. Ongelijke gevallen Ongelijk behandeld

. Ongelijke gevallen Ongelijk behandeld Differentiatie naar huishoudsamenstelling, bij de toewijzing van sociale huurwoningen Afstudeerpresentatie Bob Witjes

Probleemstelling KOOP Afstudeerpresentatie Bob Witjes 2

Probleemstelling Sociale huur (Woningcorporaties) Vrije huur (Commerciële partij) KOOP HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 3

Probleemstelling Sociale huur (Woningcorporaties) Vrije huur (Commerciële partij) KOOP HUUR HUUR 4,2 miljoen 2,4 miljoen 0,9 miljoen Afstudeerpresentatie Bob Witjes 4

Probleemstelling Verschillende huursegmenten Sociale huur (Woningcorporaties) Vrije huur (Commerciële partij) HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 5

Probleemstelling Verschillende huursegmenten Vrije huursector Investeerders, particulieren Winstoogmerk Ongeborgd lenen --> Hogere rente Normale grondprijs Sociale huur (Woningcorporaties) Vrije huur (Commerciële partij) HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 6

Probleemstelling Verschillende huursegmenten Vrije huursector Investeerders, particulieren Winstoogmerk Ongeborgd lenen --> Hogere rente Normale grondprijs Sociale huur (Woningcorporaties) Vrije huur (Commerciële partij) Sociale huursector Woningcorporaties Geen winstoogmerk Geborgd lenen --> Lagere rente Lage grondprijs HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 7

Probleemstelling Verschillende huursegmenten Vrije huursector Investeerders, particulieren Winstoogmerk Ongeborgd lenen --> Hogere rente Normale grondprijs Sociale huur (Woningcorporaties) Vrije huur (Commerciële partij) Sociale huursector Woningcorporaties Geen winstoogmerk Geborgd lenen --> Lagere rente Lage grondprijs (korting) HUUR HUUR 500,- 650,- Afstudeerpresentatie Bob Witjes 8

Probleemstelling Doelgroep HUUR 500,- Afstudeerpresentatie Bob Witjes 9

Probleemstelling Doelgroep HUUR 500,- Afstudeerpresentatie Bob Witjes 10

Probleemstelling Doelgroep Europese commissie Open competitie sociale huur en vrije sector Oneerlijke concurrentie sociale- en vrij huur HUUR 500,- Afstudeerpresentatie Bob Witjes 11

Probleemstelling Doelgroep Europese commissie Open competitie sociale huur en vrije sector Oneerlijke concurrentie sociale- en vrij huur Inkomensgrens Jaarlijks verzamelinkomen < 35.739 90% van woningen naar deze groep HUUR 500,- Afstudeerpresentatie Bob Witjes 12

Probleemstelling Doelgroep Europese commissie Open competitie sociale huur en vrije sector Oneerlijke concurrentie sociale- en vrij huur Inkomensgrens Jaarlijks verzamelinkomen < 35.739 90% van woningen naar deze groep HUUR 500,- Afstudeerpresentatie Bob Witjes 13

Probleemstelling Middeninkomens Afstudeerpresentatie Bob Witjes 14

Probleemstelling Middeninkomens KOOP Hypotheek niet altijd mogelijk HUUR 650,- Klein segment 700-1000 beperkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 15

Probleemstelling Middeninkomens KOOP Hypotheek niet altijd mogelijk HUUR 650,- Klein segment 700-1000 beperkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 16

Probleemstelling Middeninkomens KOOP Hypotheek niet altijd mogelijk HUUR 650,- Klein segment 700-1000 beperkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 17

Probleemstelling Middeninkomens KOOP Hypotheek niet altijd mogelijk HUUR 650,- Klein segment 700-1000 beperkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 18

Probleemstelling Middeninkomens KOOP Hypotheek niet altijd mogelijk HUUR 650,- Klein segment 700-1000 beperkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 19

Probleemstelling Middeninkomens KOOP Hypotheek niet altijd mogelijk HUUR 650,- Klein segment 700-1000 beperkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 20

