Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaams onderwijs

Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaams onderwijs

Inhoudstafel Wat is vroegtijdig schoolverlaten? Voorgeschiedenis - Europa - Vlaanderen Vroegtijdig schoolverlaten Monitoring in Vlaanderen Cijferrapport VSV Steden- en gemeenterapporten VSV Databundels VSV

Wat is vroegtijdig schoolverlaten? VSV = een niet-leerplichtige leerling die zonder de volgende kwalificaties het secundair onderwijs verlaten heeft: Diploma SO Studiegetuigschrift 2 de de derde graad BSO Certificaat DBSO Certificaat leertijd (SYNTRA) BuSO (OV3 en OV4) jaar van

Voorgeschiedenis Europa Europees 2020-strategie: < 10% VSV (EAK-indicator) Waarom? Essentieel voor werkgelegenheid, Economische groei, Sociale cohesie

Voorgeschiedenis Vlaanderen Vlaamse reactie op Europees 2020- strategie PACT 2020: halvering % VSV op 2008 tegen 2020 = 8,6% 4,3% (EAK-indicator) Actieplan spijbelen (2006) Actieplan spijbelen en andere vormen van grensoverschrijdend gedrag (2012) Actieplan vroegtijdig schoolverlaten (2013) Conceptnota Samen tegen Schooluitval (2015)

Voorgeschiedenis Vlaanderen Doel: Iedere jongere gekwalificeerd aan de eindmeet = een minimale kwalificatie voor iedereen Wat is een minimale kwalificatie? 20 ste eeuw stijgende scholarisatie Norm is verschoven van BaO naar SO Door Wet van 1983: verlenging leerplicht tot 18 jaar Dit als gevolg van problematisering van ongekwalificeerde uitstroom vanaf jaren 70 (gelinkt aan werkloosheid) Is de norm opnieuw aan het verschuiven? 45% in HO

Vroegtijdig schoolverlaten Systeemkenmerken van Vlaams onderwijs dat VSV beïnvloeden Positieve invloed: Leerplicht tot 18 jaar Breed uitgebouwd beroepsonderwijs Negatieve invloed: Hoog aantal leerlingen met schoolse vertraging/zittenblijven Hoog aantal leerlingen in BuSO

Vroegtijdig schoolverlaten Oorzaken Push-factoren: = factoren die lln uit de school duwen Schoolmoe Persoonlijke en familiale omstandigheden Studiekeuze Stroeve schoolloopbaan Lage schoolbinding Spijbelgedrag Schoolse vertraging en zittenblijven Lage schoolprestaties = faalervaringen...

Vroegtijdig schoolverlaten Oorzaken Pull-factoren: = factoren die lln uit de school trekken Aantrekkingskracht v/d arbeidsmarkt Na stage op de werkvloer blijven Merk op! VSV is negatief gecorreleerd met lokale jeugdwerkloosheid (effect grootst bij jongens)

Vroegtijdig schoolverlaten Gevolgen: Grotere kans op werkloosheid Lagere jobkwaliteit Meer ziekteverzuim Lagere levensstandaard/-verwachting Minder sociale participatie Lager zelfbeeld/-vertrouwen

Vroegtijdig schoolverlaten Oplossingen: Meest genoemd in effectmetingen Monitoring (d<0.3) Mentor (d>0.3) Ondersteunen op academische vaardigheden (d>0.3) Ondersteunen op psychosociale vaardigheden (d<0.3) Leeromgeving op maat (d>0.3) Relevante leerstof (d>0.3)

Vroegtijdig schoolverlaten Oplossingen: Werkt Preventieve acties Langdurige programma s Beginnen aan start onderwijsloopbaan Mentor Breed en contextgericht werken Integratie van verscheidene acties Werkt niet Compenserende acties Quick fix en korte interventies Beginnen in SO Onpersoonlijk contact Student geïsoleerd werken Één actie per keer

Vroegtijdig schoolverlaten Meest kwetsbare groep: Jongens > meisjes Lln met laag opgeleide moeder Lln met andere thuistaal dan NL Lln met schoolse achterstand!!!

