stadsinitiatieven groep helderheid Stichting Zuidzijde Stijlgroeplandschap en stedelijke ruimte

stadsinitiatieven groep helderheid Stichting Zuidzijde Stijlgroeplandschap en stedelijke ruimte

Groep Helderheid Zuidzijde + + Stijlgroep Stijlgroep landschap en stedelijke ruimte Piekstraat 33 3071 EL Rotterdam Postbus 50511 3007 JA Rotterdam T (0)10 413 80 20 F (0)10 213 37 38 W www.stijlgroep.com B www.landscapeisleading.com ROTTERDAM 30-12-2011 51026-S-BO02-01.PDF

Helderheid, hèt Stadsinitiatief Onze droom... 5 Onze organisatie... 7 Projectvoorstel H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. groep Helderheid / Stichting Zuidzijde / Stijlgroep Inleiding... 9 De ontwikkeling van Helderheid in perspectief... 11 Beleidsevaluatie... 15 Inventarisatie en aanbevelingen cultureel programma... 15 Projectonderdelen Rap workshops verspreid over het jaar... 17 Toneel... 19 Dialoog/debat... 20 Kunst (straatkunst en graffiti)... 21 Kooklessen en kookworkshops & steunpunt voor Feijenoord... 22 Muziekproductie in een eigen studio... 23 Ontmoeting & chillen... 25 Buurtactiviteiten / Feesten voor jeugd en bewoners... 27 Steunpunt Vakwerf Feijenoord... 27 Bijlagen Bijlage 1 t.b.v. stadsinitiatief: achtergrond en motivering Helderheid Bijlage 2 t.b.v. stadsinitiatief: Schetsboek Bijlage 3 t.b.v. stadsinitiatief: Stichting Zuidzijde HELDERHEIDSPLEIN

Onze droom... ROTTERDAM 30-12-2011 51026

Helderheid, hèt Stadsinitiatief Onze droom Rotterdam-Zuid heeft zich door de inbreng van zijn bewoners ontwikkeld tot een uniek deel van de stad. Dat betekent veel voor Rotterdam als geheel. Alle inwoners samen vormen immers het draagvlak voor zowel de stedelijke voorzieningen in het centrum als die in de omliggende wijken. Wij zien de rivier, die Rotterdam gemaakt heeft tot wat het is, als het middelpunt van een woon- en werkgebied van meer dan een miljoen inwoners. De Maas is het centrale plein van de stad. Zowel aan de noordkant als de zuidkant van dat plein zijn imposante wanden te zien. Daarachter bevinden zich tal van kleinschalige initiatieven die zich van elkaar onderscheiden door hun authentieke karakter. Daar klopt het echte hart van de stad. Loop op Noord en Zuid van Oost naar West en je komt de hele wereld tegen. Om onze droom te bereiken hebben we een culturele infrastructuur nodig. Deze infrastructuur helpt ons, ons bewust te worden van onze culturele erfgoedkwaliteiten. Deze infrastructuur gebruiken we ook om deze kwaliteiten te verbinden aan de ambities van huidige bewoners en ondernemers. Met elkaar maken we een nieuw gemeenschappelijk belang, we versterken de onderlinge verbanden tussen de verschillende etnische afkomsten, we creëren van binnenuit nieuwe werkgelegenheid, zorgen voor nieuwe ontmoetingen en een betere inrichting en beheer van de openbare ruimte. Utopie? Wij dachten van niet. Op Zuid zijn velen van ons daar namelijk al jaren mee bezig. Culturele instellingen, kunstenaars, creatieve bedrijven, bewonersorganisaties hebben al in veel coalities met elkaar samengewerkt en doen dat steeds meer. Met de bijdrage van het stadsinitiatief zijn wij in staat deze positieve energie nog meer te bundelen en van een extra impuls te voorzien. Wij zijn er van overtuigd dat Rotterdam Zuid met zijn unieke ligging en bijzondere geschiedenis de potentie heeft om uit te groeien tot een stadsdeel met een geweldige merknaam. Wij zien kunst en cultuur als de trekker van deze stedelijke vernieuwing. HELDERHEIDSPLEIN

H. E. L. D. E. R. H. E. I. D. d w aa i g no e n h e ef h e l d e r o l e i e e or ke s e n de s he r ee t n i d r Progressie is de realiteit van O N T M O E T E N a c c e p t e r e n vertrouwen I N D E W geven A A R D E L A T E N KANSEN S CCREEREN H I T T E R E N www.helderheidbok aal.nl 06 15823311 ROTTERDAM 30-12-2011 51026

Onze organisatie Wij verenigen ons in een alliantie, waardoor wij van elkaars inzet profiteren. Wij beseffen dat ieder zijn wiel al lang geleden heeft uitgevonden. Wij maken met elkaar goed functionerende voertuigen. Wij weten dat economische vooruitgang in de toekomst alleen gerealiseerd kan worden door informatie te delen in plaats van af te schermen. Wij willen ons eigen bestaan opbouwen en dichtbij onze eigen ambities blijven. Dat is onze kracht. Wij verbinden ons echter graag aan het gezamenlijk belang van de culturele ontwikkeling van Zuid. Via Zuidzijde hebben wij ons verzekerd van de hulp van een netwerk van culturele instellingen, woningbouwcorporaties, onderwijsinstellingen, deelgemeenten en vooral ook het bedrijfsleven. Dit netwerk faciliteert onze ontwikkeling en voorziet ons van kennis. Door op die manier te werken weten wij dat onze initiatieven geen incidenten zijn, maar onderdeel van een brede emancipatieweging. Daarom is ons initiatief hèt Stadsinitiatief. Groep Helderheid Zuidzijde Stijlgroep HELDERHEIDSPLEIN

