Kinderarmoede in Vlaanderen. Jo Noppe Studiedienst van de Vlaamse Regering Hoorzitting Senaat, 29 mei 2015

Transcriptie

1 Kinderarmoede in Vlaanderen Jo Noppe Studiedienst van de Vlaamse Regering Hoorzitting Senaat, 29 mei 2015

2 Vooraf Niet eenvoudig om kinderarmoede in beeld te brengen: 1. Multidimensionaliteit van armoede 2. Administratieve gegevens beperkt: niet altijd opgesplitst naar leeftijd of huishoudtype 3. Surveygegevens: ondervertegenwoordiging van de meest kwetsbare groepen en tijdsintensieve dataverzameling Mix van indicatoren op verschillende domeinen: inkomen, tewerkstelling, huisvesting en onderwijs

3 Inkomen % personen onder de armoededrempel in de Belgische gewesten Bron: EU-SILC % 40% 30% 20% 10% 0% Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Gewest België kinderen totale bevolking

4 Denemarken Finland Vlaams Gewest Nederland Duitsland Zweden Ierland België Waals Gewest Frankrijk Oostenrijk VK EU15 Luxemburg Portugal Italië Spanje Griekenland Brussels Gewest Inkomen % kinderen onder de armoededrempel in de EU15 Bron: EU-SILC % 40% 30% 20% 10% 0%

5 Inkomen % personen onder de armoededrempel in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC 25% 20% 15% 10% 5% 0% kinderen totale bevolking

6 Inkomen % kinderen onder de armoededrempel in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC % 5% 10% 15% 20% 25% 30% Alle kinderen Jongens Meisjes 0-2 jaar 3-5 jaar 6-11 jaar jaar Kind in eenoudergezin Kind bij koppel met 1 kind Kind bij koppel met 2 kinderen Kind bij koppel met 3 of meer kinderen

7 Inkomen % kinderen onder de armoededrempel in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC % 20% 40% 60% 80% Alle kinderen Kind in gezin met zeer lage werkintensiteit met lage werkintensiteit met middelmatige werkintensiteit met hoge werkintensiteit met zeer hoge werkintensiteit Kind in laagopgeleid gezin Kind in midden- of hoogopgeleid gezin Kind in gezin dat woning bezit Kind in gezin dat woning huurt Kind in EU-gezin Kind in niet-eu-gezin

8 Inkomen % personen in subjectieve armoede in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC 25% 20% 15% 10% 5% 0% kinderen totale bevolking

9 Inkomen % personen in gezin met betalingsproblemen in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC 20% 15% 10% 5% 0% kinderen totale bevolking

10 Inkomen % personen in gezin dat zorg moet uitstellen in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC 10% 8% 6% 4% 2% 0% kinderen totale bevolking

11 Inkomen Sociale bijstandsuitkeringen voor kinderen in Vlaams Gewest Bron: POD MI, FAMIFED en KSZ gewaarborgde gezinsbijslag per kinderen LL met gezinslast per kinderen voorkeursregeling ziekteverzekering per 100 kinderen

12 Materiële deprivatie Aantal kinderen dat basisitems mist in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC 2013 x kinderen Geen week vakantie per jaar Geen onverwachte uitgave aankunnen Geen degelijke verwarming Geen auto Geen vis, vlees, kip of vegie om de 2 dagen

13 Finland Zweden Nederland Luxemburg Vlaams Gewest Denemarken België Duitsland Frankrijk Waals Gewest Oostenrijk Spanje EU15 VK Ierland Italië Portugal Brussels Gewest Griekenland Materiële deprivatie % kinderen dat 4 op 9 basisitems mist in de EU15 Bron: EU-SILC % 20% 10% 0%

14 Materiële deprivatie Bepalende factoren voor deprivatie bij kinderen (oddsratio s) Bron: EU-SILC, bewerking Guio e.a.,

15 Tewerkstelling % kinderen in gezin met zeer lage WI in de Belgische gewesten Bron: EU-SILC % 30% 20% 10% 0% Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Gewest België

