Uitvoeringsprogramma milieutaken 2017 Hoogeveen Regionale uitvoeringsdienst Drenthe 1
Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Algemeen 3 1.2 Positie en doel uitvoeringsprogramma 3 1.3 Kaders uitvoeringsprogramma 3 1.4 Monitoring uitvoeringsprogramma 4 1.5 Drentse Maat 1.0 5 1.6 Van input naar output gestuurd 6 1.7 Overige aspecten 7 2 Producten Drentse Maat 1.0 9 2.1 Vergunningen en meldingen 9 2.2 Toezicht en handhaving 10 2.3 Bodemtaken 10 3 Niet-Drentse Maat producten 11 3.1 Bodemtaken 11 3.2 Geluid, lucht & externe veiligheid 12 3.3 Asbest 13 3.4 Overige milieu specialistische taken 13 4 Akkoord 14 Bijlagen: - Concept uitvoeringsprogramma 2017 RUD (Drentse Maat) - PDC 2016 RUD Drenthe - Drentse prioriteiten 2
1 INLEIDING 1.1 Algemeen De Drentse overheden hebben een RUD (RUD Drenthe) opgericht met een milieubreed takenpakket. Op 1 januari 2014 is de RUD operationeel van start gegaan, als uitvoeringsorganisatie van milieutaken voor de 12 gemeenten en de provincie Drenthe. In het bedrijfsplan van de RUD is opgenomen welke milieutaken door de RUD worden uitgevoerd. In voorgaande jaren maakten deze taken onderdeel uit van het door de gemeenteraad van Hoogeveen vast te stellen milieuprogramma. Daarnaast hebben de gemeenten en de provincie Drenthe bij de oprichting van de RUD bestuurlijk besloten dat zij toe willen naar een uniform minimaal uitvoeringsniveau, de zogenoemde Drentse maat. Vanaf 1 januari 2016 voert de RUD haar taken uit volgens deze Drentse Maat. 1.2 Positie en doel uitvoeringsprogramma Dit programma gaat over wat de RUD gaat uitvoeren voor de gemeente Hoogeveen. Het is een opsomming van de taken die door de RUD uitgevoerd gaan worden in opdracht van de gemeente Hoogeveen. Hoe de RUD deze taken uitvoert is terug te vinden in de vastgestelde dienstverleningsovereenkomst. Belangrijk voor de uitvoering van dit programma is de onderlinge samenwerking tussen opdrachtgever en de RUD, en ook tussen het Klant Contact Centrum van Hoogeveen(KCC) en de RUD. De gemeente heeft een mandaatstatuut vastgesteld, zodat de RUD daadwerkelijk gemandateerd is om de in dit plan omschreven taken uit te kunnen voeren. Daarnaast staan in de omschreven werkprocessen de taken en rollen benoemd. Het gaat hierbij om de afstemming tussen de RUD en de gemeente Hoogeveen in de rol van opdrachtgever. 1.3 Kaders uitvoeringsprogramma In 2016 is voor het eerst volgens de Drentse Maat 1.0 gewerkt. Met als vertrekpunt één uniform uitvoeringsniveau en outputfinanciering. De begroting van 2017 is net zoals in 2016 gebaseerd op outputfinanciering, dat wil zeggen dat de gemeenten en provincie betalen voor de uitvoering van de taken volgens het in de Drentse Maat bepaalde kwaliteitsniveau, gericht op hun specifieke bedrijvenbestand en hun niet bedrijfsgebonden werklast (bijvoorbeeld het toezicht op grondstromen). Het takenpakket binnen deze Drentse Maat is alleen toegespitst op milieuvergunningen, milieumeldingen, milieutoezicht, milieuhandhaving en bodemtaken (toezicht bodemsanering en beoordeling meldingen grondstromen en toezicht grondstromen). Alle overige taken op het gebied van milieuadvisering worden in 2017 uitgevoerd op het niveau zoals ze voorheen bij de gemeente werden uitgevoerd en zijn verwerkt in dit programma. De bekostiging volgens de Drentse Maat 1.0 geldt in eerste instantie voor 2016 en 2017. De Drentse Maat 1.0 is een tussenstap op weg naar volledig risicogericht en outcomegericht werken. Een volgende stap om daar te komen is het gezamenlijk bepalen van: de omgevingseffecten (output/outcome) die met de Drentse Maat worden beoogd en de indicatoren om aan af te meten in hoeverre deze effecten zijn bereikt. 3