Workshops bij Havensteder. ROTTERDAM 30-12-2011 51026

H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. Projectvoorstel groep Helderheid / Stichting Zuidzijde / Stijlgroep Inleiding De club Helderheid is een zeer actieve groep in Feijenoord die met veel activiteiten jonge mensen bereikt en deze motiveert voor nieuwe levenswijzen* Joany Muskiet is de centrale figuur in het verhaal van H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. Zij spreekt al jarenlang als initiatiefneemster van de Helderheidmissie op diverse inspiratie-events en werkt samen met lokale en gemeentelijke instanties en organisaties. Ze spreekt namens de jongeren in haar buurt en is daarom ook een belangrijke schakel tussen de overheid en buurtbewoners in Feijenoord. Op dit moment staat positieve rap centraal in de activiteiten. Helderheid biedt jongeren de kans hun werk te laten horen tijdens verschillende evenementen. Sinds 2008 is het aantal Helderheidactiviteiten in snel tempo gegroeid. De ontwikkeling van de laatste jaren toont dat het Helderheidgedachtegoed steeds meer jongeren bereikt en hen motiveert om positief en constructief door het leven te gaan. De activiteiten van Joany Muskiet en de jongeren die zich verenigd hebben in de groep Helderheid zijn niet onopgemerkt gebleven. Vanuit de Deelgemeente Feijenoord, de cultuurscout en particulieren is ondersteuning gegeven bij de ontwikkeling van de activiteiten. Deze ondersteuning had vooral een relatie met de activiteiten die rond het Helderheidfestival werden georganiseerd. In 2010 heeft de Stichting Kunstaccommodatie in het kader van het kunst en cultuurprogramma van het Pact op Zuid opdracht verstrekt aan Stijlgroep (Paul van Wijk) om samen met de groep Helderheid een platform te creëren. In dit platform zijn de ambities van de groep Helderheid in een bredere context betrokken. De vraag was hoe bewoners en andere betrokkenen zich kunnen inzetten om gesignaleerde problemen van de openbare ruimte en de ontmoeting te lijf te gaan. Het platform van de groep Helderheid heeft het Helderheidplein als uitgangspunt genomen bij het maken van een programma van eisen waarin de kennis en de wensen van de jongeren zijn verdisconteerd. De groep Helderheid is met veel enthousiasme aan de slag gegaan en heeft in de zomer van 2011 een Schetsboek gepresenteerd **. Het programma van eisen beperkt zich niet tot het Helderheidplein, maar kan betrekking hebben op meerdere locaties. Een van de meest interessante opties is het bouwplan voor een paviljoen in het Nassauhavenpark. Het zal dienen als multifunctioneel activiteitengebouw dat de Helderheidgroep en de speeltuinvereniging zal huisvesten. * Een overzicht van de Achtergronden en motivering van de activiteiten van H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. wordt weergegeven in bijlage 1. ** Het Schetsboek van de groep Helderheid wordt weergegeven in bijlage 2. HELDERHEIDSPLEIN

Workshops bij Havensteder. ROTTERDAM 30-12-2011 51026 10

De ontwikkeling van Helderheid in perspectief De ontwikkeling die de groep Helderheid doormaakt kan langs twee lijnen worden gefaciliteerd. In de eerste plaats kan dat door de realisering van het Helderheidpaviljoen in het Nassauhavenpark daadwerkelijk ter hand te nemen. De deelgemeente heeft laten weten dat de huisvesting van de groep Helderheid in een multifunctioneel activiteitengebouw, samen met de speeltuinvereniging een serieuze optie is. De deelgemeente heeft een bijdrage van 200.000 voor de realisering in het vooruitzicht gesteld. Dit bedrag kan worden afgesplitst van het budget voor de herinrichting van het Nassauhavenpark. Het is hierbij essentieel dat de jongeren niet als inspraakgroep oude stijl worden gezien, maar als medeopdrachtgever. Voor een goed eindresultaat is het noodzakelijk dat zij daadwerkelijk participeren in het ontwerpproces. De Stijlgroep biedt aan voor dit proces de faciliterende rol te spelen. Bij deze lijn hoort ook het vervaardigen van alle mobiele elementen die nodig zijn om het Helderheidfestival die uitstraling te geven die het verdient, inclusief de ontwikkeling van een icoon voor Helderheid. Doordat de mobiele elementen op meerdere plekken kunnen worden ingezet wordt zowel financieel als in tijd gezien efficiencywinst geboekt. De hier genoemde ontwikkeling van paviljoen en mobiele elementen wordt uitgebreid beschreven in bijlage 2. In de tweede plaats kan de ontwikkeling van de groep Helderheid worden gefacilteerd in door een bredere culturele programmering dan alleen het Helderheidfestival. In het verlengde van het programma van eisen voor het paviljoen hebben de betrokken jongeren namelijk uitspraken gedaan over de culturele programmering die op en rond het platform Helderheid in hun ogen noodzakelijk is. Zij denken voor de culturele programmering aan de volgende onderdelen: Rap workshops verspreid over het jaar Toneel Dialoog/debat Kooklessen en kookworkshops Kunst (straatkunst en graffiti) Muziekproductie in een eigen studio Ontmoeting / Chillen Buurtactiviteiten / Feesten voor jeugd en bewoners (met kunst en cultuur als drager) Steunpunt voor de vakwerf Feijenoord. HELDERHEIDSPLEIN 11

