Opmars van een nieuwe generatie

HET ZAKENBLAD MET ONAFHANKELIJK ONDERZOEK NAAR NEDERLANDSE ORGANISATIES 500 100 200 COMPANY REPUTATION MEI CUSTOMER SATISFACTION SEP EMPLOYEE SATISFACTION DEC Opmars van een nieuwe generatie JONGE TECHNOLOGIEBEDRIJVEN VEROVEREN DE TOP 500

TODAY INTELLIGENCE IS KEY 24/7 REAL-TIME GLOBAL MONITORING FIND OUT WHAT MOVES YOUR STAKEHOLDERS Bouwen aan duurzame steden met toekomst Siemens heeft de antwoorden om steden schoner, leefbaarder en aantrekkelijker te maken. StakeholderWatch is a fully automatic market research system that combines various measuring instruments to generate real-time information illustrating the sentiment and perceptions of stakeholders of leading organisations across the globe. StakeholderWatch.com Steden zijn de motoren van de samenleving en staan voor de uitdaging om groei harmonisch samen te laten gaan met een goede kwaliteit van leven. Dat vereist visie en beleid op het gebied van milieu, leefbaarheid en aantrekkingskracht van steden. Door een combinatie van expertise op het gebied van stedelijke ontwikkeling en het aanbod van een breed Powered technologisch by Incompany portfolio & MWM2. biedt Siemens duurzame totaaloplossingen. Bijvoorbeeld geïntegreerde mobiliteitsoplossingen, maar ook innovatieve concepten voor duurzame energievoorziening en een veilige, comfortabele woon/werkomgeving. Deze aanpak moet uiteindelijk leiden tot een betere leefbaarheid, maar ook tot lagere operationele kosten voor steden. Over de hele wereld helpt Siemens bij de ontwikkeling van steden. Elke dag werken wij samen met overheden, wetenschap en bedrijfsleven aan antwoorden waar de wereld van morgen mee vooruit kan.

14 8 86 76 Incompany 500 KlasseContact: een speciale online verbinding waarmee langdurig zieke kinderen tóch mee kunnen doen. Sociaal contact is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Al 7 jaar probeert het KPN Mooiste Contact Fonds daar iets aan te doen. Met slimme technologie, duizenden KPN-vrijwilligers en maatschappelijke partners. Zo bouwden we in samenwerking met EDventure KlasseContact: een speciale online verbinding waarmee langdurig zieke kinderen tóch mee kunnen doen, en hun klasgenootjes niet uit het oog hoeven te verliezen. Meer weten over het KPN Mooiste Contact Fonds en hoe jíj kunt helpen? Kijk op kpnmcf.com kpnmcf.com Onderzoek 8 14 18 24 26 90 OPMARS VAN EEN NIEUWE GENERATIE AANTREKKINGSKRACHT TOP 500 REPUTATIE TOP 100 ANALYSES TOP 100 ONDERZOEKSMETHODIEK 76 23 89 Interviews TIMO HUGES Nederlandse Spoorwegen NEIL FIORENTINOS BMW Column MAX PAM Service COLOFON EN ADVERTEERDERSINDEX Incompany 500 - MEI 5

ruim baan voor topprestaties Claudia Belderbos, bronzen medaillewinnares Olympische Spelen Londen 2012 (roeien) Randstad is in ruim 55 jaar gegroeid van een pionerend uitzendbedrijf naar een fullservice HR dienstverlener. Iedere dag, in duizenden vestigingen over de hele wereld, helpt Randstad mensen aan het werk. Ook helpen we bedrijven hun beschikbare capaciteit beter in te zetten. Door het bieden van toegang tot de wereld van werk helpen wij kansen en mogelijkheden creëren. Werk stelt mensen in staat het beste in zichzelf naar boven te halen. Talenten te ontdekken en ontplooien. Onzekerheden te overwinnen en uitdagingen aan te gaan. Te groeien en bloeien. Randstad is van werk en levert structureel een bijdrage aan het succes van mensen en bedrijven. Voor meer informatie kijk op www.randstad.nl Liefde maakt blind Op mijn laatste werkdag in loondienst gaf ik mijn autosleutels af op een verlaten industrieterrein. Vervolgens liep ik door de sneeuw in het donker naar een net zo verlaten station. De Audi was comfortabeler, maar ik was euforisch: vrijheid! De dag erna moest er veel worden geregeld voor mijn nieuwe eigen bedrijf. De gedwongen Windows-pc hoefde niet meer en Steve Jobs was net terug bij Apple. Die nieuwe fluorkleurige imacs en ibooks, die moesten we hebben. Een week later presenteerde ik daarop trots ons eerste werk. Maar waren die Apple s écht zo goed? Het verhaal ging dat de ibook als kogelvrij schild kon dienen, maar na amper twee jaar was-ie op. Zonder een alternatief te overwegen kocht ik een Titanium Powerbook G4. De ervaring was briljant, maar ook deze laptop lag na twee jaar uit elkaar. Daarna volgde met een kleine aarzeling de MacBook Pro, die gelukkig veel sterker was. Alleen een valproef van mijn zoontje van drie werd hem fataal. Het grappige is dat we al die Apple s nog hebben, we kunnen ze niet weggooien. Ook de oude iphones niet. Dat is de ultieme liefde voor een merk. Als de reputatie goed is, vergeven klanten je alles. Nog een voorbeeld. Na het verlies van de lease-audi moest er snel wat nieuws komen. Daarvoor reed ik met plezier een Golf. Het moest dus Duitse degelijkheid zijn. En toen ik op weg naar een klant een BMW zag staan met een Te koop -bordje achter de ruit, hadden we een auto. Liefde werd het niet. Na een paar maanden besloten we de BMW in te ruilen voor een terreinwagen waarmee we door Afrika zouden cruisen. Mijn partner dacht aan een Landrover Defender, ik wist het nog niet. Na een paar testritten werd het de Landrover. Meteen een origineel Landrover-roofrack gekocht voor de daktent. Daarmee haal je Egypte niet eens, dat breekt af, zei de 4x4-specialist. Ik dacht dat-ie me een ander roofrack wilde aansmeren. Egypte hebben we gehaald, maar in Soedan ontstonden de eerste haarscheurtjes en in Tanzania brak alles af wat niet origineel aan de auto zat. Op een camping aan de rand van de Serengeti heb ik met veel ducttape en een ijzerzaag al het staal hergebruikt om zelf een miniroofrack te fabriceren. Die het, met hangen en wurgen, tot Kaapstad heeft gehouden. Ondanks die deceptie is mijn liefde voor Landrover toen geboren. Wat kreeg die auto klappen, maar hij bleef gaan. Het gezegde A Landrover is always sick, but never dies is waar. Een product hoeft helemaal niet perfect te zijn om hardcorefans te hebben. In Namibië zag ik een Landrover uit 1960 met daarop de sticker I d rather push a landy then drive Japanese crap. Fanatici zijn het. De strijd tussen Landrover- en Toyota-lovers is in Afrika gemeen fel, tot op het kinderachtige af. Ik vergeet nooit de hoopvolle ogen van twee Nederlanders in Ethiopië toen ze vroegen of we al veel panne hadden gehad met onze Landrover. Ze reden hun onverwoestbare Toyota. Wist u dat Defender-rijders in Nederland naar elkaar zwaaien? Alleen naar Defenders. Nu ik in een Range Rover rijd, zwaait er dus niemand. Waar de Defender is? Die staat in een stalling. In Nederland moest ik na elke regenbui hozen, hij is zo lek als een mandje. Niet fijn in je pak. En in de winter bevriest je gezin. Toch houden we van hem, mijn zoontje koestert hem als we er even langsgaan. Een nieuwe fan. René Gerhardus Hoofdredacteur

Opmars van een nieuwe generatie DE VOORKEUREN VAN STAKEHOLDERS VERANDEREN OP DIT MOMENT EVEN SNEL ALS ROND DE INTERNETBUBBEL IN 2000 EN AAN HET BEGIN VAN DE KREDIETCRISIS. VEEL KLASSIEKE BEDRIJVEN HEBBEN HET MOEILIJK, TERWIJL GLOEDNIEUWE INITIATIEVEN ZOALS UBER, ZALANDO EN TESLA OVERNIGHT MILJARDEN DOLLARS WAARD ZIJN. OPVALLEND IS HET SUCCES VAN DE NASDAQ-BEDRIJVEN, DIE FLOREREN MET TECH- NOLOGIE EN INTERNET. HET INCOMPANY 500-ONDERZOEK NAAR DE AANTREKKINGS- KRACHT VAN ORGANISATIES TOONT GROTE VERSCHUIVINGEN BINNEN BIJNA ALLE MARKTSECTOREN: EN 2016 WORDEN DISRUPTIVE. In de afgelopen twee jaar gingen in Nederland Oad, Mexx, Miss Etam, ECI, Polare, Free Record Shop, Videoland, Schoenenreus, Halfords en De Harense Smid failliet. Grote merken met een stevig trackrecord, maar niet opgewassen tegen de meest recente versnelling in de 9

Incompany 500 - MEI economie, al doen enkele nog een poging middels een doorstart. Onlinewinkels, zoals Zalando, Netflix en Apple, namen veel business over. Amazon (148e) verkoopt elk kwartaal voor maar liefst dertig miljard dollar online, een bedrijf als booking.com (129e) bemiddelt dagelijks voor vierhonderdduizend hotelkamers en zelfs het in 2008 opgerichte Zalando (125e) levert jaarlijks voor tweeënhalf miljard euro aan schoenen en kleding. Het gaat nu hard. Je weet echt niet wie er over vijf jaar in de top 10 staan van dit onderzoek, stelt Salem Samhoud, oprichter van &samhoud (498e). Ik ben ervan overtuigd dat degene die erin slaagt om de beste onlinepropositie te realiseren wint. En: the winner takes it all. ZALANDO Was deze ontwikkeling een paar jaar geleden al te zien in het Incompany 500-onderzoek naar de aantrekkingskracht van bedrijven? Hoe presteerden de in de problemen gekomen organisaties in de herfst van hun bestaan? Mexx bijvoorbeeld kwam de afgelopen drie jaar niet verder dan een 438e en 470e plaats, terwijl het kledingmerk in de top 500 niet haalde. Schoenenreus lukte het zelfs nooit om de top 500 te bereiken. Het bedrijf genoot erg weinig aantrekkingskracht. Dat is heel anders voor het onlinesubstituut Zalando (125e). Dat bedrijf betrad in 2012 vier jaar na de oprichting de top 500 (419e) en staat nu aan de rand van de top 100. Deze nieuwe initiatieven worden vaak geleid door de ceo s uit de millenniumgeneratie en blijken veel populairder dan de oude bedrijven die we al decennia kennen. Dat zegt ook iets over je bestaansrecht, gelooft Jack de Graaff, analist bij Incompany. Overal zie je dat de oude garde wordt ingehaald door jonge, nieuwe spelers die een sterke online aanwezigheid hebben. Dat zien we op straat én in de ranking van Incompany 500. En verrassend vaak hebben die bedrijven een notering aan de technologiebeurs Nasdaq. CELEBRITY CEO De producent van elektrische auto s Tesla (120e) kreeg in 2010 een notering aan de Nasdaq en passeert in de top 500 van dit jaar Volkswagen (182e) en Mercedes-Benz (244e). Het bedrijf van celebrity ceo Elon Musk nadert ook BMW (102e) en lijkt klaar om de leidende positie over te nemen in de automotivebranche. Opvallend is de PC Hooft-vestiging van Tesla, in de chicste winkelstraat van Amsterdam. Het bedrijf doet dingen anders en oogst succes, zegt De Graaff. Een andere verrassende nieuwkomer in Incompany 500 is Uber (248e), dat als eerste taxicentrale ooit de top 500 haalt. Het bedrijf, dat pas in 2009 het levenslicht zag, wordt al op vijftig miljard dollar gewaardeerd en verandert de hele taxiwereld. We zien dit jaar ook het in 2008 opgerichte Airbnb (373e) zijn intrede doen. Dat bedrijf hanteert eenzelfde strategie als Uberpop, de taxidienst voor particulieren van Uber; particulieren kunnen via Airbnb met hun woningen de concurrentie aangaan met hotels. De Graaff: Consumenten vinden die vrijheid prachtig, zie het als power to the people. EXIT Ook voor Free Record Shop was het vorig jaar exit. In de ranking stond het bedrijf altijd rond plaats driehonderd; de onlineversie Amazon (148e) doet het een stuk beter. Een opvallende buur van Amazon is het piepjonge en kleine Blendle (149e). Deze online-intermediair van media staat in één klap boven de Persgroep (240e), De Telegraaf (250e) en Wolters Kluwer (291e). Het overklast ook Wegener en NRC Handelsblad, die de top 500 niet eens bereiken. Langzaam dooft het licht bij uitgevers die geen antwoord hebben kunnen vinden op de nieuwe mediabedrijven, zoals Google (17e), Facebook (211e), Twitter (439e) en LinkedIn (442e), die een steeds groter stuk uit de advertentietaart snoepen. Vorig jaar daalden de oplages van kranten zelfs sneller dan in de tien jaar daarvoor (met 4,9 procent). Dit is dan toch een pyrrusoverwinning door Blendle, glimlacht De Graaff. Blendle verdient aan de oude media die hun businessmodel niet goed krijgen, maar als de gastheer sterft Ook het jonge Coolblue (58e) deelt een heel gevoelige tik uit aan de traditionele spelers. De online-elektronicaleverancier kwam in binnen op plaats 185 en stoomt nu op richting de top 50. Vergelijk dat met de gevestigde orde, waarvan Media Markt op plaats 82 staat, BCC rond plaats vierhonderd dobbert en De Harense Smid het veld moest ruimen nadat het alleen in de top 500 van 2007 een notering had. Je moet nu reageren op de onlinerevolutie en het moet meteen raak zijn, zegt Samhoud. Stakeholders hebben veel meer mogelijkheden en keuzevrijheid gekregen. Daarom gedragen ze zich anders en kijkt de gevestigde orde ineens op: wat gebeurt hier nou? Je zou de ranking eens moeten opsplitsen naar leeftijd. Ik denk dat je schrikt als je de top 500 zou zien op basis van de millennials in de leeftijd tot 35 jaar. Het is de vraag hoeveel klassieke multinationals dan de top 10 zouden halen. NATIONALE TROTS De verrassingen zijn ook boven in de top 500 vindbaar. KLM stond negen jaar lang op plaats acht, maar stoot, na een zesde plaats in, nu door naar de tweede plaats. De luchtvaartmaatschappij passeert Rabobank, Ahold, ING én Philips. Vergeet niet dat een airline veel bijdraagt aan de nationale trots, zegt Samhoud. Deze meting viel samen met het moment dat de zelfstandigheid van KLM in gevaar leek te komen, dan loopt het nationale sentiment hoog op. KLM willen we niet kwijt. Onmiddellijk voegt hij eraan toe dat dit soort support vanuit stakeholders ook voor KLM niet gratis is. Zij hebben echt veel geïnvesteerd in social media en we zien ze natuurlijk ook veel in reclames. Dat geld en die visie leveren dus echt wat op. Ook verbindt hij KLM s succes aan de visie om online te excelleren. Zij winnen wereldwijd prijzen voor hun snelle webcare. Waar je ook bent ter wereld, binnen een uur heb adviseurs en accountants die verder gaan dan cijfers. Ervaar waarom ondernemers Flynth aantrekkelijk vinden. De adviseurs en accountants van Flynth helpen u graag met het realiseren van uw ambities en doelen. Dat doen we heel bewust met actuele cijfers waarmee u vooruit kunt kijken, met plaats- en tijdsonafhankelijke dienstverlening én met heldere prijzen. Een unieke aanpak die in deze tijd van ondernemen goed aansluit bij het MKB. En dat wordt opgemerkt! Onze betrokkenheid maakt van Flynth veel méér dan een advies- en accountantsorganisatie. We zijn uw partner in succes. Kijk voor vestigingen en adviseurs op www.flynth.nl I Ondernemen inspireert I 10