Probleemstelling Verschillende woonbehoeften Aftoppingsgrens 587-629 Maximale huurprijs laagste inkomens Afstudeerpresentatie Bob Witjes 21

Probleemstelling Verschillende woonbehoeften Aftoppingsgrens 587-629 Maximale huurprijs laagste inkomens Liberalisatiegrens 711 Maximale huurprijs sociale huur Afstudeerpresentatie Bob Witjes 22

Probleemstelling Verschillende woonbehoeften Aftoppingsgrens 587-629 Maximale huurprijs laagste inkomens Liberalisatiegrens 711 Maximale huurprijs sociale huur Afstudeerpresentatie Bob Witjes 23

Probleemstelling Inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens uniform Verschillen tussen huishoudtype s Problemen voor middeninkomens Afstudeerpresentatie Bob Witjes 24

Probleemstelling Moeten de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling gedifferentieerd worden? Afstudeerpresentatie Bob Witjes 25

Probleemstelling Moeten de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling gedifferentieerd worden? WONEN IN VERANDERING OVER FLEXIBILISERING EN REGIONALISERING IN HET WOONBELEID JUNI 2015 Open juni 2011 deuren, dichte deuren Middeninkomensgroepen op de woningmarkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 26

Probleemstelling Moeten de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling gedifferentieerd worden? WONEN IN VERANDERING OVER FLEXIBILISERING EN REGIONALISERING IN HET WOONBELEID JUNI 2015 De raden menen dat er goede argumenten zijn om bij het hanteren van inkomensgrenzen voor de toewijzing van sociale huurwoningen te differentiëren naar huishoudgrootte Open juni 2011 Ongelijke gevallen worden gelijk behandeld. deuren, dichte deuren Middeninkomensgroepen op de woningmarkt Afstudeerpresentatie Bob Witjes 27

Onderzoeksopzet Hoofdvraag In hoeverre zou de differentiatie van de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling bij kunnen dragen aan een effectievere toewijzing van sociale huurwoningen in Nederland? Afstudeerpresentatie Bob Witjes 28

Onderzoeksopzet Hoofdvraag In hoeverre zou de differentiatie van de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling bij kunnen dragen aan een effectievere toewijzing van sociale huurwoningen in Nederland? Huishoudsamenstelling Aantal personen & aantal kinderen Afstudeerpresentatie Bob Witjes 29

Onderzoeksopzet Hoofdvraag In hoeverre zou de differentiatie van de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling bij kunnen dragen aan een effectievere toewijzing van sociale huurwoningen in Nederland? Huishoudsamenstelling Aantal personen & aantal kinderen Effectiever Huishoudens die op sociale huursector zijn aangewezen Mogelijkheden tot passend toewijzen (Geen significanten nadelige effecten) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 30

Onderzoeksopzet Hoofdvraag In hoeverre zou de differentiatie van de inkomensgrens, aftoppingsgrens en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling bij kunnen dragen aan een effectievere toewijzing van sociale huurwoningen in Nederland? Huishoudsamenstelling Aantal personen & aantal kinderen Effectiever Huishoudens die op sociale huursector zijn aangewezen Mogelijkheden tot passend toewijzen (Geen significanten nadelige effecten) Toewijzen Geen glazen bol --> Vaag/aanbodverhouding Afstudeerpresentatie Bob Witjes 31

Onderzoeksopzet Onderzoeksopzet Huidig beleid toewijzing Knelpunten in beleid Theorie: Differentiatie van inkomensliberalisatie- en aftoppingsgrens leidt tot effectievere toewijzing Budget voor woonlasten naar huishoudtype (NIBUD) Woonbehoeften (WoON) Vraag/aanbodverhouding huidige situatie Differentiatie van de inkomensgrens, liberalisatiegrens & aftoppingsgrens Vraag/aanbodverhouding doelgroep Vraag/aabodverhouding niet-doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 32

