Alles over de Bosch contactpunten ontsteking. Indeling. Waarom een goed afgestelde ontsteking belangrijk is:. Maar wat is nu het goede ontstekingstijdstip voor jouw Zündapp?. Wat heb je nodig om aan een ontsteking te kunnen werken:. Hoe kan je het ontstekingstijdstip controleren en/of afstellen.. Wat als je nu nog geen goede vonk hebt.. Vliegwiel verwijderen en aanbrengen.. Punten vervangen.. Spoel(en) verwijderen en aanbrengen.. Condensator verwijderen en aanbrengen.. Bougiekabels en bougiedoppen.. Bougies.. Metingen met een multimeter.. Altijd handig om op reserve te hebben liggen.. Tot slot nog een paar goede tips en/of aanvullingen van anderen.
Waarom een goed afgestelde ontsteking belangrijk is: Als de ontsteking niet optimaal is kun je startproblemen hebben of kan je brommer niet optimaal presteren, niet goed op toeren komen of juist niet stationair blijven draaien. Natuurlijk is dit ook nog afhankelijk van de toestand van je blok, carburateur en uitlaat. Dit betekend ook, dat het nodig kan zijn om je ontstekingstijdstip te veranderen als je een snellere cilinder of grotere carburateur of uitlaat hebt gemonteerd.
Maar wat is nu het goede ontstekingstijdstip voor jouw Zündapp? Als het een originele 50cc bromfiets cilinder is met hooguit een 15mm carburateur en een normale uitlaat(sigaar,blokfluit of fluisterpijp), dan is een ontstekingstijdstip van ca. 1,8mm voor ontsteking gewoon goed. Heb je een snelle 50cc of 70cc dan is het minder eenvoudig te zeggen, dit ligt in 99% van de gevallen tussen de 0,6 en 2,0mm voor ontsteking en dan betekend het gewoon proefondervindelijk het optimale tijdstip opzoeken. Dan zul je steeds moeten proefrijden, verstellen en weer proefrijden tot dat je de optimale afstelling hebt.
Op de site van Zunflappie kun in de onderhoudsboeken (faq 36 t/m 43) en in faq 63, "databladen" een heel aantal ontstekingstijdstippen van originele Zündapps vinden. Leuk om eens te bekijken, maar ik denk dat er maar zeer weinig mensen zijn die een Zündapp met 100% originele setup hebben, een andere naaldhouder in je carburateur kan namelijk betekenen dat je een ander ontstekingstijdstip nodig hebt.
Wat heb je nodig om aan een onsteking te kunnen werken:
1. een bougiesleutel 2. een 0,4mm voelermaatje (voor de elektrode afstand van je bougie) 3. een meetstift die door je bougiegat past, dit kan een schuifmaat of afstelklok zijn (maar gaat bij gebrek aan beter ook met een potlood). 4. evt een contactvijltje 5. een vliegwieltrekker en blokkeersleutel voor als je punten of andere delen binnen het vliegwiel wilt vervangen. 6. goed licht of een goede lamp om door de openingen in je vliegwiel naar het openen van je puntjes te kunnen kijken.
Hoe kan je het ontstekingstijdstip controleren en/of afstellen. Soms, als je nog steeds het eerste vliegwiel hebt, staat daar een stippellijn op die precies bij een merkteken in je carter staat op het voor dat blokje originele ontstekingstijdstip. Als hier ook de originele cilinder op staat dan is dit ook het juiste tijdstip
Zijn deze merktekens niet meer te vinden of bestaat de kans dat je niet meer je originele vliegwiel hebt dan zul je het op de volgende wijze moeten bepalen: Eerst verwijder je de bougie uit de kop, dan bepaal je (b.v. met een schuifmaat in het bougiegat) het Bovenste Dode Punt. Dat wil zeggen het bovenste punt van de zuiger in de cilinder. Heb je dit punt gevonden dan merk je bijvoorbeeld met een lakstift het vliegwiel ten opzichte van het blok. Sleutel je veel en ook aan andermans brommers dan is een afstelklok die je in het bougiegat draait ook een handig hulpmiddel.
Dan draai je het vliegwiel terug (tegen normale draairichting in) en zorg je dat de schuifmaat 1.5 á 1.9mm verder de cilinder in gaat. Vervolgens draai je het vliegwiel (in normale draairichting) heel voorzichtig tegen de schuifmaat aan, precies op het punt dat de zuiger de schuifmaat raakt zet je een tweede punt op het blok. Dit is het ontstekingstijdstip en het punt waarop de contactpunten moeten beginnen te openen.