Incompany 500 - MEI je antwoord als je een vraag hebt. Die slag naar online hebben zij heel goed gemaakt. En ik geloof dat de bedrijven die daarin het best slagen de winnaars van morgen zijn. Ahold is een ander voorbeeld van een bedrijf dat zijn toppositie met succes verdedigt door in te spelen op de onlinerevolutie. Met de overname van Bol.com staat Ahold nog op plaats zes; dat levert dit jaar een derde van de totale aantrekkingskracht van Ahold op. Mede daardoor heeft het bedrijf nog altijd zeven keer zo veel aantrekkingskracht dan voornaamste concurrent Jumbo en zelfs factor twintig meer stemmen dan Lidl, de nummer drie onder de supermarkten. SURVIVORS De Graaff signaleert ook bij andere bedrijven progressie. Bedrijven zoals Ikea en Blokker maken online nu serieuze stappen, omdat ze het vermogen nog hebben om flink te investeren. Die gaan voor een omnichannelstrategie waarbij offline en online samengaan. Blokker (72e) klimt in Incompany 500 negentig plaatsen na ook vorig jaar tachtig plaatsen te zijn gestegen en vestigt zelfs een elfjarig record. Ikea (25e) staat nog een flink stuk hoger genoteerd en schittert daarnaast met zijn reputatie. Van alle organisaties in de reputatieranking is het Zweedse meubelbedrijf de nummer één. Dat is goud waard voor Ikea, denkt De Graaff. Dit maakt de transitie naar online voor hen zoveel eenvoudiger. Ik maak me meer zorgen om partijen als Hema of V&D, die door de intrede van private equity hun buffers kwijt zijn en daardoor beperkt kunnen bewegen. Voor Hema voorspellen de nieuwe cijfers op aantrekkingskracht inderdaad weinig goeds: het aantal werknemers, zakenpartners en investeerders dat met dit oer-hollandse merk in zee wil gaan, halveert binnen één jaar. Chauvinisme kent dus zijn grenzen, stelt De Graaff. Mensen willen zich afficheren met succes. Dat zien we ook in de vergelijking tussen het snel wegzakkende Douwe Egberts (153e), dat binnen twee jaar de helft van zijn aantrekkingskracht verliest, en het succes van Starbucks (117e) eveneens met een Nasdaq-notering dat het aantal stemmen in één jaar ziet verdrievoudigen. De somberheid van De Graaff over V&D wordt niet ondersteund door de Incompany 500-cijfers; het bedrijf behoudt zijn positie net buiten de top 50. Er valt daar veel te doen en dat zal stakeholders aantrekken, gelooft De Graaff. Ze waren erg veel in het nieuws toen het onderzoek werd gehouden en dat zorgt voor aantrekkingskracht. Maar in the long run geloof ik er niet in. Daarvoor zijn ze te weinig onderscheidend, kijk maar naar hun reputatie (97e). Bovendien hebben ze online de boot gemist. BULL RUN Om zijn stelling dat de reputatie steeds belangrijker wordt kracht bij te zetten, focust De Graaff op ASML. Dat zij in de top 500 weten door te dringen tot plaats zeven, komt zeker ook door hun superreputatie, die vergelijkbaar is met die van Ikea. Hij is duidelijk gecharmeerd van het bedrijf, dat zijn beurskoers sky high zag gaan en eveneens deel uitmaakt van de Nasdaq. Nog heel even en dit voormalig onderdeel van Philips haalt de moeder in. Het scheelt nog maar drie plaatsen. En nu Philips zich opknipt, gaat er toch wat verloren. Daar houden mensen niet van. Op een dag, misschien eerder dan we denken, haalt ASML Philips in. Twee andere Nasdaq-bedrijven die erg goed presteren, zijn Google (17e) en Apple (19e). Zij behoren op reputatie al acht jaar tot de allerbeste bedrijven, maar hun opmars in de top 500 op aantrekkingskracht ging minder snel. Dit jaar bereiken beide technologieconcerns de top 20. Het einde van hun bull run is volgens Samhoud echter nog niet in zicht. Mondiale spelers zoals Apple en Google hebben zoveel geloofwaardigheid dat ze zelfs heel eenvoudig een bedreiging kunnen vormen voor bijvoorbeeld ING, ABN Amro en Rabobank of voor BMW, Audi en Mercedes-Benz. Vergelijk hun reputatie eens met die van de traditionele banken! Apple en Google staan in de absolute top, terwijl de grootbanken neutraal tot negatief scoren. KONINGSDRAMA In de financiële sector heeft zich dit jaar eveneens een klein koningsdrama afgespeeld. Rabobank was sinds 2008 ongenaakbaar met een topreputatie en een exploderende aantrekkingskracht, die dusdanig krachtig was dat de bank in 2009, 2010 en 2011 de nummer één was en Shell van zijn troon stootte. Enkele incidenten waaronder de Libor-affaire en een reorganisatie maken daar in slechts twee jaar tijd een einde aan. Rabobank houdt een derde van haar oude aantrekkingskracht over, is na tien jaar niet meer de meest favoriete zakenpartner (nu derde) en heeft geen bijzondere reputatie meer. In de top 500 en in de zakenranking ziet de bank ING voorbijgaan. Samhoud betwijfelt of Rabobank de juiste strategie volgt voor een herstel van het vertrouwen. Die mooie reclames over de coöperatie zijn niet geloofwaardig genoeg. Je denkt als consument: is dat nou echt? Want in de waan van de dag en in de nieuwe tijd zul je dat coöperatieve op een andere manier moeten invullen. Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe ceo een heldere koers gaat bepalen, dan komt het ook wel goed met Rabobank. Het grootste gevaar blijft dat ze te intern gericht blijven en te veel met zichzelf bezig blijven om dit tij te keren. Het succes van ING is volgens hem een combinatie van gedragsverandering en succes. Ik denk dat zij een lesje nederigheid hebben gehad, wat ze vervolgens goed hebben opgepakt. Ze zijn meer naar klanten gaan luisteren, hebben succes geoogst en zijn sympathieker geworden. Dat de leningen zijn terugbetaald, zal ze ook goed hebben gedaan; dat zien mensen toch als een teken van kracht. En met Ralph Hamers hebben ze ook een ceo van de nieuwe generatie. Die bank gaat vooruit en is niet meer met het verleden bezig. Wij gaan de dialoog graag met u aan! Bij Adecco Group Nederland vindt u alle HR-expertise onder één dak. Over flexibilisering van complete productieprocessen, bijvoorbeeld. Of het optimaliseren van uw secretariaat. Over de extra expertise van ervaren professionals, of effectieve methodes om contact te leggen met aanstormend talent. Over training, opleiding en loopbaanontwikkeling. Maar ook over energiek werkgeverschap, Het Nieuwe Werken en de toenemende betekenis van sociale media. Bij Adecco Group Nederland vindt u alle HR-expertise onder één dak. Daardoor kunnen we op elke vraag snel en adequaat reageren. Met enthousiasme voor vernieuwing, maar zonder de werkelijkheid uit het oog te verliezen. De bevlogen realisten van Adecco, Ajilon, Badenoch & Clark, Pontoon en Lee Hecht Harrison gaan de dialoog graag aan. Met wereld organisaties, met lokale ondernemers. adecco.nl 12

Arenda Oomen FOCUS EN RUST. DAT MOET TIMO HUGES BRENGEN BIJ DE NS. NA ROERIGE JAREN MET HET FYRA- DEBACLE EN VEEL ONVREDE OVER STORINGEN OP HET SPOOR LIGT DE OV-ORGANISATIE ONDER EEN VERGROOTGLAS. DE CEO ZETTE EEN STRATEGIE IN WERKING MET HET HOOFDDOEL OM DE ORGANISATIE ZO REIZIGERSGERICHT MOGELIJK TE MAKEN. DE EERSTE TEKENEN ZIJN GUNSTIG, MAAR HET IS NOG TE VROEG OM TE JUICHEN. HET IS EEN DUN LAAGJE IJS VAN SUCCES. De ANWB is niet onze vijand Voor de topman van een organisatie die veel kritiek te verduren krijgt, stelt Timo Huges zich opvallend open op. Anders dan zijn voorgangers zetelt hij niet op de zeventiende maar op de eerste verdieping van het kantoor van de Nederlandse Spoorwegen bij Utrecht CS. En net als iedere NS-medewerker heeft hij geen eigen kamer, maar een flexplek. Verder begeeft hij zich herkenbaar onder de reizigers, met een speldje met welkom op de revers dat doet denken aan dat van een conducteur. Huges wijst naar dat symbool van gastvrijheid: Ik wil dat iedereen dit gaat dragen, ook de mensen op kantoor. Zo worden wij aanspreekbaar. Dat is nu nog vrijwillig, maar op een gegeven moment leg ik dat op. Dit klinkt dictatoriaal, maar het is de kern van wat wij willen: dienstbaar zijn aan reizigers. TREIN GEMIST Voordat Huges bij de NS aantrad, had hij twintig jaar geen trein vanbinnen gezien. Timo Huges Presidentdirecteur Nederlandse Spoorwegen We betrekken medewerkers nu meer bij verbeteringen in het bedrijf In zijn vorige functie, algemeen directeur bij Flora Holland, reed hij standaard auto. Nu is de trein zijn vaste vervoermiddel geworden. Er staat alleen een auto klaar voor noodgevallen. Dat reizen met de trein bevalt hem heel goed, vertelt hij. Ik word er niet alleen uitgerust en ontspannen van, maar het levert ook bruikbare inzichten op. Zoals bij een overstap in Rotterdam van de internationale Thalys vanuit Brussel op een Intercity naar Utrecht. De treinen stonden daar aan weerszijden van één perron. Toch moest ik helemaal naar het begin of het einde van het station om daar met mijn ov-chipkaart in te checken. Daardoor miste ik mijn trein. Na dit voorval heb ik één collega de opdracht gegeven om dit ongemak op te lossen. Nu staan er op perrons met internationale treinen twee zuiltjes, zodat zo n overstap snel gebeurd is. Het overstapvoorbeeld toont in een notendop de verandering waarnaar Huges met de NS streeft. Na een moeilijke periode moet de organisatie terug naar de basis: de reiziger. En daarvoor moet de blik meer naar buiten worden gericht, vindt Huges. Toen ik hier kwam, hadden we een periode van strenge winters en het Fyra-debacle achter de rug. We werden daarom op onszelf teruggeworpen. Dan neigt een organisatie om naar binnen te keren en verdedigend te worden. Het is de kunst om dat weer om te draaien. DRIE E S Op zich was ook onder zijn voorgangers wel duidelijk dat de reiziger meer in het middelpunt moest staan. Maar volgens Huges was in de strategie onvoldoende focus aangebracht om dat ook ten volle waar te maken. Hij probeert de reiziger nu wel op één te zetten, onder meer via de nieuwe strategie die nu ruim een jaar geldt. Dat moet gebeuren via drie e s: eenheid, eenvoud en eigenaarschap. Om beter op wensen van reizigers te kunnen inspelen, Incompany 500 - MEI 15

moet het bedrijf eenvoudiger worden en meer een eenheid vormen. De organisatie wordt daarom platter gemaakt. Zo is de top uitgedund en is er één centrale beslissingslaag gemaakt. Verder probeert Huges onnodige muren zoveel mogelijk te slechten. Zo kent de organisatie van oudsher verschillende bedrijven, zoals een onderhoudsbedrijf en een reizigersbedrijf. Deze sluiten overeenkomsten (bijvoorbeeld Service Level Agreements) met elkaar, alsof ze geen onderdeel zijn van dezelfde organisatie. Hierdoor kon het voorkomen dat onderhoud zich onvoldoende flexibel opstelde als reizigers iets nodig had. Om de NS reizigersvriendelijk te maken, moet het management in de ogen van Huges medewerkers ook meer ruimte geven voor eigen initiatieven. Eigenaarschap laag in de organisatie, noemt hij dit. Er was een top-downcultuur. We betrekken medewerkers nu meer bij verbeterin- vervoerbewijzen voor alle mogelijke vormen van openbaar vervoer kopen. Dit vervangt die onvindbare hokjes per vervoerder die je van oudsher hebt. Een ander voorbeeld zijn de kaartjes voor Amsterdam die we nu verkopen aan toeristen. Vroeger maakten we het een toerist die op Schiphol aankwam en naar Amsterdam wilde knap lastig. Hij moest in een NS-automaat kiezen tussen tien Amsterdamse stations en, daar aangekomen, daarna opnieuw een kaartje voor de metro, tram of bus kopen. Tegenwoordig schaft zo n toerist met een simpele druk op de knop een vervoerbewijs aan voor heel Amsterdam. ANTICIPEREN Huges streeft naar een duidelijke mentaliteitsverandering bij zijn mensen. Bij elk besluit of elke handeling moet de NS-medewerker zich afvragen of dit in het belang is van de reiziger, vindt hij. De mentaliteit moet zijn: wij zijn geen treinbedrijf, maar we vervoeren mensen. Deze boodschap draagt hij uit in het contact met Huges gelooft dat de NS de dienstverlening zoveel mogelijk samen met de reiziger moet veranderen. We scoorden vorig jaar niet zo goed op de drukte in de spits in de treinen. Met de Druktemeter-app die we hebben gelanceerd, samen met reizigersvereniging Rover, kunnen reizigers de drukte in hun trein doorgeven. Dit geeft ons inzicht in welke lijnen we kunnen verbeteren. Samen met ProRail gaan we hiermee aan de slag. KLIMAATNEUTRAAL Het lijkt erop dat de NS onder Huges weer meer op het goede spoor zit, als we afgaan op financiële en andere indicatoren. Vorig jaar noteerde de ov-organisatie weer een winst, na het forse verlies van als gevolg van het Fyra-debacle. Bovendien reden de treinen vaker op tijd. Een ander teken van herstel bieden de uitkomsten van het Incompany 500-onderzoek dat in bakken op de stations. Dat overwegen we nu om aan anderen over te laten. Een mooi recent voorbeeld van samenwerking is volgens Huges het contract dat is gesloten met energiebedrijf Eneco. Vanaf 2018 zullen we al onze energie klimaatneutraal inkopen. ANWB Vaker samenwerken met partners vloeit in de ogen van Huges direct voort uit het streven om de reiziger voorop te stellen. Dit geldt in het bijzonder bij het bieden van een zo soepel mogelijk verlopende reis. bevechten van de auto en Dat is minder duurzaam! roepen hebben geen zin. De trein is duurzamer, maar de auto is in bepaalde gevallen ook een prima product. Volgens Huges gaat het goed met initiatieven als de NS Business Card en de ov-fiets. Hetzelfde geldt voor het vervoer van zakelijke reizigers. Dat zit in de lift. En hij verwacht dat dit nog verder kan stijgen door op rekening rijden verder uit te breiden. voldeed aan enkele prestatieafspraken. Huges legt uit dat dit kwam omdat de NS nog niet optimaal presteerde bij subjectieve prestatieindicatoren, zoals het reizigersoordeel over drukte in de treinen. Op objectieve kpi s, zoals klanttevredenheid, veiligheid en reizigerspunctualiteit, zijn we wel gestegen. Maar ook op dit punt maakt één zwaluw nog geen zomer, weet Huges. We hebben nu een goede winter gehad. Dat maakt het gemakkelijker om op tijd te rijden en zorgt voor minder Incompany 500 - MEI Ik ben pas tevreden als Nederland de NS weer meer omarmt gen in het bedrijf. Dat heeft nog tijd nodig. Het management moet hier nog meer in meegaan. IN DE HUID KRUIPEN Waar Huges voortdurend op hamert, is dat zijn medewerkers bij alles in de huid van de reiziger kruipen en dat het bedrijf vaker samenwerkt met partners. Een voorbeeld zijn de gezamenlijke OV Servicewinkels, zoals we die in Den Haag en Breda zijn gestart met andere ov-bedrijven. Daar kun je ov-informatie krijgen en zijn medewerkers, zoals nadat in de treinen net het nieuwe systeem RouteLint was geïnstalleerd. Dit stelt machinisten in staat beter te anticiperen op wat ze in het vervolg van de reis kunnen verwachten, zoals een naderende goederentrein. Huges: Toen ik een machinist vroeg wat hij aan het systeem had, zei hij tegen mij: Zo kan ik eerder beginnen met remmen en energiezuiniger rijden. Maar ik zei: Dat is niet het belangrijkste. Het geeft jou een extra tool om je passagiers een rustige reis te bezorgen. Je kunt minder abrupt afremmen en de reiziger uitleggen waarom je langzamer gaat rijden. februari en maart plaatsvond. Het bedrijf is in de ogen van de respondenten aantrekkelijker geworden en haalt de hoogste score sinds 2010. De belangrijkste stuwer is de toegenomen aantrekkingskracht als zakenpartner. Volgens Huges kan dit een uitvloeisel zijn van het vaker naar buiten treden van de NS. We staan meer open voor samenwerking. We willen niet meer altijd zelf het wiel uitvinden. Als andere partijen dingen beter kunnen, geven we hun daarvoor de ruimte. Zo zijn we ooit begonnen met hamburgers Vanaf 2018 zullen we al onze energie klimaatneutraal inkopen Vanuit de NS gezien zijn spoor, bus en andere typen vervoer verschillende dingen, maar de reiziger heeft hier helemaal geen boodschap aan. Die vraagt zich af: hoe kom ik van A naar B, ongeacht het vervoermiddel? De NS probeert zijn aanbod meer op die éénmobiliteitsgedachte te laten aansluiten. Dat doet het bedrijf bijvoorbeeld met ov-fietsen of door mobiliteitspassen aan te bieden waarmee de reiziger gebruik kan maken van verschillende vormen van vervoer. Opnieuw stelt Huges dat de NS het wiel niet zelf alleen moet willen uitvinden, maar ook moet samenwerken. Bijvoorbeeld door mee te werken aan mobiliteitskaarten van andere aanbieders. Samenwerken kan ook met partijen die staan voor autobelangen, vindt Huges. De ANWB is niet onze vijand. Het ZWALUW Het toenemen van het aantal reizigers (één procent) is een mooi lichtpuntje, maar het is voor Huges te vroeg om te juichen. Hij beseft dit terdege. Ondanks de nettowinst van (138 miljoen euro, zonder eenmalige baten 78 miljoen euro) is volgens hem het prestatieniveau nog onvoldoende. We moeten groeien naar een bruto operationeel resultaat van ongeveer vierhonderd miljoen euro om onze investeringen terug te verdienen. Die winst willen we volledig uit onze running business halen. Een manier om dat te bereiken, is door onze kosten verder te verlagen, bijvoorbeeld door de staven te centraliseren. Daarnaast willen we natuurlijk onze opbrengsten verhogen door meer mensen met de trein te laten reizen. Ook de prestaties in reizigerstevredenheid moeten nog beter. De overheid beboette vorig jaar de NS (2,75 miljoen euro) omdat het niet storingen. Het is dus een dun laagje ijs van succes. Voor Huges is er nog heel veel werk aan de winkel. Ik ben pas tevreden als Nederland de NS weer meer omarmt. Dat we weer echt van, voor en door Nederland zijn en dat dit zich uitdrukt in klanttevredenheid en reputatie. Dat dit een kwestie is van een lange adem, blijkt een week na het interview. Dan krijgt Huges de wind van voren in een integriteitskwestie rond een concessie voor dochterbedrijf Qbuzz in Limburg. Deze kwestie doet de reputatie opnieuw geen goed. Van rust rond de NS is vooralsnog dus nog geen sprake Incompany 500 - MEI 16 17

