2.4.4 LibreOffice Werkblad Mac Deze cursus bestaat uit 4 delen. 1. Werkblad gebruiken voor berekeningen 2. Werkblad gebruiken voor het maken van lijsten 3. Werkblad gebruiken voor een (eenvoudige) boekhouding 4. Werkbladen afdrukken Deel 1 Werkblad gebruiken voor berekeningen Deel 1 1 LibreOffice openen en een tekst typen Klik op De icoon van LibreOffice op het bureaublad Klik op Werkblad Uitleg U ziet voor u een veld met allemaal rechthoeken. Een rechthoek wordt een Cel genoemd. Links van het werkblad staat een Kolom met nummers. Boven het werkblad staat een Rij met letters. Als u naar rechts scrolt, zult u zien dat deze rij vrijwel eindeloos doorloopt. Hetzelfde is het geval bij de kolom. Een cel wordt gedefinieerd door middel van de rij en de kolom waarin hij staat. U kunt een cel selecteren door muisaanwijzer in de cel te plaatsen en dan te klikken. Klik bijvoorbeeld op de cel C3. Deze cel is nu zwart omkaderd. Nu kunt u in de cel iets intypen. Dit kan tekst zijn, een getal, of een formule. Let op dat hetgeen u typt ook staat in de witte balk boven het werkblad. In feite typt u hier de gegevens in. Voor getallen en tekst ziet u die ook in de cel. Een formule is wel te zien in de witte balk, maar het resultaat van de berekening komt in de cel te staan. Een wijziging van de celinhoud vindt dan ook plaats door, nadat een cel is geselecteerd, de witte balk te selecteren en daar de wijzigingen aan te brengen. Deel 1 2 Optellen met formule Lijstje 230, 320, 400, 240, 560, 220 Selecteer Cel A3 en type het eerste getal van bovenstaand lijstje Selecteer Cel A4 en type het tweede getal Opmerking Ga zo door tot u alle getallen heeft verwerkt Selecteer Cel A10 Selecteer De witte balk en type hierin: =som(a3:a8) en klik op Enter Opmerking De getallen in de A kolom zijn nu opgeteld. Het resultaat staat in Cel A10 Deel 1 3 Optellen en aftrekken met formule Opmerking Indien er negatieve getallen in een kolom staan, worden deze automatisch afgetrokken Lijstje 230, 330, -540, 460, -330, 220 In dezelfde rijen, maar in kolom B de getallen van bovenstaand rijtje Selecteer Cel B10 en de witte balken typ hierin: =som(b3:b8) en klik op Enter Deel 1 4 Optellen en aftrekken met + en - Kopiëren Van de getallen van Kolom A naar kolom C gaat als volgt: 2.4.4/werkblad/1/6/14-01-14
Selecteer Alle getallen uit kolom C Klik op Bewerken en op Kopiëren Ga naar Kolom C Rij 3 Klik op Bewerkenen op Plakken Opmerking In kolom C staan nu dezelfde getallen als in kolom A Selecteer Cel d3 =a3+b3+c3en Enter Opmerking De getallen van Rij 3 zijn nu opgeteld Oefening Doe hetzelfde met de andere rijen en gebruik ook het teken i.p.v. het + teken in de formule. Deel 1 5 Vermenigvuldigen en delen Opmerking Bij Werkblad wordt * gebruikt als vermenigvuldigingsteken Selecteer Cel D3 =a3*b3 en Enter Opmerking Bij Werkblad wordt / gebruikt als deelteken Selecteer Cel D5 =a5/b5en Enter Opmerking Bij vermenigvuldigen en delen kan ook het % worden gebruikt Sla het werkblad op Deel 1 6 Meer ingewikkelde formules gebruiken Opmerking Deze alleen uitvoeren, als u weet hoe een ingewikkelde formule wiskundig wordt samengesteld Selecteer Een lege Cel en klik op de Witte balk = 25*33+(23+12-10) Opmerking Het resultaat (850) van deze formule vindt u in de geselecteerde Cel Oefen thuis met meer ingewikkelde formules Deel 2 Werkblad gebruiken om lijsten te maken Deel 2 1 Een eerste adreslijst maken Open Een nieuw Werkbladen sla dit op als Adreslijst van..