Nu heb je twee punten op je carter staan en één op je vliegwiel als het goed is, om nu verwarring te voorkomen kan het handig zijn om het merkteken van het BDP van je carter te verwijderen, je hebt verder alleen je ontstekingstijdstip nodig. ( is in de afbeeldingen niet gedaan) Om te kunnen zien of je wanneer je punten open heb je goed licht nodig ( overdag buiten of een goede lamp). Nu zet je het vliegwiel iets voor het ontstekingstijdstip,
en draai je langzaam verder in de normale draairichting. De contactpunten moeten dan beginnen te openen op het moment dat de merktekens voor het ontstekingstijdstip bij elkaar staan.
Net voorbij de merktekens moeten de punten open staan.
Door de rood aangegeven schroef los te draaien kan je de contactpunten stellen, deze moeten tussen de 0,3 en 0,4mm open gaan. Als ze te ver openen heb je geen regelmatige bougievonk bij starttoerental en moeten ze iets verder dicht gezet worden. Nu heb je als het goed is ook bij starttoerental een goede vonk en staat de ontsteking bijna goed (soms al helemaal) dit kun je zien als je het vliegwiel heel langzaam in de draairichting draait, bevindt het punt op het vliegwiel zich precies bij het tweede punt op het blok (Figuur 2) als de punten beginnen te openen dan staat de ontsteking goed. Openen ze iets eerder of later dan kan je dit nog goed krijgen door de schroeven van de grondplaat op te lossen en de grondplaat iets te draaien.
Hier ter verduidelijking nog een foto van een losse grondplaat.
Bij het puntje van het pijltje naar de contactpunten kun je zien of de puntjes open of dicht staan, in de tekening heb ik de punten wit met grijs gemaakt en het schroefje waarmee je ze afstelt rood gekleurd. Dit is alleen te zien door de gaten in je vliegwiel, zonder vliegwiel gaan je punten namelijk niet open. Nog een foto waarop je kunt zien hoe je met behulp van een schroevendraaier de punten kan verstellen als je het bevestigingsschroefje van de punten iets hebt opgelost.
Nog een foto waarop je kunt zien hoe je met behulp van een schroevendraaier de punten kan verstellen als je het bevestigingsschroefje van de punten iets hebt losgedraaid.
Heb je de ontsteking afgesteld als hierboven dan moet je een regelmatige vonk hebben als je je bougiekabel met bougie los op je cilinder legt, je contact aanstaat en je rustig (met de hand) je kickstarter of trappers bedient.
Als je toevallig een afstellamp (stroboscooplamp) ter beschikking hebt kun je nu ook makkelijk bij lopende motor je ontstekingstijdstip controleren doordat de verfstippen die je hebt gezet heel duidelijk herkenbaar zijn als je met zo'n lamp werkt.
Wat als je nu nog geen goede vonk hebt. Als je net nieuwe punten gemonteerd hebt kunnen ze iets vet zijn, dan moet je ze met een doekje met thinner of spiritus schoonmaken. (over het vervangen van puntjes e.d. kom ik verder op nog op terug) Mogelijk is de elektrode afstand van je bougie te groot, deze is zo uit het doosje meestal 0,75mm en moet voor een puntenontsteking maar 0,4mm zijn.(een vette bougie vonkt vaak helemaal niet meer tussen de elektroden, dan glijdt de vonk langs de isolatieneus af)
Ook is het mogelijk dat de contactjes van je contactpunten geoxideerd zijn, dit is als het niet te erg is, op te lossen door een contactvijltje tussen je punten door te halen. Helpt dit ook niet dan kun je, als je een ontsteking hebt met de bobine in het vliegwiel, de zwarte draad die naast je bougiekabel naar buiten komt tijdelijk onderbreken, hiermee sluit je kortsluiting in je kortsluitdraad(zwart) en je contactslot uit. Heb je nu wel vonk, dan moet je de bedrading naar je contactslot en je contactslot zelf nalopen.