Aantrekkingskracht top 500 Incompany 500 presenteert de vijfhonderd organisaties met de grootste spontane aantrekkingskracht op werknemers, zakenpartners en investeerders. ORGANISATIE ORGANISATIE ORGANISATIE ORGANISATIE 1 1 1 Shell 1 2 1 51 31 39 Greenpeace 37 81 40 101 136 122 McDonald s 171 111 58 151 172 110 RIVM 96 175 299 2 6 8 KLM 2 4 7 52 38 34 IBM 38 46 57 102 170 141 BMW 158 74 103 152 173 263 Hogeschool van Amsterdam 120 117-3 4 4 ING 5 1 4 53 43 27 Essent 108 50 35 103 99 121 ProRail 68 124 194 153 102 71 Douwe Egberts 144 329 98 4 2 3 Philips 3 6 3 54 60 104 Vroom & Dreesmann 102 37 46 104 75 118 De Efteling 172 104 67 154 189 373 Damen Shipyards 147 189 141 5 3 2 Rabobank 4 3 10 55 79 139 Rijksmuseum Amsterdam 29 89 78 105 227 92 Grolsch 103 214 69 155 139 143 Ministerie van Economische Zaken 99 179-6 5 6 Ahold 9 5 6 56 104 105 Erasmus Medisch Centrum 30 71 111 106 88 152 GGD GHOR Nederland 80 97 209 156 146 186 Ministerie van Binnenlandse Zaken 100 180-7 8 10 ASML 8 15 2 57 67 36 Vodafone 170 42 41 107 283 85 ASR 337 70 77 157 151 144 SBM Offshore 418-51 8 7 5 Unilever 7 10 5 58 185 - Coolblue 110 39 53 108 166 170 Hennes & Mauritz 118 94 114 158-149 Aalberts Industries 370 440 55 9 10 7 ABN Amro 6 7 11 59 51 67 Amnesty International 51 51 85 109 135 172 Technische Universiteit Delft 94 122 115 159 164 165 RELX Group 194 216 107 10 9 9 KPN 12 8 8 60 178 65 Fugro 258 183 29 110 127 113 Isala 79 133 157 160 80 76 Staatsbosbeheer 195 166 125 11 15 14 AkzoNobel 13 9 12 61 49 42 TNO 57 52 86 111 108 38 TNT Express 157 99 89 161 193 243 Universiteit Twente 175 168 140 12 14 13 Heineken 14 12 9 62 58 69 Unicef 50 82 63 112 239 109 Fokker Technologies 131 112 90 162 115 134 Radboud Universiteit 162 109 295 13 12 15 Triodos Bank 33 16 13 63 63 51 Academisch Medisch Centrum 39 59 153 113 293 237 Ordina 104 149 97 163 281 161 Provincie Gelderland 78 419-14 13 11 DSM 20 23 14 64 27 23 Ministerie van Veiligheid en Justitie 32 103 257 114 138 77 SABIC 74 190 164 164 317 357 SAP 261 123 135 15 18 16 Nederlandse Spoorwegen 11 11 25 65 39 35 FrieslandCampina 61 67 70 115 92 89 APG 76 115 259 165 142 119 MSD 209 134 158 16 - - ASN Bank 101 14 15 66 71 59 Robeco 232 87 36 116 160 49 Nederlandse Gasunie 129 290 59 166 352 260 Centric 197 138 179 17 20 21 Google 15 25 17 67 54 72 Ministerie van OCW 36 90 155 117 294 271 Starbucks 132 113 96 167 274 232 Erasmus Universiteit Rotterdam 135 193 197 18 - - Nationale-Nederlanden 25 20 16 68 69 75 Universiteit van Amsterdam 45 68 178 118 62 52 Capgemini 91 186 106 168 147 221 Atos 121 161-19 21 26 Apple 22 17 20 69 81 116 Gemeente Rotterdam 43 61-119 259 206 Van Oord 105 95 192 169 408 - Nederlandse Energie Maatschappij 262 132 136 20 16 17 Achmea 21 13 39 70 84 82 Ajax 52 78 112 120 224 - Tesla 130 184 75 170 120 79 Canon 234 135 159 21 19 22 Belastingdienst 10 32 131 71 72 58 Universitair Medisch Centrum Groningen 41 84 154 121 117 296 VU medisch centrum 87 126 212 171 167 268 Van Lanschot 267 107 193 22 30 24 Schiphol 16 40 32 72 162 248 Blokker 206 45 65 122 202 142 Stage Entertainment 81 128 261 172 226 234 Fontys 178 140 214 23 40 28 Nuon 48 21 22 73 91 60 Siemens 93 57 76 123 114 145 Havenbedrijf Rotterdam 207 148 68 173 248 353 Stedelijk Museum Amsterdam 138 146-24 23 55 Ziggo 46 26 21 74 45 46 ANWB 85 49 151 124 111 228 DHL 145 100 122 174 133 155 NOC*NSF 122 181-25 24 20 Ikea 23 22 37 75 101 94 TUI Nederland 60 83 113 125 285 329 Zalando 336 147 56 175 - - Leidse Onderwijsinstellingen 213 125 195 26 28 18 Aegon 53 31 24 76 41 44 Univé 86 53 152 126 175 148 VluchtelingenWerk Nederland 82 158 297 176 77 177 Arcadis 371 185 91 27 25 29 Jumbo Supermarkten 71 18 33 77 86 147 De Nederlandsche Bank 40 96 208 127 76 96 Tata Steel 116 326 82 177 244 235 Nutreco 259 217 108 28 17 19 Hema 59 19 34 78 85 146 Nike 58 58-128 137 169 BinckBank 303 93 95 178 191 182 EkoPlaza 422 215 81 29 22 25 Ministerie van Defensie 17 36 132 79 118 84 BP 123 63 62 129 377 - Booking.com 173 121 105 179 152 305 Marqt 302 327 83 30 46 32 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18 24-80 95 114 Vrije Universiteit Amsterdam 62 91 87 130 367 409 GVB 111 155 162 180 292 - Hartstichting 305 187 117 31 57 43 Randstad 34 43 26 81 212 138 RTL Nederland 63 75 121 131 96 160 Radboudumc 112 114 211 181 262 224 UPS 340 152 124 32 37 30 Microsoft 26 27 45 82 109 62 Media Markt 205 55 61 132 53 108 Dierenbescherming 89 222 198 182 471 259 Volkswagen 424 106 156 33 36 88 Greenchoice 191 47 19 83 66 81 DAF 88 64 102 133 100 73 HP 136 102 210 183 284 331 C&A 308 136 160 34 26 31 Politie 19 35 84 84 124 86 PwC 64 79 133 134 141 214 Leids Universitair Medisch Centrum 113 116 260 184 198 - NXP 210 191 165 35 29 41 BAM 56 56 23 85 209 126 EY 47 85 294 135 129 90 Sony 95 142 263 185 148 258 Centraal Bureau voor de Statistiek 148 298 185 36 33 48 Eneco 70 29 28 86 78 136 KWF Kankerbestrijding 128 213 42 136 47 78 Oxfam Novib 146 151 123 186-251 Abbott 236 127 213 37 116 70 TomTom 231 110 18 87 107 83 Deloitte 69 62 254 137 222 491 Abvakabo FNV 97 130-187 157 278 Center Parcs 137 201 303 38 35 66 UWV 28 33 73 88 68 129 Lidl 192 73 54 138 228 166 Parnassia 90 160-188 181 131 Artis 114 275-39 61 53 Gemeente Amsterdam 24 38 293 89 82 163 T-Mobile 156 66 66 139 123 99 Gemeente Utrecht 83 205-189 - - Ikazia ziekenhuis 150 162-40 83 68 Boskalis Westminster 55 212 27 90 44 33 Imtech 155 98 49 140 149 200 Kruidvat - 86 94 190 112 102 Ballast Nedam 420 291 79 41 11 12 SNS Bank 109 28 43 91 93 322 Universitair Medisch Centrum Utrecht 67 69-141 94 180 Leger des Heils 174 150 116 191 134 153 War Child 208 293 127 42 42 50 Wereld Natuur Fonds 35 77 38 92 73 115 KNVB 65 80 256 142 401 - Vanderlande Industries 133 188 126 192 383 365 St. Elisabeth Ziekenhuis 211 219 166 Incompany 500 - MEI 43 56 37 Delta Lloyd 54 34 52 44 59 56 Ministerie van Buitenlandse Zaken 27 41-45 70 45 VDL Groep 73 65 31 46 52 124 Action 169 54 30 47 48 40 PostNL 44 44 48 48 65 57 Artsen zonder Grenzen 31 72 50 49 34 63 De Bijenkorf 72 30 60 50 32 64 Natuurmonumenten 49 48 44 93 89 159 Coca-Cola 92 119 64 94 55 61 Nederlandse Rode Kruis 84 120 74 95 105 97 Rijksuniversiteit Groningen 75 76 255 96 132 111 Wehkamp 119 60 177 97 98 100 Universiteit Utrecht 42 226 270 98 74 47 Samsung 117 92 88 99 50 54 KPMG 66 108 258 100 97 117 Sligro 193 88 71 143 305 312 Cordaid 134 167 139 144 266 - Enexis 124 139 196 145 130 174 Gemeente Den Haag 106 131-146 316 390 Sociale Verzekeringsbank 98 145-147 106 87 Gemeente Groningen 77 274-148 - - Amazon 304 105 104 149 - - Blendle - 325 47 150 150 91 CZ 260 101 134 193 231 199 Oracle 176 257 182 194 485 452 Het Concertgebouw 199 171 218 195 349 276 Sanoma Media 179 194 220 196 103 137 Endemol 159 224 224 197 125 198 Academisch Ziekenhuis Maastricht 125 338 230 198 279 456 Sanquin 217 143 264 199 276 106 Feyenoord 221 118-200 219 289 PGGM 139 206 - Incompany 500 - MEI 18 19