Daarnaast worden de kengetallen die zijn opgenomen in de Drentse Maat de komende jaren gemonitord en worden bij grote afwijkingen bijgesteld. Wat betreft de automatisering is er in de jaren 2014, 2015 en gedeeltelijk in 2016 gewerkt volgens het principe van de verlengde kabels. In deze periode is de RUD gestart met het opzetten en inrichten van een eigen zaaksysteem (LOS) Eind augustus 2016 is het LOS geïmplementeerd en voor alle bevoegde gezagen operationeel. In de eerste fase wordt er gebruik gemaakt van een portaal. Dit betekent dat uitwisseling van aanvragen, adviezen en documenten tussen bevoegd gezag en RUD plaatsvindt via dit portaal. Het streven is om uiterlijk op 1 oktober 2017 de automatische koppelingen tot stand te brengen, met andere woorden een volledige koppeling tussen LOS en gemeentelijke systemen. Vanwege de Drentse Maat is ook het productenboek aangepast. Het is van belang dat er periodiek overleg plaatsvindt tussen de opdrachtgever en de RUD over de inzet van de uren/aantallen en de geraamde uren/aantallen. Voor de afstemming in werkzaamheden tussen gemeente en de RUD is het van belang dat de aangeboden producten zowel bij de RUD als de gemeente Hoogeveen op dezelfde wijze worden geïnterpreteerd. In het uitvoeringsprogramma is voor de niet-drentse Maat producten zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de in het productenboek 2016 omschreven producten. 1.4 Monitoring uitvoeringsprogramma Periodiek vindt er overleg plaats tussen de opdrachtgever van de gemeente Hoogeveen en de accountmanager van de RUD Drenthe. In dit overleg worden de voortgang en mogelijke knelpunten van het uitvoeringsprogramma besproken en kan indien nodig tijdig worden bijgestuurd. De informatieverstrekking en rapportages van de RUD vinden plaats zoals deze zijn beschreven in de bijlagen behorende bij de vastgestelde dienstverleningsovereenkomst. 4
1.5 Drentse Maat 1.0 In 2014 en 2015 is invulling gegeven aan de vorming van de Drentse Maat waarin het uitvoeringsniveau is bepaald voor milieuvergunning verlening, toezicht en handhaving. Een uitwerking hiervan is weergegeven in onderstaande tabel. Onderwerp Drentse Maat 1.0 Vooroverleg bij aanvragen milieuvergunning Beoordeling milieumelding Activiteitenbesluit Maatwerkvoorschriften Actualiseren milieuvergunning Toezichtfrequentie Controle-intensiteit Beoordeling melding grondstromen Toezicht op meldingen grondstromen Toezicht vrije veld m.b.t. uitoefening grondwerkzaamheden Vooroverleg met initiatiefnemers waarbij de RUD zich proactief faciliterend opstelt; Gemiddeld 2 contactmomenten per initiatiefnemer. Iedere melding actief beoordelen. Alleen bij milieumeldingen die vallen onder de Drentse prioriteiten*. Bij 3% van de meldingen maatwerkvoorschriften. Beoordeling noodzaak actualisatie in de volgende frequenties: 1x per 10 jaar voor alle bedrijven; 1x per 5 jaar voor bedrijven waar externe veiligheid een rol speelt (dit zijn alle BRZO bedrijven en een deel van de IPPC bedrijven); Of wanneer dit vanuit toezicht noodzakelijk blijkt. In 15% van de gevallen leidt de beoordeling tot daadwerkelijke actualisatie. BRZO+: volgens uitvoeringsprogramma BRZO+ Noord. Categorie 1: geen actief toezicht, maar werken o.b.v. piepsysteem. Categorie 2: 1x per 9 jaar. Categorie 3: 1x per 3,3 jaar. Categorie 4 en hoger: 1x per jaar. Categorie 2 en 3 inrichtingen: volledige (integrale) controles. Categorie 4 en hoger: aspectcontroles die in een cyclus van 5 jaar tezamen een volledige (integrale) controle vormen. Inrichtingen met een Drentse prioriteit krijgen extra uren voor uitvoering van de controle: Categorie 1: 2 uur. Categorie 2: 3 uur. Categorie3: 4 uur. Categorie 4/5: 6 uur. Alleen beoordeling van de volgende meldingen: - Afkomstig van bedrijven die de RUD niet kent. - Grond afkomstig van een locatie buiten de provincie Drenthe. - Grond bestemd voor schone gebieden op de Drentse bodemkwaliteitskaart. 