(vul hier uw naam in) In rij 1 Adreslijst van..(vul hier uw naam in) In de rij 4 de volgende woorden per cel: Achternaam, Voornaam, Aanspreektitel, Straatnaam, Huisnummer, Postcode, Woonplaats. (Onder aanspreektitel typt u later: dhr./mevr., Voorletter(s) en tussenvoegsel) Indien gereed: Selecteer Alle getypte tekst en maak deze vet Scrol Naar beneden en merk op dat de getypte tekst verdwijnt. Bij een lange lijst is dit lastig. We gaan dit als volgt verhelpen Selecteer Cel A5 Klik op Venster en op Fixeren Opmerking Er staat nu een streep onder de getypte tekst. Als u nu naar beneden scrolt, dan blijft de getypte tekst zichtbaar. Typ nu ca van 10 personen de adresgegevens in. Op elke rij dus de gegevens van steeds 1 persoon. Indien gereed, sla het werkblad op met Opslaan als en geef hem een naam., maar sluit hem nog niet af. Deel 2 2 Kolombreedte aanpassen 2.4.4/werkblad/2/6/14-01-14
Opmerking Ga naar Opmerking U zult bemerken dat, zodra er in een kolom tekst wordt ingevoerd, deze soms maar gedeeltelijk zichtbaar is. De kolom is dan niet breed genoeg. U kunt dit verhelpen door de betreffende kolom breder te maken. De letter van de kolom, die u wilt verbreden. Ga nu naar de rechter scheidingslijn. U ziet nu het bekende dubbele pijltje. Druk de muisknop in en beweeg de muis naar rechts. De kolom wordt nu breder. U kunt de kolom ook smaller maken. Deel 2 3 Kolom invoegen Selecteer De kolom waarbij u links een kolom wilt invoegen Klik op Invoegen en op Kolommen Opmerking Er wordt een lege kolom toegevoegd. U kunt meerdere kolommen invoegen. Deel 2 4 Kolom verwijderen Opmerking In stap 3 Voegde u één of meer kolommen toe. Klik op De letter boven de kolom die u wilt verwijderen, gebruik hiervoor nu de één van de nieuwe, nog lege kolommen. Klik op De rechtermuisknop en klik op Kolommen verwijderen Opmerking De kolom verdwijnt en de kolom rechts ernaast schuift 1 plaats op naar links. Deel 2 5 Rij invoegen Selecteer De rij waarbij u er boven een rij wilt invoegen Klik op Invoegenen op Rijen Opmerking Er wordt een lege rij toegevoegd. U kunt meerdere rijen invoegen. Deel 2 6 Rij iverwijderen Selecteer De rij die u wilt verwijderen, door op het getal vóór de rij te klikken. De rij is nu geselecteerd. Klik op De rechtermuisknop en op Rijen verwijderen Opmerking De rij wordt verwijderd en de andere rijen gaan 1 rij naar boven.. Afsluiten Sluit de adreslijst af, nadat u hem opnieuw heeft opgeslagen met Opslaan. Deel 2 7 Een complete adreslijst maken Opmerking De adreslijst, die hiervoor is gemaakt, is verre van compleet. Maak deze af met alle gegevens, die nodig zijn om later een completelijst te hebben. Ook mogen andere gegevens worden toegevoegd, zoals telefoonnummers, e-mailadressen, enzovoorts. Opmerking De volgorde waarin u de gegevens vermeld, mag (nu nog) willekeurig zijn. In de rij 1: Voer meer gegevens in bijvoorbeeld datum van aanmaak enzovoorts. Selecteer hiervoor steeds een nog lege cel In de rij 4 de volgende woorden per cel: Achternaam, Voornaam, Aanspreektitel, Voorletters, Straatnaam, Huisnummer, Postcode, Woonplaats, Telefoon, Mobiel, E-mailadres, Categorie. Indien gereed: Selecteer Alle getypte tekst en maak deze vet nu alle adres gegevens in. Op elke rij dus de gegevens van steeds 1 persoon. Indien gereed, sla het werkblad op en sluit hem af met 2.4.4/werkblad/3/6/14-01-14
