemonitord wordt. 6
2.2 Visitatie Visitatie is een instrument voor horizontale verantwoording van de corporatie naar haar stakeholders over haar maatschappelijke prestaties. Daarnaast biedt de uitkomst van de visitatie handvatten aan de corporatie ter lering en verbetering. Een visitatie wordt uitgevoerd volgens de vaste visitatiemethodiek. De visitatie wordt uitgevoerd door een geaccrediteerd bureau. In de visitatiemethodiek staan de maatschappelijke prestaties van de corporatie centraal en worden de prestaties van de corporaties binnen vier verschillende perspectieven in beeld gebracht: Presteren naar opgaven (lokaal, regionaal en landelijk) en ambities, Presteren volgens belanghebbenden (prestaties, communicatie en relatie), Presteren naar vermogen (inzet, doelmatigheid, financiële continuïteit) en Governance (besturing, intern toezicht en externe legitimatie). Volgens de Governance Code worden corporaties éénmaal per vier jaar gevisiteerd. De visitatie van Clavis is medio 2014 gestart met een aanbestedingsronde. Aan vijf bureau s zijn offertes opgevraagd. Bureau Raeflex is geselecteerd om de visitatie uit te voeren. Eind 2014 is gestart met de visitatie; de eindrapportage wordt tweede kwartaal 2015 verwacht. 2.3 Jubileum 100 jaar Clavis In 2014 bestond Clavis 100 jaar. In 1914 werd met de oprichting van bouwvereniging Werkmansbelang de basis gelegd van het huidige Clavis. In verband met het 100-jarig bestaan zijn verschillende activiteiten voor de huurders georganiseerd. Clavis kan 100 jaar bestaan dankzij de huurders. Bij alles wat Clavis doet, staan de huurders centraal. En als Clavis dan een feestje te vieren heeft, dan wordt dit samen met de huurders gedaan. Door iedere maand een nieuwe actie te organiseren, maakte Clavis er een echt feestjaar van. Al deze activiteiten samen zorgden voor een levendige jubileumviering met vele ontmoetingsmomenten. De aftrap vond plaats op 15 januari: alle huurders kregen een servicecheque van Service in de Regio. Met deze servicecheque konden zij een klusje in of om het huis laten doen. De servicecheque was het gehele jaar geldig. Via de maandakties hebben huurders kans kunnen maken op kaarten voor voorstellingen van The Beatles Revival, Jan Keizer en Annie Schilder, Tineke Schouten, Jan Smit, de musical Dreamgirls en Concert at Sea, een diner voor twee en Maikel Harte. In september zijn seniorenmiddagen georganiseerd in De Veste en Máxima met een optreden van Piet Brakman. Andere activiteiten waren een ontwerpwedstrijd Huis van de Toekomst (in samenwerking met de basisscholen in Terneuzen en Sluiskil), een kindermiddag en een culinaire stadswandeling voor alle vrijwilligers van bewonerscommissies. Natuurlijk is ook de jongere doelgroep van 16 tot 25 jaar niet vergeten met een Dance Event in de Pit op 17 oktober. Ook is er iedere maand een Beste Buur-taart uitgereikt. Met deze actie wilde Clavis de sociale contacten en de leefbaarheid in de buurten onder de aandacht brengen van haar huurders. In Sluiskil is In het kader van het 100-jarig jubileum van Clavis een wel heel bijzondere activiteit bedacht: namelijk de doorgeefcamera. Met deze activiteit werd Sluiskil op 'eigen wijze' op de kaart gezet. De doorgeefcamera is een fototoestel dat letterlijk doorgegeven wordt. Samen met twee oranje laarzen rouleerde de camera door Sluiskil. De camera is doorgegeven aan inwoners van Sluiskil. Het enige criterium is dat diegene betrokken is bij het leven in Sluiskil. In april 2015 is een foto-expositie gehouden, waar het eindresultaat te zien was. 7
Alle wijken konden via de bewonerscommissie een voorstel aandragen voor een blijvend aandenken aan het 100-jarig bestaan. Als gevolg hiervan is in de wijk Oudelandse Hoeve inmiddels een jeu de boulesbaan gerealiseerd, waar iedereen uit Terneuzen van harte welkom is. Daarnaast zijn in het appartementencomplex Margarethaplein prachtige foto s in de hal opgehangen. Alle informatie over jubileumactiviteiten was terug te vinden op de website. Huurders konden zich aanmelden voor de digitale nieuwsbrief, zodat zij op de hoogte gehouden konden worden over de activiteiten. De foto s van de jubileumakties zijn steeds op Facebook gepubliceerd en konden op vele warme reacties van onze huurders rekenen. Tijdens het jubileumjaar is gebruik gemaakt van een jubileumlogo, dat te zien was op de gevel en briefpapier. Op deze manier werd het 100-jarig bestaan steeds in herinnering gebracht. We kunnen terugkijken op een levendige jubileumviering met vele ontmoetingsmomenten, die veel waardering van onze huurders heeft opgeleverd. 2.4 Bijzonderheden jaarrekening Als bijzondere post in de jaarrekening 2014 wordt de waardeverandering van financiële vaste activa toegelicht. In de jaarrekening 2014 zijn de effecten van RJ-290 verwerkt. Het gevolg voor Clavis is dat in een tweetal leningen embedded derivaten zitten verwerkt waarvan de negatieve marktwaarde deels verwerkt is als een stelselwijziging per 1 januari 2014 en de mutatie van de negatieve marktwaarde 2014 is verwerkt via de winst-en verliesrekening. De verwerking van deze negatieve marktwaarde heeft tot gevolg dat er een bedrag ten laste van het vermogen is gebracht van 7.006.000. In de jaarrekening wordt deze post verder toegelicht. 8