50% van de meldingen wordt beoordeeld. 50% van de meldingen 900 controles per jaar *In een tweetal werksessies met alle opdrachtgevers en RUD zijn middels gezamenlijke risico-inschattingen op basis van kans x effect (de kans dat vergunningen niet op orde zijn en/of naleving slecht is) de Drentse prioriteiten bepaald. De volgende thema s zijn als Drentse prioriteiten onderscheiden: BRZO+ inrichtingen, inrichtingen met stoffen genoemd op de risicokaart, opslag van gevaarlijke stoffen, bodemverontreiniging, bodemsaneringen, gevaarlijk afval, grondstromen, luchtemissies overige stoffen en risicovolle bedrijven. Deze Drentse prioriteiten zijn verwerkt in de Drentse maat. 5
1.6 Van input naar output gestuurd Met de invoering van de Drentse Maat is de RUD per 1 januari 2016 overgegaan van input naar output gestuurd werken. Als gevolg hiervan wordt voor de producten van de Drentse Maat gerekend met aantallen en een kostprijs per product. Daar waar dat niet mogelijk is, en bij de niet-drentse Maat producten, wordt nog gerekend met uren en het uurtarief dat middels de begroting 2017 is vastgesteld. De uren voor de niet- Drentse Maat producten in dit programma zijn gebaseerd op de beschikbare uren van voor de Drentse Maat. Een uitzondering hierop is de uitbreiding van de uitvoering van werkzaamheden op het gebied van asbest. Hierover is in het DB van april 2016 afgesproken dat de uitbreiding van deze werkzaamheden vanaf 2016 worden uitgevoerd door de RUD. In de begroting van 2017 is hiervoor een structureel bedrag opgenomen. Een totaal van 311 uur is hiervoor opgenomen. Niet-Drentse Maat producten (overige milieu specialismen) Uren Bodemtaken 1285 Geluid, lucht en externe veiligheid 2040 Asbest 311 Juridische ondersteuning 0 Overige milieu specialistische taken 600 Projecten 0 Totaal 4236 6
1.7 Overige aspecten - EED richtlijn In 2012 stelde het Europees Parlement de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED) vast. De richtlijn vermeldt de Europese doelstelling van een 20% lagere Europees energieverbruik in 2020. Het bevat verplichtingen voor zowel lidstaten als bedrijven. De invoering van artikel 8 van de EED gaat over de uitvoering van energieaudits door grote ondernemingen. Gemeenten en provincies zijn bevoegd gezag voor het toezicht hierop. In juli 2015 is de Nederlandse (tijdelijke) regeling implementatie EED inwerking getreden. Het ministerie van Economische Zaken (EZ) heeft deze regeling ingevoerd zonder overleg met gemeenten en provincie. Oorzaak daarvan is dat EZ eigenlijk veel te laat is met de implementatie en onder druk staat om aan de verplichtingen van Europa te voldoen. Om te zorgen voor een adequate uitvoering en toetsing van deze energieauditplicht heeft EZ nu acties in gang gezet om knelpunten als gevolg van de korte implementatieperiode, onduidelijkheden over de reikwijdte en gebrek aan mensen en middelen bij het bevoegd gezag op te lossen. Dit in samenwerking met VNG en IPO. In het najaar is de verwachting, op basis van het onderzoek dat EZ is gestart naar de uitvoeringslasten