Een enkele keer gooit zelfs de bougiedop roet in het eten, dan heb je bijna geen bougievonk terwijl je wel een goede vonk hebt als je de bougiedop verwijderd en je bougiekabel rechtstreeks aan je bougie vast maakt. Dan is de ontstoringsweerstand van je bougiedop verbrand of geoxideerd. Monteer je nu een nieuwe bougiedop dan is het probleem opgelost. Heb je nu nog steeds geen goede vonk dan moet je eerst nieuwe contactpuntjes monteren en als dat nog niet helpt dan ook je condensator en ontstekingsspoel/bobine vervangen.
Vliegwiel verwijderen en aanbrengen. Als je de bevestigingsmoer van je vliegwiel los draait kun je je vliegwiel het beste blokkeren met een blokkeersleutel voor een slijpmachine.
Daarna breng je de vliegwieltrekker aan op het vliegwiel, let op dat je deze meerdere omwenteling in het vliegwiel draait anders kun je zowel je trekker als je vliegwiel beschadigen
Als je je vliegwiel weer aanbrengt moet je goed opletten dat het spietje tussen de drie en vier uur stand staat, anders heb je kans dat je bij het plaatsen van je vliegwiel het hamertje van je contactpunten afbreekt.
Vervolgens breng je de sluitring (geen kartel of borgring) en de moer weer aan en zet deze vast door het vliegwiel op de zelfde manier te blokkeren als tijdens het loshalen en de moer op 35N/m vast te draaien. Note: Er mag geen vet of vuil op de conus van de krukas zitten als je het vliegwiel monteert, anders bestaat de kans dat hij later los loopt. Aan het spietje doe ik wel een heel klein beetje vet, zodat hij er niet gelijk uitvalt tijdens het monteren.
Punten vervangen. Als je het vliegwiel eraf hebt kun je de punten vrij gemakkelijk vervangen, met een heel klein steeksleuteltje of punttangetje het moertje waar mee de kabeloogjes vastzitten verwijderen en het M4 schroefje waarmee de punten aan de grondplaat zitten verwijderen en je kunt ze er zo uit pakken. Bij het monteren moet je er vooral op letten dat de kabeloogjes/bedrading niet tegen massa komt.
Ook moet je er voor zorgen dat de contactpunten zelf vet vrij zijn en dat de inkeping in de punten zo ongeveer gelijk staat met de uitsparing tussen de twee nokjes op je grondplaat. Afstellen gebeurt pas als het vliegwiel weer gemonteerd is. Wel is het slim om een druppeltje olie op het viltje van de grondplaat te doen, dan slijt het hamertje van je punten ook wat minder snel.
Spoel(en) verwijderen en aanbrengen. Hiervoor zul je de complete grondplaat moeten verwijderen, hiervoor moeten twee M4 schroefjes verwijderd worden en moet de M6 blokbout waarmee de kabelbeugel vast zit los gemaakt worden. Let hierbij ook goed op dat de kabelhuls die over de bedrading heen zit ter plaatse van de kabelbeugelzit. Zit deze daar niet dan kan de isolatie van de bedrading doorslijten op de kabelbeugel met alle gevolgen van dien. Dus let bij het monteren goed op dat kabelhuls goed op z'n plaats zit.
Voor je een spoel verwijderd moet je eerst goed kijken hoe de bedrading door en over de grondplaat loopt, dit is de meest storingsvrije positie van de draden en zo moet het ook weer komen te zitten. De bedrading van de remlichtspoel loopt zelfs onder de contactpunten door.
Als je de bobine/ontstekingsspoel vervang moet je een zware soldeerbout (minstens 75W) gebruiken waarmee de condensator maar heel kort hoeft te verwarmen met het los en vast solderen van het draadje, De condensator mag zelf namelijk niet te heet worden. De spoelen zelf zitten met M4 boutjes vast en kunnen iets over de grondplaat verschuiven als deze los geweest zijn. Daarom moet je heel goed opletten dat je vliegwiel vrij van de spoelen draait als je een spoel los gehad hebt of hebt vervangen. Loopt het vliegwiel aan dan zul je de buste boutjes door de gaten van het vliegwiel moeten oplossen om de spoel iets te kunnen verschuiven. Draait het vliegwiel nu vrij als die boutjes weer vast zitten dan is het goed, anders zul je het nog een keer moeten doen, net zo lang tot het vliegwiel nergens meer aanloopt.
Condensator verwijderen en aanbrengen. Om je condensator te kunnen vervangen moet je de complete grondplaat uitbouwen. Vervolgens soldeer je de draadjes los en verwijder je de bobinespoel. eenstukje22mm koperen waterleiding nodig dat je aan een kant afvijlt. Verder heb je
Dan dan de condensator in het buisje schuiven en met een hamer en passende dop de condensator uit de grondplaat tikken.