. Analyse en Resultaten

Analyse en Resultaten Huidig beleid toewijzing Knelpunten in beleid Theorie: Differentiatie van inkomensliberalisatie- en aftoppingsgrens leidt tot effectievere toewijzing Budget voor woonlasten naar huishoudtype (NIBUD) Woonbehoeften (WoON) Vraag/aanbodverhouding huidige situatie Differentiatie van de inkomensgrens, liberalisatiegrens & aftoppingsgrens Vraag/aanbodverhouding doelgroep Vraag/aabodverhouding buiten doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 34

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Afstudeerpresentatie Bob Witjes 35

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Afstudeerpresentatie Bob Witjes 36

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Basisbegroting HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 37

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Basisbegroting HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 38

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Basisbegroting 500,- 700,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 39

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Niet-Veel-Maar-Toereikend 500,- 700,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 40

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Niet-Veel-Maar-Toereikend 475,- 675,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 41

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Voorbeeldbegroting 475,- 675,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 42

Budget voor woonlasten Berekening van budget voor woonlasten Inkomen - Overige Uitgaven = Budget voor woonlasten Voorbeeldbegroting 475,- 575,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 43

Budget voor woonlasten Normbedrag Gemiddelde van NVMT-budget en voorbeeldbegroting 1 (Besteedbaar inkomen) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 44

Budget voor woonlasten Normbedrag Gemiddelde van NVMT-budget en voorbeeldbegroting 1 (Besteedbaar inkomen) 1 Kromhout (2013) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 45

Budget voor woonlasten Normbedrag Gemiddelde van NVMT-budget en voorbeeldbegroting 1 (Besteedbaar inkomen) Huishoudtype 1 volwassene 911 2 volwassenen 592 1 volwassene + 1 kind 709 1 volwassene + 2 kinderen 564 1 volwassene + 3 kinderen 461 2 volwassenen + 1 kind 544 2 volwassenen + 2 kinderen 373 2 volwassenen + 3 kinderen 211 Prijspeil 2012 Huur bij huidige inkomensgrens Liberalisatiegrens: 664,66 1 Kromhout (2013) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 46

Budget voor woonlasten Normbedrag Gemiddelde van NVMT-budget en voorbeeldbegroting 1 (Besteedbaar inkomen) Huishoudtype 1 volwassene 911 2 volwassenen 592 1 volwassene + 1 kind 709 1 volwassene + 2 kinderen 564 1 volwassene + 3 kinderen 461 2 volwassenen + 1 kind 544 2 volwassenen + 2 kinderen 373 2 volwassenen + 3 kinderen 211 Prijspeil 2012 Huur bij huidige inkomensgrens Liberalisatiegrens: 664,66 1 Kromhout (2013) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 47

Budget voor woonlasten Normbedrag Gemiddelde van NVMT-budget en voorbeeldbegroting 1 (Besteedbaar inkomen) Huishoudtype 1 volwassene 911 2 volwassenen 592 1 volwassene + 1 kind 709 1 volwassene + 2 kinderen 564 1 volwassene + 3 kinderen 461 2 volwassenen + 1 kind 544 2 volwassenen + 2 kinderen 373 2 volwassenen + 3 kinderen 211 Prijspeil 2012 Huur bij huidige inkomensgrens Liberalisatiegrens: 664,66 Tekortkoming Maar 8 huishoudens Veralgemeniseerde begroting + wonen als sluitpost 1 Kromhout (2013) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 48

Analyse en Resultaten Huidig beleid toewijzing Knelpunten in beleid Theorie: Differentiatie van inkomensliberalisatie- en aftoppingsgrens leidt tot effectievere toewijzing Budget voor woonlasten naar huishoudtype (NIBUD) Woonbehoeften (WoON) Vraag/aanbodverhouding huidige situatie Differentiatie van de inkomensgrens, liberalisatiegrens & aftoppingsgrens Vraag/aanbodverhouding doelgroep Vraag/aabodverhouding buiten doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 49

Woonbehoeften Analyse op basis van WoON2012 Aantal kamers vs. Huishoudtype Afstudeerpresentatie Bob Witjes 50

Woonbehoeften Analyse op basis van WoON2012 Aantal kamers vs. Huishoudtype Wensnorm --> Huidige situatie Op basis van analyse WoON Afstudeerpresentatie Bob Witjes 51

Woonbehoeften Analyse op basis van WoON2012 Aantal kamers vs. Huishoudtype Wensnorm --> Huidige situatie Op basis van analyse WoON = Minimumnorm Absoluut minimum Afstudeerpresentatie Bob Witjes 52

Analyse en Resultaten Huidig beleid toewijzing Knelpunten in beleid Theorie: Differentiatie van inkomensliberalisatie- en aftoppingsgrens leidt tot effectievere toewijzing Budget voor woonlasten naar huishoudtype (NIBUD) Woonbehoeften (WoON) Vraag/aanbodverhouding huidige situatie Differentiatie van de inkomensgrens, liberalisatiegrens & aftoppingsgrens Vraag/aanbodverhouding doelgroep Vraag/aabodverhouding buiten doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 53

Vraag- en aanbodverhoudingen Schaarste Stedelijk Utrecht Rotterdam / Den Haag Arnhem e.o. Zeeland Niet/Matig-Stedelijk Weinig schaarste Afstudeerpresentatie Bob Witjes 54

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie Te duur en/of te klein? Op basis van woonbudgetten en woonbehoeften Afstudeerpresentatie Bob Witjes 55

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie Te duur en/of te klein? Op basis van woonbudgetten en woonbehoeften Arnhem e.o. Inkomen (jaar) <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 1 volwassene 100% 77% 41% 30% 20% 15% 17% 10% 6% 9% 2 volwassen 100% 100% 87% 86% 57% 32% 35% 23% 20% 17% 1 volw. + 1 kind 100% 100% 100% 80% 39% 16% 24% 2% 3% 10% 1 volw. + 2 kinderen 100% 100% 100% 100% 98% 38% 53% 16% 0% 0% 1 volw. + 3 kinderen 100% 100% 100% 100% 100% 69% 9% 0% 0% 39% 2 volw. + 1 kind 100% 100% 100% 100% 88% 40% 55% 49% 46% 40% 2 volw. + 2 kinderen 100% 100% 100% 100% 100% 92% 81% 56% 69% 41% 2 volw. + 3 kinderen 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 90% 59% 60% Afstudeerpresentatie Bob Witjes 56

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie Te duur en/of te klein? Op basis van woonbudgetten en woonbehoeften Arnhem e.o. Inkomen (jaar) <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 1 volwassene 100% 77% 41% 30% 20% 15% 17% 10% 6% 9% 2 volwassen 100% 100% 87% 86% 57% 32% 35% 23% 20% 17% 1 volw. + 1 kind 100% 100% 100% 80% 39% 16% 24% 2% 3% 10% 1 volw. + 2 kinderen 100% 100% 100% 100% 98% 38% 53% 16% 0% 0% 1 volw. + 3 kinderen 100% 100% 100% 100% 100% 69% 9% 0% 0% 39% 2 volw. + 1 kind 100% 100% 100% 100% 88% 40% 55% 49% 46% 40% 2 volw. + 2 kinderen 100% 100% 100% 100% 100% 92% 81% 56% 69% 41% 2 volw. + 3 kinderen 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 90% 59% 60% Afstudeerpresentatie Bob Witjes 57

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie - Vraag- en aanbodverhoudingen Methode Strand-variant vs. Niet-passend-variant Afstudeerpresentatie Bob Witjes 58

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie - Vraag- en aanbodverhoudingen Methode Strand-variant vs. Niet-passend-variant Afstudeerpresentatie Bob Witjes 59

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie - Vraag- en aanbodverhoudingen Methode Strand-variant vs. Niet-passend-variant Verschillende huishoudtypes en inkomens Doelgroep vs. Niet-doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 60

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie - Vraag- en aanbodverhoudingen Sociale huursector Veel kleine huishoudens vs. Veel grote woningen 1,5 1,2 0,9 0,6 0,3 Totaal aanbod 0 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamer 5+ kamers Totale vraag Afstudeerpresentatie Bob Witjes 61