van deze extra taak voor het bevoegd gezag, duidelijkheid te hebben over de inzet van mensen en middelen die nodig is voor de toetsing van de energieaudits. De uiteindelijke compensatie van de extra uitvoeringslasten loopt via het Gemeente- en Provinciefonds. Aangezien de toetsing van energieaudits een milieutaak is die valt binnen het takenpakket van de RUD betekent dit een overheveling van de samenhangende financiële middelen (compensatie vanuit EZ). Uitvoering van de taak is uiteindelijk afhankelijk van de bekostiging. - Omgevingswet De komst van de Omgevingswet betekent dat er veel verandert. De wet bundelt bijvoorbeeld 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. Dit betekent een verandering voor gemeenten, provincies maar ook voor omgevingsdiensten, immers zij voeren de uitvoeringstaken milieu uit voor gemeenten en provincies. In dit kader heeft de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen een werkgroep samengesteld ter voorbereiding op deze wetswijziging en de implementatie hiervan. Voor wat betreft de milieu aspecten kan de RUD desgevraagd een faciliterende en adviserende rol spelen. Op basis van het nu verwachte implementatieproces zijn vooralsnog in het uitvoeringsprogramma 2017 geen uren gereserveerd betreffende inzet van de RUD. Mocht in de loop van 2017 toch advies nodig zijn van de RUD dan wordt gekeken of dit binnen de niet-drentse Maat uren kan worden opgevangen. 7
- Actualiseren bodemkwaliteitskaart In de periode 2011-2012 hebben de Drentse gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Hoogeveen, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo, Westerveld en de Provincie Drenthe gezamenlijk een bodemkwaliteitskaart laten opstellen. De bodemkwaliteitskaart wordt gebruikt als bewijsmiddel voor de kwaliteit van vrijkomende grond en de ontvangende bodem en maakt onderdeel uit van het door de gemeenten vastgestelde grondstromenbeleid in de Nota bodembeheer. Reden om het opstellen van een bodemkwaliteitskaart destijds gezamenlijk op te pakken was dat dit per gemeente een belangrijke kostenbesparing opleverde. Een ander belangrijk voordeel van een gezamenlijke bodemkwaliteitskaart is dat het eenvoudiger wordt om grond vanuit de ene gemeente in de andere toe te passen. Volgens de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten moet een bodemkwaliteitskaart periodiek (eens per 5 jaar) opnieuw beleidsmatig worden vastgesteld. Bij de herziening moeten in principe alle stappen voor het opstellen van een bodemkwaliteitskaart opnieuw worden doorlopen om vast te stellen of de huidige bodemkwaliteitskaart nog wel voldoende in overeenstemming is met de werkelijkheid. De bodemkwaliteitskaart is door alle deelnemende gemeenten en provincie eind 2012 of begin 2013 vastgesteld. Dit betekent dat de gezamenlijke bodemkwaliteitskaart in 2017 moet worden herzien. De uitvoering van deze werkzaamheden is niet opgenomen in het programma van 2017 maar wordt als apart project uitgevoerd en als zodanig gefinancierd. - Zonebeheer geluid In de begrotingswijziging 2016 is besloten dat het zonebeheer geluid in 2016 wordt betaald door de RUD en dat de RUD ervoor zorgt dat ze de organisatie in orde brengt om het zonebeheer structureel uit te voeren. Na 2016 geven de bevoegde gezagen in hun jaarprogramma duidelijk aan hoeveel capaciteit zij reserveren voor het zonebeheer. In de afgelopen jaren heeft de gemeente Hoogeveen voor deze werkzaamheden al structureel capaciteit opgenomen in haar uitvoeringsprogramma s. Om deze reden wordt in het uitvoeringsprogramma van 2017 door de gemeente Hoogeveen geen extra capaciteit gevraagd maar kunnen deze werkzaamheden worden opgevangen binnen de bestaande niet-drentse Maat uren zoals deze ook in 2016 beschikbaar waren. 8