Opslaan als en geef hem een neiuwe naam, Deel 2 8 Een beperkte lijst maken, (methode Kopiëren en Verwijderen) Opmerking Open de complete adreslijst Klik op Bewerken en op Alles selecteren en dan weer op Bewerken en nu op Kopiëren. Klik op Bestand en op Nieuw en op Werkblad. Er wordt een nieuw, nog leeg werkblad geopend. Afsluiten Klik ergens op de complete adreslijst, zodat deze boven ligt en sluit deze af. U ziet nu nog alleen het nieuwe nog lege werkblad. Klik op Bewerken en op Plakken. De gehele Adreslijst is nu gekopieerd naar het nog naamloze nieuwe werkblad. Sla op Sla het nieuw aangemaakte werkblad op, met Opslaan als: en geef het een naam. Verwijderen Verwijder alle kolommen die u voor de beperkte lijst niet nodig heeft. Opmerking U heeft nu een lijst met kolommen, die niet bij elkaar of niet in de juiste volgorde staan. U wilt ze nu in de volgorde Voornaam, Achternaam en Telefoonnummer hebben Selecteer Cel A1 en klik op Invoegen en op Kolommen. Doe dit drie maal, zodat u links 3 lege kolommen heeft. Selecteer De kolom kolom die u vooraan wilt hebben en Klik op Bewerken en op Knippen. Selecteer dan kolom A en klik op Bewerken en op Plakken. Verplaats zo alle overgeleven kolommen. Deel 2 9 Een lijst sorteren Opmerking We hebben nog geen aandacht besteed aan het op, alfabetische, volgorde zetten van de lijsten. Dat zou natuurlijk toch wel handig zijn. We gaan dit nu doen met één van de lijsten. Selecteer Alle gegevens onder de streep. Klik op Gegevens en op Sorteren. Controleer, in het pop-up scherm, of de geselecteerde naam overeenkomt met de eerste kolomnaam, waarop u wilt sorteren. Selecteer zo nodig de juiste naam. Klik dan op OK. De lijst is nu gesorteerd op alfabetische volgorde, voor de door u gekozen naam. Deel 2 10 Categorieën invoeren Opmerking Indien uw adreslijst verschillende soorten relaties bevat, kan het handig zijn deze per groep te sorteren. Dit kan bijvoorbeeld door aan de lijst een extra kolom toe te voegen met de naam Categorie Thuis Maak de extra kolom Categorie aan Bij iedere relatie een categorie aanduiding. Bijvoorbeeld: Vriend, Familie, Kennis, Zakelijk, Naam Club. Sorteer Uw lijst op de verschillende categorieën. Maak desgewenst voor iedere categorie een aparte adreslijst aan Deel 3 Rekenblad gebruiken voor de boekhouding Rekenblad is zeer geschikt om een eenvoudige of een meer gecompliceerde boekhouding bij te houden. 2.4.4/werkblad/4/6/14-01-14