En voila, de condensator is er uit zonder de grondplaat te beschadigen.
Monteren van een te dunne imitatie condensator Deze valt zo door het gat heen of kun je zonder moeite op z'n plaats duwen. Om te voorkomen dat deze loskomt als de motor warm is kun je een druppeltje Bison metaallijm gebruiken. Heb je een originele of een betere imitatie condensator dan heb je kans dat deze iets te groot lijkt te zijn. Sla deze er dan niet in, hiermee kun je hem gelijk onbruikbaar maken. Je moet dan je de grondplaat (zonder spoelen en punten) met een verfföhn tot een graad of 80 verwarmen terwijl je de condensator in het diepvriesvak laat afkoelen tot een graad of 10 onder nul. als het goed is kun je hem dan zo met je duim in de grondplaat drukken en zit hij, als de grondplaat weer is afgekoeld, goed vast.
Bougiekabels en bougiedoppen. Over bougiekabels valt niet zo veel te zeggen, het belangrijkste is dat je een koperkern bougiekabel hebt met de goede dikte voor je bobinespoel. Dit betekend dat je voor een bobinespoel binnen het vliegwiel een bougiekabel van 5mm dik moet hebben terwijl sommige externe bobines een 7mm dikke bougiekabel nodig hebben.
Neem in ieder geval nooit een ontstoorde bougiekabel, deze hebben zo'n hoge weerstand dat een puntenontsteking gewoon niet sterk genoeg is om deze te overbruggen. Voor bougiedoppen geldt ook dat ze beter geen ontstoringsweerstand kunnen hebben. Verder moet de bougiedop goed contact maken met je bougiekabel en moet hij goed klemmen op de bougie, tevens mag hij niet gevoelig zijn voor vocht.
Hieronder een paar goede bougiedoppen:
Dit is op zich ook wel een mooie dop, alleen is het klemmetje waarmee je hem op de bougie klemt van matige kwaliteit waardoor hij snel loskomt van je bougie. Omdat ik het wel mooier vind staan op een geforceerde koeling heb een niet ontstoorde het binnenwerk (stalenmantel, open gebogen) en vervangen door dop. ik NGK
Dan hier nog een dop die je NIET moet hebben als je vaak door de regen moet.
Dit is namelijk een ontstoorde bougiedop met inwendige weerstand. Deze bedraagt, als de dop nog nieuw is 5500 Ohm maar kan door oxidatie van de koperen contactlippen en het ijzeren veertje in de dop oplopen tot boven de 30000 Ohm. Rijdt je daar te lang mee door dan begint hij eerst in te houden als hij warm wordt en wil hij uiteindelijk alleen nog maar stationair draaien. Als het zover is dan bestaat de kans dat zowel je contactpunten als ook je condensator en bobinespoel zo'n dreun gehad hebben dat je ze allemaal moet vervangen om weer betrouwbare ontsteking te krijgen.
Bougies Bij bougies is het belangrijk dat je de elektrode afstand op 0,4mm afstelt. als ze uit het doosje komen, staan ze meestal op 0,75mm en dat is veel te veel voor dit type ontsteking. Ook is het belangrijk dat je de goede schroefdraadlengte en model elektrodes hebt, het rechter model is geschikt voor Zündapp.
Tevens is het belangrijk dat je een bougie met de juiste warmtegraad hebt. Een te koude bougie zal minder goed starten, niet goed schoon branden en eerder vet slaan. Een te warme bougie daar in tegen zal heel makkelijk starten maar bij volgas rijden in kunnen gaan houden en zelfs motorschade veroorzaken. Een "warme" bougie is voor een motor met lage verbrandingstemperatuur( meestal ook een laag motor vermogen). Een "koude" Bougie is voor een snelle motor met een hoge verbrandingstemperatuur.
Een vingerwijzing welke warmte graad bougie je voor je brommer nodig hebt zal ik hieronder proberen te geven. De praktijk kan natuurlijk altijd afwijken maar nu heb je in ieder geval iets om mee te beginnen. NGK B6HS voor een standaard bromfiets (45km/h) NGK B7HS voor een licht opgevoerde Zündapp (65á70km/h) NGK B8HS voor een flink opgevoerde Dappies (80á85km/h) NGK B9HS voor zwaar opgevoerde brommers (90+km/h) De NGK B..HS bougies zijn bougies met korte draad.
