RAPPORT VAN BEVINDINGEN Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij basisschool De Hoorn Plaats : Oudenhoorn BRIN-nummer : 13ZO Onderzoeksnummer : 121812 Datum schoolbezoek : 14 april 2011 Rapport vastgesteld te Breda op: 25 mei 2011
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11
1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 april 2011 een tussentijds kwaliteitsonderzoek (tko) uitgevoerd op basisschool De Hoorn naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 10 december 2009 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 18 februari 2010. De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie gesprekken heeft gevoerd met de directie, de intern begeleider en de leraren. Lesobservaties in de groepen 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: de opbrengsten, de effectieve leertijd, de afstemming onderdelen van de zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 5 van 11
2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2009. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2009 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 5 Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. pagina 7 van 11
Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Kwaliteitsaspect 10 Voorwaarden voor kwaliteitszorg 10.1 De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan. 10.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De Hoorn ligt op koers met haar verbetertraject. Met een nieuwe ervaren directie en een nagenoeg geheel vernieuwd team, is voortvarend gewerkt aan het opzetten van onderwijskundige beleid. Gestart is met de invoering van een deugdelijke leerlingenregistratie en bijbehorende afspraken daarover, zodat de vorderingen van leerlingen in beeld gebracht kunnen worden. De vertaling van de consequenties van deze gegevens voor het onderwijsleerproces, is in korte tijd stevig neergezet. Deskundigheidsbevordering op het gebied van taal en lezen, invoer van nieuwe methodes en nadere afspraken over de effectieve leertijd, ook met ouders, zijn andere onderwerpen die in de afgelopen periode aan bod zijn gekomen. De effecten daarvan zijn duidelijk merkbaar in de vormgeving van het onderwijs in de groepen. De inspectie waardeert dan ook de in dit onderzoek beoordeelde indicatoren op het terrein van de afstemming, de begeleiding en de zorg als voldoende. Ook de voorwaarden van kwaliteitszorg, zoals de onderwijskundige aansturing, zijn als voldoende beoordeeld. De effecten van het nieuwe onderwijskundige beleid zijn waarneembaar in de tussentijdse leerresultaten, die nu voldoende zijn. De eindresultaten liggen nog net onder de ondergrens, maar laten in vergelijking met vorig jaar een flinke stijging zien. De geboekte vooruitgang is niet in de laatste plaats toe te schrijven aan de grote bereidheid van directie en team om vanuit pagina 8 van 11
onderwijskundige achterstand kwaliteit te realiseren. Toch zullen ook de verdere stappen die nog moeten worden gezet de nodige inspanningen vragen. De zorg van de school en van de directie betreft momenteel de terugloop van het leerlingenaantal. De kleine school kende een verhoudingsgewijs fors aantal leerlingen, die het afgelopen jaar wegens verhuizingen de school verlieten. Ook al is De Hoorn de enige school in Oudenhoorn, het perspectief op instroom van nieuwe leerlingen is door de vergrijzing ongunstig. Het bestuur beraadt zich momenteel op de mogelijke scenario's voor de toekomst. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Leerresultaten De eindresultaten zoals gemeten met de Cito-Eindtoets, liggen in 2011 net onder de ondergrenzen die de inspectie hanteert. De resultaten op tussenliggende momenten zijn inmiddels voldoende. De inspectie baseert dit oordeel op de resultaten voor technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De leerresultaten van de huidige groep 7 voor rekenen en wiskunde en begrijpend lezen wijzen op een mogelijk gunstig perspectief voor de eindresultaten 2012. Volgen van leerlingen en afstemming op hun leerbehoefte De directie van de school liep bij haar aantreden aan tegen forse leerachterstanden van leerlingen vanwege het gevoerde beleid en de tekortkomingen in de afstemming en de zorg en begeleiding van leerlingen. Om die reden is sterk ingezet op het in beeld brengen van de onderwijsbehoefte van de individuele leerlingen en het daaraan gerelateerde, afgestemde onderwijs. Onder stringente begeleiding en coaching door de intern begeleider, zijn op basis van analyse van de leerresultaten van leerlingen gerichte interventies gepleegd. De school heeft protocollen opgesteld voor de analyse van leerresultaten, het opstellen en uitvoeren van de groepsplannen en de registratie in de weekplanning. Daarnaast is het model van gedifferentieerde effectieve instructie in de groepen geïmplementeerd. De afstemming in instructie en verwerking beoordeelt de inspectie op basis van de groepsbezoeken en het onderliggende beleid als voldoende. Ook het volgen van de voortgang van de ontwikkeling van leerlingen en de analyses daarvan om het individuele leerproces van de leerlingen in te richten, is adequaat vormgegeven. Effectieve leertijd Door wijzigingen in de roostertijd, ten gunste van de basisvakken en door nadere afspraken over pauzetijden, gaat de school effectiever met haar leertijd om. Met ouders zijn duidelijke afspraken gemaakt over het op tijd brengen van hun kinderen en het weer verlaten van de klas zodat de lessen op tijd kunnen beginnen. Op enkele gevallen na, lukt het de voorwaarden voor het effectief inzetten van de leertijd te realiseren. De zorg voor de leerlingen Van het aspect zorg beoordeelt de inspectie in dit tussentijds onderzoek alleen indicator 8.2. Dit is voldoende. De school heeft haar zorgniveaus vastgelegd en heeft in samenhang daarmee voldoende in handen om de basale analyse van de zorgbehoefte te ondernemen. Ook worden aanvullende ortho-didactische analyses uitgevoerd, om meer zicht te krijgen op de hulpvraag van de leerlingen. Voor complexere problemen zijn consultaties en aanvullende onderzoeken mogelijk. pagina 9 van 11
Kwaliteitszorg De aanpak van het verbetertraject is gebaseerd op een helder plan van aanpak. De school heeft dit plan uitgebreid tot een bredere jaarplanning. Onderliggende uitwerkingen, bijvoorbeeld van de invoering van de 1-zorg route en het taalverbeterplan, geven de diverse stappen van het verbeterproces aan. Daarmee waardeert de inspectie het planmatig werken aan verbeteractiviteiten als voldoende. Het uitvoeren van de evaluaties aan de hand van het zelfevaluatieinstrument is nog niet ondernomen. Wel is een planning vastgelegd voor het vaststellen van de kwaliteit waaraan de school wil voldoen en de evaluatie van deze kwaliteit. De onderzochte indicatoren die betrekking hebben op de voorwaarden van de kwaliteitszorg, beoordeelt de inspectie als voldoende. De schoolontwikkeling evenals de professionele schoolcultuur zijn hoog op de agenda gezet in de afgelopen periode. Deze aspecten hebben er dan ook toe bijgedragen dat de beoogde verbeteringen zijn gerealiseerd. pagina 10 van 11
3 Toezichtarrangement Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar vertoont nog belangrijke tekortkomingen. Het eerder toegekende toezichtarrangement zwak blijft gehandhaafd. pagina 11 van 11