Bij de uitwerking van het plan is ook gebleken dat de ambities van de jongeren, de ondernemers die zich verenigd hebben in IkZitopZuid (IZoZ) en die van het kunst en cultuurprogramma samen kunnen vallen. De culturele programmering van de groep Helderheid biedt een context van waaruit vele verbindingen kunnen worden gelegd. Zuidzijde ***heeft daarom met de groep Helderheid overleg gevoerd om de activiteiten die voortvloeien uit de doorontwikkeling van het H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. festival in een projectplan Culturele Programmering te gieten. Hierdoor ontstaat de ruggegraat van een duurzame ontwikkeling. Het hierna geformuleerde projectplan Helderheid gaat uit van de wederzijdse betrokkenheid van de groep Helderheid en Zuidzijde. Het programma heeft in eerste instantie betrekking op de activiteiten in 2012, maar het biedt aanknopingspunten voor duurzame ontwikkelingen op cultureel, sociaal, fysiek en economisch gebied. Het projectplan is ook voor ondersteuning voorgelegd aan de Deelgemeente Feijenoord en Rabobank Rotterdam. De bijdrage van het Stadsinitiatief is een investering in de toekomst van Feijenoord. De groep Helderheid is samen met de partners in staat om een stedelijk en landelijk voorbeeld te stellen voor gebiedsontwikkeling van binnenuit. Honorering van de aanvraag biedt een langetermijnperspectief waarin de activiteiten van Helderheid meer vanuit een zelfstandige positie kunnen worden geëxploiteerd en economisch kunnen gaan renderen. In het projectvoorstel worden culturele en economische motieven in elkaars verlengde gebracht. Door gebruik te maken van de Gouden Handjes van de wijk, wordt een koppeling tot stand gebracht tussen Talentontwikkeling, Ondernemerschap, Vakmanschap en Culturele infrastructuur. Zo worden met de culturele programmering als uitgangspunt structurele ontmoetingen georganiseerd tussen jongeren en het bedrijfsleven. Het resultaat van deze ontmoetingen is dat wederzijdse vooroordelen worden opgeruimd en de weg naar deelname aan het arbeidsproces door beide partijen als winst wordt ervaren. De culturele programmering levert een bijdrage aan de verduurzaming van de bestaande positieve energie en aan de kwaliteit van de activiteiten. *** Informatie over de Stichting Zuidzijde wordt weergegeven in bijlage 3. ROTTERDAM 30-12-2011 51026 12

En de winnaar is... Helderheid krijgt een betekenis voor de hele wijk en brengt mensen met diverse culturele achtergronden en religies samen. De benadering is dusdanig open dat iedereen zich met het idee van Helderheid kan identificeren. Door de culturele programmering wordt de maatschappelijke betekenis van Helderheid voor het eiland van Feijenoord en de omgeving vergroot. Zuidzijde stelt zich verantwoordelijk voor het medeontwikkelen van het vervolg op de Helderheidactiviteiten, de coördinatie van de uitvoering hiervan en de verslaglegging van de behaalde resultaten. Zuidzijde zal door het inzetten van haar netwerk, passend bij het tempo van ontwikkeling en de positie van de groep Helderheid, zorgen voor adequate verbindingen met lokale en stedelijke partijen. De hieraan verbonden netwerken kunnen vervolgens ook een bijdrage leveren aan het initiatief van Helderheid. HELDERHEIDSPLEIN 13

Presentatie tijdens avond stadsinitiatief. ROTTERDAM 30-12-2011 51026 14

Beleidsevaluatie Deelgemeente Feijenoord heeft aangegeven dat zij op een meer verhalende manier het resultaat van de activiteiten uit het projectplan zou willen benoemen. Het gaat bij het meten van effecten niet alleen om dat wat in de ogen van beleidsmakers geslaagd is. Ook het perspectief van bewoners is belangrijk. Zuidzijde rekent het tot haar taak om deze rijkere wijze van beleidsevaluatie mede te ontwikkelen. Juist bij beoordeling van effecten en resultaten van kunst en cultuur is een rijkere beeldvorming mogelijk. Kunst en cultuur betrekt de verhalen van mensen bij de evaluatie. De verhalen dienen ook om de complexiteit van beleidsevaluatie beter te begrijpen. Mensen verwerken en onthouden hun belevenissen en ervaringen beter in narratieve structuren. Op die manier ontstaat er een beter zicht op de resultaten van beleid. Om deze vorm van beleidsevaluatie bij de activiteiten van Zuidzijde vorm te geven heeft de stichting een alliantie gesloten met Hogeschool Rotterdam (Kenniscentrum gebiedstransitie en Kenniscentrum Creative Professionals), het landelijke programma cultuurimpuls en het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Indien gewenst kan deze alliantie worden ingeschakeld bij de effect- en resultatenmeting van het projectplan. Inventarisatie en aanbevelingen cultureel programma De Cultuurscout Feijenoord is door Zuidzijde betrokken bij de inventarisatie van de mogelijkheden rond de ingebrachte ideeën van de groep Helderheid. Deze inventarisatie is verwerkt in het projectvoorstel. Er is gezocht naar de verbindingen tussen de al aanwezige projecten en partijen in de wijk Feijenoord en naar overige koppelingen die naar de mening van de cultuurscout gewenst cq mogelijk zijn. Bij de uitvoering van het projectplan worden onderdelen verder uitgewerkt en worden (nieuwe) wensen en ideeën van betrokkenen ingepast. Er wordt gekozen voor een organische manier van projectontwikkeling. Zuidzijde zal voor de culturele programmering een afwegingskader ontwikkelen voor het maken van keuzes voor de gewenste koers, positionering en inrichting van de organisatie van het vervolgtraject. HELDERHEIDSPLEIN 15