3. INVESTEREN IN EEN TOEKOMSTBESTENDIGE WONINGVOORRAAD 3.1 Woningmarkt Woningvoorraad Het aandeel koopwoningen bedraagt in Zeeuws-Vlaanderen 70%. Dit is aanzienlijk hoger dan het nationaal gemiddelde (59%). Van de 30% huurwoningen is 20% corporatiebezit en 10% overige huur. Volgens het CBS telde de gemeente Terneuzen in 2014 26.287 woningen, waarvan ruim 7.400 bewoonde huurwoningen. Hiervan zijn 5.020 woningen in het bezit van woningcorporaties. Clavis heeft ong. 2.500 woningen in Terneuzen en Sluiskil. Er zijn geen grote fricties in vraag en aanbod en (naar hedendaagse maatstaven) verhuizen er nog veel mensen (of geven aan daar plannen voor te hebben). Ook naar de toekomst toe is het beeld vrij stabiel en zijn er geen grote verschuivingen te verwachten. De sociale huursector heeft zich in de loop der jaren aangepast aan de ontspannen markt. Van goedkope scheefheid is nauwelijks sprake (als men wil kopen, dan zijn daar immers mogelijkheden toe) en de sector richt zich op het bieden van een eerste kans voor starters, het opvangen van de doelgroep van beleid (de kerntaak van de corporaties) en het huisvesten van een grote populatie ouderen. Door deze (beperkte) positie volstaat een aandeel van 20% van de totale woningvoorraad (een aandeel dat landelijk op 31% ligt). Anno 2014 wordt de woningmarkt in de gemeente Terneuzen gekenmerkt door een omvangrijke (betaalbare) grondgebonden koopsector en een geringe sociale huursector. In de kern Terneuzen bestaat 19% van de voorraad uit sociale huurwoningen, in de kern Sluiskil 15% en in de overige kernen 21%. (Bron Rigo) Bevolkingsdaling De bevolking in Zeeuws-Vlaanderen is de laatste acht jaar licht gedaald met 0,2% per jaar, terwijl het aantal huishoudens licht is gestegen, met 0,5% per jaar. In de periode tot 2040 is de geprognotiseerde huishoudensdaling in Terneuzen met 4,3% het laagst. Het buitenlandse migratiesaldo is de laatste drie jaar explosief toegenomen. Dit komt vooral door de toename van het aantal migranten uit België, veroorzaakt door de gunstige omstandigheden op de woningmarkt in Zeeuws-Vlaanderen. In 2014 bedroeg de migratieinstroom uit België 667 personen. Regionale Woonvisie De provincie Zeeland heeft in het Omgevingsplan 2012-2018 aangegeven, dat met de Zeeuwse regio s tot regionale woningmarktafspraken dient te worden gekomen. Ook voor de regio Zeeuws-Vlaanderen zijn afspraken opgesteld. Binnen de afspraken liggen de zwaartepunten bij transformatie van de bestaande woningvoorraad en nieuwbouw in samenhang met sanering van de ongewenste delen van de (koop)woningvoorraad. De bijdrage van corporaties ligt met name in de herstructurering van corporatiewoningen. Afspraken hierover worden verankerd in prestatieafspraken met de Gemeente Terneuzen. Portefeuilleplan woningbezit In het portefeuilleplan van het woningbezit van Clavis worden de (toekomstige) marktvraag en het woningbezit op elkaar afgestemd. Het formuleert doelstellingen op portefeuille-, wijk- en complexniveau en is daarmee de leidraad voor beslissingen en werkzaamheden voor de komende 5 tot 10 jaar. Een goed onderbouwd plan geeft inzicht in de financiële gevolgen en in hoeverre deze passen binnen de gestelde kaders. Het biedt een kader voor ingrepen in het woningbezit en geeft richting aan beslissingen over zaken als groot onderhoud, renovatie, herstructurering en verkoop. 9
3.2 Woningbezit Aantal verhuureenheden, in bezit: Woningen Garages/ Overige Totaal Parkeerplaatsen Saldo per 1-1-2014 2.453 99 32 2.584 Opgeleverd/aangekocht 38 - - 38 Gesloopt - - - - Verkocht 23 - - 23 Herstructurering - - - - Saldo per 31-12-2014 2.468 99 32 2.599 Huurklasse Grondgebonden Gestapeld Totaal Procentueel 389,05 of minder* 46 104 150 6% Van 389,05 tot 596,95* 1.142 915 2.057 83% Van 596,75 tot 699,48* 122 121 243 10% 699,48 en meer* 14 4 18 1% Totaal 1.324 1.144 2.468 100% * Huurprijzen van maatschappelijk vastgoed (begeleid wonen) zijn gecorrigeerd op basis van aantal woningen per contract. Aankoop van woningen In januari 2014 zijn in project Maxima nog 8 appartementen in gebruik genomen en in maart 2014 is De Amberboom opgeleverd en zijn 30 appartementen in gebruik genomen. Verkoop van woningen In 2014 zijn vanuit het vastgestelde verkoopprogramma 23 woningen verkocht: in 3 gevallen aan de zittende huurder en 20 bij mutatie. 3.3 Onderhoud Clavis voert een gedegen onderhoudsbeleid om de waarde van haar vastgoed te behouden. Per gebouw wordt een meerjaren-onderhoudsbeleid en begroting opgesteld. Op basis van de meerjarenplanning wordt de jaarlijkse onderhoudsbegroting opgemaakt. In 2014 verstrekten we voor ruim 3,1 miljoen aan onderhoudsopdrachten. De onderverdeling is als volgt: a. Planmatig onderhoud, renovaties e.d. 1,7 miljoen b. Niet-planmatig onderhoud (reparatieverzoeken, mutatieonderhoud, servicecontract, sociaal beheer e.d.) 1,4 miljoen. Basiskwaliteit Clavis heeft de basiskwaliteit voor haar woningen vastgesteld. Hierbij is onderscheid gemaakt naar de huurprijs van de woningen en de doelgroep waarvoor deze bestemd zijn. Er is vastgelegd aan welke eisen een woning moet voldoen. Dit heeft betrekking op de afmetingen en de aanwezige voorzieningen. Als een woning vrijkomt, wordt bepaald op welke onderdelen de woning wordt aangepast overeenkomstig het vastgestelde beleid. Woningen die op termijn worden geherstructureerd, worden bij verandering van huurder niet op het niveau van basiskwaliteit gebracht. 10