ORGANISATIE ORGANISATIE ORGANISATIE ORGANISATIE 201 218 233 Cito 126 231-251 144 269 Wereldwinkels 312 259 184 301 299 339 Provincie Overijssel 244 279-351 - - Christelijke Hogeschool Ede 382 344 236 202 - - Euretco 264 169 163 252 298 461 Nationale Postcode Loterij 177-191 302 328 383 Synthon 223 317-352 442 380 BCC 462 227 271 203 159 - Primark 338 328 93 253 366 194 CliniClowns 214 335 202 303 245 326 Martini Ziekenhuis 202 364-353 273 - Novartis Pharma 350 349 282 204 154 171 Landal GreenParks 233 294 128 254-213 De Nationale Opera 215 302 228 304 - - Cordaan 245 280-354 179 321 Onze Lieve Vrouwe Gasthuis 357 308 317 205 195 457 Nestlé 374 153 137 255 313 162 Exact 275 176 300 305 - - TMF Group 282 239-355 - 173 Bosch 277 417 328 206 327 264 McKinsey & Company 140 232-256 196 252 Avans Hogeschool 239 202 304 306 - - ICCO 430 197 223 356 243 - Conrad Electronic - 165-207 251 473 Hogeschool Rotterdam 115 357-257 221 107 ESA Estec 183 305 314 307 - - Centraal Boekhuis 317 265 275 357 459 - Towers Watson 394 244-208 - - RegioBank 265 170 180 258 334 - HagaZiekenhuis 278 164-308 275 471 ID&T 343 405 188 358-338 TNS Nipo 395 245-209 214 181 ASM International 419-72 259 215 231 Gemeente Nijmegen 201 236-309 278 212 Medisch Spectrum Twente 313 407 205 359-401 AB InBev 396 246-210 110 101 Heijmans 450 255 92 260 235 433 Gemeente Arnhem 184 278-310 241 130 Tele2-172 219 360 449 196 Hanzehogeschool Groningen 325 321-211 187 167 Facebook 339 292 109 261 - - PinkRoccade 212 404 187 311 - - Van Gogh Museum 238 444 244 361 188 223 Eyeworks 326 322-212 - - Ziekenhuisgroep Twente 306 218 142 262 252 205 USG People - 330 99 312 - - Total 436 199 268 362 309 204 Provincie Groningen 285 369-213 286 135 Dell 425 137 161 263 158 151 Menzis 423 331 118 313 - - Zara 437 200 269 363 339 266 Plan Nederland 286 370-214 475 - Tommy Hilfiger 198 299 186 264 268 275 Intratuin 429 156 216 314-125 Alliander 349 266 276 364-309 Mojo Concerts 287 371-215 208 386 Sogeti 314 141 215 265 255 496 Gemeente Enschede 345 196 222 315 - - Hivos 272 348 281 365-384 Gemeente Emmen 288 372-216 211 - PKN 160 262 272 266 270 - Oxxio 348 174 266 316 242 236 Plus Supermarkten 391 204 306 366 - - Discovery 289 373-217 - - Johnson & Johnson 161 263 273 267 306 133 Volvo 240 229 308 317 378 402 Stichting Wakker Dier 276 307 316 367 321 434 Provincie Utrecht 251 425-218 128 93 Humanitas 219 159 298 268 229 335 Hilton 279 182-318 204 185 Mars 242 353 324 368-495 Gemeente Amstelveen 252 426-219 207 208 Technische Universiteit Eindhoven 163 207-269 197 323 Koninklijke Bibliotheek 243 208-319 454 - SBS Broadcasting 322 240-369 163 368 Gemeente Leeuwarden 204 - - 220 308 215 Universiteit Leiden 151 233-270 341 203 Gemeente Breda 185 316-320 405 256 Gemeente Haarlem 283 281-370 - - Docdata 453-130 221 - - Yarden 152 234-271 190 281 Provincie Noord-Holland 165 359-321 199 355 Vitens 246 318-371 - - Witteveen+Bos 383 345 237 222 155 302 Voedselbanken Nederland 421 441 80 272-242 BNN-VARA 166 360-322 311 301 Provincie Zuid-Holland 247 319-372 - - Airbnb 427 337 204 223 156 158 Marktplaats 454 154 138 273 - - LINDA. 127 - - 323 444 201 Medisch Centrum Leeuwarden 224 365-373 - - Lufthansa 384 346 238 224 335 150 Talpa Media 196 442 146 274 290 168 Accell Group 373-110 324-280 HAN 203 422-374 - - Gemeente Heerhugowaard 290 374-225 186 222 Aldi 309 220 167 275 119 128 Vopak 263-147 325 260 299 Gemeente Eindhoven 189 448-375 213 - KiKa - 261 226 226 234 436 Stedin 310 221 168 276 372 364 RAI 237 339 231 326 - - WeTransfer - - 101 376 263 - Tropenmuseum 316-248 227 457 490 G-Star 235 296 169 277 176 197 Heerema Group 216 408 240 327 - - Simteq 344 336 203 377-448 Yves Rocher 389 350 283 228 201 103 Intergamma 347 129 262 278 121 219 ExxonMobil 354 177 301 328 - - Club Med 377 300 201 378-225 Cargill 319 418 329 229 122 112 Pon 218 198 267 279 318 257 Cofely 355 178 302 329 145 80 Danone 375-148 379 247 244 D-reizen 467 209-230 143 132 Wageningen UR 180 264 274 280 497 485 Electrabel 220 306 315 330 - - Arriva 388 267 277 380 354 293 Saxion 441 247-231 256 210 Van der Valk 274 144 296 281 217 265 Gemeente Zwolle 186 361-331 - 193 CGI 273 413 287 381 - - Legal & General 442 248-232 478 - Meander 181 228 307 282-310 Gemeente Apeldoorn 187 362-332 416 - FloraHolland 358 241-382 336 157 VPRO 397 284-233 - - Spaarne Ziekenhuis 222 163-283 288 499 Amphia Ziekenhuis 188 363-333 326 - Deen Supermarkten 323 282-383 480 191 Grontmij 398 285-234 203 175 Ministerie van SZW 164 235-284 376 - Máxima Medisch Centrum 167 420-334 - - Deventer Ziekenhuis 324 283-384 301 239 Kamer van Koophandel 399 286-235 184 127 Adidas 153 276-285 246 432 Rijnstate Ziekenhuis 168 421-335 - - ArboNed 284 320-385 461 300 Jeroen Bosch Ziekenhuis 400 287-236 333 341 AFM 154 277-286 153 250 Gemeente Tilburg 143 - - 336 410 282 Accenture 248 366-386 - 359 Gemeente Heerlen 361 323-237 455 442 Miss Etam 141 315-287 - - FonQ 341 333 171 337 - - Ministerie van Algemene Zaken 249 367-387 - - Kras 327 375-238 206 - Tweede Kamer der Staten-Generaal 107 - - 288 - - Lely Industries 241 271 311 338-195 Consumentenbond 225 423-388 - 484 Make-A-Wish Nederland 328 376-239 165 226 Thales Nederland 342 192 181 289 180 176 TenCate 451 402 119 339 - - Tilburg University 226 424-389 171 - Universiteit Maastricht 291 427-240 355 - De Persgroep 266 258 183 290 - - Energiedirect - 256 143 340 174 334 De Volkskrant 190 - - 390 271 - Connexxion 292 428-241 332 412 Brunel 268 223 199 291 220 154 Wolters Kluwer 455 295 144 341 - - ZorgNed 359 242-391 446 - Admiraal De Ruyter Ziekenhuis 293 429-242 - - Algemeen Dagblad 269 195 221 292 250 344 E.ON 376 260 200 342 - - NTI 360 243-392 304 192 Hogeschool Utrecht 253 449 - Incompany 500 - MEI 243 238 348 Rituals 200 301 227 244 324 227 Mercedes-Benz 271 173 265 245 210 325 Stichting AAP 149 412 286 246 192 245 MEE Nederland 182 270 310 247 232 253 Gemeente Almere 142 358-248 - - Uber 372 401 100 249 - - Crucell 307 332 145 250 418 - De Telegraaf 311 297 170 293 495 - Argenta - 157 217 294 194 183 Stork Technical Services 378 225 225 295 277 255 Cisco 315 303 229 296 350 352 Nederlandse Staatsloterij 270 340 232 297 254 451 Procter & Gamble 356 203 305 298 - - Adecco 318 230 309 299 322 - Riksja Travel 280 237-300 - 211 Berenschot 281 238-343 - - Gemeente Geldrop 250 368-344 - - Fox-IT 426 403 173 345 258 343 Oikocredit - - 120 346 257 - ArcelorMittal 452-129 347 - - NVM - 334 172 348 452 - TKH Group 379 341 233 349 - - Jellinek 380 342 234 350 - - Ciber 381 343 235 393 343 - Gemeente Amersfoort 227 - - 394-404 ECT 228 - - 395 - - Golden Tulip 229 - - 396 - - Toshiba 351 414 288 397 - - Gemeente Ermelo 443 249-398 - - Luxor Theater 230 - - 399 131 164 Fair Trade Original - - 149 400 - - Uitgeverij Meulenhoff 456-174 Incompany 500 - MEI 20 21

Bankiers & reputatie Incompany 500 - MEI ORGANISATIE ORGANISATIE 401 389 - Mediq 459 347 239 451 387 - Catharina Ziekenhuis 320-330 402 - - GDF Suez 346-249 452 - - Beter Bed - 252-403 421 - Miele - 268 278 453 - - Gemeente Zaanstad - 253-404 - - Sunweb - 269 279 454 439 - Aon 470 289-405 168 123 Dow Benelux 390 415 289 455 182 216 St. Antonius Ziekenhuis 401 381-406 - 207 Delta 464 272 312 456 432 - Huawei 402 382-407 - 274 NCOI 465 273 313 457 434 480 AVROTROS 403 383-408 - - Zwitserleven 439 309 318 458 443 - Nikon 404 384-409 200 184 Unit4 392 354 325 459 450 - De Zonnebloem 405 385-410 490 120 PSV - 210-460 494 261 GlaxoSmithKline 406 386-411 373 489 Heutink - 211-461 - 497 ABB 407 387-412 - - Symantec 468 250-462 - - Prénatal 408 388-413 - 314 Malmberg 444 288-463 - - DPA 409 389-414 419 - Pathé 362 377-464 - - Marsh 410 390-415 - 382 Maersk 363 378-465 - - Novo Nordisk 411 391-416 392 - Maasstad Ziekenhuis 364 379-466 - - Theater Carré 366 434-417 253 342 Altrecht 329 430-467 - - Flowserve 367 435-418 359 - Syngenta 330 431-468 409 291 TenneT 333 454-419 417 238 Heinz 331 432-469 - 405 Bolletje 334 455-420 426 431 Antoni van Leeuwenhoek 332 433-470 205 367 Provincie Friesland 298 - - 421 230 - Flynth 294 450-471 - - Gemeente Lelystad 299 - - 422 264 - Raad van State 295 451-472 362 313 Esprit 300 - - 423 330 - Gemeente Alkmaar 296 452-473 - - Gemeente s-hertogenbosch 301 - - 424-418 Gemeente Zwijndrecht 297 453-474 - - MasterCard - 254-425 126 437 s Heeren Loo 254 - - 475 - - Emirates 335 456-426 140 189 Dela 255 - - 476 - - De Baak 412 392-427 400 372 Provincie Flevoland 256 - - 477 - - Voedingscentrum 368 436-428 - - Gemeente Capelle aan den IJssel 257 - - 478 - - Urenco 353-292 429 - - Subway 457 443 190 479 - - Ziekenhuis Rivierenland 369 437-430 - - HelloFresh - 406 189 480 - - Live Nation 321 - - 431 - - Toverland 469 251-481 - - A.S. Watson 434 447 247 432 - - Toneelgroep Amsterdam 393 355 326 482 - - Porsche 413 393-433 - - Radio 538 431 409 241 483 - - Atrium-Orbis 414 394-434 - - P&O Ferries 365 380-484 - - Mattel 415 395-435 - - Greenwheels - - 150 485 - - Mapper Lithography 387-252 436 385 - BNP Paribas - - 175 486 - - Specsavers 458-207 437 - - Vredestein - - 176 487 310 - SHV 435-253 438 369 307 Monuta 428-206 488 340 254 AFAS - 352 285 439 483 - Twitter 460 410 242 489 - - Xenos - 311 320 440 325 - Meeùs 461 411 243 490 484 288 Intertoys - 312 321 441 265 340 Burgers Zoo 432 445 245 491-279 De Hypotheker - 313 322 442 462 - LinkedIn 433 446 246 492-421 Kijkshop - 314 323 443 297 319 Diergaarde Blijdorp 385-250 493-354 DekaMarkt 471 324-444 - 428 3FM 386-251 494 453 - Erasmus MC-Sophia 445 396-445 269 - Roche - 304 280 495 460 - Gemeente Leiden 446 397-446 237 140 VolkerWessels 463 351 284 496-374 LG 447 398-447 371 375 Dirk van den Broek 438 416 290 497 - - Bever 448 399-448 - - VSM 352-291 498 - - &Samhoud 449 400-449 295 - Paradigit 466 310 319 499 216 429 RET 416 438-450 329 450 Mammoet 440 356 327 500 302 - GE 417 439 - Er is een tijd geweest dat de bankier werd afgebeeld als een dikzak in een driedelig pak met een hoge hoed. Op de spotprenten van Albert Hahn (1877-1913) is de bankier steevast een sadist, die het laatste druppeltje bloed perst uit de ruggengraat van de uitgebuite arbeider. Des te opmerkelijker is het dat bankiers na de Tweede Wereldoorlog altijd hoog hebben gescoord op wat sociologen de beroepsprestigestratificatie noemen. Die meet via een ranglijst de sociale stijging (of daling) van een beroep. Lang hebben bankiers in de top gezeten. Er waren maar weinig beroepen met een hoger aanzien. Je moest echt professor, rechter of burgemeester zijn om een bankier te kunnen verslaan. De maatschappelijke functie van de bankier werd alom gewaardeerd. Misschien vond de eerste terugval plaats in 1967 met het ontslag van Gijs van Hall, burgemeester van Amsterdam. Hij was een telg uit een roemruchte bankiersfamilie, een echte regent die viel over de provorellen en het bouwvakkersoproer. Een bankier als burgemeester, dat zou nu niet meer kunnen, en dat is niet alleen vanwege de bonusloze wedde waarmee een burgemeester het moet doen. Sinds de kredietcrisis van 2008 is de bankiersreputatie in een vrije val gekomen. Bankiers zijn schuldig verklaard aan de financiële stagnatie, die als een slagschaduw over de wereldeconomie is getrokken. Ze zijn ter verantwoording geroepen door parlementen en staan nu te boek als graaiers en zakkenvullers zonder enige moraal. Erger nog: dezelfde bonuspraktijken van voor de crisis vinden weer op grote schaal plaats. Wij gaan gewoon door waar we gebleven zijn. De bankiers hebben niets geleerd. Dat althans is het beeld dat Joris Luyendijk schetst in zijn bestseller Dit kan niet waar zijn. Op uitnodiging van The Guardian verbleef hij een tijd in de Londense City en sprak daar (anoniem) met een groot aantal werknemers uit de financiële sector. Mij vielen een paar eigenaardigheden op aan het boek, dat met zoveel gejuich is ontvangen en dat Luyendijk de status van een rockster heeft gegeven. Ten eerste dat de vergelijking waarmee Luyendijk de huidige financiële toestand in de wereld beschrijft van geen kant klopt. Je zit, zegt Luyendijk, in een vliegtuig. Je kijkt uit het raampje en ziet dat er een enorme steekvlam uit de motor komt. Je slaat alarm, maar de stewardess zegt dat er niets aan de hand is. Je rent naar de cockpit, rukt de deur open en wat zie je? De cockpit is leeg, er zit niemand achter de stuurknuppel! Dat is wat er heden ten dage gebeurt, zo houdt Luyendijk ons voor. Zonder een bestuurder gaan wij onze ondergang tegemoet dat kan haast niet anders. Maar wat dacht Luyendijk dan? Dat in de cockpit, bij wijze van spreken, een wereldregering zou zitten die ons straks weer veilig aan land zet? Overigens weten wij, sinds het zelfmoordongeluk van Germanwings in de Franse Alpen, dat je niet zomaar als passagier de cockpitdeur kunt opentrekken. Al twee jaar geleden voorspelde Luyendijk dat het elk moment weer fout kan gaan en dat wij dan met z n allen zullen neerstorten. Dat is ook de teneur van het boek, maar nu is het gekke dat intussen de beurzen omhooggaan, het consumentenvertrouwen stijgt en de wereldeconomie weer aantrekt. Maar ik geef toe: als je maar lang genoeg wacht, krijg je een keer gelijk. Een crisis in de zoveel tijd hoort erbij geen bankier, met of zonder hoge hoed, kan daar iets tegen doen. Alleen jammer voor mij: toen ik Joris Luyendijk op Twitter onheilsprofeet noemde, had hij mij binnen een paar minuten ontvolgd. Dus ik leg mij erbij neer: op naar de ondergang! Max Pam Schrijver & columnist 22