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie - Vraag- en aanbodverhoudingen Sociale huursector Woningen rond de aftoppingsgrens Huidige doelgroep - Niet-passend-variant 3500 Hudige doelgroep - Strand-variant 20000 3000 2500 15000 2000 10000 1500 1000 5000 500 Huidige situatie (vraag) 0 <14.750<17.250<19.750<22.250<24.750<27.250<29.750<32.250<34.750<37.250 0 <14.750<17.250<19.750<22.250<24.750<27.250<29.750<32.250<34.750<37.250 Aanbod (sociale huur) Den Haag / Rotterdam Afstudeerpresentatie Bob Witjes 62

Vraag- en aanbodverhoudingen Huidige situatie - Vraag- en aanbodverhoudingen Vrije huur- en koopsector Vrijkomend aanbod blijft achter; Strand-variant beter Regionale verschillen > Veel meer aanbod in Zeeland Niet per se eenduidig 2500 10000 2000 8000 1500 6000 1000 4000 500 2000 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Niet-passend variant - Huidige niet-doelgroep 2-persoons huishoudens (Utrecht) Strand variant - Huidige niet-doelgroep 2-persoons huishoudens (Utrecht) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 63

Vraag- en aanbodverhoudingen Passend toewijzen Zijn er genoeg kleine en vooral grote woningen? Goede match vraag- en aanbod Zelfde beeld bij kleine en grote woningen 20000 Aanbod 8000 Aanbod 7000 15000 Vraag 6000 Vraag 5000 10000 4000 3000 5000 2000 1000 0 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamers 0 3 kamers 4 kamers 5+ kamers Vraag- en aanbodverhoudingen lage en hoge aftoppingsgrens - Regio Den Haag / Rotterdam Afstudeerpresentatie Bob Witjes 64

Analyse en Resultaten Huidig beleid toewijzing Knelpunten in beleid Theorie: Differentiatie van inkomensliberalisatie- en aftoppingsgrens leidt tot effectievere toewijzing Budget voor woonlasten naar huishoudtype (NIBUD) Woonbehoeften (WoON) Vraag/aanbodverhouding huidige situatie Differentiatie van de inkomensgrens, liberalisatiegrens & aftoppingsgrens Vraag/aanbodverhouding doelgroep Vraag/aabodverhouding buiten doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 65

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens IJkhuur Vanaf hier begint de vrije sector Afstudeerpresentatie Bob Witjes 66

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens IJkhuur Vanaf hier begint de vrije sector 500,- 600,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 67

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens IJkhuur Vanaf hier begint de vrije sector 500,- 600,- HUUR HUUR Afstudeerpresentatie Bob Witjes 68

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Inkomensgrens IJkhuur Afstudeerpresentatie Bob Witjes 69

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Inkomensgrens IJkhuur Aanbod vrije huur- en koopsector Afstudeerpresentatie Bob Witjes 70

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Welke ijkhuur? Ideaal: huurprijs vanaf waar aanbod is in de vrije huursector Vanaf welke huur kunnen investeerders verhuren? --> WWS, beperkt aanbod Prijs wordt verstoord door regelgeving --> Politieke keuze Regionale verschillen Inkomensgrens IJkhuur Aanbod vrije huur- en koopsector Afstudeerpresentatie Bob Witjes 71

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Welke ijkhuur? Ideaal: huurprijs vanaf waar aanbod is in de vrije huursector Vanaf welke huur kunnen investeerders verhuren? --> WWS, beperkt aanbod Prijs wordt verstoord door regelgeving --> Politieke keuze Regionale verschillen Inkomensgrens 6000 5000 IJkhuur 4000 3000 2000 1000 Huidige situatie (vraag) Aanbod vrije huur- en koopsector 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Aanbod (sociale huur) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 72

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens IJkhuur op basis van sociale huursector Basis voor onderzoek Gekozen huren: 60% van de sector + Aftoppingsgrenzen Aantal kamers Huishoudtypes Huurprijs (kaal, pm) 3 1-persoons 493 4 2- en 3-persoons 525 5 4- en 5-persoons 557 Afstudeerpresentatie Bob Witjes 73

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens IJkhuur op basis van sociale huursector Basis voor onderzoek Gekozen huren: 60% van de sector + Aftoppingsgrenzen Aantal kamers Huishoudtypes Huurprijs (kaal, pm) 3 1-persoons 493 4 2- en 3-persoons 525 5 4- en 5-persoons 557 Nieuwe inkomensgrenzen (Huidig = 33.085) Huishoudtype Inkomensgrens (Besteedbaar inkomen) Inkomensgrens (Geschat bruto inkomen) 1 volwassene 17.248 22.144 2 volwassenen 23.777 32.246 1 volwassene + 1 kind 21.933 29.417 1 volwassene + 2 kinderen 24.284 33.071 1 volwassene + 3 kinderen 26.580 36.693 2 volwassenen + 1 kind 25.107 33.546 2 volwassenen + 2 kinderen 28.300 39.294 2 volwassenen + 3 kinderen 31.155 43.738 Afstudeerpresentatie Bob Witjes 74

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens IJkhuur op basis van sociale huursector Basis voor onderzoek Gekozen huren: 60% van de sector + Aftoppingsgrenzen Aantal kamers Huishoudtypes Huurprijs (kaal, pm) 3 1-persoons 493 4 2- en 3-persoons 525 5 4- en 5-persoons 557 Nieuwe inkomensgrenzen (Huidig = 33.085) Huishoudtype Inkomensgrens (Besteedbaar inkomen) Inkomensgrens (Geschat bruto inkomen) 1 volwassene 17.248 22.144 2 volwassenen 23.777 32.246 1 volwassene + 1 kind 21.933 29.417 1 volwassene + 2 kinderen 24.284 33.071 1 volwassene + 3 kinderen 26.580 36.693 2 volwassenen + 1 kind 25.107 33.546 2 volwassenen + 2 kinderen 28.300 39.294 2 volwassenen + 3 kinderen 31.155 43.738 Afstudeerpresentatie Bob Witjes 75

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Wat gebeurt er met de doelgroep? Afstudeerpresentatie Bob Witjes 76

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Wat gebeurt er met de doelgroep? Doelgroep kimpt met +/- 1,1 mln huishoudens, maar... Lage inkomensgrens Verzamel- vs. Besteedbaar inkomen Afstudeerpresentatie Bob Witjes 77

Differentiatie van de grenzen Inkomensgrens Wat gebeurt er met de doelgroep? Doelgroep kimpt met +/- 1,1 mln huishoudens, maar... Lage inkomensgrens Verzamel- vs. Besteedbaar inkomen Met name groep 1-persoons huishoudens krimpt +/- 60% huishoudens doelgroep Doelgroep zal vrijwel altijd krimpen Afstudeerpresentatie Bob Witjes 78

Differentiatie van de grenzen Aftoppingsgrens & Liberalisatiegrens Differentiatie? Weinig vraag- en aanbodproblemen (Aftoppingsgrens) Betaalbaarheidsproblemen voor grote huishoudens Aanbodsproblemen voor kleinere huishoudens Aanbodsproblemen voor kleinere huishoudens (Liberalisatiegrens) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 79

Analyse en Resultaten Huidig beleid toewijzing Knelpunten in beleid Theorie: Differentiatie van inkomensliberalisatie- en aftoppingsgrens leidt tot effectievere toewijzing Budget voor woonlasten naar huishoudtype (NIBUD) Woonbehoeften (WoON) Vraag/aanbodverhouding huidige situatie Differentiatie van de inkomensgrens, liberalisatiegrens & aftoppingsgrens Vraag/aanbodverhouding doelgroep Vraag/aabodverhouding buiten doelgroep Afstudeerpresentatie Bob Witjes 80

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Sociale huursector Lage vs. hogere inkomens Toename bij laagste inkomens; Afname bij hogere inkomens Omslagpunt is afhankelijk van inkomensgrens Afstudeerpresentatie Bob Witjes 81

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Sociale huursector Lage vs. hogere inkomens Toename bij laagste inkomens; Afname bij hogere inkomens Omslagpunt is afhankelijk van inkomensgrens Woningen Meer lage inkomens vs. weinig goedkope woningen Te weinig kleine woningen --> Problemen wel minder groot 0,9 0,6 0,3 Totaal aanbod 0,0 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamers 5+ kamers Totale vraag Afstudeerpresentatie Bob Witjes 82

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Vrije huur- en koopsector Forse toename vraag 1- en 2-persoons huishoudens Inkomensgrens het meest verlaagd Bestaande tekorten nog groter Alleen 1-3 kamerwoningen 20000 20000 Nieuwe situatie (vraag) Aanbod (vrije sector huur) Aanbod (koop) 15000 15000 10000 10000 5000 5000 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Niet-passend variant - Huidige niet-doelgroep 1-persoons huishoudens (Den Haag / Rotterdam) 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Niet-passend variant - Nieuwe niet-doelgroep 1-persoons huishoudens (Den Haag / Rotterdam) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 83

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Vrije huur- en koopsector Grotere huishoudens --> Betere balans Afname vraag waar weinig aanbod was Veel aanbod is koop 2000 2000 1500 1500 1000 1000 500 500 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Niet-passend variant - Huidige niet-doelgroep 2 volwassenen + 1 kind (Utrecht) 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Niet-passend variant - Nieuwe niet-doelgroep 2 volwassenen + 1 kind (Utrecht) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 84

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Vrije huur- en koopsector Regionale verschillen Zeeland: Ook afname waar wél aanbod was 1200 1200 1000 1000 800 800 600 600 400 400 200 200 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 0 <14.750 <17.250 <19.750 <22.250 <24.750 <27.250 <29.750 <32.250 <34.750 <37.250 Niet-passend variant - Huidige niet-doelgroep 2 volwassenen + 2 kinderen (Zeeland) Niet-passend variant - Nieuwe niet-doelgroep 2 volwassenen + 2 kinderen (Zeeland) Afstudeerpresentatie Bob Witjes 85

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Middensegment Voldoende aanbod in middensement? Verschillen tussen huishoudens en regio s Niet-passend vs. Strand-variant --> Aanbod is er, maar niet voldoende Inkomensgrens Willen investeerders investeren? Weinig rendement door regulering Regionale verschillen --> Risico s Maar ook... Er is vraag! IJkhuur Aanbod vrije huur- en koopsector Afstudeerpresentatie Bob Witjes 86

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens Middensegment Afstudeerpresentatie Bob Witjes 87

Gevolgen van de gedifferentieerde inkomensgrens WoON2012 vs. WoON2015 Inkomens zijn gedaald --> Grotere doelgroep Aantal éénpersoons huishoudens toegenomen --> Nog meer focus op kleine woningen Huizenprijzen koopwoningen gedaald --> Tijdelijk effect? Lage rente? Minder woningen onder de aftoppingsgrens --> Passend toewijzen Afstudeerpresentatie Bob Witjes 88

. Conclusies en Aanbevelingen

Conclusies en Aanbevelingen Conclusies Er zijn significante verschillen tussen huishoudtypes, in budget voor woonlasten en woonwensen. Eenduidige uitspraken over betaalbaarheid en beschikbaarheid niet mogelijk Afstudeerpresentatie Bob Witjes 90

Conclusies en Aanbevelingen Conclusies Er zijn significante verschillen tussen huishoudtypes, in budget voor woonlasten en woonwensen. Eenduidige uitspraken over betaalbaarheid en beschikbaarheid niet mogelijk De huidige uniforme inkomensgrens doet geen recht aan de verschillen in huishoudsamenstelling en bakent daarmee niet de juiste doelgroep af. Bij huidige grens grote verschillen in betaalbaarheid Door politiek gekozen grens komt niet overen met werkelijkheid Afstudeerpresentatie Bob Witjes 91