Deel 3 1 Grootboek Opmerking Op de website onder LibreOffice Boekhouden staat een voorbeeld van een Grootboek. Als u er op klikt, zal het bestand worden geopend in LibreOffice werkblad. U kunt het dan opslaan en aanpassen naar wens. Nadat het is heropend: Klik op Cel C8. Bekijk de formule in de witte balk Let op De formule, de dubbele haken en de laatste lettergroep, waardoor eindeloos veel items kunnen worden toegevoegd. Kopieren De formule is door Kopiëren en Plakken doorgetrokken naar beneden tot Rij 39. Door kopiëren kan deze desgewenst verder worden doorgetrokken naar beneden. Optelling Cel D41 is voorzien van de som van de gehele kolom en door Kopiëren en Plakken doorgetrokken naar rechts. Hierna is om alle getallen een kader geplaatst om ze snel te kunnen terugvinden. Bij doortrekken moet Cel D41 ook naar beneden worden verplaatst en de formule hierin worden aangepast. Deel 3 2 Huishoudboek Opmerking Op de website, onder LibreOffice Boekhouden staan voorbeelden van een Huishoudboekje. Dit is een eenvoudiger vorm van het Grootboek. Na deze te hebben geopend, opgeslagen en heropend, kunt u ze naar wens bewerken voor uw eigen gebruik. Huishoudboek 1 Is een basis huishoudboek Huishoudboek 2 Hierin zijn ook de totalen van de ingevoerde posten toegevoegd, met verbeterbare formules.. Huishoudboek 3 In dit voorbeeld zijn ten opzichte van huishoudboek 2 de formules aangepast. De aanpassingen zijn alleen gedaan voor het Kasboek. Het Bankboek, kunt u het desgewenst zelf aanpassen. Formule C7 =C9+D7-som(E7:X7) Hiermee kunnen tot en met kolom X onbeperkt posten worden, veranderd van naam, toegevoegd en verwijderd worden. Formule D8 =som(d9:d200) Hiermee worden posten ingevoerd tot en met D 200 opgeteld en in D7 weergegeven Formules E8 en verder naar rechts De overige formules in E8 en verder, zijn door kopiëren van D7 aangemaakt. Bij uitbreiding van de posten, dienen op deze rij de formules te worden gekopieerd. Formule C10 =C9+D10-som(E10: X10) Hiermee worden bedragen ingevuld in een van de posten opgeteld op rij 10 in C10 weergegeven. Omdat D10 het saldo vergroot is het hier buiten de som(..) met een + vermeld Formules C11 en verder naar beneden In de kolom C zijn de formules vanaf C11 geplaatst, door kopiëren van C10. Dit tot en met rij 200. Desgewenst kunnen nu rijen worden verwijderd. Bij het toevoegen van rijen moeten ook de formules worden gekopieerd. Deel 3 Opmerking 1 Merk op de boeken meer bladen hebben. Ieder blad heeft een eigen naam. Deel 3 Opmerking 2 Items kunnen naar wens worden aangepast, verwijderd of toegevoegd. 2.4.4/werkblad/5/6/14-01-14
Deel 3 Opmerking 3 In het huishoudboek 1 zijn geen totaaltellingen aangebracht. In de huishoudboeken 2 en 3 is dit al wel gedaan. Deel 4 Werkbladen afdrukken Om een werkblad te kunnen afdrukken, moet altijd het gedeelte, dat moet worden afgedrukt, worden geselecteerd. Omdat een werkblad al snel te breed of te lang is om op 1 pagina te worden afgedrukt, verdient het aanbeveling eerst onder Bestand en Afdrukvoorbeeld te bekijken welk gedeelte zal worden afgedrukt. Is het werkblad in de breedte te groot, dan kan bekeken worden of afdrukken in Landschap een betere oplossing is. Probeer zo nodig en mogelijk het werkblad kleiner te maken om toch alles op één pagina te kunnen afdrukken. Verminder het aantal kolommen. Mogelijkheden zijn kolommen versmallen tot de minimale breedte, kleinere letter of ander lettertype gebruiken. Indien het om de lengte gaat, splits dan het werkblad in meerdere pagina's en kopieer de kopteksten naar iedere nieuw benodigde pagina. 2.4.4/werkblad/6/6/14-01-14