Reputatie top 100 Voor de honderd organisaties met de grootste aantrekkingskracht op stakeholders is op basis van twaalf variabelen de reputatie in kaart gebracht. ORGANISATIE BETROUWBAAR VERNIEUWEND SOCIAAL TRANSPARANT MODERN TOONAANGEVEND SOLIDE SUCCESVOL A-BUREAUCRATISCH BESCHEIDEN DYNAMISCH SYMPATHIEK ORGANISATIE BETROUWBAAR VERNIEUWEND SOCIAAL TRANSPARANT MODERN TOONAANGEVEND SOLIDE SUCCESVOL A-BUREAUCRATISCH BESCHEIDEN DYNAMISCH SYMPATHIEK 1 5 7 Ikea 5 7 9 2 9 5 4 4 3 12 8 5 51-39 TUI Nederland 49 56 48 41 53 56 53 57 56 42 38 48 52 - - Wehkamp 43 51 51 36 76 44 49 54 26 47 65 55 53 57 - Sligro 46 66 58 45 81 62 46 52 39 16 61 49 54 49 58 Shell 56 41 83 83 14 33 18 15 60 89 41 74 55-54 Media Markt 64 40 73 54 48 23 59 22 49 91 27 65 56 - - RTL Nederland 72 37 49 71 47 28 65 25 50 90 29 53 57 14 19 Unicef 52 71 10 68 55 77 66 64 80 37 70 15 58 76 66 Eneco 44 52 62 53 64 51 48 56 62 55 62 57 59 55 37 Universiteit van Amsterdam 66 45 38 60 51 50 62 53 79 39 64 52 60 45 26 Greenpeace 75 58 28 52 54 66 76 79 16 86 42 46 61 74 72 BAM 61 57 67 48 52 58 75 84 31 27 53 59 62 72 86 KPN 50 53 59 55 50 57 60 66 68 58 59 60 63 48 56 Randstad 58 70 57 50 58 64 56 49 53 53 58 66 64 70 - T-Mobile 63 59 68 64 70 46 61 69 46 43 63 62 65 61 60 Vodafone 65 47 66 57 68 45 67 58 64 72 50 61 66 65 70 Achmea 67 65 64 56 60 67 52 60 67 56 68 68 67 6 5 VDL Groep 77 68 54 47 83 72 63 77 52 32 74 64 68 67 75 Ziggo 81 50 72 69 63 43 80 55 65 80 69 73 69 82 67 Nuon 62 67 70 61 78 69 57 74 69 69 76 71 70 - - EY 60 75 76 67 43 78 85 44 70 85 71 70 71-77 Deloitte 76 69 77 79 61 59 73 71 47 64 72 87 72 81 71 KPMG 80 76 82 88 37 71 74 34 71 87 60 79 73 77 27 Rabobank 84 73 65 75 66 73 71 70 72 76 77 77 74 75 63 Ajax 83 72 75 81 45 65 88 63 57 100 56 72 75 63 87 Robeco 73 80 88 70 90 74 68 82 82 61 81 78 76 - - Blokker 68 91 71 63 94 90 87 90 63 23 89 56 77 79 76 Imtech 93 63 80 87 80 68 97 94 38 44 67 81 78 66 81 Essent 74 81 81 73 84 79 81 83 81 74 84 86 79 87 - De Nederlandsche Bank 55 89 93 77 24 93 64 80 84 70 92 90 80 91 98 Ministerie van Defensie 71 79 78 89 79 83 51 85 95 65 73 83 81 86 73 ING 79 78 92 82 72 75 82 65 85 92 75 82 82 73 82 Delta Lloyd 87 82 89 72 86 84 72 78 77 75 80 93 83 - - Nationale-Nederlanden 82 84 85 80 87 82 78 72 73 79 83 80 84 94 92 PostNL 69 88 91 74 74 89 86 87 75 54 88 67 85 90 90 Aegon 90 77 90 86 85 76 83 73 87 84 79 92 86 69 93 Politie 59 90 52 93 77 92 77 89 93 62 87 69 87 88 - KNVB 92 86 69 90 65 85 84 75 89 93 82 84 88-83 BP 91 85 94 84 93 86 79 81 74 73 85 91 89 78 79 Gemeente Amsterdam 86 83 60 78 82 80 95 92 90 82 78 76 90 95 97 Ministerie van OCW 89 74 74 85 92 81 92 95 94 68 86 88 91 92 99 SNS Bank 88 87 87 76 96 87 93 93 83 52 91 89 92 84 88 Ministerie van Buitenlandse Zaken 78 95 84 96 89 96 70 88 98 60 94 85 93 93 94 Nederlandse Spoorwegen 99 93 79 91 73 91 98 91 86 83 93 94 94 83 84 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 85 92 86 92 99 95 89 98 97 66 96 95 95-65 PwC 94 96 98 98 75 94 90 67 91 99 95 98 96 89 89 ABN Amro 97 94 97 97 91 88 91 86 92 96 90 96 97 50 - Vroom & Dreesmann 96 99 95 94 98 98 100 99 88 71 98 75 98 97 95 Ministerie van Veiligheid en Justitie 98 98 96 100 97 99 96 97 96 95 97 97 99 98 96 Belastingdienst 95 97 99 95 95 97 94 96 100 97 99 99 100 100 100 UWV 100 100 100 99 100 100 99 100 99 98 100 100 2 1 - Rijksmuseum Amsterdam 1 4 11 21 1 8 8 1 25 45 7 2 3 8 2 ASML 11 2 37 18 2 1 3 3 8 38 4 27 4 16 - Nike 24 3 29 30 7 3 9 9 5 63 1 11 5 4 1 Triodos Bank 4 8 3 1 69 11 15 36 7 2 30 4 6 9 4 Apple 6 1 33 25 4 2 7 2 10 88 2 38 7 2 3 Artsen zonder Grenzen 3 42 1 5 18 40 13 27 18 5 12 1 8 17 20 Schiphol 15 12 27 6 8 7 10 13 6 29 3 22 9 12 9 Nederlandse Rode Kruis 2 48 2 8 25 61 1 21 17 1 26 3 10 22 15 Samsung 17 6 31 42 11 6 16 12 27 46 9 21 11 21 23 Heineken 16 24 22 15 12 20 2 7 21 59 13 18 12 - - Erasmus Medisch Centrum 9 14 19 13 17 21 28 19 13 19 17 24 13 15 13 Google 53 5 36 58 3 4 22 6 4 81 5 37 14 7 6 Universitair Medisch Centrum Groningen 22 15 18 7 31 14 26 31 33 3 18 31 15 25 21 Boskalis Westminster 32 10 44 29 15 10 14 17 22 41 6 42 16 - - ASN Bank 20 27 6 3 67 26 37 45 2 10 35 10 17 30 35 Jumbo Supermarkten 34 18 20 19 27 13 34 14 11 51 19 14 18 - - Coolblue 36 16 32 4 44 12 39 41 1 26 16 13 19 24 41 FrieslandCampina 26 20 24 20 28 25 23 24 14 21 28 23 20-25 Rijksuniversiteit Groningen 10 23 17 12 42 38 17 38 51 9 21 16 21 31 42 Academisch Medisch Centrum 8 11 15 59 10 17 33 18 76 67 10 34 22 47 - Lidl 31 31 30 39 39 37 24 11 12 15 33 17 23 54 57 AkzoNobel 28 13 50 35 13 18 12 16 24 35 20 47 24 23 - Universitair Medisch Centrum Utrecht 7 29 16 27 26 16 30 35 54 25 32 19 25 44 40 Microsoft 40 9 47 65 6 9 29 5 35 78 11 51 26 19 29 Philips 19 17 34 40 20 24 19 30 32 33 25 33 27 37 - Vrije Universiteit Amsterdam 30 28 12 10 34 27 43 32 55 17 23 28 28-33 TomTom 33 21 35 16 21 15 42 29 20 34 22 29 29 11 16 TNO 18 22 43 22 16 29 6 20 58 31 37 43 30 43 - KWF Kankerbestrijding 41 49 5 38 19 55 47 37 36 13 45 7 31 27 18 Hema 13 54 14 9 59 54 44 62 19 4 47 8 32 40 48 Siemens 25 26 46 26 36 19 5 33 43 18 43 41 33 39 - Coca-Cola 42 19 41 66 5 22 11 8 40 94 15 32 34 10 14 ANWB 14 55 13 11 38 53 20 42 28 22 52 20 35 13 8 Natuurmonumenten 21 62 8 14 41 70 27 51 42 8 66 9 36 20 10 Universiteit Utrecht 12 38 21 43 33 47 25 39 66 11 55 26 37 18 17 Wereld Natuur Fonds 38 61 7 32 32 63 40 40 48 30 48 6 38 60 59 IBM 27 36 56 24 35 41 21 23 37 36 36 45 39 29 11 Amnesty International 29 64 4 23 56 60 54 50 15 50 51 12 40 38 - Action 70 32 42 33 57 48 55 10 30 20 24 36 41 42 34 KLM 23 44 40 46 23 30 45 59 59 40 31 25 42 58 - Gemeente Rotterdam 54 33 23 31 49 31 31 43 78 49 14 40 43 46 52 Univé 37 60 26 28 71 49 35 47 34 6 57 39 44-12 Fugro 45 35 39 17 46 39 58 61 9 14 46 58 45 59 49 DAF 35 46 45 37 62 52 38 68 29 7 54 35 46 51 32 DSM 48 30 53 34 40 42 32 46 44 28 34 54 47 36 36 Unilever 51 25 63 62 22 32 36 26 41 48 39 63 48 52 45 De Bijenkorf 39 39 55 49 29 36 50 48 45 57 44 44 49 41 47 Ahold 47 43 61 51 30 35 41 28 61 77 40 50 50 34 28 Greenchoice 57 34 25 44 88 34 69 76 23 24 49 30 Incompany 500 - MEI Incompany 500 - MEI 24 25

MODERN 5,80 SOCIAAL 5,19 Aantrekkingskracht & reputatie Incompany 500 - MEI N 0 1 SHELL AANTREKKINGSKRACHT 1 AANTREKKINGSKRACHT 1 AANTREKKINGSKRACHT 1 Buiten enkele jaren na 2008, toen Rabobank won, was Shell altijd de nummer één in deze top 500. Dit jaar is daarop geen uitzondering. Shell heeft veruit de grootste aantrekkingskracht op stakeholders 1 en viert dat met een nieuw record (10,6 procent). De huidige score voor Shell is de beste in elf jaar en het verschil met de rest van het veld blijft groeien. Het olieconcern heeft een grotere aantrekkingskracht dan die van de nummers twee en drie bij elkaar opgeteld, terwijl Rabobank, de enige partij die Shell dus ooit wist te verslaan, anno slechts een derde van Shells aantrekkingskracht heeft. De tweedeling wordt dus steeds sterker. Geen enkel bedrijf kan ook maar tippen aan de fenomenale aantrekkingskracht van Shell. Ook op stakeholderniveau begint die trend steeds duidelijker te worden. Shell moest het altijd vooral hebben van zijn aantrekkingskracht op investeerders. In die categorie is Shell al elf jaar dik de nummer één en presteert het vele malen sterker dan de rest van de top 3. Als werkgever is de hegemonie pas in de laatste jaren ontstaan. Dit is het derde jaar op rij dat Shell zich ook de meest favoriete werkgever mag noemen en wel met een voorsprong van 35 procent op KLM. Deze strijd lijkt dus ook gestreden. Dan resteert de aantrekkingskracht als zakenpartner. En dat is een bastion van de banken, want Rabobank won die strijd tien jaar op rij vanaf 2006, met ING als de nummer twee. Tot 2011 was Shell altijd de nummer vier of vijf, waarbij het aantal zakenpartners dat voor Shell koos meestal de helft of nog minder was dan dat van ING en Rabobank. Dit MARKTAANDEEL 10,60 % 8,92 % 10,14 % is het punt dat Shell in naar recordhoogte brengt: Shell passeert tienvoudig winnaar Rabobank en eindigt op plaats twee. En maar een fractie onder ING, dat zich dit jaar de meest populaire zakenpartner mag noemen. Een paar stemmen voorkomen dat Shell in elke categorie wint. Wie kan Shell nu ooit nog naar de kroon steken? Shell vestigt een elfjarig record en zit steviger in het zadel dan ooit. N 0 2 KLM AANTREKKINGSKRACHT 2 AANTREKKINGSKRACHT 6 AANTREKKINGSKRACHT 8 Dit is dé grote verrassing van deze editie van Incompany 500. Enkele jaren geleden had KLM nog moeite om zich te handhaven in de top 10. In de 2 1 7 periode 2009-2012 zwierf de luchtvaartmaatschappij rond de exit van die top 10, op plaats negen of tien. De weg naar de top drie is dan heel lang. In die jaren had het bedrijf een drievoud van het aantal stakeholders dat voor KLM koos nodig om daadwerkelijk richting de top 3 te klimmen een ongeloofwaardig scenario. Maar in keerde het tij. KLM kreeg vijftig procent meer stemmen dan in het jaar daarvoor en klom naar plaats acht. En vorig jaar groeide de supportbase verder: de luchtvaartmaatschappij steeg naar plaats zes. Maar nog steeds was het verschil met de nummer twee factor twee. Rabobank wist vorig jaar nog twee keer zo veel stakeholders voor zich te winnen dan KLM. Wie verwacht dan dat deze bedrijven stuivertje zouden gaan wisselen? Dat gebeurt nu wel. Met vijftig procent meer stemmen van werknemers MARKTAANDEEL 4,85 % 3,23 % 3,09 % en investeerders en een verdubbeling van het aantal zakenpartners dat voor KLM kiest, klimt de organisatie helemaal naar de top. Of dit succes stand houdt, is nog wel de vraag. Deze meting kwam tot stand midden in de discussie over de zelfstandigheid van KLM en de strijd met Air France, die onze luchtvaartmaatschappij wel even wilde uitkleden 4 2 om de eigen verliezen op te vangen. Het heeft iets weg van een land dat zich achter zijn eigen kroonjuwelen schaart en en masse zegt: handen af van KLM. Volgend jaar zullen we weten of dit een tijdelijke boost van de aantrekkingskracht teweegbracht of dat de winst duurzaam is. KLM verbaast vriend en vijand door helemaal door te stoten naar plaats twee. N 0 3 ING AANTREKKINGSKRACHT 3 AANTREKKINGSKRACHT 4 AANTREKKINGSKRACHT 4 Op het eerste gezicht denk je bij het zien van de score van ING: netjes. De bank heeft een iets kleiner marktaandeel (-0,28 procent) van het totaalaantal uitgebrachte stemmen dan vorig jaar, maar stijgt wel een positie. Daarna pas dringt het besef door dat hier iets bijzonders aan de hand is en dat felicitaties op hun plaats zijn. Want ING verliest dit jaar de stemmen die op voormalig dochter Nationale-Nederlanden zijn uitgebracht! De afgelopen tien jaar werden de stemmen van Nationale- Nederlanden opgeteld bij die van ING, zo werkt de ranking. Maar nu Nationale-Nederlanden is verzelfstandigd, staat de verzekeraar in Incompany 500 op eigen benen. En wel op plaats achttien. Als we even doen alsof Nationale-Nederlanden nog onderdeel was geweest van ING, SOLIDE 5,85 VERNIEUWEND 5,74 TOONAANGEVEND 6,17 DYNAMISCH 5,95 SUCCESVOL 6,46 4 was de bank-verzekeraar met groot gemak doorgestoten naar plaats twee. ING presteert weergaloos goed en weet dus te klimmen in het ranking terwijl het een merk verliest! En er is nog een reden tot een feestje. Na tien jaar Rabobank voor zich te hebben geduld als favoriete zakenpartner, is het nu tijd voor de machtsovername. ING klimt naar die felbegeerde eerste plaats als zakenpartner en ziet achter zich dat Shell zich nog tussen ING en Rabobank wurmt. Dat is een mokerslag voor deze concurrent, die tien jaar domineerde. En alsof het dan nog niet genoeg is, MARKTAANDEEL 4,64 % 4,92 % 5,31 % ziet ING ook haar reputatie herstellen naar een neutrale waarde. Met een 5,57 is deze weer op het niveau van BETROUWBAAR 5,84 SYMPATHIEK 5,60 1 A-BUREAUCRATISCH 4,77 5 TRANSPARANT 4,95 BESCHEIDEN 4,57 Reputatie ING In een moeilijk reputatieklimaat voor banken verbetert de reputatie van ING naar een neutraal niveau. Daarmee is de jarenlange achterstand op Rabobank geslonken tot een minimum van 0,16 punt. 3 Rabobank (5,72), een beeld dat we vorig jaar voor het eerst zagen. De jarenlange voorsprong van Rabobank op reputatie die niet gering was lijkt verleden tijd. En ING neemt de Aantrekkingskracht leidende rol die Rabobank jarenlang & had in Incompany 500 over. ING wint fors terrein op alle fronten. reputatie N 0 4 PHILIPS AANTREKKINGSKRACHT 4 AANTREKKINGSKRACHT 2 AANTREKKINGSKRACHT 3 Ten opzichte van de afgelopen vijf jaar doet Philips een stapje terug. In die jaren kreeg Philips gemiddeld vijfenhalf procent van alle stemmen in dit onderzoek, nu zakt dit marktaandeel tot net boven de vierenhalf procent. Dit hoeft geen trendbreuk te zijn, maar Philips stond sinds 2009 wel heel vast op de derde plaats en wist vorig jaar zelfs even op te schuiven naar plaats twee. Een eenduidige oorzaak valt natuurlijk moeilijk aan te wijzen voor een groot internationaal concern als Philips. Er MARKTAANDEEL 4,64 % 6,01 % 5,59 % zijn veel signalen die stakeholders kunnen hebben beïnvloed. Twee mogelijke oorzaken springen eruit. Ten eerste vielen de financiële resultaten in de afgelopen paar kwartalen best tegen, wat zijn weerslag lijkt te hebben op vooral 6 3 Incompany 500 - MEI 26 27

Incompany 500 - MEI Aantrekkingskracht & reputatie investeerders. In die categorie verliest Philips het meeste terrein. Waar vorig jaar 8,11 procent van alle door investeerders uitgebrachte stemmen naar Philips gingen, zakt dat marktaandeel nu naar 5,65 procent. Een derde van de oude fans onder beleggers kiest dit jaar voor een ander concern. Er is ook nog een andere beweging die de bescheiden verzwakking van de aantrekkingskracht in de hand kan werken. De strategische keuze van Philips om zich te focussen op medische apparatuur zou de interesse bij stakeholders kunnen verzwakken. Deze gedurfde en heldere keuze kan het beeld oproepen dat een kleinere en meer gefocuste organisatie ook minder kansen biedt. Het concern neemt immers afscheid van zijn consumentenelektronica- en lichtdivisie. De omvang en diversiteit van een organisatie hebben altijd invloed op de aantrekkingskracht. Of dit daadwerkelijk een dempende werking heeft op de aantrekkingskracht van Philips, moet nog blijken. De nieuwe focus kan immers ook positief uitpakken doordat deze voor meer succes gaat zorgen. Daarop lijken stakeholders nu te wachten. Terwijl Philips verandert, kijken stakeholders de kat uit de boom. N 0 5 RABOBANK AANTREKKINGSKRACHT 5 AANTREKKINGSKRACHT 3 AANTREKKINGSKRACHT 2 73 procent van de respondenten die Philips zagen op social media, werd positief beïnvloed 10 WTF!? twitterde een beurshandelaar in Londen toen hij hoorde dat de beursgang van ABN Amro op losse schroeven kwam te staan. Eenzelfde reactie past ook bij de nieuwe Incompany 500-resultaten van Rabobank. De enige partij die winnaar Shell zelfs tot drie keer toe van de winst wist af te houden zakt naar plaats vijf! Bovendien was Rabobank tien jaar op rij de nummer één in de lijst met favoriete zakenpartners en zakt ze nu ineens terug naar positie drie! Tot slot slaagt Rabobank er niet in om haar superreputatie, die de bank had tussen 2005 en, in terug te winnen. De Libor-fallout is nog niet voorbij. Hoe groot is de schade? Als we kijken naar de aantrekkingskracht, heeft Rabobank twee derde van de support van stakeholders in dit onderzoek verloren in vergelijking met de topjaren 2009-2011. In 2010 kreeg Rabobank 10,88 procent van alle stemmen nog net meer dan Shells persoonlijke record dit jaar terwijl dat nu 3,79 procent is. Vooral het verschil met vorig jaar (5,77 procent) valt op; de aantrekkingskracht gaat nog steeds érg hard naar beneden. Maken we de vergelijking met rivaal ING, dan valt op dat deze er een stuk beter voor staat. Exclusief Nationale-Nederlanden krijgt ING 4,65 procent van alle stemmen, inclusief Nationale-Nederlanden om de vergelijking met voorgaande jaren te maken is dat 5,58 procent. Dat is beduidend meer dan de 3,79 procent van Rabobank. Dit is een beetje back to the future: in 2005 stond ING ook op plek drie met een MARKTAANDEEL 3,79 % 5,77 % 7,58 % vergelijkbare score, terwijl Rabobank toen op plaats zes stond. Dat was het moment waarop Jochem de Bruin een lans brak voor de bank, misschien een idee? Zijn er verzachtende omstandigheden? Een paar, met moeite. De val van de reputatiescore is bijvoorbeeld 3 4 tot stilstaan gebracht. Rabobank, die van 2010 tot met posities tussen de achttiende en 27e plaats over een zeer goede reputatie beschikte, zakte vorig jaar naar plaats 77 en handhaaft zich nu op plaats 75. Maar 6 MARKTAANDEEL 3,45 % 4,11 % 3,78 % een échte plus is dat natuurlijk niet. Bij de aantrekkingskracht bestaat wel de mogelijkheid dat deze volgend jaar weer opveert. Ten tijde van de Incompany 500-meting stond de strijd tussen KLM en Air France vol in de schijnwerpers. KLM schiet naar plaats twee en zou de sympathy votes kunnen hebben overgenomen waarop Rabobank altijd kon rekenen. KLM presteert boven verwachting sterk, Rabobank boven verwachting zwak. Deze momentopname kan stakeholders tijdelijk van Rabobank naar KLM hebben geloodst. Volgend jaar moet blijken of dit echt zo is. Rabobank krijgt een koude douche. N 0 6 AHOLD AANTREKKINGSKRACHT 6 AANTREKKINGSKRACHT 5 AANTREKKINGSKRACHT 6 Ahold doet dit jaar een stapje terug, maar hoeft zich op het eerste gezicht geen zorgen te maken. Het retailconcern krijgt 3,45 procent van alle uitgebrachte stemmen. Dat is minder dan de vier procent van vorig jaar, maar in lijn met waarop Ahold 5 9 meestal kan rekenen. Al tien jaar zit het marktaandeel tussen de drie en vier procent, in 2005 (3,61 procent) rolde er eenzelfde score uit als nu. Toch zit er een addertje onder het gras. De heel mooie score van (4,11 procent) werd veroorzaakt door de overname van Bol.com. In Incompany 500 worden totale concerns met elkaar vergeleken, inclusief de dochters. Als we nu de stemmen op Bol.com even wegdenken, ontstaat een ander beeld. Deze onlinewinkel genereert in immers een derde van Aholds aantrekkingskracht. Exclusief Bol.com eindigt het Ahold-concern op een percentage van 2,33 procent en zou het ASML, Unilever, ABN Amro en KPN voorbij zien gaan. De wereld verandert en Bol.com hoort bij Ahold, maar het zegt wel iets over de oude merken van het concern: op de lange termijn verliezen Albert Heijn en Etos terrein. Dat dit niet hoeft, tonen spelers zoals Jumbo en Lidl, die nu een veelvoud scoren van wat ze tien jaar geleden lieten zien. Toch is het ook belangrijk How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible? We bring together the most creative minds in physics, electronics, mechatronics, software and precision engineering to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, more energy-efficient microchips. Per employee we re one of Europe s largest private investors in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done. Join ASML s multidisciplinary teams and help us push the boundaries of what s possible. /ASML /company/asml www.asml.com/careers 6 MARKTAANDEEL 3,45 % 4,11 % 3,78 % ASML was vorig jaar het eerste bedrijf dat ooit doordrong tot het hechte bolwerk van de top 9-bedrijven. Tussen 2005 en bleef het deelnemersveld daarbinnen ongewijzigd, maar in brak ASML in met een achtste plaats. ABN Amro werd verdreven naar positie tien. Gezien ASML s trackrecord van een steeds verder aanzwellende aantrekkingskracht op stakeholders, een superreputatie, ongekend zakelijk succes, een exploderende beurskoers en bovendien een fenomenale medewerkertevredenheid (Incompany 200) konden nieuwe successen niet uitblijven. Dit jaar neemt de aantrekkingskracht opnieuw met twintig procent toe, waardoor de chipmachinefabrikant in staat is om Unilever te passeren in de top 500. ASML staat op plaats zeven en zou zich de komende jaren zelfs kunnen gaan menom dingen in perspectief te blijven plaatsen; vandaag de dag is de aantrekkingskracht van Albert Heijn nog altijd een vijfvoud van die van de nummer twee, Jumbo. Bol.com levert een grote bijdrage aan de Ahold-score. 5 9 N 0 7 ASML AANTREKKINGSKRACHT 7 AANTREKKINGSKRACHT 8 AANTREKKINGSKRACHT 10 Aantrekkingskracht & reputatie Incompany 500 - MEI 28 29

SPECIAL INTEREST ADVERTISING ING VEROVERT DE EERSTE PLAATS ALS FAVORIETE INNOVEREN MET KLANTFEEDBACK ALS BASIS ING VORMT ZICH OM TOT EEN ORGANISATIE MET KLEINE MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS, MET GOOGLE ALS INSPIRATIEBRON. DIT MOET LEIDEN TOT EEN VERSNELDE INNOVATIE. BIJ DE INNOVATIES STAAN DE SNEL VERANDERENDE WENSEN VAN KLANTEN VOOROP. DAT PAST IN DE KLANTGERICHTERE BENADERING WAARAAN DE ORGANISATIE WERKT SINDS DE FINANCIËLE CRISIS. DEZE BENADERING IS VOLGENS ANNERIE VREUGDENHIL DE REDEN DAT DE BANK DOOR ZAKELIJKE KLANTEN ALS BESTE WORDT GEWAARDEERD TEN OPZICHTE VAN ALLE NEDERLANDSE CONCURRENTEN. AL ONZE NIEUWE INITIATIE- VEN CREËREN WE SAMEN MET KLANTEN VIA COCREATIE. Na het uitbreken van de financiële crisis trok de ING-top de conclusie dat het roer om moest. Het accent was te veel van klantrelatie naar product verschoven, zo luidde de analyse. De bank moest weer focussen op de klantrelatie. ING-bankiers gingen direct na de crisis tijdens zo n 250 bijeenkomsten in dialoog met hun klanten. Dit onder het motto Elke kritiek is een kans op verbetering. Het bleef niet bij een eenmalige actie, maar werd een nieuwe manier van werken, stelt Annerie Vreugdenhil in het kantoor van ING Nederland in Amsterdam-Zuidoost. De directeur Commercial Banking Nederland vertelt dat ING klanten veel meer dan vroeger betrekt bij de dienstverlening. We zijn het vanaf toen wezenlijk anders gaan doen. Dankzij het dagelijks contact dat relatiemanagers met klanten hebben, onze klantenadviesraden en klantenpanels, zijn we verzekerd van een constante stroom van waardevolle feedback die we bij beslissingen als belangrijke input gebruiken. SENTIMENT GEKEERD In het contact met klanten merkt Vreugdenhil dat het sentiment rond ING is gekeerd. En dat is niet het enige signaal dat volgens haar wijst op een betere waardering door klanten. Ook uit de Net Promotor Score voor mkb-advies blijkt dat de bank in de lift zit. Hetzelfde geldt voor de aantrekkingskracht in Incompany 500. Voor het eerst sinds de crisis is ING weer de aantrekkelijkste bank in Nederland. Investeerders zien ING ook als een aantrekkelijke belegging. De lening van de staat is volledig afgelost, de verzekeringstak is succesvol afgesplitst en er worden positieve resultaten geboekt. Daar komt nog bij dat de ceo in maart een nieuwe strategie heeft ontvouwd die positief is ontvangen bij beleggers en vertrouwen geeft voor de toekomst. Vreugden-

SPECIAL INTEREST ADVERTISING Incompany 500 - MEI hil: We zijn sterk uit de crisis gekomen. Maar het mooiste voor ING is dat de bank volgens respondenten van het Incompany 500-onderzoek de aantrekkelijkste organisatie is om zaken mee te doen. Vreugdenhil ervaart dit als een erkenning voor de veel klantgerichtere opstelling. RELATIEMANAGERS Elke financial spreekt mooie woorden over de klant centraal zetten, maar het draait natuurlijk om daden. Hoe heeft ING dit de afgelopen jaren handen en voeten gegeven? Volgens Vreugdenhil is de intensivering van het persoonlijk contact met klanten daarin bijzonder belangrijk geweest. Klanten waarderen het als naar hen wordt geluisterd en willen advies kunnen inwinnen op het moment dat ze dit nodig hebben. ING heeft de afgelopen jaren volop geïnvesteerd in de adviesrelatie. Zo hebben we meer relatiemanagers voor het midden- en kleinbedrijf aangesteld. Iedere ondernemer met meer dan twee ton omzet kan hierop nu aanspraak maken. Ondernemers met een omzet tot twee ton kunnen op kantoor terecht bij een specialist die is opgeleid om zakelijke vragen te beantwoorden. Ook hebben we een speciaal zakelijk adviesteam dat ondernemers zeventig uur per week te woord kan staan. Ook hier hebben klanten een vast team dat hen, indien gewenst, te woord staat. Door de extra relatiemanagers, en omdat die ook meer tijd hebben gekregen die ze aan klanten kunnen besteden, is er een intensiever contact met de klanten en met het lokale netwerk. We hebben ervoor gezorgd dat ze minder verplichtingen op kantoor hebben en meer tijd voor advisering. AFBLIJVEN Een tweede daad die ING heeft gesteld, is in de ogen van Vreugdenhil klanten consequent betrekken bij de productontwikkeling: cocreatie. Dat is echt een omslag in het denken geweest. In het verleden bedachten wij wat goed zou zijn voor klanten. Dan dachten we lang na en wilden we in één keer de Rolls-Royce op de markt zetten. Tegenwoordig doen we dat EDDO HARTMANN MATHIJS WESSING We zullen vooral sneller moeten innoveren anders. Als we nieuwe producten willen introduceren, beginnen we met een basisproduct en laten we de toekomstige gebruikers meedenken over de verdere ontwikkeling. We vragen klanten: Wat willen jullie? Een goed voorbeeld is onze app voor bankieren. We zijn daarbij gestart met een kale betaalrekening. Vervolgens hebben we klanten gevraagd: Wat willen jullie dat wij toevoegen? Dan krijg je bruikbare feedback. Klanten zeggen bijvoorbeeld: Wij willen onze creditkaart kunnen beheren, we willen kunnen beleggen, we willen kunnen sparen. Wat bij hen de grootste prioriteit had, bepaalde onze planning voor het toevoegen van nieuwe functionaliteiten. De functie Beleggen bijvoorbeeld hebben wij eerder ontwikkeld dan we vooraf hadden ingeschat. Ook hebben we op verzoek van klanten doelsparen vervroegd toegevoegd. Het elektronisch aanmaken van gepersonaliseerde spaarpotjes blijkt populair onder klanten, vertelt Vreugdenhil. Klanten kunnen zelf de naam van die spaarrekeningen aanpassen. Wat je veel ziet, is dat ze een rekening toevoegen met spaargeld voor later en die dan Afblijven noemen. SQUADS De manier van innoveren, zoals bij de ontwikkeling van de app, ziet Vreugdenhil als een goed model voor de toekomst. Om de aantrekkelijkste bank voor klanten te blijven, zal ING nog sneller moeten innoveren en inspelen op de veranderende klantbehoefte. Dit is dan ook een van de doelen van de huidige reorganisatie bij de bank. Deze beoogt ING wendbaarder (agile) te maken. Dat gebeurt onder meer door, geïnspireerd op hightechbedrijven zoals Google, te werken in kleine multidisciplinaire teams van minder dan tien medewerkers. Deze zogeheten squads werken aan klantdoelen, zoals het vormgeven van vingerafdrukidentificatie voor de app voor mobiel bankieren. Ze zijn zelfsturend: na contacten met klanten nemen ze zelf initiatieven en bepalen ze hun eigen werkagenda. In meer dan tweehonderd squads de eerste zijn al begonnen gaan de medewerkers aan de slag met concrete oplossingen voor klanten. Dit verkort de tijd waarin innovaties beschikbaar zijn drastisch, zo is de verwachting. FUTURE PROOF Als gebeurt wat de directie verwacht, zal ING de komende jaren enorme stappen gaan zetten in innovatie. Dat begint volgens Vreugdenhil met het verbeteren van de zakelijke app, die nog wat achterloopt op de particuliere. In de particuliere markt zie je nu al meer mobiele transacties dan internettransacties. Dat is een exponentiële curve. Zakelijk zie je dat nog niet. Maar dat gaat snel. De slag naar mobiel gaat nu ook komen in de zakelijke markt. Daar gaan we onze app op aanpassen. Vreugdenhil wil verder dat ING ondernemers meer gaat ondersteunen door informatie digitaal te ontsluiten. Het is onze ambitie om klanten te helpen via onze kennis meer future proof te worden. Wij beschikken bijvoorbeeld over rijke sectorkennis. Die is onderscheidend ten opzichte van die van concurrenten, onder meer omdat we ondernemers zelf om informatie vragen. Deze waardevolle kennis verwerken en combineren we en willen we op een toegankelijke manier, toegesneden op de ondernemer, via digitale middelen aan al onze klanten ter beschikking stellen. Uitgangspunt bij het ontsluiten van de kennis van ING is of ondernemers er iets mee kunnen. Een manier om de informatie bruikbaar te maken, is bijvoorbeeld de mogelijkheid tot benchmarken. Ondernemers kunnen zich via een nieuwe app, die ING nu ontwikkelt, zowel financieel als organisatorisch vergelijken met andere ondernemers. Met het ontwikkelen van dergelijke functionaliteiten zijn we rond de kerst van begonnen. Opnieuw worden daarbij klanten betrokken. Na drie weken zaten we al met de eerste ondernemers om de tafel om te peilen wat in hun ogen bruikbare informatie was. Het In de particuliere markt zie je al meer mobiele transacties dan internettransacties eerste wat kwam bovendrijven, was de behoefte aan kennis over interessante afzetmarkten. Ondernemers willen weten hoe handelsstromen lopen, waar exportkansen liggen en wat vergelijkbare ondernemers doen. Een andere mogelijkheid waaraan ING denkt, is het beschikbaar stellen van managementinformatie uit de eigen transacties van klanten. Vreugdenhil: Zo kunnen wij nagaan waar klanten van onze klanten vandaan komen. Bij een fietsenmaker in hartje Amsterdam kunnen we bijvoorbeeld zeggen: Je zou verwachten dat je klanten uit het centrum komen, maar we zien dat ze bijna allemaal uit Amsterdam-Zuid komen. Dus als je gaat flyeren, verspreid de folders dan daar. Volgens Vreugdenhil wil ING een palet aan mogelijkheden bieden: van managementinformatie via tablets tot alerts via de smartwatch. Het gaat om gericht informatie bieden voor de juiste persoon, of dat nu iemand is van de administratie of de ceo. NETWERK Tablets, smartphones en smartwatches; je zou bijna vergeten dat er nog een wereld is met mensen van vlees en bloed. Vreugdenhil benadrukt dat digitale middelen niet zaligmakend zijn bij het overdragen van kennis. In haar ogen is het van mens tot mens uitwisselen van ervaringen en knowhow misschien nog wel belangrijker. Reden voor ING om ondernemers samen te brengen tijdens diverse bijeenkomsten, zoals de Week van de Ondernemer en ING-sectorevents. Vreugdenhil: Wij zetten ons netwerk graag in om ondernemers met elkaar in contact te brengen. Een mooi voorbeeld vind ik zelf bijeenkomsten waarin familieondernemers elkaar tegenkomen. Je ziet dan hoe groot de behoefte aan onderling contact is. De complete top van familiebedrijven komt langs. Ze willen informatie over hun eigen thematiek, zoals opvolging. Maar ze komen daar natuurlijk vooral om andere ondernemers met dezelfde issues te ontmoeten. Dingen die we daar van de familiebedrijvendoelgroep horen, gebruiken wij weer om onze dienstverlening aan te passen. Zo zijn we bezig met een meer op familiebedrijven toegespitste dienstverlening, met combinaties van zakelijk bankieren en private banking. Een ander thema waarbij ING het netwerk inzet voor ondernemers, is advies over internationaal zakendoen. ING helpt niet alleen via de eigen kantoren, maar ook op andere manieren, zoals via het Oranje Handelsmissie Fonds, een initiatief waarbij wordt samengewerkt met KLM, MKB-Nederland en de overheid. Jaarlijks krijgen tien geselecteerde bedrijven uitgebreid advies en ondersteuning. KIES JE BANKIER Aan het einde van het interview komt Vreugdenhil nog even terug op het belang van persoonlijke aandacht in het contact van relatiemanagers met klanten. Als we steeds meer digitaliseren, komt er meer ruimte voor diepgaande advisering, bijvoorbeeld op strategisch niveau. We zullen de kwaliteit daarvan verder gaan opvoeren. Ook op het punt van relatiemanagement zijn volgens haar nog innovaties te verwachten. Wij dachten zelf aan certificering van relatiemanagers, zodat we een constante kwaliteit kunnen garanderen. Maar de mkb-klanten met wie ik laatst aan een dinertafel zat, brachten in dat ze allemaal juist heel verschillende wensen hadden. Een van die ondernemers zei dat hij het liefst een relatiemanager had met veel verstand van technologie. Een ander wilde juist iemand die veel van internationaal zakendoen wist. Weer een ander zei: Ik wil iemand die dertig jaar ervaring heeft. Waarop een vierde ondernemer reageerde met: Doe mij maar iemand die vers van de universiteit komt. Misschien gaan we klanten dus wel een eigen relatiemanager laten kiezen. Dat kies je bankier doen we al bij private banking. Opnieuw wordt dus geluisterd naar wat klanten belangrijk vinden. Onze nieuwe initiatieven creëren we samen met klanten. Incompany 500 - MEI 32 33

