Hoe bevorder je participatie van jongeren en ouders in gedwongen kader? Netwerktafel. Congres Jeugd in Onderzoek 2017 Moderator: Dr. I. (Inge) Bramsen, gedragswetenschapper, Horizon Jeugdzorg & Onderwijs/Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam; i.bramsen@hr.nl.
Hestia Methodiek Een zorgprogramma in de Jeugdzorg Plus voor jonge vrouwen met aan seksueel misbruik gerelateerde problematiek Inge Bramsen, Susana Castilla Carrasco, Susan van der Woude, Tom Jordan, Mirjam van der Hoek, Raymond Gutterswijk, Juliette Sonderman, Chris Kuiper met medewerking van het team van Hestia, Horizon Jeugdzorg & Onderwijs
Casus: Karin, 14 jaar Spijbelen, weglopen, liegen, schoolresultaten verslechteren Moeder krijgt steeds moeilijker contact, spanningen, ruzie thuis, niet luisteren, bizar gedrag Signalen contacten loverboys Eerdere hulpverlening inclusief gezinsopname heeft niet geholpen Meisje vindt zelf dat er niets aan de hand is, weigert behandeling, is boos en opstandig Eerste weken van opname: boos, zwijgen, wanhopig, wil einde aan haar leven maken Diagnostiek: complexe rouw, LVB, ouder met psychische problemen, gezinsdynamiek
Participatie bevorderen? Hoe kun je binnen gedwongen kader participatie van jongeren en ouders bevorderen? Bij deze doelgroep, met als bijzondere kenmerken: Bij aanvang: niet open staan voor hulp, moeilijk te bereiken, opstandig Risicovol gedrag: veiligheidsmaatregelen beperken eigen regie Levensfase puberteit: ontwikkelingstaak autonomie Emotieregulatie problemen als gevolg van complex trauma
Wat zouden jullie doen in deze casus?
Wat zouden jullie doen in deze casus?
Wat doen wij binnen Hestia? Graag vertellen wij jullie ook wat wij binnen Hestia doen om jongeren een stem te geven, en hoe wij luisteren naar die stem. En horen we ook graag jullie feedback daarop: Wat is goed? Wat kan beter?
Waarom een Hestia Methodiek? Nieuwe locatie Roffa (nu: Hestia) in oktober 2014: - specifieke doelgroep: loverboy slachtoffers - specifieke setting: Jeugdzorg Plus Methodiekbeschrijving was nodig: In overeenstemming met aanbevelingen Cie Azough Aansluiten op basismethodiek Horizon Aansluiten bij de doelgroep: meiden en ouders Gedragen door het team
Totstandkoming Hestia Methodiekbeschrijving 1. Praktijkevaluatie (Rapport Roffa s Labyrint 1 ): - Werkwijze expliciet maken - Perspectieven meiden, ouders en team - Theoretisch kader Cie Azough - Aanbevelingen doen 2. Methodiekhandleiding Hestia met werkkaarten: - gemaakt in co-creatie met het team Levende methodiek: steeds opnieuw aanpassen Leerwerkgemeenschap 1 Bramsen, Sonderman, Castilla Carrasco, Jordan, Van der Woude, Cardol & Kuiper (2016). Roffa s Labyrint. Op weg naar een integrale methodiek voor meiden in de JeugdzorgPlus met aan seksueel misbruik gerelateerde problematiek.
Zorgprogramma Hestia: doelgroepspecifiek Vijf kernthema s methodisch uitgewerkt: 1. Traumasensitief 2. Genderspecifiek 3. Vergroten eigenwaarde en zelfbepaling 4. Gezonde relaties, intimiteit & seksualiteit 5. Cultuursensitief Tekst en Werkkaarten: - Gedragswetenschapper en Pedagogisch medewerker/leerkracht - Probleemherkenning en Aanpak
Theoretisch kader Theoretisch kader: Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan) Basale behoeften elk mens: 1. Competent voelen: Ik kan... 2. Autonoom zijn: vrijwillig zelfonderschreven functioneren Ik wil. 3. Participeren: Samen met erbij horen Bevordering autonomie: 1. Empathisch zijn 2. Keuzemogelijkheden bieden 3. Zinvolle uitleg 4. Grenzen stellen: - zo min mogelijk dwang & drang - zoveel mogelijk uitleg - rekening houden met gevoelens kind
Behandelfasering Doelstelling: van externe regulering naar intrinsieke motivatie Drie fasen: 1. Stabilisatie, diagnostiek, komen tot een gedeeld perspectief 2. Planmatig werken aan behandeldoelen 3. Voorbereiding op vertrek
Competenties, autonomie & participatie bevorderen Methodieken Basismethodiek Horizon: Master! Sociaal Competentie Model Oplossingsgericht werken Motiverende gespreksvoering Stem geven aan jongere en ouders: Levensverhalen: Diagnostisch Interview Levensloop en Toekomstbeeld (DILT) Module Levensverhalen voor Lotgenoten (Ergotherapie) Shared Decision Making Mijn Pad
Competenties, Autonomie & Participatie Basismethodiek Horizon Master! Motto: Jongeren regisseur eigen bestaan Kernteams: jeugdige, ouders, mentor Portfolio: MyBox & RegieBox Feedbacksysteem: ontwikkelingsdoelen/leerlijnen Portfoliopresentatie Training persoonlijk meesterschap (Covey)
Autonomie & Participatie Methodiek Mijn Pad 1 mijnpad.hr.nl Bevordert autonomie en participatie Bevordert samenwerkingsrelatie Ruimte voor elke jongere om eigen aandachtsgebieden aan te geven Gelegenheid voor exploratie, het ontwikkelen van een eigen mening Toegankelijk voor en eigendom van de jongere Waardeert kleine stapjes in de ontwikkeling naar zelfstandigheid Bevordert de dialoog tussen jongere, professional en ouders Responsief voor verandering 1 Bramsen, Willemse, Kuiper & Cardol (2015). Zie: www.hr.nl/mijnpad
Autonomie & Participatie: terug naar Karin Mijn Pad: vrijetijd (minder saai), mijn plek (kamer thuis is oke), minder ruzie met moeder, voor mijzelf zorgen (leren koken) Motivatie: verlof opbouwen richting huis, aanvaardbaar risico durven nemen. Individuele werkpunten op de groep/begeleiding mentor gericht op: Gevoel van eigenwaarde (My Box) Sociale vaardigheden Omgang met sociale media Emotieregulatie training Opvoedondersteuning moeder (minder controle) (RegieBox) Psychotherapie: samen met moeder Verlies vader, rouw en herstellen balans binnen het gezin Doorbreken cirkel streng straffen > slecht voelen > probleem gedrag > streng straffen etc. Bevorderen communicatie, ouderlijke betrokkenheid Belangrijke stap: eigen proces van moeder in contact komen met eigen gevoel. Belangrijke gebeurtenis: weglopen, opgevangen binnen Hestia Recente ontwikkelingen (nazorg)
Graag horen wij jullie feedback: Wat is goed? Wat kan beter?