Conclusies en Aanbevelingen Conclusies Er zijn significante verschillen tussen huishoudtypes, in budget voor woonlasten en woonwensen. Eenduidige uitspraken over betaalbaarheid en beschikbaarheid niet mogelijk De huidige uniforme inkomensgrens doet geen recht aan de verschillen in huishoudsamenstelling en bakent daarmee niet de juiste doelgroep af. Bij huidige grens grote verschillen in betaalbaarheid Door politiek gekozen grens komt niet overen met werkelijkheid De keuze van de ijkhuur is cruciaal bij het differentiëren van de inkomensgrens naar huishoudsamenstelling. IJkhuur --> Vanaf deze huur kan met terecht in de vrije huursector Afstudeerpresentatie Bob Witjes 92

Conclusies en Aanbevelingen Conclusies De gekozen differentiatie van de inkomensgrens leidt tot een flinke krimp van de doelgroep voor sociale huurwoningen. Relatief lage ijkhuur Afstudeerpresentatie Bob Witjes 93

Conclusies en Aanbevelingen Conclusies De gekozen differentiatie van de inkomensgrens leidt tot een flinke krimp van de doelgroep voor sociale huurwoningen. Relatief lage ijkhuur Of de differentiatie van de inkomensgrens naar huishoudsamenstelling leidt tot een effectievere toewijzing van sociale huurwoningen, is afhankelijk van diverse factoren. Betere afbakening doelgroep Huishoudens waarvoor weinig aanbod was naar doelgroep Toename vraag waar weinig aanbod is --> Wordt het opgepakt? IJkhuur en Middensegment Gedragseffecten Afstudeerpresentatie Bob Witjes 94

Conclusies en Aanbevelingen Conclusies De gekozen differentiatie van de inkomensgrens leidt tot een flinke krimp van de doelgroep voor sociale huurwoningen. Relatief lage ijkhuur Of de differentiatie van de inkomensgrens naar huishoudsamenstelling leidt tot een effectievere toewijzing van sociale huurwoningen, is afhankelijk van diverse factoren. Betere afbakening doelgroep Huishoudens waarvoor weinig aanbod was naar doelgroep Toename vraag waar weinig aanbod is --> Wordt het opgepakt? IJkhuur en Middensegment Gedragseffecten Het differentiëren van de aftoppings- en liberalisatiegrens naar huishoudsamenstelling leidt waarschijnlijk niet tot een effectievere toewijzing Betaalbaarheids- en aabodsproblemen Aanbod voor passend toewijzen is toerijkend Liberalisatiegrens is objectgebonden Afstudeerpresentatie Bob Witjes 95

Conclusies en Aanbevelingen Aanbevelingen Meer aandacht voor verschillen tussen huishoudtypes Beide kanten op! Inkomensgrens, maar ook termen als scheefwonen Ook in onderzoek Afstudeerpresentatie Bob Witjes 96

Conclusies en Aanbevelingen Aanbevelingen Meer aandacht voor verschillen tussen huishoudtypes Beide kanten op! Inkomensgrens, maar ook termen als scheefwonen Ook in onderzoek Differentiatie van de inkomensgrens geleidelijk invoeren Betere afbakening doelgroep Ten minste verhogen voor grotere huishoudens Precieze grens in samenhang met middensegment --> Kip en ei Afstudeerpresentatie Bob Witjes 97

Conclusies en Aanbevelingen Aanbevelingen Meer aandacht voor verschillen tussen huishoudtypes Beide kanten op! Inkomensgrens, maar ook termen als scheefwonen Ook in onderzoek Differentiatie van de inkomensgrens geleidelijk invoeren Betere afbakening doelgroep Ten minste verhogen voor grotere huishoudens Precieze grens in samenhang met middensegment --> Kip en ei In sociale huursector meer aandacht voor kleine en goedkope woningen Disbalans tussen veel kleine huishoudens vs. veel grote woningen Voor deel huishoudens nog steeds onbetaalbaar --> Huurtoeslag? Afstudeerpresentatie Bob Witjes 98

. Ongelijke gevallen Ongelijk behandeld Differentiatie naar huishoudsamenstelling, bij de toewijzing van sociale huurwoningen Afstudeerpresentatie Bob Witjes