16 Luxemburg Finland Zweden Frankrijk Nederland Vlaams Gewest Duitsland Oostenrijk Italië Denemarken Portugal EU15 België Griekenland Spanje Waals Gewest VK Ierland Brussels Gewest Tewerkstelling % kinderen in gezin met zeer lage WI in de Belgische gewesten Bron: EU-SILC % 20% 10% 0%

17 Armoederisico van kinderen in gezin met zeer lage WI Tewerkstelling % kinderen in gezin met zeer lage WI en armoederisico in de EU15 Bron: EU-SILC VL BEL WAL BR EU EU % kinderen in gezin met zeer lage WI

18 Huisvesting % kinderen met huisvestingsproblemen in Vlaams Gewest Bron: EU-SILC 2013 Structurele gebreken Vandalisme of criminaliteit Lawaaihinder Vervuiling door verkeer of industrie Te zware woonkost Te donker Te weinig ruimte Gebrek aan basiscomfort x kinderen

19 Onderwijs % vroegtijdige schoolverlaters in Vlaamse Gemeenschap Bron: departement OND 0% 10% 20% 30% Totaal Jongens Meisjes Moeder laag opgeleid Moeder midden of hoog opgeleid Thuistaal Nederlands Thuistaal niet Nederlands Woont in centrumstad of Brussel Woont elders

20 Kansarmoede-index Kind en Gezin Bundelt 6 aspecten van de armoedesituatie bij jonge kinderen (0-3 jaar): 1. Inkomen van het gezin 2. Opleidingsniveau ouders 3. Arbeidssituatie ouders 4. Ontwikkeling van de kinderen 5. Huisvestingssituatie van het gezin 6. Gezondheidssituatie van het gezin Berekening index: - gezin waar kind geboren wordt, krijgt van de regioverpleegkundige score op de 6 criteria - gezin = kansarm als het op minstens 3 van de 6 criteria zwak scoort - index geeft score weer voor kinderen geboren in laatste 3 jaar

21 Kansarmoede-index % kinderen geboren in een kansarm gezin Bron: Kind en Gezin 20% 15% 11% 10% 8% 5% 0%

22 Kansarmoede-index % kinderen geboren in een kansarm gezin Bron: Kind en Gezin Vlaams Gewest Grootsteden Centrumsteden Grootstedelijke rand Regionaal stedelijke rand Stedelijk gebied rond Brussel Structuurondersteunende steden Kleinstedelijke provinciaal Overgangsgebied Platteland Moeder van Belgische herkomst Moeder van buitenlandse herkomst

23 Lokale Kinderarmoedebarometer Bundelt voor de 308 Vlaamse gemeenten 7 indicatoren : 1. Kansarmoede-index van Kind en Gezin 2. % kinderen met voorkeursregeling ziekteverzekering 3. % personen met leefloon en gezinslast 4. OKI-index kleuter onderwijs 5. % eenoudergezinnen bij kinderen 6. % kinderen in gezin waar niemand werkt 7. % kinderen in niet-eu-gezin Berekening kinderarmoedebarometer: - gemeenten in hoogste kwartiel krijgen risicoscore 1 op indicator - kinderarmoedebarometer per gemeente = som van de risicoscores - gemeenten met kinderarmoedebarometer van 4 of meer krijgen subsidies voor lokaal kinderarmoedebeleid

24 Lokale Kinderarmoedebarometer Som van de risicoscores op de 7 indicatoren per gemeente Bron: departement WVG & SVR

25 Samengevat Kinderen onder de AD relatief stabiel, andere indicatoren eerder stijging in laatste jaren Kinderen onder AD en in MD op zelfde niveau als bij gehele bevolking; subjectieve armoede, betalingsproblemen en uitstel GZ hoger In EU-perspectief op de meeste indicatoren goed, aandachtspunt is armoederisico van kinderen in gezinnen met lage WI Steeds zelfde groepen kinderen met grootste problemen: eenoudergezinnen, gezinnen met lage WI, gezinnen die huren, laag opgeleide gezinnen en niet-eu-gezinnen Kinderarmoede vooral geconcentreerd in de grootsteden en de centrumsteden, maar ook elders aanwezig

26 Contactgegevens Jo Noppe Studiedienst van de Vlaamse Regering