Monitoring in Vlaanderen 2 indicatoren om VSV in kaart te brengen Internationaal: EAK-indicator of Early School Leaver-indicator (Enquête naar Arbeidskrachten) Vlaams: VSV-indicator (Departement Onderwijs & Vorming)

België vs. Europa (EAK)

België (EAK) 16 14 12 10 14,1 14,3 13,8 13,8 13,1 12,9 12,6 12,1 12 Eu 2020 12,3 11,9 12 11,1 11 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10,1 9,8 8 6 4 Eu 2020 VL 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 PACT 2020 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Vlaanderen (EAK) 14 12,5 12 10 8 6 11,6 11,7 11,5 11 10,7 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 9,3 9,6 9,6 8,6 8,6 8,7 Eu 2020 VL Eu 2020 7,5 7,2 7 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4 PACT 2020 2 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Evolutie gewesten en buurlanden 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels H. Gewest België EU-28 Duitsland Frankrijk Luxemburg Nederland VK 0,0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Monitoring in Vlaanderen Verschil tussen de 2 indicatoren om VSV in kaart te brengen EAK-indicator 18-24 j zonder minimale kwalificatie (diploma hoger SO), die afgelopen 4 weken geen opleiding of onderwijs volgde EAK-enquête Vlaams Gewest Vlaamse VSV-indicator Niet-leerplichtigen zonder minimale kwalificatie Administratieve gegevens departement O&V + Syntra Vlaams onderwijs

Monitoring in Vlaanderen Verschil tussen de 2 indicatoren om VSV in kaart te brengen EAK-indicator Internationale vergelijking mogelijk Steekproef (jaarlijkse schommelingen) Mix van VSV, TKO en LLL Minder gevoelig voor beleid Vlaamse VSV-indicator Internationale vergelijking onmogelijk Populatie -> betrouwbaarder Enkel VSV Gevoelig voor beleid

Monitoring in Vlaanderen Vlaamse VSV-indicator % VSV in jaar X = Aantal VSV in jaar X ( ) *100 Aantal VSV in jaar X + aantal gekwalificeerden in jaar X = Verhouding niet-gekwalificeerden vs. gekwalificeerden

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs Cijferrapport voor schooljaren 2009-2010 t.e.m. 2014-2015 Recentere cijfers worden zeer binnenkort gepubliceerd op www.ond.vlaanderen.be/onderwijsstatisti eken

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs Dalende trend Grote regionale verschillen % VSV is het hoogst in stelsel Leren & Werken

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV op Vlaams niveau

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV/provincie of BHG volgens vestigingsplaats

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV/provincie of BHG volgens woonplaats

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV/centrumstad of BHG volgens vestigingsplaats

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV/centrumstad of BHG volgens woonplaats

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV volgens onderwijsvorm

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs Aandeel VSV

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs Meest kwetsbare groep: Jongens > meisjes Lln met laag opgeleide moeder Lln met andere thuistaal dan NL Lln met schoolse achterstand!!!

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV/geslacht en aandeel

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV/OKI-waarde

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV opleidingsniveau moeder

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV gezinstaal

Cijferrapport Vroegtijdig schoolverlaten in het Vlaams onderwijs VSV leeftijd

Steden- en gemeenterapporten VSV VSV-cijfers geaggregeerd op stedenen gemeenteniveau Drie documenten (pdf-formaat): Toelichting (leeswijzer met uitleg bij de variabelen) Rapport volgens gemeente v/d vestigingsplaats Rapport volgens gemeente v/d woonplaats v/d lln! Dataloep: interactiviteit Inhoud: Analoog aan macrorapport

Databundels VSV i.k.v. informatierijke omgeving voor scholen VSV-cijfers geaggregeerd op schoolniveau Één pdf-document + leeswijzer (definities en voorbeelden) Doelgroep: Voltijds gewoon secundair onderwijs DBSO BuSO

Meer info Statistieken op basis van de indicator (schooljaar 2009-2010 t/m 2012-2013): het Vlaams macrorapport (cijfers geaggregeerd op Vlaams niveau) + de gemeenterapporten (cijfers voor alle 308 + 19 gemeenten) http://onderwijs.vlaanderen.be/nl/onderwijsstatistiek en EAK cijfers early school leaver voor internationale vergelijking: www.steunpuntwse.be/cijfers Wetenschappelijk syntheseverslag over vroegtijdig schoolverlaten (2011) http://www.ond.vlaanderen.be/obpwo/studiedagen/201105 31/wetenschappelijk_syntheserapport_vroegtijdigschoolve rlaten_31_mei_2011.pdf Artikel over VSV in de Sociale Staat van Vlaanderen 2013 http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/pages/2013-11-06- ssv2013.aspx Onderzoek naar VSV door het steunpunt Studie- en Schoolloopbanen (Van Landeghem e.a.)