MODERN 5,38 SOCIAAL 4,67 Incompany 500 - MEI Aantrekkingskracht & reputatie gen in de strijd om de tweede plaats. Vooral de tegengestelde koers van dalers Rabobank en Ahold enerzijds en ASML anderzijds maakt in 2016 MARKTAANDEEL de kans op een entree in de top 5 groot. De marge van de nummers vijf en zes is immers kleiner dan de winst die ASML dit jaar tentoonspreidt. Het bedrijf lijkt op het eerste gezicht nog wel een maatje te klein om zich te kunnen meten met Shell. Toch is ASML, na Shell, de runner-up in de investeringscategorie. Ja, u leest het goed: ASML is de nummer twee als favoriete investering. Als werkgever komt het technologiebedrijf tot plaats acht en als zakenpartner tot nummer vijftien, op die vlakken heerst Shell soeverein. Maar als we de reputatie ook meenemen in de vergelijking, is de balans anders. ASML klimt in de reputatieranking naar de derde plaats, terwijl Shell op plaats 54 staat. Als we de aantrekkingskracht en reputatie samennemen, heeft ASML met een zevende en derde plaats de beste kaarten. ASML verbluft met een reeks superscores. N 0 8 2 UNILEVER 3,15 % 2,77 % 2,36 % AANTREKKINGSKRACHT 8 AANTREKKINGSKRACHT 7 AANTREKKINGSKRACHT 5 Unilever scoort vrijwel gelijk als in en lijkt daarmee in rustig vaarwater teruggekeerd. Nadat het concern tussen 2005 en 2011 15 8 ASML is in het reputatieonderzoek de winnaar op het aspect modern Reputatie ABN Amro Anders dan bij ING heeft de reputatie van ABN Amro zich nooit hersteld tot een neutraal niveau. Na drie keer op plaats 89 te zijn geëindigd in de reputatieranking, daalt de bank nu naar een uitzichtloze 96e positie. 5 telkens op de achtste of negende plek uitkwam, bracht de huidige ceo met zijn duurzame strategie leven in de brouwerij. In 2012 klom Unilever naar plaats zes en een jaar later naar positie vijf. In vergelijking met de jaren daarvoor wist Unilever zo n vijftig procent meer stakeholders te verleiden om voor Unilever te kiezen. Zonder een negatief oordeel te vellen, lijkt deze positieve uitwerking op stakeholders nu langzaam op haar retour. Het huidige niveau is nog wel iets beter dan dat tot 2011, maar heel groot is het verschil niet meer. Feitelijk heeft Unilever al elf jaar een voorname plaats in de top MARKTAANDEEL 3,01 % 3,22 % 4,28 % SOLIDE 5,37 VERNIEUWEND 5,11 10 7 10, die het levensmiddelenconcern ook niet snel zal prijsgeven. De top 5 lijkt echter wel een eenmalig uitstapje geweest. En hoe is het Unilever vergaan met de reputatie? Die was tot 2011 pri- TOONAANGEVEND 5,78 DYNAMISCH 5,41 SUCCESVOL 5,95 ma met scores rond de zes. Daarna kwam Unilever telkens net een level beter uit. De afgelopen drie jaar was de reputatiescore exact 6,25. Nu loopt de score zelfs fractioneel op naar een 6,29. Deze blijft dus wel gehandhaafd op het hogere Paul Polman-niveau. Unilever presteert robuust, maar moet top 5-aspiraties in de ijskast zetten. N 0 9 ABN AMRO AANTREKKINGSKRACHT 9 AANTREKKINGSKRACHT 10 AANTREKKINGSKRACHT 7 De licht gestegen score van ABN Amro in de top 500 behoeft een toelichting. De meting van de aantrekkingskracht in Incompany 500 was net voltooid toen de discussie rondom de salarisverhoging van een ton voor topbestuurders bij ABN Amro losbarstte. Dit was een publicitaire storm, met het uitstellen van de beursgang, het weer afblazen van de salarisverhoging en tot slot het modder gooien tussen minister Dijsselbloem en ABN Amro. Wat zeggen deze scores dan nog? Dat is moeilijk te beoordelen. Of deze rel stakeholders verder heeft afgeschrikt, weten we dus niet. We kunnen alleen stellen dat de situatie net voor de salarisrel al niet bijster florissant was. Met 2,84 procent van alle uitgebrachte stemmen presteerde de bank in lijn met haar zes andere postcrisisscores. Ter illustratie: in 2006 (8,14 procent) en 2007 (8,45 procent) waren er drie keer zo veel BETROUWBAAR 5,16 SYMPATHIEK 4,94 A-BUREAUCRATISCH 4,41 TRANSPARANT 4,24 BESCHEIDEN 4,21 stakeholders die bij ABN Amro wilden werken, er zaken mee wilden doen of erin wilden investeren dan anno. Terwijl ING weer aan aantrekkingskracht wint en herstelt, staat ABN Amro nog stil. Ook bij 11 6 7 MARKTAANDEEL 2,84 % 2,53 % 3,49 % investeerders. Terwijl de bank nog moet beginnen met terrein goedmaken, gaat het alweer mis. Het effect daarvan zien we waarschijnlijk terug in de reputatiemeting van ABN Amro, die is uitgevoerd midden in de periode dat de salarissen centraal stonden. Met een 96e plaats in de reputatieranking is deze nog iets slechter dan in de afgelopen twee jaar, waarin de bank twee keer op plaats 89 uitkwam. Hoe groot is dan de kans dat de beursgang een daverend succes wordt? ABN Amro staat op plaats 96 in de reputatieranking en heeft de wind aardig tegen. N 0 10 KPN AANTREKKINGSKRACHT 10 AANTREKKINGSKRACHT 9 AANTREKKINGSKRACHT 9 KPN verloor vorig jaar terrein, maar houdt dit jaar aardig stand. De aantrekkingskracht is nog maar een fractie kleiner dan vorig jaar. Omdat ABN Amro juist een klein plusje laat zien, wisselen beide concerns in de ranking van positie. Dit jaar verbe- 23 procent van de respondenten die reclames zagen van KPN, werd positief beïnvloed tert KPN zich zelfs iets als zakenpartner en scoort het vlak als investering. Alleen als werkgever daalt het bedrijf opnieuw twee plaatsen, om op positie twaalf te eindigen. Dat is de eerste notering in elf jaar buiten de top 10. Dit lijkt niet logisch, omdat het bedrijf in december juist opvallend sterk scoorde in het medewerkertevredenheidonderzoek Incompany 200. KPN zette in dat jaarlijkse onderzoek veruit zijn beste resultaat in tien jaar neer; het schoot naar boven en bemachtigde een plaats in de top 25, waar het daarvoor zelfs de top 50 nooit had bereikt. Werknemers van KPN zijn dus veel tevredener dan voorheen, maar dit leidt nog niet tot een grotere aantrekkingskracht op werknemers in de buitenwereld. Een ander punt dat daaraan een bijdrage zou moeten gaan leveren, is de reputatie van KPN. Na een lange 8 MARKTAANDEEL 2,44 % 2,56 % 3,02 % serie negatieve reputatiecijfers wist het bedrijf vorig jaar (5,56) een neutrale score te krijgen. Dit jaar verbaast KPN door helemaal door te stoten naar een zes. Er zijn dus enkele mooie ontwikkelingen, het zal een kwestie van tijd zijn voordat potentiële werknemers dit zullen erkennen. KPN verrast vooral met een heel mooie reputatiescore. 8 12 N 0 11 AKZONOBEL AANTREKKINGSKRACHT 11 AANTREKKINGSKRACHT 15 AANTREKKINGSKRACHT 14 Deze forse opwaartse bijstelling van de aantrekkingskracht van AkzoNobel komt als een complete verrassing. De afgelopen tien jaar wist AkzoNobel tussen de één en 1,30 procent van alle uitgebrachte 12 MARKTAANDEEL 1,94 % 1,27 % 1,30 % stemmen voor zich te winnen. De basis was heel constant; het verschil tussen (1,30 procent) en (1,27 procent) is exemplarisch voor wat we al een decennium zien. En nu nadert AkzoNobel ineens de twee procent! Daardoor klimt het bedrijf vier plaatsen naar nummer elf, terwijl DSM juist een plaats inlevert en op positie veertien eindigt. Alle stakeholdergroepen leveren een bijdrage aan dit succes voor AkzoNobel. Als werkgever klimt het bedrijf van plaats negentien naar dertien, als investering van vijftien naar twaalf en als zakenpartner zelfs van achttien naar negen. Vooral zakenpartners tonen ineens erg veel interesse in AkzoNobel. Het aantal stemmen van zakenpartners neemt binnen één jaar met 150 procent toe. Het is moeilijk aan te geven waardoor dit nu opeens komt. Wel lijkt het erop dat er een substitutie-effect is tussen DSM en AkzoNobel. DSM daalt als zakenpartner naar plaats 23 (van positie veertien) en verliest ook in de andere twee categorieën veel terrein. Je kunt de cijfers niet precies op elkaar leggen, maar het 9 13 Aantrekkingskracht & reputatie Incompany 500 - MEI 34 35

Incompany 500 - MEI Aantrekkingskracht & reputatie lijkt erop dat een deel van de DSMfans dit jaar van gedachte is veranderd en voor AkzoNobel kiest. Vanuit het niets begint AkzoNobel heel snel te stijgen. N 0 12 HEINEKEN AANTREKKINGSKRACHT 12 AANTREKKINGSKRACHT 14 AANTREKKINGSKRACHT 13 Net iets minder spectaculair dan bij AkzoNobel, dat op plaats elf staat, maar zeker niet om over het hoofd te zien, is de knappe verbetering die Heineken laat zien. Na twee jaar net onder de anderhalf procent marktaandeel te hebben gescoord, kiest dit jaar 1,85 procent van alle respondenten voor Heineken als favoriete werkgever, zakenpartner of investering. Net als bij AkzoNobel levert elke stakeholdergroep een bijdrage. Dat 9 MARKTAANDEEL 1,85 % 1,41 % 1,49 % kan ook bijna niet anders met zo n mooie winst, maar bij Heineken is een hoofdrol weggelegd voor investeerders. In die categorie neemt het aantal beleggers dat brood ziet in Heineken met veertig procent toe. Dat brengt Heineken, net als in 2010 en 2012, in de top 10 van favoriete investeringen. Het percentage van alle investeerders dat voor de bierbrouwerij kiest, is daarbij met 2,96 procent een duidelijk record voor Heineken. Het levert ook een negende plaats op. Dit is de motor achter de toegenomen aantrekkingskracht. Een tweede grote plus is te vinden 12 14 in het reputatieonderzoek, waarin Heineken doorstoot naar de top 10. Vorig jaar was de reputatie al uitstekend met een zesenhalf en een 21e plaats. Nu schiet het bierconcern door naar een 6,76. Het verschil met winnaar Ikea bedraagt nog maar drie tiende punt. Heineken heeft de wind in de rug. Heineken wordt herontdekt door investeerders, terwijl de reputatie een recordhoogte bereikt. N 0 13 TRIODOS BANK AANTREKKINGSKRACHT 13 AANTREKKINGSKRACHT 12 AANTREKKINGSKRACHT 15 Ten opzichte van verliest Triodos Bank veertig procent aan aantrekkingskracht. Dat is erg veel en in de meeste situaties is dat een reden tot zorg. Maar als we verder kijken, is te zien dat juist de score van vorig jaar uit de toon viel, in positieve zin. De aantrekkingskracht van deze duurzame bank is in lijn met die in 2012 en en ziet er prima uit. Daarmee resteert de vraag waarom het enthousiasme bij stakeholders vorig jaar zo uitbundig was. Dat kwam vooral door de zakenpartners en investeerders: in die categorieën klom Triodos Bank vorig jaar de top 13 MARKTAANDEEL 1,23 % 2,04 % 1,18 % 10 binnen. Het verlies treedt dit jaar ook precies daar op. De aantrekkingskracht als zakenpartner wordt daarbij het hardst teruggeworpen. Nadat vorig jaar ruim twee procent van alle zakenstemmen op Triodos Bank werd uitgebracht, is dat nu gehalveerd. Waarom? Aan de reputatie 16 33 (6,93) ligt het in elk geval niet. Die was altijd al goed bij Triodos Bank en ziet er dit jaar met een vijfde plaats opnieuw fenomenaal goed uit. Triodos Bank doet een stap terug, maar heeft geen zorgen. N 0 14 DSM AANTREKKINGSKRACHT 14 AANTREKKINGSKRACHT 13 AANTREKKINGSKRACHT 11 De flinke terugval van DSM komt onverwacht. Nadat het bedrijf in 2011 opschoof naar de elfde plaats, bleef de aantrekkingskracht extreem gelijk. Elk jaar lag het percentage van alle uitgebrachte stemmen 14 MARKTAANDEEL 1,15 % 1,70 % 1,69 % voor DSM tussen de 1,56 en 1,70 procent. En de afgelopen twee jaar bedroeg het verschil maar een honderdste procent. Wie verwacht dan ineens een trendbreuk die we nu zien? Met een marktaandeel van 1,15 procent verliest DSM ruim een derde van zijn supportbase. Opmerkelijk detail is dat AkzoNobel, ook al is dat geen directe concurrent meer, precies tegengesteld beweegt. Dat bedrijf verovert de elfde plaats, die jarenlang voor DSM was. Een analyse van waar de verliezen precies ontstaan, levert geen aanwijzing op voor de mogelijke oorzaak: werknemers, zakenpartners en investeerders verliezen allemaal hun interesse. Wel is de terugval bij investeerders het grootst. Het kan te maken hebben met de omstandigheden en het nieuws tijdens de onderzoeksperiode. Het bedrijf 23 20 stoot bijvoorbeeld onderdelen af, wat een defensief signaal kan geven aan stakeholders die verder geen inzicht hebben in de strategie. Maar daardoor lijkt de terugval te groot. En ook het reputatiecijfer (6,31) geeft geen nieuwe inzichten; dat is zelfs nog drie tiende punt verbeterd ten opzichte van vorig jaar. DSM zakt flink weg, de oorzaak is nog onduidelijk. N 0 15 NEDERLANDSE SPOORWEGEN AANTREKKINGSKRACHT 15 AANTREKKINGSKRACHT 18 AANTREKKINGSKRACHT 16 In de afgelopen elf jaar lukte het de Nederlandse Spoorwegen (NS) in 2010 maar één keer eerder om meer dan één procent van alle uitgebrachte stemmen voor zich te winnen. Nu gebeurt dat weer (1,12 procent) en ziet de NS zijn aantrekkingskracht met een vijfde toenemen ten opzichte van de afgelopen jaren. Duidelijk is ook waar deze nieuwe boost van de aantrekkingskracht vandaan komt: zakenpartners, ofwel klanten. De positie als werkgever was prima en blijft dat ook. De NS klimt in die categorie één positie 25 MARKTAANDEEL 1,12 % 0,95 % 0,96 % naar plaats elf. De sprong in de zakenranking (11e) is veel groter; daarin neemt de aantrekkingskracht met een derde toe. Daarmee nadert de NS ook op dat vlak de top 10. Beduidend meer mensen overwegen dus om zaken te doen met de NS; 11 11 een mooie opsteker. Zou deze positieve vibe dan ook zichtbaar zijn in de steevast zwakke reputatie? Een beetje. De NS maakt dit jaar aanstalten om op te schuiven richting een neutrale reputatie. De reputatiescore is met een 5,21 de beste sinds 2008. In vergelijking met alle andere organisaties levert deze nog niet meer op dan de 93e plaats. Dat komt doordat de NS van ver komt. Vooral in 2011 (4,56) en 2012 (4,45) zag de reputatie er slecht uit. Maar na twee vijven in en nadert de spoorwegorganisatie nu het neutrale middenpunt 5,50. Een niveau dat de NS in elf jaar nooit wist aan te raken. Wie weet is het in 2016 zover. De NS slaagt erin veel meer zakenpartners voor zich te winnen. N 0 16 ASN BANK AANTREKKINGSKRACHT 16 AANTREKKINGSKRACHT - AANTREKKINGSKRACHT - De afgelopen jaren wist SNS Reaal altijd een goede notering te bemachtigen in dit onderzoek. Dat werd veroorzaakt door de enorme aantrekkingskracht die dochter ASN Bank uitoefende op stakeholders. De aantrekkingskracht van ASN Bank was altijd beduidend groter dan die van SNS Reaal, SNS Bank, Zwitserleven en Reaal bij elkaar opgeteld. Nu het SNS Reaal-concern wordt opgesplitst en ontmanteld na het technische faillissement en de redding door de staat, is het besluit genomen om de merken afzonderlijk hun eigen positie te geven in de ranglijst. En natuurlijk is het dan ASN Bank die de show steelt. Volledig op eigen kracht slaagt de duurzame bank erin om nog voor grote financials zoals Nationale-Nederlanden (18e) en Achmea (20e) uit te komen. Een prestatie vanjewelste. Ook het gat met de concurrerende groene bank Triodos is overbrugbaar. ASN Bank krijgt 1,05 procent van alle uitgebrachte stemmen, tegenover 1,23 procent voor Triodos Bank. En als we naar de details kijken, wint ASN Bank dit jaar al in de De NS staat in het reputatieonderzoek op de één na laatste plaats op het aspect betrouwbaar ranglijst met favoriete zakenpartners, waarin ze twee plaatsen hoger genoteerd staat dan Triodos Bank (16e). In de lijst met favoriete investeringen zijn de rollen Aantrekkingskracht & 101 reputatie 15 MARKTAANDEEL 1,05 % 0,00 % 0,00 % omgedraaid: daarin staat ASN Bank op plaats vijftien en Triodos Bank twee posities daarboven op plaats dertien. Alleen de derde categorie, die samen met de zakenpartners en investeerders de top 500-notering bepaalt, ziet er minder sterk uit. Als werkgever komt ASN Bank niet verder dan een 101e plaats. Maar dat kan wellicht veranderen als de bank meer op eigen benen komt te staan en de rol van SNS Reaal uitgespeeld raakt. ASN Bank beleeft een zeer succesvolle entree in de top 500. 14 Incompany 500 - MEI 36 37

MODERN 7,87 SOCIAAL 6,33 Aantrekkingskracht & reputatie Incompany 500 - MEI N 0 17 GOOGLE AANTREKKINGSKRACHT 17 AANTREKKINGSKRACHT 20 AANTREKKINGSKRACHT 21 Aan een bedrijf als Google zie je hoe moeilijk het voor een buitenlands bedrijf is om de harten van Nederlanders te winnen. De top 10 van de top 500 is uitsluitend Hollands glorie. Google is een bedrijf dat iedereen kent, dat invloed heeft op ieders leven en dat een van de grootste concerns wereldwijd is. Ook is de reputatie al vele jaren ontzettend sterk. Toch is het bedrijf al elf jaar bezig met een opmars in de top 500 op aantrekkingskracht. Al elf jaar 17 25 15 MARKTAANDEEL 0,95 % 0,82 % 0,67 % gaan de scores omhoog. Tergend langzaam, maar na elf jaar wel effectief genoeg om de top 20 te bereiken. Ter illustratie: in 2005 kreeg het bedrijf 0,09 procent van alle uitgebrachte stemmen. Dat leverde een 156e plaats op. En vanaf 2006 (81e) staat Google al in de top 100. Tien jaar heeft het dus geduurd om van plaats 81 naar zeventien door te stoten. In die tijd is het aantal stakeholders dat voor Google kiest wel vervijfvoudigd. De grote vraag is: zal Google erin slagen om door te dringen tot de top 10? Die kans lijkt niet groot. Het heeft nog niet de helft van het benodigde aantal stemmen voor die positie en de kans is klein dat het bedrijf nog twee keer zo belangrijk wordt voor stakeholders als nu. Het aantal arbeidsplaatsen dat het in Nederland heeft, is bijvoorbeeld veel kleiner dan dat de top 10-organisaties bieden. Aan de andere kant doet iedere Nederlander indirect zaken met Google (via onlineadvertenties en het gebruik van Google-diensten) en is het rendement dat beleggers in de afgelopen tien jaar met aandelen Google behaalden interessanter dan bij veel Nederlandse multinationals. De toekomst zal het leren. Na elf jaar klimmen penetreert Google de top 20. N 0 18 NATIONALE- NEDERLANDEN AANTREKKINGSKRACHT 18 AANTREKKINGSKRACHT - AANTREKKINGSKRACHT - Na een heel mooi resultaat afgelopen december in het Incompany 200-onderzoek naar medewerkertevredenheid is nu ook in dit onderzoek alles goud wat er blinkt voor Nationale- Nederlanden. In dit eerste jaar dat de verzekeraar een eigen notering heeft in Incompany 500, komt deze meteen uit op de eerste plaats onder verzekeraars. De afgelopen tien jaar ging de aantrekkingskracht van Nationale- Nederlanden op in die van ING, maar na de beursgang is de eigen notering een feit. En meteen neemt Nationale- Nederlanden dus de leiding. In de top 500 weet Achmea nog heel goed te volgen, op twee plaatsen afstand. Deze verzekeraar komt ook net hoger uit als favoriete werkgever (21e versus 25e) en flink hoger als 16 20 25 MARKTAANDEEL 0,94 % 0,00 % 0,00 % favoriete zakenpartner (13e versus 20e). Dat het toch Nationale-Nederlanden is dat de hoogste notering heeft in de overallranking, komt door investeerders. Op dat vlak overklast het beursfonds de coöperatie (16e 29 procent van de respondenten beveelt Nationale- Nederlanden aan om in te investeren versus 39e), wat ook wel logisch is. Na deze strijd hoeft Nationale- Nederlanden niets meer te vrezen. Aegon heeft, met acht plaatsen achterstand, al veel meer moeite om te volgen. In de vergelijking tussen Nationale-Nederlanden en Aegon valt op dat de oud-ing-dochter over vijftig procent meer aantrekkingskracht beschikt dan Aegon, wat best veel is. Als zakenpartner staat Nationale-Nederlanden elf plaatsen hoger en als werkgever bijna dertig plaatsen. Het verschil met Delta Lloyd, dat op plaats 43 staat, is helemaal overweldigend: drie keer zo veel werknemers, zakenpartners en investeerders prefereren Nationale- Nederlanden boven Delta Lloyd. Nationale-Nederlanden beleeft een flitsende start in Incompany 500. Nationale-Nederlanden is de verzekeraar met de grootste aantrekkingskracht. N 0 19 APPLE AANTREKKINGSKRACHT 19 AANTREKKINGSKRACHT 21 AANTREKKINGSKRACHT 26 Voor Apple geldt eenzelfde analyse als voor Google. Beide technologieconcerns klimmen al jaren in deze ranking, maar doen dat veel minder snel dan je zou verwachten op basis 20 17 22 MARKTAANDEEL 0,84 % 0,66 % 0,54 % van hun beurskoersen, de reputatie en de impact van hun producten op consumenten. Tot 2009 was de groei bij Apple zelfs klein te noemen; verder dan plaats 77 kwam het nog niet. Daarna ging het sneller. Met vijf plaatsen winst in en twee plaatsen dit jaar eindigt het bedrijf nu voor het eerst in de top 20. Ten opzichte van 2011 is de aantrekkingskracht verdubbeld, ten opzichte van 2005 zelfs verdrievoudigd. De mooiste cijfers voor Apple komen echter al jaren uit het reputatieonderzoek, waarin Apple vanaf het moment dat het bedrijf de top 100 op aantrekkingskracht betrad, en dus werd gemeten, de sterren van de hemel speelt. Met een 6,92 en een zesde plaats is die reputatie helemaal in lijn met die van de afgelopen zeven jaar. In 2009 kreeg Apple bijvoorbeeld ook een 6,97, wat toen de vijfde plaats opleverde. Het gezegde De reputatie komt te voet, maar gaat te paard behoeft dus misschien wat nuance. De reputatie van Apple kwam te paard en de aantrekkingskracht te voet. Apple dringt door tot de top 20. N 0 20 ACHMEA AANTREKKINGSKRACHT 20 AANTREKKINGSKRACHT 16 AANTREKKINGSKRACHT 17 De aantrekkingskracht van Achmea loopt dit jaar iets terug ten opzichte van de afgelopen negen jaar. Meestal kreeg de verzekeraar ongeveer één procent van alle uitgebrachte stemmen, wat een positie rond de vijftiende plaats opleverde. Nu is dat 0,76 procent van alle stemmen en leidt dit tot positie twintig. Heel schokkend is deze fluctuatie echter niet, want deze score zit niet ver onder die van (0,91 procent). SOLIDE 7,14 VERNIEUWEND 7,98 TOONAANGEVEND 7,69 DYNAMISCH 7,60 SUCCESVOL 7,99 Bij een analyse van de oorzaak van deze daling is het verhaal helder. Vooral als werkgever verliest Achmea terrein (van plaats vijftien naar 21). Dit wordt ongetwijfeld veroorzaakt door de lopende reorganisatie, die werknemers tijdelijk afschrikt. Als we vervolgens kijken naar de aantrekkingskracht als 39 13 21 MARKTAANDEEL 0,76 % 1,11 % 0,91 % zakenpartner, is een veel positiever beeld te zien. Op dat vlak verliest Achmea weliswaar één positie, maar kan het trots zijn op een fantastische dertiende plaats. Daarmee blijft het Nationale-Nederlanden (20e), Aegon (31e), Delta Lloyd (34e), Univé (53e) en ASR (70e) ruim voor. En als dan blijkt dat de reputatie (5,95) van Achmea niet alleen positief is maar ook een kwart punt hoger dan de afgelopen twee jaar, kan het bedrijf tevreden zijn over deze notering in Incompany 500. Achmea is de nummer één als zakenpartner onder de verzekeraars. BETROUWBAAR 7,25 SYMPATHIEK 6,53 A-BUREAUCRATISCH 6,06 TRANSPARANT 5,97 BESCHEIDEN 4,67 Reputatie Apple Apple wordt gezien als het meest vernieuwende bedrijf en de op één na meest moderne, succesvolle en dynamische organisatie. Daarom staat Apple in de reputatieranking al acht jaar onafgebroken in de top 10. N 0 21 BELASTING- DIENST AANTREKKINGSKRACHT 21 AANTREKKINGSKRACHT 19 AANTREKKINGSKRACHT 22 De Belastingdienst had tot 2011 een schare trouwe fans onder stakeholders, die qua aantal van jaar tot jaar niet veel fluctueerde. Dat leverde telkens een positie rond plaats 25 op. Maar de afgelopen vier jaar ontstond een opgaande trend. Na de 27e plaats in 2011, de 23e in 2012 en de 22e in klom de organisatie vorig jaar (19e) zelfs de top 20 binnen. Dat was de beste positie in tien jaar, binnen de overheid had dit departement duidelijk de grootste aantrekkingskracht. Dat laatste is zo gebleven: het ministerie van Defensie, dat als tweede komt in de overheids- 131 32 10 MARKTAANDEEL 0,73 % 0,85 % 0,67 % sector, staat op plaats 29. Toch is de opgaande trend van de Belastingdienst even tot stilstand gekomen. De huidige score zit tussen die van en in en doet vermoeden dat een twintigste plaats het plafond is voor de Belastingdienst. Mogelijk is het de zwakke reputatie (4,72) die voorkomt dat de Belastingdienst verder stijgt. Veel mensen willen zakendoen met de Belastingdienst en er werken, maar het beeld dat ze hebben van de organisatie is erg negatief. Ondanks een verbetering van drie tiende punt dit jaar eindigt de Belastingdienst in de reputatieranking op plaats 99. De Belastingdienst heeft opnieuw de beste notering op aantrekkingskracht onder de overheden. Aantrekkingskracht & reputatie Incompany 500 - MEI 38 39