Reparatieverzoeken Op verzoek van de huurder wordt onderhoud uitgevoerd door de eigen onderhoudsdienst en derden. De kosten van het onderhoud vanwege de reparatieverzoeken bedroegen in 2014 circa 259.000,-. In het afgelopen jaar zijn deze kosten per woning gedaald naar 106,- per woning (in 2013: 134,-). Het gemiddeld aantal reparatieverzoeken per woning is stabiel en ligt op 0,9 verzoeken per woning. De gemiddelde kosten die bij de huurder in rekening zijn gebracht, bedraagt 5,- per woning. Mutatie-onderhoud Het mutatieonderhoud kostte in 2014 circa 599.000,-, dit is inclusief de herstelkosten die bij de vertrekkende huurders in rekening worden gebracht. De gemiddelde kosten die bij een wijziging van huurder moeten worden gemaakt om de woning opnieuw te verhuren zijn gestegen van 1.972 in 2013 naar 2.148,- in 2014 per gemuteerde woning. In dit bedrag zijn de kosten, die bij de vertrokken huurder in rekening worden gebracht, niet verrekend. Het gemiddelde bedrag aan herstelkosten, dat bij de vertrekkende huurder in rekening wordt gebracht, bedraagt 560,- per mutatie tegen 265,-. Servicecontract huurdersonderhoud Voor kleine werkzaamheden, die volgens de huurovereenkomst voor rekening van de huurder zijn, kan een servicecontract afgesloten worden. De behoefte aan deze service is groot. Ruim 91% neemt deel aan deze voorziening. Clavis heeft met de bewonersraad afspraken gemaakt hoeveel negatief resultaat Clavis jaarlijks maximaal voor haar rekening wil nemen. Het servicecontract wordt jaarlijks in samenspraak met de bewonersraad verhoogd met inflatie. In 2014 bedragen de uitgaven voor het servicecontract circa 230.000,-, de opbrengsten van het servicecontract bedragen ruim 200.000,- Energiereductie Een energielabel geeft inzicht in de energetische kwaliteit van een woning en maakt de energiebesparingsmogelijkheden van het gebouw inzichtelijk. Een energielabel biedt handvatten voor verbetering op het gebied van wooncomfort en energielasten. Het energielabel wordt ingezet als instrument in het strategisch voorraadbeleid, waarbij o.a. maatregelen worden bepaald op energiegebied. In haar portefeuilleplan heeft Clavis haar energieprestatie tot 2025 uiteengezet. Clavis levert een aanzienlijke bijdrage aan de reductie van woonlasten en aan comfort en milieu met: gemiddeld een B-label 330 zeer energiezuinige nieuwbouwwoningen, waarvan 80 woningen energieneutraal 750 (bestaande) woningen voorzien we van zonnepanelen. De huidige energieprestatie van onze voorraad is nog niet voldoende; de helft van onze voorraad heeft een energielabel van D of lager. In ons ondernemingsplan hebben we onze verduurzamingsopgave op hoofdlijnen geformuleerd. We geven hier in onze portefeuillestrategie meer invulling aan die opgave. Verdere uitwerking volgt in ons duurzaamheidsbeleid (facetbeleid binnen kaders portefeuillestrategie). Naast het toevoegen van 330 nieuwe woningen met een (zeer) goede energieprestatie (waarvan 80 stuks zelfs energieneutraal), investeren we vooral in een goede schilisolatie en bijbehorende (natuurlijke) ventilatie. We investeringen ook in zonnepanelen voor zo n 750 woningen. Een B-label blijkt in veel gevallen haalbaar met goede schilisolatie en een HR-ketel, met zonnepanelen maken we een B-label of hoger zeker mogelijk. Dat is met name zo bij woningen uit de periode 60-80, ontworpen voor de oliecrisis. Het energielabel kent nadelen en gaat veranderen, maar is een van de weinige indicatoren om energiedoelstellingen eenvoudig en meetbaar te maken. Met deze kanttekening, streven wij naar een gemiddeld B-label in 2025. Bij het bepalen van concrete ingrepen zullen we de verwachte besparingen (laten) berekenen en 11
de huurders een deel daarvan laten meebetalen. Zowel op verzoek van huurders als op grond van marktoverwegingen werden 6 volledige CV-installaties aangelegd. In totaal zijn 64 ketels vervangen door HR-ketels. De woningverbeteringen die op verzoek van de huurder plaatsvonden, zijn in het algemeen gerealiseerd tegen een kostendekkende huurverhoging. Andere verbeteringen zijn gewaardeerd op een hogere streefhuurwaarde en vervolgens aan de nieuwe huurder aangeboden. 3.4 Herstructurering Bij een herstructurering worden woningen gesloopt om ruimte in de wijk te maken of om er andere woningen terug te bouwen. De Zeeuws-Vlaamse corporaties, gemeenten en Provincie Zeeland hebben gezamenlijk een inventarisatie gemaakt van de herstructureringsopgave in de regio. Uit de gemaakte inventarisatie blijkt, dat er tot 2020 totaal 776 sociale huurwoningen in Zeeuws-Vlaanderen gesloopt zullen worden. De sloop van 460 woningen staat tot en met 2017 op de planning, een aantal van 316 volgen in de periode erna tot 2020. In het verslagjaar is door Clavis de stedenbouwkundige invulling van de herstructurering van de wijk Lievenspolder nader onderzocht, het betreft de sloop van ongeveer 115 woningen. Als gevolg van de verhuurderheffing is de investeringscapaciteit van woningcorporaties sterk verminderd. De kortingsmogelijkheid op de verhuurderheffing biedt tot en met 2017 kansen om de herstructurering van Lievenspolder mogelijk te maken. 3.5 Nieuwbouwactiviteiten Eind 2013 en begin 2014 zijn twee projecten opgeleverd: woonzorgcomplex Máxima aan de Scheldedijk (28 appartementen) en complex Amberboom (30 appartementen) ten behoeve van huisvesting van cliënten van Tragel Zorg. Toelichting Projecten/nieuwbouwactiviteiten In het verslagjaar zijn de volgende nieuwbouwprojecten aan de orde geweest: In ontwikkeling: - Nieuwstraat Zuid Terneuzen - herstructurering wijk Lievenspolder, Terneuzen - 16 appartementen t.b.v. begeleid wonen voor Zeeuwse Gronden Gerealiseerd: - 16 woningen woonvoorziening Zeeuwse gronden Donze Visserstraat e.o., Terneuzen - 28 wozoco-appartementen Maxima in plan Pattistpark, waarvan er 8 in 2014 zijn opgeleverd - 30 woonzorgappartementen Amberboom voor cliënten Stichting Tragel Grondaankopen: Er zijn in het verslagjaar geen grondaankopen voor projectontwikkeling gedaan. 12