2 PRODUCTEN DRENTSE MAAT 1.0 2.1 Vergunningen en meldingen De vergunningen en meldingen die door de RUD afgehandeld worden, vinden hun grondslag in de Wet milieubeheer (Wm). Het betreft omgevingsvergunningen, onderdeel milieu en milieumeldingen op grond van het Activiteitenbesluit en overige Algemene Maatregelen van Bestuur op grond van de Wm. Vergunningen en meldingen Product- Productnaam Aantal nummer* 101 Omgevingsvergunning Milieu - oprichtingsvergunning (OV) 1 102 Omgevingsvergunning Milieu - revisievergunning (RV) 5 103 Omgevingsvergunning Milieu - milieuneutrale wijziging 3 104 Omgevingsvergunning Milieu - veranderingsvergunning (VV) 6 105 Omgevingsvergunning Milieu - beperkte milieutoets (OBM) 5 106 Omgevingsvergunning Milieu - actualiseren 5 107 Maatwerkvoorschrift milieu (bij meldingen activiteitbesluit) 6 108 Vooroverleg omgevingsvergunning aanvragen (OV, VV, RV) 12 109 Besluit Gelijkwaardigheid Activiteitenbesluit 0 110 Intrekken van een omgevingsvergunning Milieu 4 111 Meldingen milieu (Activiteitenbesluit) 100 112 Melding niet-inrichtinggebonden 3 113 Ontheffing verboden (stortverbod, opslaan afvalstoffen buiten 2 inrichtingen, verbranden afvalstoffen buiten inrichtingen) 114 Informatieverstrekking bedrijfsactiviteit en milieu 45 115 Advisering rijksprocedures 3 *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 9
2.2 Toezicht en handhaving Bijna alle bedrijven hebben milieuvoorschriften waaraan voldaan moet worden. Deze voorschriften dienen de gezondheidsrisico s, veiligheidsrisico s en milieurisico s en hinder tot aanvaardbare proporties terug te brengen en/of op het wettelijk niveau te houden. Om te zorgen dat deze regels worden nageleefd worden bedrijven periodiek gecontroleerd. Ook het behandelen van milieuklachten en meldingen zijn taken die binnen toezicht en handhaving worden uitgevoerd. Daarnaast is met komst van de RUD ook een piketregeling gevormd. Incidenten met milieurelevantie en acute milieuklachten vallen onder deze piketregeling. Toezicht en handhaving Product- Productnaam Aantal nummer* 116 Toezicht milieu (bedrijfsactiviteiten) categorie 1 0 117 Toezicht milieu (bedrijfsactiviteiten) categorie 2 # 96 118 Toezicht milieu (bedrijfsactiviteiten) categorie 3 # 79 119 Toezicht milieu (bedrijfsactiviteiten) categorie 4 en 5 40 120 Klachten (milieuklachten, handhavingsverzoeken, meldingen ongewone 81 voorvallen door bedrijven) 128 Ketentoezicht 1 (232 uren) Toeslag regulier toezicht Drentse Prioriteiten 2 (363 uren) *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 1 Ketentoezicht is een vorm van toezicht die gaat verder dan de inrichtingsgrenzen. Het voor- en natraject wordt onderzocht en er wordt nadrukkelijk samenwerking gezocht met andere toezicht-partners. Dit alles heeft tot doel om in de hele keten handhavend te kunnen optreden en daarmee herhaling van problemen in de toekomst te verkleinen of te voorkomen, elders of op de inrichting zelf. Voor 2016/2017 wordt voorgesteld aandacht te besteden aan de thema s asbest, co-vergisting, witgoed en mogelijk bedrijfsafvalolie. 2 Dit betreft toeslag van extra uren toezicht voor bedrijven die vallen onder een Drentse prioriteit. # Binnen deze categorieën zijn gemeentelijke inrichtingen meegenomen. 2.3 Bodemtaken De werkzaamheden binnen deze categorie hebben betrekking op het beoordelen van meldingen grondstromen en toezicht en handhaving op grondstromen en bodemsaneringen. Bodemtaken Product- Productnaam Aantal nummer* 121 Meldingen Besluit bodemkwaliteit (grondstromen) 100 122 Melding calamiteit bodem 5 123 Toezicht bodemaspecten Wm inrichtingen - tanksaneringen 2 124 Toezicht Besluit bodemkwaliteit (grondstromen) 50 125 Toezicht niet-ernstige gevallen bodemsanering 5 126 Toezicht gebiedsgericht milieu (vrije veldcontroles) 67 *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 10