16 ROTTERDAM 30-12-2011 51026

Projectonderdelen Rap workshops verspreid over het jaar Open mic s. Het organiseren van voorrondes van het Helderheidfestival, open mic s en workshops in cultureel centrum Het Klooster in Feyenoord en LCC s in Capelle, Hoogvliet en in Odeon voor jongeren uit Rotterdam Zuid, waarin educatie en Hiphopmuziek centraal staan. De workshops worden gegeven door professionele Rotterdamse artiesten, voornamelijk rappers. Deze professionals zullen de jongeren een breder concept aanreiken dat zij kunnen toepassen in hun eigen leven en doorgeven aan anderen. De workshops trekken jongeren aan uit diverse culturen. Met de workshops wordt zelfstandig ondernemerschap gestimuleerd bij de jongeren. Het project dient als voorbereiding op de volgende Helderheid Bokaal/Festival 2012. Tijdens de workshops zullen de jongeren leren teksten te schrijven en muziek te maken die anderen inspireerd en bemoedigd. Ze kunnen zich inschrijven d.m.v. een inschrijfformulier of een motivatiebrief. Op het einde van de workshopsreeks ontvangt elk deelnemer een oorkonde en een dvd voor hun deelname. Nieuw dit jaar is de focus op de vrouwelijke deelnemers. Voor hen wordt een zangwedstrijd en zangworkshops georganiseerd onder de naam H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. voor H.E.L.D.E.R.Meid. HELDERHEIDSPLEIN 17

Invalshoeken: Talentontwikkeling, Ondernemerschap en Culturele infrastructuur. Kosten organiseren voorrondes en open mic s op 4 locaties (LCC T Klooster, LCC in Capelle en in Hoogvliet en in Odeon) in de periode september t/m augustus: Budget 11.000 Grote opkomst bij Helderheidsfestival... ROTTERDAM 30-12-2011 51026 18

Toneel Tot voor kort heeft een groep jongeren rondom Helderheid mee gedaan aan Het Nieuw Hotel Feijenoord. Het Nieuwe Hotel Feijenoord bestaat uit een aantal theaterproducties gemaakt door theatergroep Echte Liefde en bewoners uit de deelgemeente Feijenoord. Hierin worden de buurtbewoners geïnformeerd en betrokken bij de ontwikkelingen van hun wijk. Echte Liefde gebruikt het idee van een (theater)buurthotel om bewoners te betrekken bij buurtontwikkelingen. Door het produceren van verschillende buurtsoaps leren de buurtbewoners, instellingen en ondernemers elkaar niet alleen beter kennen. Het biedt hen ook een platform om vorm te geven aan hun ideeën voor de herontwikkeling van hun wijk en hun Afrikaanderplein. De show speelt zich af in de foyer van een hotel, alles is voor een groot deel geïmproviseerd en ook het verhaal staat niet vast. Buurtbewoners kunnen zich bij elke aflevering aanmelden als speler of met een idee komen voor de voorstelling. Men vindt het echter ook geweldig als jongeren uit de buurt, die bijvoorbeeld een rap maken, die tijdens voorstelling komen opvoeren. Niks is te gek, bijna alle ideeën zijn welkom. Naast het proeven aan het maken van een theater productie hebben de jongeren geleerd zich op het podium te presenteren wat met name de rappers onder hen geholpen heeft hun podiumact te perfectioneren. Zij hebben zij zich kunnen presenteren aan een brede groep van wijkbewoners. Alhoewel het voor de jongeren voorziet in een behoefte ziet het er nu naar uit dat dit project vanwege de financiën niet in deze vorm niet verlengd. Zuidzijde bekijkt samen met de cultuurscout hoe de opbrengst van dit project betrokken kan worden bij de andere culturele ontwikkelingen. Invalshoeken: Talentontwikkeling en Culturele infrastructuur. Budget 5000 HELDERHEIDSPLEIN 19

Dialoog/debat Al langer wordt door de groep Helderheid tijdens het Helderheid Festival nauw samengewerkt met Stichting Lokaal daar waar het gaat om de debatten die tijdens dit festival gevoerd worden. De training Discussie & Debat van LOKAAL is een praktische training waarin men in korte tijd wordt voorbereid op deelname aan bijvoorbeeld een publieksdebat. Naast veel tips & trucs gaan de deelnemers aan de slag met presentatietechnieken en wordt er een basis gelegd voor debatvaardigheden. In een volgende fase zouden ook andere vormen van debat een plaats kunnen krijgen, bijvoorbeeld in het Debattheater zoals Theater In Feite. Hieronder een korte omschrijving. Knelpunten Binnen de wijk zijn er knelpunten waarover u wilt discussiëren. Wij maken een rechtbank op locatie. De jongeren / bewoners hebben van tevoren, in overleg met ons, een aantal pittige stellingen op papier gezet. Het hof De rechter treedt binnen. De advocaat-pro en de advocaat-contra houden per stelling hun pleidooi. Het woord is uiteindelijk aan de jury: de bewoners in de zaal. Het oordeel Onder deskundige leiding komt de jury tot een oordeel. Discussiëren kan dus ook anders! Rechtvaardig met een knipoog... Invalshoeken: Talentontwikkeling en Culturele infrastructuur. Budget 10.000 ROTTERDAM 30-12-2011 51026 20

Kunst (straatkunst en graffiti) Workshops Graffiti. Binnen Rotterdam zijn verschillend aanbieders van graffitiworkshop ook de jongerengemeenschap kent enkele (professionele) graffiti artiesten. De uitdaging is een partij te vinden die naast de technieken van graffiti ook breder aandacht besteed aan talentontwikkeling en ondernemerschap in de creatieve (grafische) sector. De mogelijke partners voor samenwerking zijn het Grafisch Lyceum en het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam. Invalshoeken: Talentontwikkeling, Ondernemerschap, Vakmanschap, Culturele infrastructuur en Openbare ruimte. Budget 10.000 Straatkunst en graffiti... HELDERHEIDSPLEIN 21

Kooklessen en kookworkshops & steunpunt voor de vakwerf Feijenoord Queen of Sheba catering service Al geruime tijd verzorgt Joany Muskiet onder de naam Queen of Sheba de catering voor diverse gelegenheden, door haar ooit opgezet als een manier om in haar levensonderhoud te voorzien. De hapjes van Queen zijn op steeds meer gelegenheden te zien en te proeven. Tot nog toe gebruikt Joany voor het bereiden van de hapjes haar eigen keuken. In bepaalde gevallen wordt gebruik gemaakt van de professionele keuken van Theater Zuidplein. Om Queen of Sheba verder te professionaliseren en dit te kunnen combineren met de wens van jongeren om kooklessen te volgen in de wijk Feijenoord is een (professionele) keuken met workshopruimte gewenst. Deze ruimte dient tegelijk als toegankelijke ontmoetingsplek. De wijkkeuken die op die manier ontstaat, fungeert als een van de steunpunten voor Vakwerf Feijenoord en voorziet in stageplekken. Een mogelijke locatie zou de Villa van Waning in het Nassauhavenpark in haar nieuwe opzet kunnen zijn. In een dergelijke opzet kan ook samenwerking met de horeca opleiding van het Albeda college aan de Rosestraat worden overwogen. Invalshoeken: Talentontwikkeling, Ondernemerschap, Vakmanschap en Culturele infrastructuur. Budget 10.000 ROTTERDAM 30-12-2011 51026 22

Muziekproductie in een eigen studio Eind 2009 is met financiële steun van KIWI gelden en ondersteuning van de cultuurscout Feijenoord de Helderheidstudio in Buurthuis De Dam opgericht. Dankzij de financiële steun heeft een groep jongeren onder leiding van Joany Muskiet apparatuur kunnen aankopen waarmee zij hun vaardigheden als rapper konden oefenen en in eigen beheer producties konden opnemen. Joany Muskiet gaf les in het schrijven van teksten in presentatie technieken. Helaas verliep de samenwerking met Buurthuis De Dam / SWF niet optimaal en zit de groep op dit moment zonder ruimte om te oefenen en de apparatuur neer te zetten. Om de groep jongeren weer bezig te laten zijn met hun muziek is het van belang op korte termijn een ruimte voor hen te vinden. Daar waar echte talenten komen boven drijven moet de aansluiting naar een professionele opleidingsinstituten verbeterd worden. Daarvoor zijn binnen de wijk twee mogelijkheden voorhanden. Hoor elke les... HELDERHEIDSPLEIN 23

a. Media Production Course aan de Piekstraat 35 in de wijk Feijenoord is een particulier opleidingsinstituut en een onderdeel van Music Production Course. Tijdens de 8 jaar van hun bestaan zijn zij uitgegroeid tot dé opleider op het gebied van audio, geluidstechniek, muziekproductie, fotografie en video. Het team bestaat uit 8 ervaren en gemotiveerde jonge docenten die zelf werkzaam zijn binnen de muziek en media. Iedereen heeft zijn eigen specialiteit. Dat is ook meteen het grote verschil met veel andere aanbieders: bij MPC krijg je les van docenten die naast het lesgeven dagelijks de meest uiteenlopende muziek en media producties uitvoeren. MPC geeft op een persoonlijke en praktijkgerichte manier les. De klassen zijn daarom altijd klein. De cursisten kunnen tijdens de lessen dus ook veel makkelijker terecht met specifieke vragen, en het contact tussen de deelnemers en docenten is vaak een stuk hechter, wat weer goed is voor hun netwerk. MPC geeft les in creatieve vakken, dus de omgeving waarin je les hebt sluit daar goed bij aan: cursisten hebben les in de studio s, en niet achter een schoolbank. MPC heeft de beschikking over 450 m2 studioruimte van House of Productions. b. Een andere, wat meer laagdrempeliger mogelijkheid, biedt de Mediawerf (vanaf november 2011). De kern van de Mediawerf is een mediatraining (media, muziek, video en socialmedia) voor jongeren met geringe kans op scholing en een plaats op de arbeidsmarkt. Zij richten zich hierbij op media gebruik voor professionele toepassingen (media wijsheid) en media in combinatie met installatie techniek en andere harde technieken voor installaties in de openbare ruimte. Deze training wordt verzorgd door The Patching Zone in nauwe samenwerking met docenten van het Zadkine college studierichtingen ICT en Techniek, De Nieuwe Kans en andere lokale jongeren organisaties. De jongeren die zij willen bereiken vertegenwoordigen een harde kern vroegtijdig schoolverlaters en jongeren die zich in de openbare ruimte van het gebied rondom de Piekstraat ophouden. Eerste product (exportproduct) van de Helderheidmuziekstudio (Rotterdam Zuid): een verzamelalbum met positieve nummers van alle rappers die bij de Helderheidgroep horen. Een hiphopcd met alleen maar positieve teksten zonder geweld of schuttingstaal, die moeders hun kinderen kunnen schenken, of andersom. Deze cd dient uitgebracht te worden op Moederdag (13 mei 2012). Invalshoeken: Categorieën: Talentontwikkeling, Ondernemerschap, Vakmanschap en Culturele infrastructuur. Budget productie verzamelalbum 20.000 Budget presentatie CD op Moederdag (incl. honorarium artiesten) 14.300 ROTTERDAM 30-12-2011 51026 24

Ontmoeting & chillen Bij de ontwerpbesprekingen voor het Helderheidplein bij de Stijlgroep (Paul van Wijk) is het onderwerp ontmoeten uitgebreid besproken. De ervaring leert dat elkaar onbevangen ontmoeten in Feijnoord met veel sociale en fysieke belemmeringen omgeven is. Met de positieve ervaringen van het Helderheidfestival in gedachte is gesproken over de vraag hoe de ambities van de bewoners en andere betrokkenen kunnen worden ingezet om de gesignaleerde problemen van de openbare ruimte en de ontmoeting te lijf te gaan. Het Helderheidplein is als uitgangspunt gebruikt om een programma van eisen voor dit platform te creëren. In de uitwerking van dit plan vallen de ambities van de Ondernemers die zich verenigd hebben in IkZit opzuid (IZoZ), die van het kunst en cultuurprogramma en van de jongeren zelf samen. Ontmoeten, accepteren, in de waarde laten, vertrouwen geven... HELDERHEIDSPLEIN 25

Buurtactiviteiten. Binnen dit project is de hierboven beschreven Mediawerf van de Patchingzone al betrokken met de zogenaamde Streetwise Billboards. De Mediawerf ziet media technologie als een belangrijke verbindende factor voor Vakwerf Feijenoord en verwachten dat de Mediawerf letterlijk een aanjager voor jongeren participatie in het gebied zal zijn omdat media toepassingen naadloos aansluiten bij jongerencultuur en de belevingswereld van jongeren. Bovendien spelen zij hier in op de verwachting dat de koppeling van media (software) en installatie technieken (hardware) in de nabije toekomst een belangrijk nieuw segment in de arbeidsmarkt voor jongeren op gaat leveren. Dit blijkt uit gesprekken door IkZitopZuid met bedrijven uit de installatiebranche, hoewel de eerste gedachte uitgaat naar HBO geschoolde jongeren is de verwachting dat dit een snelle ontwikkeling doormaakt naar het MBO niveau. Er is een groeiende behoefte aan mensen die installatietechniek weten te combineren met ICT. Denk hierbij aan de constructie van interactief straatmeubilair of lichtkranten als podium voor lokale nieuwsvoorziening of culturele uitingen. Daarnaast kan mediatechnologie worden ingezet voor nieuwe manieren om jongeren over techniek te leren. Tevens kan dit worden ingezet als (interactief) communicatiemiddel om bedrijven in contact te laten komen met jongeren. Invalshoeken: Talentontwikkeling, Ondernemerschap en Vakmanschap. Budget 10.000 ROTTERDAM 30-12-2011 51026 26

Buurtactiviteiten / Feesten voor jeugd en bewoners (met kunst en cultuur als drager) Het Helderheid festival Op 14 juni 2008 is in samenwerking met voormalig portefeuillehouder Robert Baruch en Roelof Kok de cultuurscout van deelgemeente Feijenoord de opening gevierd van het Helderheid plein in Rotterdam zuid. Dit was de start van een jaarlijks terugkerend festival op en rond het Helderheid plein en georganiseerd door de stichting Helderheid i.o. welke wordt gevormd door Joany Muskiet en de jongeren uit de wijk Feijenoord. Het festival is onder te verdelen in 4 categorieën: 1. Het organiseren van activiteiten waarin muziek centraal staat waardoor verschillende culturen en religies samen komen. Waaronder Rap en verschillende soorten stijlen van muziek o.a. Black Gospel. 2. Een voetbal toernooi voor kinderen en jongeren 3. Kinderactiviteiten: spel, kunst: graffiti en schilderen. 4. Aandacht voor seksuele voorlichting aangaande seksuele overdraagbare aandoeningen en HIV. Alhoewel het Helderheid Festival in eerste instantie met name gericht is op kinderen en jongeren worden buurt bewoners ook met nadruk uitgenodigd te participeren en het Festival te bezoeken. De belangstelling voor bezoek en deelname is sterk groeiend binnen Rotterdam Zuid, de regio Rotterdam en zelfs (ver) daarbuiten. Op dit moment begeleidt een projectontwikkelaar van het SBAW bij het definitief oprichten en versterken van de stichting Helderheid door middel van ondersteuning bij het maken van een project- en een financieel plan. Stichting Zuidzijde zal in overleg met de cultuurscout bekijken of de belangrijke katalysatorfunctie die het Helderheidfestival heeft nog beter benut kan worden. Categorieën: Talentontwikkeling en Culturele infrastructuur. Budget 18.700 Steunpunt Vakwerf Feijenoord Nog nader uit te werken. Naast de hierboven genoemde relatie met de wijkkeuken kunnen andere economsche activiteiten vanuit de culturele programmering ontwikkeld worden. Gesprekken met Stichting IkZitopZuid hierover zijn gestart. Budget 10.000 HELDERHEIDSPLEIN 27

28 ROTTERDAM 30-12-2011 51026

Bijlagen HELDERHEIDSPLEIN 29

Bijlage 1 t.b.v. stadsinitiatief Achtergrond en motivering H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. is de artiestennaam van de overleden Breyten Muskiet (16/07/1978 07/04/2004), een bekende rapper in Rotterdam en inspirator voor jongeren met diverse culturele en religieuze achtergrond in Rotterdam Zuid. De naam staat voor: Hoor Elke Les Die Een Reden Heeft En Ignoreer Dwaasheid. Helderheid wordt met zijn kritische teksten gerespecteerd binnen het Nederlandse rap circuit en staat bekend om zijn constructieve en realistische teksten. Hij wist als geen ander de gevoelens van de straatjongeren te verwoorden. Het overlijden van Breyten was een eyeopener voor Joany. Toen hij leefde ergerde ze zich aan zijn straatleven, het wiet roken, s nachts opblijven en ze dacht dat hij er een crimineel leven op nahield. Toen hij overleed, kwamen vrienden en fans van Helderheid bij haar thuis langs voor steun en inspiratie. Ze luisterde voor het eerst aandachtig naar wat de jongeren te vertellen hadden. Ze zag in dat het jongeren zijn die zich in probleemsituaties bevinden en zich afgewezen voelen door de maatschappij vanwege hun achtergrond, cultuur, levensstijl en liefde voor Hiphop. Ze kreeg begrip voor de straatcultuur en de wijk en besloot zich in te gaan zetten voor deze jongeren. Ter ere van rapper H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. is het Helderheidplein in Feijenoord gesticht, waar Joany Muskiet samen met een vaste groep jongeren (de Helderheidgroep) jaarlijks activiteiten organiseert voor de jongeren in de buurt. Joany motiveert en inspireert de jongeren om een positieve baan door het leven te lopen en zich voor andere jongeren in te zetten. Helderheid is een begrip dat voor jongeren in zuid dat staat voor positiviteit en progressie. Naast het organiseren van de Helderheidactiviteiten zet Joany zich in voor jongeren in gevangenissen door het geven van gospeloptredens samen met rappers uit de buurt. Hierdoor leert ze de rappers dat zij ook een inspiratie kunnen zijn voor degenen die het nodig hebben. Doelstellingen Met de Helderheidactiviteiten streven Joany Muskiet en de Helderheidgroep de volgende doelen na: - Jongeren, voornamelijk tussen 12-26 jaar woonachtig in Rotterdam Zuid Feijenoord en omliggende wijken, stimuleren positief en constructief door het leven te gaan. Muziek en sport als middel om dit te bereiken - Het bieden van een podium voor talent in Rotterdam Zuid - Rappers stimuleren positieve teksten in Hiphopmuziek ten gehore te brengen - Jongeren stimuleren het fout gedrag van andere jongeren te corrigeren. De jongeren die Joany samenbrengt zijn gewillig om naar elkaar te luisteren, vooral als ze zich met elkaar kunnen identificeren. ROTTERDAM 30-12-2011 51026 30

- Jong en oud in de buurt samenbrengen - Liefde voor de wijk uitdragen - Discriminatie tegengaan - Continuïteit en een veilige omgeving bieden aan de jongeren in Rotterdam Zuid Motivatie De motivatie achter de Helderheidactiviteiten is samen te vatten als volgt: - Benader jongeren positief, dan krijg je er positiviteit voor terug. - Door negatieve beeldvorming worden jongeren op straat in een hokje geduwd waar ze soms niet meer uit komen. Laat je niet leiden door de beeldvorming en maak zelf contact met de jongeren. - Allochtoon is een negatief woord dat onterecht gebruikt wordt aangezien de jongeren in Nederland geboren zijn. Het woord wordt gebruikt bij jongeren met andere huidskleur of levensstijl. Hierdoor voelen de jongeren zich afgewezen. - Door middel van culturele activiteiten met muziek en hiphop kan je jongeren uit verschillende culturen samenbrengen. De Helderheidregels Tijdens Helderheidactiviteiten worden de volgende huisregels gehanteerd: - Iedereen dient een positieve en sociale houding te hebben - Er is geen rivaliteit - Er is geen discriminatie - Alcohol en drugs zijn verboden Resultatenoverzicht Met de activiteiten zijn de volgende resultaten behaald: - Jaarlijks sluiten steeds meer jongeren uit Rotterdam, maar ook uit heel Nederland, zich aan bij de Helderheidgroep - Samenwerkingspartners sluiten zich aan bij de missie van stichting Helderheid om jongeren positief te stimuleren - Een tweede seizoen jongerenactiviteiten op dinsdagavond in LCC T Klooster - Het opzetten van en ontvangen van financiële ondersteuning voor het Helder heidschoolproject om kinderen met motivatieachterstand en taalachterstand te bereiken - Meer saamhorigheid de buurt HELDERHEIDSPLEIN 31

Bijlage 2 t.b.v. stadsinitiatief Zie bijgevoegd Schetsboek van de groep Helderheid. ROTTERDAM 30-12-2011 51026 32

Bijlage 3 t.b.v. stadsinitiatief De Stichting Zuidzijde Zuidzijde komt voort uit het kunst en cultuurprogramma dat van 2007-2010 aan het Pact op Zuid was verbonden****. Vanuit dat kunst en cultuurprogramma is met de thema s cultureel erfgoed, creativiteit en openbare ruimte, intensief gewerkt aan een samenhangend geheel van activiteiten. In het kader van het kunst en cultuurprogramma zijn spraakmakende innovatieve projecten gedaan. Het programma heeft een versnelling en intensivering van de inzet van kunst en cultuur bij gebiedsontwikkeling tot gevolg gehad. Daarnaast is een sterke impuls gegeven aan de ontwikkeling van de culturele infrastructuur op Zuid. Met financiële middelen, maar vooral ook door vanuit betrokkenheid bij te dragen aan het ontsluiten en mede-ontwikkelen van de initiatieven. Door de samenhang die door het kunst en cultuurprogramma van Pact op Zuid is gecreëerd is er sprake van een groter rendement van de financiële bijdragen van de betrokken partijen, maar ook van de fondsen en particuliere partijen. Vanuit de burger gezien is er een beter ontwikkelperspectief gekomen en zijn de mogelijkheden om aansluiting te vinden vergroot. Initiatieven van burgers zijn opgenomen in het stedelijk weefsel van bestaande netwerken en voorzieningen, waardoor de zichtbaarheid, kwaliteit, effectiviteit en duurzaamheid ervan significant is verbeterd. Vanuit de Gemeente Rotterdam kon deze intermediaire rol niet langer worden gefinancierd. De culturele partners van het eerste uur van het Pact op Zuidprogramma, Museum Rotterdam, Stichting Kunstaccommodatie Rotterdam en Centrum Beeldende Kunst Rotterdam hebben daarom hun gemeenschappelijk belang met betrekking tot kunst en cultuur op Zuid ondergebracht bij de nieuw opgerichte stichting Zuidzijde. **** Het Pact op Zuid was een convenant van de Gemeente Rotterdam, de deelgemeenten Charlois, Feijenoord en IJsselmonde en de vier woningbouwcorporaties met bezit in deze deelgemeenten. HELDERHEIDSPLEIN 33

Zuidzijde wil de verbindende rol graag verder ontwikkelen en daarbij gebruik maken van de opgedane gebiedskennis en inzichten. De effectiviteit en het rendement van de investeringen in Rotterdam Zuid worden daarmee verder verhoogd. Er is veel te winnen bij het verduurzamen en benutten van de opbrengst van de afgelopen jaren. Zuidzijde is er van overtuigd dat wanneer de rol van medeontwikkelaar en intermediair bij culturele interventies bestendigd wordt, een ontwikkelperspectief voor de burgers van Rotterdam geboden kan worden. Naast het Centrum Beeldende Kunst, Museum Rotterdam en Stichting Kunstaccommodatie Rotterdam is er een breed netwerk van kunstenaars, culturele instellingen en collectieven van bewoners gevormd die vertrouwen hebben in de werkwijze van Zuidzijde en samenwerken. Dit netwerk wordt voortdurend uitgebreid. De werkwijze van zuidzijde Het doel van de stichting is om als initiator of in opdracht van burgers, overheid, woningcorporaties en bedrijfsleven door culturele interventies verbindingen tot stand te brengen tussen economische, fysieke en sociale domeinen, kwaliteit toe te voegen aan leefomgevingen en nieuwe vormen van bewonersparticipatie te genereren. Door de inhoudelijke thema s - cultureel erfgoed, creativiteit en openbare ruimte - met elkaar te verbinden ontstaan rijke concepten en kunnen bij de uitvoering partijen met doorzettingskracht worden ingezet. Zuidzijde maakt samen met alle culturele ondernemers de positieve kant van Rotterdam Zuid beter zichtbaar, benut deze en zorgt voor een verdere ontwikkeling. De menselijke maat is steeds het uitgangspunt. De vraag wat acties uiteindelijk opleveren voor de bewoners van Zuid staat voorop. Aansluiten bij en versterken van de culturele competenties van mensen, jong en oud, stelt hen beter in staat om te gaan met het veranderende ritme in de wijk en de stad. Zuidzijde kijkt vooral naar de niet geïnstitutionaliseerde vormen van collectiviteiten. Burgerinitiatieven hebben baat bij de grotere samenhang die Zuidzijde genereert. ROTTERDAM 30-12-2011 51026 34

Kortom er ontstaat een toegevoegde waarde voor belanghebbenden bij gebiedsontwikkeling, voor culturele initiatiefnemers en voor burgers. Zuidzijde bevordert dat bewoners aansluiting vinden bij andere, stedelijke, netwerken en zinvolle relaties kunnen aangaan buiten de eigen etnische groep. Zuidzijde hanteert bij de programmaontwikkeling de lijn ontdekken, ontsluiten, ontwikkelen. In de fase ontdekken wordt vanuit daadwerkelijke interesse gezocht naar aanwezige kwaliteiten in een gebied. Dat kan zijn een buurt, een wijk of een stadsdeel. Deze kwaliteiten liggen op sociaal, economisch fysiek en cultureel gebied. Bij materieel en immaterieel cultureel erfgoed, bij de creativiteit van burgers en ondernemers om hun ambitie waar te maken en bij bestaande en nieuwe vormen van collectiviteit. Vanaf de start van een programma in de onderzoeksfase wordt betrokkenheid georganiseerd, maar nog geen keuze voor activiteiten gemaakt. In de fase van ontsluiten worden benoemde kwaliteiten beter zichtbaar gemaakt en in een interactief proces meer met elkaar in verband gebracht. Bij de keuze voor activiteiten speelt de inbreng en betrokkenheid van bewoners een grote rol. De activiteiten moeten voor hen betekenis hebben. In de fase van ontsluiten worden verbindende verhaallijnen ontwikkeld en worden de eerste activiteiten benoemd die passen bij de vraag van betrokkenen en die adequaat zijn binnen een beschreven context. In de fase van het ontwikkelen wordt benoemd welke essentiële onderdelen voor het behalen van de ambities ontbreken. In de ontwikkelfase worden keuzes gemaakt voor die activiteiten die een duurzame omslag te weeg kunnen brengen. Natuurlijk kunnen elementen van ontdekken, ontsluiten en ontwikkelen in alle fasen een rol spelen; het gaat om het accent. In elke fase wordt bekeken welke kwaliteiten van professionals nodig zijn om effectief te kunnen opereren. Missie Zuidzijde Rotterdam Zuid heeft door zijn ligging, zijn ontstaansgeschiedenis, zijn stedenbouwkundige en landschappelijke kwaliteiten, zijn bevolkingssamenstelling, zijn open collectieve structuren, de aanwezige ambities en de culturele infrastructuur, de potentie om uit te groeien tot een stadsdeel dat zich in positieve zin onderscheidt van omliggende woon- en werkgebieden, waarin het voor bestaande en nieuwe groepen aantrekkelijk is om te wonen, te werken en te ontspannen. Rotterdam Zuid ontwikkelt vanuit zijn eigenheid een positie die als een belangrijke motor voor een nieuwe stedelijke dynamiek kan zorgen in Rotterdam. HELDERHEIDSPLEIN 35