4 INVESTEREN IN LEEFBARE WIJKEN 4.1 Woonruimteverdeling Wij hanteren het aanbodmodel bij het aanbieden van woningen aan de markt. De betreffende woningen werden tot medio 2014 via tweewekelijkse advertenties in de krant en via de website onder de aandacht van het publiek gebracht. Vanaf augustus 2014 wordt het beschikbare aanbod niet meer in het Zeeuws Vlaams Advertentieblad (ZVA) aangeboden. Woningzoekenden worden via een algemene publicatie in het ZVA verwezen naar de website. Na een proefperiode bleek dat op deze wijze aanbieden net zo veel of zelfs meer reacties opleverde dan met advertentie in het ZVA. In 2015 wordt een nieuw digitaal systeem voor woonruimtebemiddeling in gebruik genomen. Het aantal reacties op een eengezinswoning of seniorenwoningen verschilt enorm. Eengezinswoningen blijven populair. De vraag naar seniorenwoningen in de Binnenstad/ Java, het Zuiderpark, Triniteit, Oudelandse Hoeve en Sluiskil is laag. Vermoedelijk is dit te wijten aan een aantal factoren. Namelijk een overvloed van (nieuwbouw) ouderenhuisvesting in Terneuzen, ouderen hebben vaak een onverkoopbare eigen woning, en zij willen ondanks allerlei prognoses thuis blijven wonen. Ook heeft een deel van deze groep een inkomen boven de inkomenstoetsgrens, zodat hun mogelijkheden voor een huurwoning beperkt zijn. Doelgroepenbeleid Clavis richt zich specifiek op de volgende doelgroepen: senioren, één- tot tweepersoonshuishoudens, jongeren onder de 23 jaar, mensen met een verstandelijke, lichamelijke en/of psychische beperking en gezinnen. Bijzondere doelgroepen als statushouders en/of huishoudens die op andere wijze sociaal-maatschappelijke begeleiding nodig hebben, krijgen, waar nodig, specifieke aandacht. In 2014 was bij de woningaanbieding naast het leeftijdscriterium (ten behoeve van ouderenhuisvesting) ook de hoogte van het jaarinkomen van belang. In 2014 is de eis van de overheid om 90% de woningen binnen de huurtoeslaggrens van 699,48 toe te wijzen aan huurders met een inkomen tot maximaal 34.678. De overige 10% mogen wij onder bepaalde voorwaarden toewijzen aan huurders met een hoger inkomen. In 2014 heeft Clavis in 96,8% (2013: 96,2 %) van de toewijzingen, woningen toegewezen aan mensen met een inkomen tot maximaal 34.678. Verhuur van woningen In 2014 werden 313 woningen (2013: 292) opnieuw verhuurd. De stijging van het aantal verhuringen kan deels verklaard worden door de oplevering en verhuring van de resterende 8 appartementen in het woonzorgcomplex Maxima en de oplevering en verhuring van de 30 appartementen in De Amberboom. De gemiddelde wachttijd bij toewijzing bedraagt momenteel 11,4 maanden (2013: 13,9 maanden). Indien er geen gerichte reacties zijn op het aanbod wijzen we deze woningen ook toe aan mensen zonder inschrijfduur. Voor complexen die moeilijker verhuurbaar zijn benaderen we actief kandidaten. Het aantal verhuringen middels een samenwerkingsovereenkomst via maatschappelijke instellingen zoals de gemeente, Emergis, het Leger des Heils, Stichting Tragelzorg en Zeeuwse Gronden is in 2014 toegenomen. Van de 313 opnieuw verhuurde woningen is de inkomensverdeling van de nieuwe huurders in navolgend schema inzichtelijk gemaakt. 13
Jaarinkomen Aantal verhuringen 2014 15.000 euro of minder 88 28% 15.000 tot 25.000 euro 129 41% 25.000 tot 34.085 euro 37 12% 34.085 euro of meer 10 3% Onbekend* 49 16% Totaal 313 100% * Betreft met name verhuring aan maatschappelijke- en zorg-organisaties zoals Juvent, Zeeuwse Gronden e.d. Leeftijd Aantal verhuringen 2014 25 jaar of jonger 27 9% 25 tot 35 jaar 68 22% 35 tot 45 jaar 42 13% 45 tot 55 jaar 48 8% 55 tot 65 jaar 25 8% 65 tot 75 jaar 30 10% 75 jaar en ouder 32 10% Onbekend* 41 13% Totaal 313 100% * Betreft ook verhuring aan maatschappelijke- en zorg-organisaties zoals Juvent, Zeeuwse Gronden e.d. Opzeggingen en mutatiegraad In 2014 werden 275 huurcontracten van woningen opgezegd. Dit aantal ligt een fractie lager dan het aantal opzeggingen in 2013 (282 opzeggingen). Ook de 11 opzeggingen (2013: 13) op initiatief van Clavis (uitzettingen) vallen hieronder. Gerekend over het hele jaar was de mutatiegraad 11,2% (11,6% in 2013). Woningaanbieding Om 313 woningen te verhuren, hebben wij in 2014 376 aanbiedingen gedaan. De zogeheten aanbiedingscoëfficiënt bedraagt 1,2 (2013:1,4). Per 31 december 2014 registreerden wij 1.578 woningzoekenden (2013:1.320 woningzoekenden). Alle woningzoekenden die langer dan 18 maanden zijn ingeschreven en niet reageren op ons woningaanbod worden uitgeschreven. Leegstand Per 31 december 2014 waren in totaal 37 woningen niet verhuurd. Dit komt neer op 1,5% van het woningbestand (2013: 52 woningen, 2,1%). De appartementen in het St. Elisabethhof zijn in 2014 op één na allemaal verhuurd. De nog leegstaande woning was tijdelijk gereserveerd voor ZorgSaam. In augustus 2014 is het plan om het zorgkantoor in het St. Elisabethhof te vestigen door ZorgSaam afgezegd. In De Veste staan eind 2014 14 appartementen leeg en in de hoogbouwflats 5 appartementen. Dit aantal is vergelijkbaar met het voorgaande jaar. Woningen worden opgezegd als gevolg van overlijden of een verhuizing naar een zorginstelling. Doorverhuren gaat moeilijker en 14
is te wijten aan een aantal factoren. Overvloed van (nieuwbouw) ouderenhuisvesting in Terneuzen, onverkoopbare eigen woningen, het langer thuis willen blijven wonen en een deel van deze groep heeft een inkomen boven de inkomenstoets grens. Ook staan er 6 woningen leeg, omdat ze aangemerkt zijn om te worden verkocht. Verder is er 1 woning leeg vanwege een woningaanpassing voor mindervalide. De huurderving hiervan wordt, gedurende een beperkte periode, vergoed door de gemeente. Een tweede woning betreft een woning in De Veste als onderdeel van het project Zeeuwse Huiskamer. De samenwerking met zorginstellingen zorgt voor een afname van leegstand in de Veste. Met de gemeente Terneuzen en aanz is in 2013 het project Jongeren in de Veste afgesproken voor een periode van 3 jaar. Dit project is in 2014 voortgezet. De overige woningen stonden hoofdzakelijk leeg als gevolg van mutatiewerkzaamheden. Huurbetaling en huurachterstand De achterstand steeg in 2014 licht. Op 31 december 2014 bedroeg de achterstand van de huidige huurders 396.899 (in 2013 331.741 excl. vooruitbetalers). Dit komt neer op 2,6% (2013: 2,22%) van de jaarhuur (= 12 x de huur over de maand december 2014). Clavis streeft naar een zo laag mogelijke huurachterstand. De huur moet voor de eerste van iedere maand op onze bankrekening zijn bijgeschreven. Is dit niet het geval, dan is sprake van een huurachterstand. Op 1 oktober 2014 zijn wij een pilot gestart om het incasso traject te intensiveren. Wij maken hierbij gebruik van incassobureau Cannock Chase. Bij huurachterstand wordt een herinnering gestuurd, eventueel gevolgd door een betalingsherinnering. Cannock Chase belt na het versturen van de herinnering de huurder op en ook na het versturen van de betalingsherinnering krijgt de huurder een telefoontje gevolgd door, indien noodzakelijk, een huisbezoek. Indien betaling uitblijft volgt een minnelijk incassotraject. Is na al deze acties nog steeds niets ontvangen of een betalingsregeling overeengekomen, dan benaderen wij een deurwaarder. Op ons verzoek start de deurwaarder een procedure bij de kantonrechter om de huurovereenkomst te laten ontbinden en tot uitzetting over te gaan. Alle invorderingskosten komen in dat geval voor rekening van de huurder. Door het intensiveren van het incassotraject met ondersteuning van Cannock Chase probeert Clavis uitzetting te voorkomen. We zien sinds de start van de pilot een lichte daling in de hoogte van de achterstand bij de zittende huurders. Met 163 huishoudens (in 2013: 130) werd een betalingsregeling getroffen. Clavis heeft in een Samenwerkingsconvenant Schuldhulpverlening met de gemeente Terneuzen afgesproken om huurders in problematische schuldsituaties te begeleiden. Clavis is bereid de incassomaatregelen ten aanzien van de huurschuld in deze gevallen onder bepaalde voorwaarden op te schorten. Overigens, steeds meer huurders doen een beroep op het minnelijk traject via de Kredietbank. Alleen als niet alle schuldeisers akkoord gaan, wordt een beroep gedaan op de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Helaas leidt huurbetalingsachterstand of overlast soms tot ontruimingen. In 2014 werden 11 woningen ontruimd (2013: 13). De meeste vanwege achterstallige huur. Huurbezwaren In het verslagjaar zijn 42 huurbezwaren ingediend. Hiervan zijn 17 huurbezwaren gegrond verklaard. Ter vergelijking met 2013: 72 huurbezwaren en 19 gegrond. Evenals in 2013 heeft Clavis de inkomensafhankelijke huurverhoging toegepast. Bij het grootste 15
deel van de 17 gegrond verklaarde huurbezwaren was het inkomen dusdanig gewijzigd dat een lagere huurverhoging toegepast kon worden. Het aantal bezwaren in 2014 is aanzienlijk lager dan in 2013. Dit is te verklaren doordat huurders meer bekend zijn met de methodiek van inkomensafhankelijke huurverhoging. Eén bewoner heeft naar aanleiding van de ongegrond verklaring bezwaar ingediend bij de Huurcommissie. Dit verzoek is nog in behandeling bij de Huurcommissie. Huurprijsbeleid Per 1 juli 2014 werd een huurverhoging gerealiseerd van 4% voor huurders met een inkomen tot 34.085. Huurders met een inkomen tussen 34.085 en 43.602 hebben een huurverhoging van 4,5% gekregen en huurders met een inkomen hoger dan 43.602 6,5%. De huurwijziging voor de categorie tot 34.085 wordt afgetopt op de betreffende streefhuurprijs van de woning. Voor de overige huurprijswijzigingen wordt er afgetopt op de huurtoeslaggrens ( 699,48). De verhoging is tot stand gekomen in overleg en met instemming van de Bewonersraad. Klanttevredenheid In 2014 is een klanttevredenheidonderzoek uitgevoerd door USP als onderdeel van een landelijk onderzoek, geïnitieerd door Aedes. Clavis scoort in dit onderzoek een 7,7. Clavis wil in het kader van het nieuwe ondernemingsplan vormen van digitale klanttevredenheidsmeting nader onderzoeken. Klachtencommissie Clavis participeert samen met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, Woonstichting Hulst en Stichting De Zoutvliet te Terneuzen in een regionale klachtencommissie. De commissie behandelt klachten over de dienstverlening. De leden van deze gezamenlijke commissie zijn: Mw. Mr. A. Zwart, voorzitter F. Ingels, lid S.P. van der Hooft, lid In het verslagjaar zijn geen klachten bij de regionale klachtencommissie ingediend. 4.2 Wijkbeheer, woon- en leefklimaat Door een gedegen wijk- en buurtbeheer proberen we de leefbaarheid in een buurt te verhogen. Ook kunnen bewoners hierdoor hun woning, wijk of buurt als een prettige woonomgeving ervaren. Evenals in voorgaande jaren hebben we onze wijk- en buurtbeheeractiviteiten in 2014 gericht op de woning, de gebouwde omgeving maar ook op de beïnvloeding van de sociale omgeving. De afstemming tussen afdeling Wonen en Vastgoed wordt mede via het mutatie-overleg vorm gegeven. Om wijk- en buurtbeheer optimaal in te zetten is deze samenwerking van groot belang. Ook de samenwerking met organisaties die mede in de wijk actief zijn zoals gemeente, politie en andere hulpverlenende instanties is in 2014 voortgezet en waar nodig uitgebreid. Dit vanwege het toenemend aantal bewoners, die op de één of andere manier aanvullende hulp en begeleiding nodig hebben. Sociale en financiële problemen komen steeds vaker voor. Als hulpverlenende partijen snel en adequaat reageren op individuele problemen en bewoners tijdig de juiste hulp ontvangen kan escalatie voorkomen worden. Bewoners aanspreken op ongewenst gedrag is daar ook onderdeel van, zoals bijvoorbeeld het houden aan huisregels. Wil Clavis woningen bieden waar het prettig wonen is, dan is aandacht voor de woonomgeving belangrijk. Een voorbeeld van deze aandacht is het aanspreken van bewoners op ongewenst gedrag, zoals bijvoorbeeld het niet bijhouden van de tuin. 16
Clavis steunt initiatieven van bewoners om de woonomgeving en leefbaarheid te verbeteren. Leefbaarheidsplannen De leefbaarheidsplannen voor de wijken Oudelandse Hoeve, Lievenspolder en Triniteit zijn in 2014 verder verankerd in de bestaande wijkstructuur. Wijkraden, buurtverenigingen en andere instanties combineren eigen plannen en activiteiten met de acties genoemd in de wijkplannen. Ondanks dat de wijkplannen tot eind 2014 liepen zullen acties en activiteiten een vast gegeven blijven in de wijken. Sociaal netwerkoverleg Iedere eerste maandag van de maand vond het sociale netwerkoverleg plaats bij de gemeente Terneuzen. Bij dit overleg zijn instanties als gemeente Terneuzen, Politie, aanz/ maatschappelijk werk, GGD, Emergis, Zeeuwse gronden en twee woningcorporaties aanwezig. Gezamenlijk worden casuïstieken met sociaal/maatschappelijke problematiek besproken en wordt een dossier opgepakt door een (zorg) instantie die hiermee aan de slag gaat. Eén van de wijkcoördinatoren is hierbij aanwezig. Bijeenkomst jongeren Terneuzen Op voorspraak van de wijkcoördinatoren heeft de gemeente Terneuzen in februari 2014 een bijeenkomst georganiseerd waarbij alle Zeeuwse instanties aanwezig waren die op één of andere manier te maken hebben met (probleem) jongeren in Terneuzen. Gezamenlijk is gesproken over de situaties, problematiek en mogelijke oplossingen. De gemeente Terneuzen zal deze informatie verder meenemen in het op te stellen jeugdbeleid 2015. Netwerkbijeenkomst Goed Leven De wijkcoördinatoren woonden namens Clavis op 15 september een netwerkbijeenkomst bij, georganiseerd door de drie gemeenten. Tijdens deze bijeenkomst tekenden de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten, CZ Zorgverzekeraar en het Zorgkantoor het convenant samenwerking. Het convenant geeft aan dat de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten, CZ en het Zorgkantoor willen samenwerken om de gezondheid, zelfredzaamheid en participatie van de inwoners in de regio te bevorderen. Daarnaast willen de partijen de zorg thuis (betaald door de zorgverzekeraar), de langdurige zorg (nu nog Zorgkantoor) en de Wmo-ondersteuning (gemeenten) goed op elkaar laten aansluiten. Belangrijke aspecten daarbij zijn het betaalbaar houden van de kosten van zorg en ondersteuning, maar ook ervoor zorgen dat er goede zorg en ondersteuning beschikbaar blijft voor mensen in de regio. Jongeren informatiepunt Scalda In het derde kwartaal zijn de wijkcoördinatoren aanwezig geweest bij het Jongeren Informatie Punt van de Stichting Jeugd en Jongeren Werk op de scholengemeenschap Scalda. De wijkcoördinatoren hebben gesproken met jongeren en enquêtes laten invullen om een beeld te krijgen van de woonwensen van jongeren in de gemeente Terneuzen. Preventieteam Voortvloeiend uit de leefbaarheidsplannen is in de wijken Oudelandse Hoeve, Lievenspolder en Triniteit op initiatief van de scholen gestart met een preventieteam. Naast de school uit de wijk nemen aan het preventieteam diverse partners uit de wijk c.q. brede school deel. Het preventieteam richt zich op school-overstijgende problematiek. 17
Het gaat om het grotere geheel: kind gezin buurt. Door deze samenwerking wordt begeleiding voor kind en gezin gebundeld en is er één aanspreekpunt. Samenwerking met belanghouders en andere partijen Mede door de intensieve contacten rondom de leefbaarheidsplannen is in 2014 de samenwerking met belanghouders verstevigd. Tussentijds vindt regelmatig evaluatie plaats en wordt bijgestuurd waar mogelijk. Samenwerkingsovereenkomsten met Houdgreep en het Sociaal Netwerkoverleg zijn geactualiseerd en uitgebreid. Integrale aanpak drugsoverlast Het samenwerkingsverband met Houdgreep vloeit voort uit het Convenant Hennepteelt Zeeland West-Brabant. De convenantpartners zijn 39 gemeenten binnen de eenheid Zeeland West- Brabant, politie Zeeland West-Brabant, het Openbaar Ministerie, deelnemende woningcorporaties en overige verhuurders binnen de eenheid Zeeland West-Brabant, Delta Netwerkbedrijf, het UWV en de SVB. De convenantpartners treden op en nemen maatregelen tegen de ongewenste ontwikkeling die gepaard gaat met hennepteelt. Door uitwisseling van relevante informatie die elke partij afzonderlijk heeft kan er slagvaardiger opgetreden worden. Iedere partij heeft een specifiek belang, wettelijke taken en bevoegdheden in het beëindigen, of tot acceptabele proporties terugbrengen, van de overlast. Het Houdgreep convenant vormt de basis van een integrale aanpak van de drugsoverlast. Helaas heeft Houdgreep de benodigde informatie niet aangeleverd zodat we geen aantallen kunnen geven over de omvang per gemeente van hun activiteiten. Werkgroep Veiligheid Binnen de gemeente bestonden twee overleggroepen met betrekking tot sociale veiligheid, de werkgroep Veiligheid en de werkgroep integrale Veiligheid en Leefbaarheid, waar Clavis deelnemer is. In het kader van een effectievere organisatie is medio 2014 binnen de gemeente besloten om deze twee werkgroepen te integreren tot één werkgroep Veiligheid. Onderwerpen van gesprek binnen deze werkgroep zijn verkeer, drugs, overlast en woonomgeving en buurtbemiddeling. Buurtbemiddeling Buurtbemiddeling is een initiatief van Clavis, Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, de politie en de gemeente Terneuzen. Buurtbemiddeling heeft het certificaat plus van het Centrum van Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Daarmee behoort Buurtbemiddeling Terneuzen tot de beste projecten buurtbemiddeling van Nederland op een totaal van 182 projecten. De complexiteit van de zaken blijft toenemen waardoor een gemiddelde zaak meer tijd in beslag neemt dan voorheen. Training van bemiddelaars is een continu aandachtspunt. Psychische aandoeningen spelen vaker een rol bij burengeschillen en ook problemen die mensen hebben omdat ze bijvoorbeeld werkloos zijn, schulden hebben of hun huis niet verkocht krijgen, spelen steeds vaker een rol bij het ontstaan van burenruzies In 2014 telt Buurtbemiddeling Terneuzen 116 aanmeldingen (in 2013: 97). Er waren nog 10 zaken uit 2013 in behandeling. In dit verslagjaar zijn er 94 zaken afgesloten, 11 zaken nog in behandeling en 11 zaken nog in nazorg. Deze laatste zaken zijn niet meegenomen in onderstaande resultaat. Er zijn 77 zaken geslaagd. Dit is 78 % van het totaal en ligt ruim boven het landelijke gemiddelde van 69 %. Een zaak is geslaagd als het onderliggende geschil is opgelost of als partijen aangeven dat een normaal leven weer mogelijk is. Anders gezegd: vijandigheden/irritaties zijn gestopt en het probleem of conflict is dragelijk geworden. Partijen doen geen beroep meer op de instanties. 18
In 6 gevallen is doorverwezen naar zorgverleningsinstanties zoals bemoeizorg, maatschappelijk werk en GGZ. Buurtbemiddeling rekent deze zaken mee als geslaagd omdat ze de problemen naar de juiste hulp geleid heeft waardoor de relatie tussen buren tot rust is gekomen. Er zijn 14 zaken niet geslaagd. In die gevallen is de onderlinge relatie tussen de buren niet verbeterd. In 16 gevallen trok de melder zich terug. In die gevallen is het onduidelijk of er nog problemen zijn. Van het aantal aanmeldingen is in 2014 15% van de zaken door Clavis aangemeld. (in 2013 ook 15%). Het aantal zelfmeldingen vanuit doorverwijzing Clavis is gestegen van 16% in 2013 naar 24% in 2014. De werkwijze van Clavis om de zelfmeldingen door overlastklachten niet zelf in behandeling te nemen maar door te verwijzen naar Buurtbemiddeling werkt resultaatverhogend. De verantwoording wordt namelijk bij de betrokkenen gelegd. In de Kazernestraat in de wijk Java is in samenspraak met buurtbemiddeling een traject gestart voor de hele straat. Uiteindelijk is gezamenlijk door alle huurders een brief richting de gemeente Terneuzen opgesteld met het verzoek voor meer speelgelegenheden in de wijk Java. De gemeente Terneuzen heeft inmiddels besloten om een speelkooi voor de kinderen te plaatsen. De rust is wedergekeerd en de verhoudingen zijn weer genormaliseerd. Pilot Gedragsaanwijzing In september 2014 ontvingen we een oproep van het Centrum voor Criminaliteit en Veiligheid (CCV) om mee te doen aan een pilot met de inzet van de gedragsaanwijzing. De pilots worden uitgevoerd door het CCV in samenwerking met de Rijksuniversiteit van Groningen (RUG). Het doel is om te komen tot een aanpak tegen woonoverlast in huurwoningen. In samenspraak met de coördinator Buurtbemiddeling en gemeente Terneuzen heeft Clavis zich aangemeld met twee cases. Sociale klachten In 2014 zijn 295 overlastmeldingen door klanten of omwonenden aan Clavis doorgegeven. Er is geen sprake van een concentratie van klachten in bepaalde wijken of woningtypen. De wijkcoördinatoren hebben deze meldingen in behandeling genomen en indien van toepassing doorgelegd naar onze belanghouders (zorg-/welzijnsinstellingen). Klantenpanel De opzet van overleg en afstemming met een klantenpanel is in 2014 voortgezet. In 2014 zijn vier bijeenkomsten geweest. Het centrale thema was digitalisering. Met de panelleden is gesproken over een klantportaal en de vraag hoe ouderen te betrekken bij de overgang naar meer digitaal werken. De aanbevelingen en suggesties van het klantenpanel worden meegenomen bij het totale project. Uit de evaluatie blijkt dat de panelleden positief zijn over de driehoekssamenwerking tussen Moveo, Clavis en het panel. De onderwerpen zijn goed, actueel en opbouwend. De panelleden hebben belangstelling om in 2015 verder te gaan en met Clavis in gesprek te gaan over een nieuw actueel thema. Vrijwillig huismeester Clavis stimuleert de zorg voor de woonomgeving en is blij met de inzet van vrijwillige huismeesters. Voor de flat Berliozhof in de Oudelandse Hoeve is een bewoner actief als vrijwillig huismeester. Hij maakt wekelijks een rondje langs de flat voor controle op uitstraling en leefbaarheid. Daar waar acties nodig zijn worden deze opgepakt door Clavis. De huismeester die in 2013 voor de flats in de wijken Triniteit, Zuiderpark en Zuidpolder had aangemeld heeft zich in verband met persoonlijke omstandigheden teruggetrokken. 19
Belangrijkste ontwikkelingen per wijk Wijkteam Terneuzen-Oost / binnenstad Scootmobielpool De Veste: In 2013 is in De Veste in samenwerking met de gemeente Terneuzen de scootmobiel pool definitief van start gegaan. Bewoners uit de Veste die voorheen een individuele scootmobiel hadden van de gemeente Terneuzen (WMO), nemen nu verplicht deel aan deze pool. Het beheer van de pool wordt gecoördineerd door de bewonerscommissie van De Veste. In 2014 heeft deze werkwijze zich verder ontwikkeld. Waar nodig vindt tussentijds afstemming plaats met de coördinator van dit project bij de gemeente. Opening Jeu-de-boules baan Oudelandse Hoeve: In juni 2014 is door wethouder Cees Liefting en directeur/bestuurder Robert de Ridder de jeu-de-boules baan bij het buurthuis De Hoeve officieel geopend. Deze baan is door Clavis aangeboden aan de wijk Oudelandse Hoeve ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van Clavis. Zeeuwse huiskamer: In samenwerking met Delta, ZorgSaam, Impuls en Clavis is in 2013 gestart met de pilot Zeeuwse huiskamer. Hiervoor stelt Clavis een appartement in De Veste ter beschikking. Doel van dit project is om de woning in De Veste zodanig in te richten dat ouderen langer op zichzelf kunnen wonen. Met een feestelijk tintje is de Zeeuwse Huiskamer in De Veste 10 juni 2014 definitief van start gegaan. Als onderdeel van dit project wordt ook aan ouderen in de Veste les gegeven over het omgaan met een Ipad of tablet. De deelnemende ouderen zijn erg enthousiast over het gebruik. Wijkraad en bewonerscommissie overleggen: De wijkcoördinator woonde in 2014 diverse vergaderingen en de jaarvergadering van de wijkraden van de Binnenstad en de Oudelandse Hoeve bij. Ook vond met bewonerscommissies van een aantal wooncomplexen regelmatig overleg plaats. De inbreng en betrokkenheid vanuit Clavis wordt door deze wijkraden en bewonerscommissies zeer gewaardeerd. In juni 2014 is naar aanleiding van onrust over de afrekening servicekosten een bijeenkomst geweest met alle bewoners van het Margarethaplein. Tijdens deze bijeenkomst zijn zaken besproken over de schoonmaak, inrichting van het complex (tuin), de hoge energiekosten en controle van de facturen die de afrekening bepalen. In samenspraak met de bewonerscommissie zijn naar tevredenheid goede afspraken gemaakt. Wijkteam Terneuzen-West / Sluiskil: Sluiskil De wijkcoördinator woonde in 2014 de jaarvergadering van de dorpsraad Sluiskil bij. Met betrekking tot de onderwerpen van de bestuursvergaderingen vindt er tussentijds afstemming plaats met de voorzitter van de dorpsraad. Indien nodig woont de wijkcoördinator de bestuursvergaderingen bij. De inbreng en betrokkenheid vanuit Clavis wordt door de dorpsraad zeer gewaardeerd. De aanpak van de problematiek rondom de overlast en vernielingen van jongeren was ook in 2014 voldoende om een en ander beheersbaar te houden. St. Elisabethhof: de leegstand van de appartementen is in 2014 teruggedrongen. Er staat nog slechts 1 appartement leeg. De plannen van ZorgSaam om het zorgkantoor te verplaatsen naar dit complex en daarbij ook te investeren in zorgtelefonie is door de bezuinigingsoperatie bij ZorgSaam afgezegd. De aanwezigheid van Clavis en ZorgSaam bij enkele bewonersbijeenkomsten per 20
jaar wordt door de bewoners als positief ervaren. Wijkvereniging Zuidpolder De keuze van de wijkvereniging Zuidpolder om bewonersbijeenkomsten te organiseren gekoppeld aan een breed thema is in 2014 voortgezet. Met deze opzet hoopt de wijkvereniging meer bewoners uit de wijk te bereiken en een actieve inbreng van bewoners te realiseren. Clavis steunt deze opzet en is bereid waar mogelijk te faciliteren bij de organisatie ervan. De Kameleon De Kameleon is als kind- en buurtcentrum het centrale middelpunt en ontmoetingscentrum voor de wijken Lievenspolder en Triniteit. Het buurthuis heeft een positieve inbreng om buurtbewoners bij elkaar te brengen. De coördinator van De Kameleon werkt samen om activiteiten te ontplooien die bijdragen aan ontwikkelingskansen voor kinderen en volwassenen. Zowel de uitstraling van het gebouw als de houding van de medewerkers binnen De Kameleon zorgen ervoor dat het elkaar ontmoeten laagdrempelig is. Zo vinden er themaochtenden plaats voor allochtone vrouwen, bewonersbijeenkomsten van Terneuzen West ter bespreking van actuele wijkonderwerpen en vragen over hun woon- en leefomgeving. Zowel bij de themaochtenden als bij de bewonersbijeenkomsten zijn gemeente Terneuzen, politie en Clavis de samenwerkingspartners. Bijenhotel voor wijk Triniteit De wijk Triniteit kreeg vrijdag 4 juli een bijenhotel. Het bijenhotel is het achtste onderkomen voor bijen en andere insecten dat vanaf dit voorjaar in de gemeente Terneuzen is gerealiseerd. Het bijenhotel is door de kinderen van de Kameleon samen met een natuurgids gevuld met houtblokken, rietstengels, bamboestokjes en ander materiaal waarin zich solitaire, vriendelijke bijen en insecten kunnen nestelen. Het bijenhotel is na het vullen door de Feyter Group met een heftruck op het dak van de berging bij basisschool De Kameleon getild. Opening scanshop Tragel In september 2014 is scanshop Terneuzen geopend. De scanshop is gevestigd op de Axelsestraat in een pand dat Clavis in beheer heeft. Zowel particulieren als bedrijven kunnen in de scanshop terecht voor het digitaliseren van foto s, dia s, negatieven en documenten. Medewerkers van deze scanshop werken hard aan het leveren van kwaliteit. De klant, die bij de scanshop zijn opdracht aflevert, draagt ook nog eens bij aan een maatschappelijk verantwoord concept. Opschoonochtend Lievenspolder/Triniteit De werkgroepen Groene Vingers Lievenspolder en Groen Uiterlijk Triniteit organiseerden, samen met Clavis, Dethon en de gemeente Terneuzen, op zaterdag 6 september 2014 een opschoonochtend voor de wijken Triniteit en Lievenspolder in Terneuzen. De bewoners hebben goed gebruik gemaakt van de mogelijkheid om gratis huishoudelijk-, grof-, tuin- of ander afval in te leveren bij De Kameleon in Terneuzen. Met name door de inzet van diverse vrijwilligers uit de wijk was deze dag een groot succes. 21