RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Basisschool Irene Plaats : Wageningen BRIN nummer : 13NC C1 Onderzoeksnummer : 292085 Datum onderzoek : 6 februari 2017 Datum vaststelling : 6 april 2017
Pagina 2 van 10
SAMENVATTING De Inspectie van het Onderwijs bezoekt elke basisschool in Nederland minstens één keer in de vier jaar. Dit jaar was de Ireneschool aan de beurt. Wij hebben onderzocht of de kwaliteit van het onderwijs op de school op orde is. Omdat dat zo is, handhaven wij het basisarrangement. Wij hebben voldoende vertrouwen in de kwaliteit van het onderwijs op de Ireneschool. Wat gaat goed? De manier waarop de school zorgt voor een veilige omgeving voor de leerlingen. De wijze waarop de school haar kwaliteitszorgsysteem heeft ingericht. De wijze waarop directie en team samen proberen de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Wat kan beter? Ten aanzien van het onderwijsproces. Het vergelijken van de feitelijke ontwikkeling van de leerlingen met hun verwachte ontwikkeling. Hierbij geconstateerde verschillen tonen aan dat de leraren het onderwijs anders moeten inrichten om aan te kunnen sluiten bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De kwaliteit van de analyses. Het is vaak niet duidelijk wat een leerling nog niet kan en waardoor dat komt. Daarmee maken de leraren het zichzelf moeilijk om te bepalen wat er precies moet gebeuren om achterstanden in te lopen. Controleren of de leerlingen de uitleg hebben begrepen. Het vergroten van de actieve betrokkenheid van de leerlingen. Alle leerlingen het gevoel geven dat zij het kunnen. Ten aanzien van het pedagogisch klimaat. Alle mogelijkheden benutten om leerlingen te bemoedigen. Pagina 3 van 10
1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor 2017. Zo ook de Ireneschool. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie www.onderwijsinspectie.nl. Werkwijze Op 6 februari 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Op 9 februari 2017 hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en enkele leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Basisschool Irene. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 4 van 10
2 HOOFDCONCLUSIE Wij hebben voldoende vertrouwen in de kwaliteit van het onderwijs op de Ireneschool. De school is voor het laatst in maart 2010 bezocht. De kwaliteit van het onderwijs was toen over het geheel genomen voldoende. Dat gold echter niet voor de kwaliteit van de uitleg en een aantal elementen van het kwaliteitszorgsysteem van de school. Bij het huidige onderzoek is gebleken dat de kwaliteit hiervan inmiddels voldoende is; de Ireneschool heeft een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Tijdens dit onderzoek hebben wij de kwaliteit van het onderwijsproces, het schoolklimaat, de resultaten en de kwaliteitszorg en ambitie van de school onderzocht. De standaarden die hiermee samenhangen zijn als voldoende en in een aantal gevallen als goed beoordeeld. Pagina 5 van 10
3 RESULTATEN ONDERZOEK BASISSCHOOL IRENE 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP2 OP3 Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen Het onderwijsproces is op orde, maar kan op een hoger niveau worden getild De leraren volgen de leerlingen stelselmatig op het gebied van taal, rekenen, sociale competenties en een aantal andere ontwikkelingsgebieden. Minder duidelijk is of zij de informatie over de feitelijke ontwikkeling van de leerlingen vergelijken met de verwachte ontwikkeling. Daar bieden de groepsmappen geen goed inzicht in. Uit de groepsmappen en de feitelijke gang van zaken in de groepen blijkt wel dat de leraren het onderwijs afstemmen op de verschillen in onderwijsbehoeften tussen de leerlingen, zij het niet altijd. Verklaringen waardoor de ontwikkeling van een leerling stagneert ontbreken. Dit vomrt een smalle basis om vast te stellen wat er moet gebeuren om de achterstanden te verhelpen. Dit laatste wordt veelal verwoord in pedagogische en algemeen didactische termen. Welke specifieke vakdidactische aanpak de leraren voor ogen staat, is niet duidelijk. Dit alles neemt niet weg dat de kwaliteit van de standaard zicht op ontwikkeling voldoet aan de wettelijke eisen voor de basiskwaliteit. Het didactisch handelen van de leraren is gebaseerd op het EDI-model (expliciete directe instructie). In de bezochte lessen was dit duidelijk zichtbaar. Het is een van de verbeteronderwerpen waar de school dit jaar aan werkt. De leraren leggen duidelijk uit, differentiëren in de instructie, expliciteren en evalueren het lesdoel. Zij controleren echter te weinig of de leerlingen de uitleg wel hebben begrepen. Wel zorgen zij voor een goed werkklimaat, maar de leerlingen doen niet altijd actief mee. Dat kan samenhangen met de manier van vragen stellen. Tegelijkertijd stellen wij vast dat de inactieve houding van sommige leerlingen niet ligt aan de opdrachten die de leraren geven. Hierin differentiëren ze voldoende en sluiten ze waar mogelijk aan bij de interesses van de leerlingen (de Trotsmap). Hier laat de school zien dat de afstemming van de verwerkingsopdrachten ook op uitdaging is gericht. Wat beslist beter kan, is het uitspreken van hoge verwachtingen. Pagina 6 van 10
Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Het schoolklimaat is veilig en voldoende ondersteunend De leerlingen voelen zich veilig op de Ireneschool. De uitkomsten van de jaarlijkse bevraging van de leerlingen en de gesprekken die wij met hen en hun ouders hebben gevoerd, bevestigen dit beeld. De school heeft haar veiligheidsbeleid (met inbegrip van een internetprotocol en aanbevelingen voor de omgang met sociale media) beschreven in het schoolplan en neemt adequate maatregelen als zich onverhoopt problemen voordoen. Er is een veiligheids- en een antipestcoördinator en de school gebruikt een methode om de leerlingen te begeleiden bij de ontwikkeling van hun sociale en maatschappelijke competenties. Vermeldenswaard is de omstandigheid dat er in de school diverse plekken voor de leerlingen zijn ingericht om tot rust te komen als ze van streek zijn. Op grond van dit alles vinden wij dat de veiligheid niet alleen voldoet aan de basiskwaliteit, maar ook aan eigen kwaliteitseisen van de school en beoordelen wij de standaard Veiligheid als goed. Op de Ireneschool heerst een ondersteunend pedagogisch klimaat. Er zijn gedragsregels, de leerlingen zijn betrokken bij het realiseren van een positief groepsklimaat (het werkoverleg: een eigen kwaliteitsaspect van de school) en de leraren vertonen voorbeeldgedrag. De school gebruikt een methode om leerlingen te begeleiden van hun sociale en maatschappelijke competenties, die ook bij de leerlingen enthousiast is ontvangen. De school is gevestigd in een oud gebouw, dat niet meer goed aansluit bij het pedagogisch klimaat wat zij nastreeft. In de groepen heerst een bemoedigende sfeer, zij het niet altijd in dezelfde mate. Ondanks alle goede bedoelingen benutten de leraren niet altijd de mogelijkheden die er zijn om de leerlingen te stimuleren zo goed mogelijk hun best te doen. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten De onderwijsresultaten zijn voldoende Pagina 7 van 10
De eindopbrengsten liggen over het geheel genomen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Dat is echter niet in alle jaren zo. In 2014 liggen de eindopbrengsten onder de ondergrens die wij hanteren. In 2015 en 2016 liggen ze daarboven. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Er is een goed functionerend kwaliteitszorgsysteem en een professionele kwaliteitscultuur De Ireneschool beschikt over een goed functionerend stelsel van kwaliteitszorg. Zij heeft zicht op de resultaten en op de kwaliteit van het onderwijsproces. De school evalueert deze stelselmatig en zorgt er ook voor dat zij de bereikte onderwijskwaliteit weet vast te houden. Uit het jaarplan blijkt aan welke verbeteringen zij werkt. Zij voert die verbeteringen doelgericht door. Qua kwaliteitscultuur voldoet de school aan de wettelijke eisen (onder meer de code goed bestuur, bekwaam en bevoegd personeel dat zijn bekwaamheid kan onderhouden). Bovendien is er draagvlak voor de ambities en de visie van de school. De teamleden delen inzichten en kwaliteiten met elkaar en zij stellen zich kritisch op ten aanzien van het eigen handelen. De directie voelt zich gesteund door de teamleden, ook omdat die zich betrokken voelen bij de verbeteringen die de directie wil doorvoeren. 3.2 Overige wettelijke voorschriften Er is geen tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 8 van 10
4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool Irene. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Reactie bestuur Het team van de Ireneschool heeft het inspectiebezoek van maandag 6 februari 2017 en het feedbackgesprek van donderdag 9 februari als constructief ervaren. In de aanbevelingen zoals deze zijn genoteerd in dit rapport kan het team zich vinden. Het team is tevens verheugd dat de inspectie de goede punten van de school uitgebreid in het rapport heeft opgenomen, zoals de veiligheid binnen het schoolklimaat en de kwaliteitscultuur. Het is een compliment naar het team dat de resultaten van de ontwikkelplannen waar de laatste schooljaren aan is gewerkt, zijn waargenomen. N.a.v. het inspectiebezoek zijn er nog voldoende mogelijkheden om op enkele van de genoemde kwaliteitsgebieden ons verder te ontwikkelen. Op basis van de hierboven genoemde aanwezige kwaliteitscultuur zal het team van de Ireneschool hiermee verder aan het werk gaan. De Ireneschool werkt vanuit het schoolplan met jaarplannen. Naar aanleiding van het inspectiebezoek zullen de aanbevelingen van de inspectie ingevoegd worden in de resterende jaarplannen die binnen het huidige schoolplan vallen. Zicht op ontwikkeling Het team van de Ireneschool zal zich in de resterende maanden van dit schooljaar verdiepen in de wijze van noteren van de ontwikkeling van de leerlingen. Oriëntatie op dit punt zal plaats vinden. Daarna zullen we de keuze maken voor een format. Volgend schooljaar zal het team scholing gaan volgen om over de kennis te beschikken om op adequate wijze de ontwikkeling van de leerlingen te analyseren en dit te beschrijven met inachtneming van hun belemmerde en stimulerende factoren. Dit zal resulteren in een plan van aanpak, waarin vooral aandacht is voor de specifieke didactische behoefte van leerlingen. De sterke punten van ons huidige systeem, zoals het leerlinggerichte onderwijsaanbod, zullen geborgd worden. Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leerkrachten is de laatste jaren sterk ontwikkeld. Naar aanleiding van het inspectiebezoek zullen een aantal onderdelen nog eens extra onder de aandacht worden gebracht; controle van begrip, uitspreken van hoge verwachtingen en werken aan actieve betrokkenheid van de leerlingen. In Pagina 9 van 10
het kader van de professionele leergemeenschap zal het team vanuit collegiale visitatie elkaar hierop feedback geven. Omdat er verschil is tussen de leerkrachten in de mate waarop ze over de genoemde onderdelen beschikken, zal er goed gekeken worden in welke duo s geconsulteerd gaat worden. De collegiale consultaties zullen dit jaar gepland worden. Wettelijke voorschriften In de Schoolgids 2016-2017 ontbrak het contactadres van het samenwerkingsverband voor Passend Onderwijs. Deze gegevens zijn reeds toegevoegd. Een aangepaste schoolgids is via Schooldossier naar de Inspectie van het Onderwijs toegezonden. Pagina 10 van 10