3 NIET-DRENTSE MAAT PRODUCTEN 3.1 Bodemtaken De werkzaamheden binnen deze categorie zijn vooral adviserend van aard en beslaan een breed spectrum. Zoals uitvoering van werkzaamheden ten behoeve van de bodemtoets bij een omgevingsvergunning aanvraag, behandelen van makelaarsvragen en advisering bij aan- en verkoop van een terrein. Daarnaast worden bodemadviezen gevraagd in het kader van ruimtelijke ordening en civieltechnische projecten. Bodemtaken Productnummer* Productnaam Indicatie aantal Indicatie uren 203 Beoordeling verzoeken Warmte en 1 koude opslag 204 Informatieverstrekking bodem 210 205 Advisering bodem (ad hoc) 30 205 Advisering bodem (Bodemtoets 115 omgevingsvergunning aanvraag) 205 Beoordeling bodemonderzoeken 15 205 Begeleiding/coördinatie van 8 bodemopdrachten 207 Overige bodemtaken (Beheer en 55 onderhoud bodeminformatie) Totaal 1285 *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 11
3.2 Geluid, lucht & externe veiligheid De werkzaamheden binnen deze categorie zijn adviserend van aard en vooral gericht op geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid en geur. Geluid, lucht & externe veiligheid Productnummer* Productnaam Indicatie aantal Indicatie uren 302 Advisering geluid 25 (ad hoc) 302 Advisering geluid (Geluidtoets milieu 30 omgevingsvergunning aanvraag) 302 Advisering geluid (Geluidtoets bouw 40 omgevingsvergunning aanvraag) 302 Begeleiding en advisering betreffende 1 geluidsanering woningen 302 12-dagenregeling geluid 15 303 Advisering zonebeheer (industrielawaai) 20 304 Advisering lucht/geur/fijnstof 15 305 Advisering externe veiligheid (ad hoc) 20 Totaal 2040 *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 12
3.3 Asbest Werkzaamheden die vallen binnen deze categorie is het inschakelen van asbestexpertise van de RUD bij toezicht op asbestverwijdering tijdens sloop. Asbest Productnummer* Productnaam Indicatie aantal Indicatie uren 401 Meldingen asbestverwijdering 135 (inclusief toezicht op asbestverwijdering) Totaal 311 *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 3.4 Overige milieu specialistische taken De werkzaamheden zijn vooral adviserend van aard op het gebied van de MER. Daarnaast betreft het milieuadvisering op uitvoerend niveau voor omgevingsvergunning en BBT aanvragen en over het opstellen van een bestemmingsplan. Projecten Productnummer* Productnaam Indicatie aantal Indicatie uren 601 MER 2 602 Milieuadvisering Bouw en RO 10 (Milieuadvisering bestemmingsplan) 602 Advisering Bouw en RO (Milieuadvies 130 algemeen en agrarisch bij omgevingsvergunning aanvraag en BBT aanvraag 603 Overige milieu specialistische taken 5 (Milieuadvisering lokale vergunningen) Totaal 600 *Productnummer is gebaseerd op de productnummering volgens productenboek 2016 13
4 AKKOORD In dit uitvoeringsprogramma 2017 zijn de afspraken tussen de gemeente Hoogeveen en de RUD Drenthe vastgelegd voor de uitvoering van de milieutaken binnen de gemeente Hoogeveen. Voor akkoord: Burgemeester Gemeentesecretaris <naam> <plaats> datum: <naam> <plaats> datum: 14