Warmtegraad is goed, afhankelijk van de mengverhouding en de gebruikte oliesoort kan hij nog iets lichter of grijzer zijn.
Metingen met een multimeter Helaas heb ik maar een paar waardes waar ik zeker van weet dat ze goed zijn. Om te beginnen de weerstand van de stoplichtspoel 6V 5W: groen/rode draad naar massa = 3,25 +/- 0,1 Ohm. De lichtspoel 6V 18 of 19W: gele draad naar massa = 0,36 á 0,40 Ohm. Als je spanning wil meten die een lichtspoel opwekt dan moet je meter instellen op 50V wisselspanning.
Bij stationair toerental moeten ze onbelast minimaal 6V leveren en als je gas geeft, kan dat wel oplopen tot 30V. Belast je ze door je licht te laten branden, dan meet je hem stationair minimaal 5V en loopt deze bij gas geven op tot maximaal 7,5 V.
Nieuwe imitatie ontstekingsspoel eerste keus: primair naar massa = 0.82 Ohm secundair naar massa = 6,1 Kilo Ohm Goed functionerende Bosch ontstekingsspoel nr.1: primair naar massa = 0,44 Ohm secundair naar massa = 4,9 Kilo Ohm Goed functionerende Bosch ontstekingsspoel nr.2: primair naar massa = 0,46 Ohm secundair naar massa = 16,9 Kilo Ohm? Goed functionerende Bosch ontstekingsspoel nr.3: primair naar massa = 0,80 Ohm secundair naar massa = 13,5 Kilo Ohm? Bosch ontstekingsspoel nr. 4: primair naar massa = 0,80 Ohm secundair naar massa = 40 Kilo Ohm??? Bosch ontstekingsspoel nr.5: primair naar massa = 0,43 Ohm secundair naar massa = 8,2 Kilo Ohm
Conclusie weerstandswaarden ontstekingsspoelen: Je komt twee verschillende types tegen, bij de ene moet de weerstand van de primaire spoel 0,42 á 0,48 Ohm bedragen en bij de andere moet hij 0,79 á 1,80 Ohm bedragen. Is hij lager, dan staat of je contact uit, of staan je contactpunten dicht(krukas stukje verdraaien), of maak je sluiting in je condensator of bedrading.
Conclusie weerstandswaarden ontstekingsspoelen: Helaas kun je zo niet meten of de isolatie van de bobine goed is, deze kan ondanks dat de secundaire wikkeling een goede weerstand heeft toch doorgeslagen zijn en dan heb je als nog een nieuwe ontstekingsspoel nodg. Van primair naar massa moet de weerstand tussen de 0,42 en de 1,10 Ohm zijn. Is hij lager, dan staat of je contact uit, of staan je contactpunten dicht(krukas stukje verdraaien), of maak je sluiting in je condensator of bedrading. Is hij aanzienlijk hoger dan is de spoel naar alle waarschijnlijkheid stuk. Van secundair naar massa moet hij minimaal 5 Kilo Ohm bedragen, een maximale waarde kan ik niet geven maar 20 Kilo Ohm lijkt me wel zo'n beetje het uiterste.
Altijd handig om op reserve te hebben liggen.
Bestel je het gelijk met andere onderdelen dan heb je het voor 35,-. Je weet nooit wanneer iets van je ontsteking stuk gaat en als het dan zover is dan is het niet leuk om een week of langer op je onderdelen moet wachten.
Tot slot nog een paar goede tips of aanvullingen. Met een 6volt trafo en een 6volt lampje kun je de ontsteking precies afstellen. sluit de ene kant aan op massa en de andere kant met het lampje er tussen op de ontstekings draad. ( kroonsteen achter zijdeksel) als de punten dicht staan brand het lampje fel. als de punten open staan moet de spanning door het spoeltje ( weerstand) en gaat het lampje zwakker branden. Zo kun je het openings moment zien. Je kunt ook in plaats van een trafo met lampje met een multimeter een weerstandsmeting tussen de ontstekingsdraad(kroonsteentje) en massa doen, dan zie je op het moment dat de punten open gaan de weerstand van 0,01 Ohm naar ca 0,44 á 1,10 Ohm verspringt.
Presentatie van: